TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w99 1/5 dib. 26-27
  • Venda: Buloba bua bufuke bua bungi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Venda: Buloba bua bufuke bua bungi
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Tumitu tua bualu
  • Muakulu mukole
  • Bimuma bia mu nyuma
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
w99 1/5 dib. 26-27

Venda: Buloba bua bufuke bua bungi

MU BIDIMU dikumi biashadi ebi, meme ne mukajanyi tudi benze mudimu bu bamanyishi ba lumu luimpe ba ku dîba ne ku dîba munkatshi mua bena Venda. Bena Venda badi ku Sud kua Musulu wa Limpopo, ku Nord kua ditunga dia Afrique du Sud, ne tshisamba tshiabu ntshienza ne bisa bivule biakasambuka Limpopo mu siekele ya kale. Bamue bena Venda badi bamba ne: bankambua babu bavua base muaba eu kukadi bidimu bipite pa 1 000.

Bushuwa, muaba eu uvua bangabanga tshitupa tshia nsangilu wa bantu ba kale uvuabu babikila ne: Bukalenge bua Mapungubwe. Uvua musoko munene wa kumpala uvuabu base mu Afrique du Sud, ne benamu bavua batangila tshibanda tshialabale tshia Musulu wa Limpopo, kubangila ku ditunga dia Botswana, ku Ouest, too ne ku ditunga dia Mozambique, ku Est. Kutuadijila bu mu 900 B.B. too ne mu 1100 B.B., bangenda ba ba-Arabe bavua bapeta mibanga, nsengu ya nyama wa rhinocéros, biseba bia nyama, tshiamu tshia kabanda nansha ngolo mu Mapungubwe. Bakakalula bintu bisonga bimpe ne bilaba ngolo pa kakunakuna ka muaba uvuabu bajiika bakalenge kabikila ne: Mapungubwe. Tshibungu kampanda tshidi tshileja ne: bintu ebi mbimue bia ku “bimanyinu bia kumpala bidi bileja ne: bavua bumbula ngolo mu Afrique du Sud.”

Kabatshiena kabidi bumbula ngolo muaba eu to. Lelu’eu, buloba bua bena Venda mbuende lumu bua bufuke buabu bua bungi. Ku Sud kua Mikuna ya Soutpansberg kudi tshibandabanda tshia bufuke, muaba udi bimuma bu mudi avoka, bibote, mangaya ne nkalafu bitula bipuwe. Kusakidila ku misa bu mudi misa ya Pacane ne ya macadamia, kudi kabidi bisekiseki bipite bungi. Ku bisekiseki ebi kudi muroho udibu bakuna muitu, udi umvuika mukana bu epinare, ne bena muaba eu mbaunange bikole.

Bena Venda mbantu ba ditalala ne badi bakidila benyi bimpe. Pa tshibidilu mfumu wa dîku utu ulomba bua bashipele muenyi uvuabu kabayi batekemene nzolo. Nzolo eu badi bamudia ne vhuswa, tshiakudia tshiabu tshinene, tshilamba ne matala. Padi muenyi usua kupingana, mfumu wa dîku udi umushindikija tshitupa tshia njila. Eu ke mushindu wa pa tshibidilu wa kuleja muenyi kanemu. Mbalongeshe bana bua kusekelela benyi mu mushindu muimpe pa kuinyika mutu ne kulaba tshianza mu tshikuabu. Pa dibeji edi udi umona bansongakaji babidi bena Venda belangana muoyo bilondeshile tshilele etshi.

Muakulu mukole

Kabitu bipepele bua bantu badi bafumine ku Mputu kumanyabu muakulu wa bena Venda nansha. Lutatu lumue ndua se: miaku ya bungi badi bayifunda mushindu wa muomumue, kadi bayishindumuna mishindu mishilangane. Dimue dituku pamvua ngenza muyuki muashila pa Bible mu tshisumbu tshia Bantemu ba Yehowa bena Venda, mvua nkankamija bateleji bua kuyukila ne muntu yonso. Muntu kampanda wakatuadija kunseka bualu mvua muambe ne: “munu ku munu” pamutu pa “muntu ku muntu.”

Musangu wa kumpala ungakateta bua kuakula tshiena-Venda mu mudimu wa buambi, nsongakaji muena Venda wakangandamuna ne: “Tshitu ngakula Anglais to.” Mvua ngela meji ne: mvua muakule tshiena-Venda tshimpe, kadi yeye wakela meji ne: tshivua Anglais! Musangu mukuabu ngakaya ku nzubu kampanda, ngakambila muana mutekete bua ambikidile mfumu wa dîku. Muaku wa tshiena-Venda bua mfumu wa dîku udi: thoʹho. Mvua mutupakane muambe ne: thohoʹ, mu diamba nunku mvua ndomba bua kuyikila ne ntshima mumuna ku nzubu! Bilema bu ebi biakantekesha mu mikolo. Kadi mu dinanukila, meme ne mukajanyi tudi mpindieu mua kuyikila bimpe ndambu mu tshiena-Venda.

Bimuma bia mu nyuma

Buloba bua bena Venda budi bumueneka buikale ne bufuke bua bungi bua mu nyuma. Mu bidimu bia 1950, bakenza tshisumbu tshia Bantemu ba Yehowa munkatshi mua bantu bavua bafumine mu matunga a pabuipi bua kulua kuenza mudimu wa kumbula tubanda, mu tshimenga tshia Messina. Mudimu wabu wa lukunukunu wakafikisha bena Venda ba bungi ku dimanya malelela a mu Bible. Kunyima kua bidimu dikumi, kasumbu ka Bantemu bena Venda kavua kenzela bisangilu mu nzubu mua muntu kampanda mu tshimenga tshia Sibasa.

Bua didiunda kuyadi kumpala lukasalukasa, filiale wa mu Afrique du Sud wa Société Watch Tower wakatuma bamanyishi ba lumu luimpe ba ku dîba ne ku dîba mu budimi ebu budi ne bufuke bua bungi. Katupa kakese, kasumbu ka mu Sibasa kakalua tshisumbu tshinene. Dîba adi bavua benzela bisangilu bia bena Kristo mu tshilongelu kampanda. Kadi, ku diambuluisha dia Bantemu ba Yehowa ba mu tshimenga tshia Pietersburg, tshivua mutantshi wa kilometre mitue ku 160 ku Sud, bakasa Nzubu wa Bukalenge mu Thohoyandou, tshimenga tshia pabuipi apu.

Bantu badi bakula tshiena-Venda ku Nord kua Afrique du Sud mbapite pa 500 000. Pakatuadija mudimu wa diyisha Bukalenge mu bidimu bia 1950 muaba eu, kakuvua Ntemu muena Venda nansha umue. Mpindieu badimu bapite pa bantu 150. Kadi kutshidi bitupa bia bungi bidibu kabayi banji kulenga ne kutshidi mudimu wa bungi wa kuenza. Mu 1989, tuakatuadija kuya mu musoko wa bena Venda udibu babikila ne: Hamutsha. Tshikondo atshi muvua anu Ntemu umue. Mpindieu mu musoko au mudi bamanyishi ba Bukalenge bapite pa 40. Ne diambuluisha dia Bantemu ba mu Pietersburg ne makuta mafila kudi bana betu ba mu matunga adi ne bubanji bua bungi, tudi mpindieu baditue mu dijikija Nzubu wetu wa Bukalenge.

Tudi basombele ku ferme mu nzubu muenzela pa ditempu (dikadika dikese). Bua nsombelu mupepele utudi nende, tudi ne dîba dia bungi dia kuyisha bantu ba muaba eu lumu luimpe. (Mâko 13:10) Bu tshipeta, tudi babeneshibue bikole ne tudi ne diakalenga dia kuambuluisha bantu ba bungi bua kulambula mioyo yabu kudi Yehowa Nzambi. Tshilejilu tshimuepele ntshia muntu mulume kampanda, diende m’Michael. Muntu eu wakamona mukanda wa: Udi mua kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba bukudimuna mparadizu kumbelu kua mulunda wende kansanga.a Wakatuadija kuubala ne diakamue wakitaba ne: tshivua bulelela. Nenku, wakafundila Société Watch Tower bua kupeta mikanda ya bungi idi yumvuija Bible. Michael wakumvuija mu mukanda wende ne: matuku mashale kunyima, uvua mutambule mu nzambi wa bapostolo wa muaba uvuaye musombele. Wakatungunuka ne: “Ndi mumone se: ndi mu njila mubi bua kufika mu Bukalenge bua Nzambi. Ndi mupangadije bua kulua umue wa kunudi, kadi tshiena mumanye tshia kuenza to.” Wakafila adrese wende ne wakalomba bua bamutumine Ntemu wa Yehowa bua kumuambuluisha. Ngakamanya muaba uvua Michael musombele, ne ngakatuadija nende dilonga dia Bible dia ku nzubu. Lelu’eu, udi Ntemu mutambule ne udi wenzela Yehowa mudimu ne lulamatu.

Mu Tshisua-munene 1997, tuakabuela mu Mpungilu wa Distrike wa Bantemu ba Yehowa wa: “Ditabuja mu Dîyi dia Nzambi” uvuabu benzele mu tshipalu tshia manaya tshia mu Thohoyandou. Bantu 634 bavua babuelamu, ne bapiabapia 12 bakatambula. Mvua ne diakalenga dia kuenza miyuki ibidi mu tshiena-Venda. Bulelela, eu uvua muanda wa mushinga mukole mu bidimu dikumi bia disanka bitudi benze mu buloba ebu bua bufuke bua bungi!​—Kudi umue wa ku batubadi betu.

[Mêyi adi kuinshi]

a Mupatula kudi Société Watchtower.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu