TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w99 15/7 dib. 26-28
  • Mu Namibie mudi mabue a muoyo a mushinga mukole!

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mu Namibie mudi mabue a muoyo a mushinga mukole!
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Tumitu tua bualu
  • Diumbula mabue a mu nyuma didi dituadija
  • Bena mudimu wa ku dîba ne ku dîba badi bafika
  • Dilengeja mabue a mushinga mukole
  • Badi dijinga ne bumbudi ba mabue a mu nyuma
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
w99 15/7 dib. 26-28

Mu Namibie mudi mabue a muoyo a mushinga mukole!

DITUNGA dia Namibie didi ne bualabale bua kilometre bu 1 500 ku muelelu wa ku Sud-Ouest kua Afrike. Ku muelelu wa mbuu ne ditunga edi kudi mishiki ya lusenga, tukunakuna tua mabue ne bitupa bialabale bia nsoka. Nsoka eyi ya ku muelelu wa mbuu mmisambakane ne mabue a mushinga mukole a mekala onso. Imue misangu batu bangulamu nansha mbongo. Kadi ditunga edi didi ne bintu bia mushinga wa bungi mupite wa mabue aa. Mu Namibie mudi mabue a muoyo​—bantu ba bisa bishilangane bidi mu ditunga edi.

Bantu bakasa kumpalampala mu Namibie bavua bakula tshisumbu tshia miakulu tshivuabu babikila ne: Khoisan. Ngakuilu wabu uvua mumanyike bua ditutakaja mukana padibu bakula. Munkatshi mua bantu badi bakula Khoisan lelu mudi ba-Damara, bantu ba mubidi mufike, ba-Nama ba mubidi mutoke ne bîpi, ba-Boshimane, batu bikale bilembi bia dilambu. Bisa bivule bia bafike mbilue kabidi mu Namibie ki nkuanji kupite siekele ya bungi to. Bisa ebi mbitapulula mu bisumbu binene bisatu: ba-Ovambo (tshisa tshidi ne bantu ba bungi mu Namibie), ba-Herero ne ba-Kavango. Bena ku Mputu bakatuadija kulua kusombela mu Namibie mu siekele wa 19. Bantu ba bungi bakalua mu ditunga edi pakumvuabu bua mbongo ivua mibudike mu lusenga lua mu tshipela.

Bena mu Namibie mbantu ba mushinga mukole bualu badi munkatshi mua bena panu bavua Nzambi mufidile Muanende, kubunzuluilaye njila wa muoyo wa tshiendelele. (Yone 3:16) Bantu nkama ne nkama ba mu Namibie ba mu bisa bia bungi mbamane kuitaba mukenji wa lupandu. Tudi mua kubafuanyikija ne mabue a muoyo a mushinga mukole bualu badi munkatshi mua “bintu bilengele bia mu matunga onso” bidibu benda basangisha mpindieu mu nzubu wa ntendelelu wa Yehowa.​—Hagai 2:7, NW.

Diumbula mabue a mu nyuma didi dituadija

Diumbula mabue a mushinga mukole a mu nyuma diakatuadija mu 1928 mu Namibie. Mu tshidimu atshi, filiale wa Société Watch Tower wa ku Afrique du Sud wakatumina bantu bavua batangalake mu ditunga edi mikanda 50 000 idi yumvuija Bible. Tshidimu tshiakalonda, Lenie Theron, muena Kristo muela manyi wakalondakaja dijinga dia kumanya bia bungi divua bantu baleje. Mu ngondo inayi yeye nkayende wakendakana mu ditunga edi dialabale, kuabanyaye mikanda ya kulonga nayi Bible mipite pa 6 000 mu tshiena-Afrikans, Anglais ne tshiena-Allemagne. Mudimu wonso eu kauvua wa patupu nansha.

Tshilejilu, tangila Bernhard Baade, muena Allemagne mumbudi wa mabue. Mu 1929, bavua bamutuadila mayi a kudi mumunyi kampanda wa bimuna uvua uvungila diyi dionso mu dibeji dia mukanda kansanga wa Société Watch Tower. Bernhard uvua ubala dibeji dionso ne ntema, udiebeja bua kumanya muntu uvua mufunde mukanda au. Ndekelu wa bionso wakapeta dibeji dia ndekelu divua ne adrese wa Société Watch Tower mu ditunga dia Allemagne. Bernhard wakafunda mukanda ulomba bua bamutumine mikuabu mikanda ne wakalua muntu wa kumpala wakanyisha bulelela mu Namibie.

Bena mudimu wa ku dîba ne ku dîba badi bafika

Mu 1950, ba-misionere banayi balongesha mu Gilada, Tshilongelu tshia Bible tshia Société Watchtower, bakafika mu Namibie. Bungi bua ba-misionere buakabanda kufika ku bantu muanda-mukulu mu 1953. Munkatshi mua ba-misionere aba muvua Dick ne Coralie Waldron, bena dibaka babidi ba mu ditunga dia Australie badi batungunuka ne kusadila ne lulamatu mu ditunga edi. Bamanyishi bakuabu ba Bukalenge ba ku dîba ne ku dîba bakafumina ku Afrique du Sud ne mu matunga makuabu mbenze pabu mudimu wa diumbula mabue a mushinga mukole a mu nyuma mu Namibie. Bakatuma kabidi ba-misionere bakuabu mu Namibie, pamue ne balongi bakajikija mu Kalasa ka Dilongesha Mudimu.

Bualu bukuabu buakambuluisha bua didiunda dia mu nyuma mu ditunga dia Namibie ndikudimuna ne dipatula dia mikanda idi yumvuija Bible mu miakulu minene bu mudi Herero, Kwangali, Kwanyama, Nama/​Damara ne Ndonga. Bituadijile mu 1990, kudi biro bilenga bia dikudimuna dia mikanda ne nzubu wa bena mudimu badisuile ba ku dîba ne ku dîba mu Windhoek, tshimenga tshikulu tshia ditunga edi. Karen Deppisch, yeye ne bayende bavua mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba wa diamba lumu luimpe mu bitupa kabukabu bia Namibie, udi wamba ne: “Bantu ba bungi badi bakema patudi tubapesha mikanda mifunda mu muakulu wabu, nangananga padibu bamona se: kudi anu mikanda mikese menemene mu muakulu wabu au.”

Dilengeja mabue a mushinga mukole

Dibanda ne dipueka dia mavuala a mâyi ne lusenga munkatshi mua bidimu binunu ne binunu diakalengeja amue mabue mena dîna a mu Namibie. Kadi ngenzelu eu wa ku tshifukilu kêna upatula mabue a muoyo a mushinga mukole nansha. Bidi bilomba madikolela bua bantu bapange bapuangane “kuvuula bumuntu bukulukulu” ne kuvuala bumuntu bupiabupia bua bena Kristo. (Efeso 4:20-24, NW) Tshilejilu, ditendelela bankambua bamane kufua ntshilele tshidi tshiele miji mu bisa bia bungi bia mu Namibie. Balela anyi bena mutumba batu misangu mivule bakengesha bantu batu kabayi benza bilele bia ntendelelu wa bankambua. Bantu batu bapeta diteta padibu balonga mu Bible ne: bafue “kabena bamanye bualu [nansha] bumue.” (Muambi 9:5) Mmu mushindu kayi au?

Ntemu kampanda muena Herero udi umvuija ne: “Kabivua bipepele bua kutumikila bulelela to. Nansha mungakitaba bua kulonga Bible ne Bantemu ba Yehowa, kuakapita matuku a bungi bangabanga ne meme kutumikila malu amvua ndonga. Diambedi, mvua ne bua kuanji kuteta bingikala tshivua mua kupeta njiwu bu meme mubenge kutumikila bilele bia kabukulu. Tshilejilu, mvua mua kupita ne mashinyi imue miaba mu Namibie tshiyi ngimana bua kuteka dibue pa lukita anyi kuvuula tshifulu bua kusekelela bafue. Ku kakese ku kakese, ngakafika ku dituishibua se: kakuvua bualu nansha bumue buvua mua kungenzekela bua dibenga kutendelela bankambua bafue. Ndi ne disanka bualu Yehowa mmubeneshe madikolela andi ngenza bua kuambuluisha dîku dianyi ne bantu bakuabu badi basue kulonga bulelela!”

Badi dijinga ne bumbudi ba mabue a mu nyuma

Kumpala kua ba-misionere kufikabu mu 1950, mumanyishi wa lumu luimpe uvua anu umuepele mu Namibie. Bungi bua bamanyishi buakatungunuka ne kuvula, kufika too ne ku bantu 995. Kadi kutshidi mudimu wa bungi wa kuenza. Bushuwa, ki mbatambe kuyisha mu bimue bitupa nansha. Udiku mua kuya kuambuluisha muaba udi dijinga dinene dia bamanyishi ba Bukalenge ba lukunukunu anyi? Nenku, suaku uye mu Namibie ne utuambuluishe bua kupeta ne kulengeja mabue makuabu a mushinga mukole a mu nyuma.​—Tangila Bienzedi 16:9.

[Karte/​Bimfuanyi mu dibeji 26]

(Bua kumona malu bimpe, tangila mu mukanda)

AFRIKE

NAMIBIE

[Bimfuanyi]

Namibie nditunga didi ne mabue malenga a mushinga mukole

[Mêyi a dianyisha]

Tuarte: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.; Mbongo: Ne dianyisha dia Namdek Diamond Corporation

[Bimfuanyi mu dibeji 26]

Badi bayisha bisa bionso bia mu Namibie lumu luimpe

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Udiku mua kuya kuambuluisha muaba udibu dijinga ne bamanyishi ba Bukalenge anyi?

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu