Mudi lufu lua Yezu mua kukusungila
KUKADI bidimu bitue ku 2 000, muntu mukuabu uvua kayi ne bualu wakafuila bakuabu mu dituku dia Kupite kua Yehowa kua mu tshidimu tshia 33. Muntu au uvua nganyi? Uvua Yezu wa mu Nazaleta. Nnganyi udi lufu luende mua kuambuluisha? Bantu bonso. Mvese mukuabu utu bantu bamanye bikole udi wamba bua mulambu udi upesha bantu muoyo eu ne: ‘Nzambi wakatamba kusua ba pa buloba, yeye wakabapa Muanende umuepele mulela bua muntu yonso wamuitabuja kafu biende, kadi ikale ne muoyo wa tshiendelele.’—Yone 3:16.
Nansha mudi bantu ba bungi bamanye mvese eu, kadi anu bakese patupu ke badi bamumvua bimpe. Ba bungi batu badikonka ne: ‘Bua tshinyi Kristo uvua ne bua kutufuila? Mmunyi mudi lufu lua muntu umue tshianana mua kusungila bantu bonso ku lufu lua kashidi?’ Bible udi wandamuna nkonko eyi bimpe.
Mushindu udi lufu lukuate bantu bonso
Bamue bantu batu bela meji ne: Nzambi uvua mufuke bantu bua bikala ne muoyo matuku makese pa buloba, bapitshila mu makenga, mu amue masanka ne pashishe bafue bua kuya muaba kampanda muimpe. Bilondeshile lungenyi luabu elu, Nzambi ke uvua mulongolole lufu bua bantu. Kadi Bible udi wamba ne: lufu ndukuate bantu bua bualu bukuabu. Udi wamba ne: ‘Bu muakalua bubi pa buloba bualu bua muntu umue, ne bu muakalua lufu bua bubi abu, nunku lufu luakafika kudi bantu bonso, bua bonso bakenza malu mabi.’ (Lomo 5:12) Mvese eu udi uleja ne: bantu badi bafua bua bubi. Kadi “muntu umue” uvua mulue ne lufu mu bantu eu nganyi?
Mukanda mukuabu udi wamba ne: bena siyanse ba bungi batu bamba ne: bantu bonso badi pa buloba mbafume ku muntu umue ne Bible udi uleja bimpe “muntu umue” au. (The World Book Encyclopedia) Genese 1:27 (MMM) udi wamba ne: “[Nzambi] kufuka muntu pa tshimfuanyi tshiende, kumufuka pa tshimfuanyi tshia [Nzambi], kubafukaye mulume ne mukaji.” Nanku Bible udi wamba mudi mulume ne mukaji (Adama ne Eva) aba bikale bifukibua bia butumbi bia Nzambi wa Bukole Buonso.
Malu adibu bafunde mu Genese adi atuleja malu makuabu avua menzeke panyima pa Yehowa Nzambi mumane kufuka Adama. Bilondeshile Bible, Nzambi wakalua kutela tshilumbu tshia lufu anu dîba didiye ubambila ne: bobu kabayi bamutumikile, nebafue. (Genese 2:16, 17) Uvua musue bua bantu basombe pa buloba mu mparadizu mulenga ne disanka ne makanda a mubidi bua kashidi. Kavua musue bua bafike ku dikulakaja ne pashishe kufua to. Bikalabi nanku, mmunyi mudi lufu lufike ku dikuata bantu bonso?
Genese nshapita 3 udi utuambila muvua Adama ne mukajende Eva bangata dipangadika dia kutombokela Yehowa Nzambi uvua mubafuke. Ke bualu kayi Nzambi wakabapesha dinyoka dikavuaye mumane kubambila. Wakambila Adama ne: ‘Wewe udi dimfuenkenya dia buloba, neupingane mu dimfuenkenya dia buloba kabidi.’ (Genese 3:19) Anu bu muvua Nzambi muambe, Adama ne mukajende bakafua anu kufua.
Kadi ntatu ya tshivuabu benze kayivua mibakuate anu bobu nkayabu to. Ditombokela diabu dia Nzambi diakapangisha bana babu bua kuikala ne muoyo kauyi kalema uvuabu ne bua kuikala nawu. Mêyi avua Yehowa muambile Adama ne Eva bua kubaleja tshidi dijinga diende a ne: ‘Nulelangane, nukumbane ba bungi, nuuje buloba tente; nubukokeshe; nuikale ne bukokeshi ku mutu kua minyinyi ya mu mâyi, ne nyunyi ya mulu, ne tshintu tshionso tshidi ne muoyo tshidi tshiendakana pa buloba’ avua akumbanyina kabidi bana bavuabu ne bua kulela. (Genese 1:28) Mu bungi bua matuku, bantu bavua ne bua kuule pa buloba tente ne kuikala ne disanka kadiyi kuamba ne kabayi bafue nansha. Kadi Adama tatuabu buonso, “muntu umue” au, wakababueja mu bupika bua bubi, nanku anu lufu ke luvua lubindile. Mupostolo Paulo udi pende umue wa ku ndelanganyi yende wakafunda ne: “Ndi muena mubidi, mupika wa bubi.”—Lomo 7:14, MMM.
Bubi buvua Adama muenze buakanyanga mudimu muimpe uvua Nzambi muenze, tuamba ne: bantu bavuaye mufuke anu bu mutu bena tshinyangu banyanga tshintu kampanda tshilenga tshia mushinga kauyi kutua tshiadi. Adama wakalela, bana bende pabu kutungunuka ne kulelangana too ne lelu. Kadi bonso bavua anu bafua. Bua tshinyi? Bualu bonso bavua ndelanganyi ya Adama. Bible udi wamba ne: ‘Bantu ba bungi bakafua bua bushipi bua mikenji bua muntu umue.’ (Lomo 5:15) Bubi, bukulakaje ne tshibidilu tshia kuenza anu malu mabi ne lufu luine ke malu adi anyingalaja adi Adama mushile bana bende. Tuetu petu tudi anu bana bende.
Mupostolo Paulo wakaleja nsombelu mubi udi nende bantu bena mibi pamue ne yeye pende mu mukanda wakafundilaye bena Kristo ba ku Lomo ne kulejaye muvuaye uluangana ne bubi. Wakamba ne kanyinganyinga ne: ‘Kadi meme muena majiya! Wansulula ku mubidi wa lufu elu nganyi?’ Elu ndukonko luimpe be! Nnganyi wasungila Paulo ne tuetu bonso badi baluangana bua kunyema bupika bua bubi ne bua lufu? Paulo nkayende udi wandamuna ne: ‘Ndi nsakidila Nzambi bua Yezu Kristo Mukalenge wetu.’ (Lomo 7:14-25) Mufuki wetu mmulongolole mushindu wa kutusungila ku diambuluisha dia Muanende Yezu Kristo.
Mudimu wa Yezu mu tshidi Nzambi muenze bua kutusungila
Yezu wakumvuija mudimu udiye nawu mu disungila bantu ku bupika bua mibi ne lufu, wamba ne: ‘Muana wa muntu wakulua bua kufila muoyo wende bua kupikula nawu bantu ba bungi.’ (Matayo 20:28) Kadi mmushindu kayi udi muoyo uvua Yezu mufile utusungila? Lufu luende ludi lutuambuluisha ku tshinyi?
Yezu wakafila muoyo wende bua kujimija ntatu mikebesha kudi bubi bua Adama
Bible udi wamba ne: Yezu ‘kavua ne bubi’ ne uvua “muabulukangane ne benji ba mibi.” Yezu wakatumikila mikenji ya Nzambi mu nsombelu wende mujima. (Ebelu 4:15; 7:26) Nanku, Yezu kavua mufue bualu uvua mubenge kutumikila Yehowa bu muvua Adama muenze to. (Yehezekele 18:4) Kadi Yezu wakitaba lufu luvuaye kayi mukumbanyine anu bua kukumbaja disua dia Tatuende dia kusungila bantu ku mibi ne ku lufu. Anu bu mutukavua bambe kulu eku, Yezu wakitaba bua “kulambula muoyo wende bua kusungila bantu.” Yezu, wakitaba bua ‘kulabuila muntu yonso lufu’ bualu mmunange bantu bikole.—Ebelu 2:9.
Muoyo uvua Yezu mufile uvua muakanangane ne uvua Adama mujimije pavuaye muenze bubi. Ntshinyi tshidi lufu lua Yezu lutupetesha? Yehowa wakitaba mulambu wa muoyo wende bu ‘tshintu tshia kupikula natshi bantu bonso.’ (1 Timote 2:6) Bushuwa, Nzambi mmuangate mulambu wa muoyo wa Yezu bua kukuula nawu bantu ku bupika bua bubi ne lufu.
Bible udi wakula bikole bua bualu bua dinanga budi Mufuki wetu mutuenzele ebu. Paulo wakavuluija bena Kristo ne: “Nuakasumbibua ku mushinga mukole.” (1 Kolinto 6:20; 7:23) Petelo wamba ne: Nzambi kakangata or anyi argent bua kusungila bena Kristo ku lufu to, kadi wakangata mashi a Muanende bua kubasungila. (1 Petelo 1:18, 19) Yehowa wakalongolola bua kusungila bantu ku tshibawu tshia lufu lua kashidi bua mulambu wa Yezu.
Mulambu wa Yezu neukuambuluishe anyi?
Mupostolo Yone wakafunda bua masanka atudi tupeta bua mulambu wa Kristo ne: ‘Yezu Kristo udi mulambu wa kubuikila nawu mibi yetu; ki ngua mibi yetu nkayayi, kadi wa mibi ya bonso ba pa buloba kabidi.’ (1 Yone 2:2) Bushuwa, mulambu wa Kristo udiku bua bantu bonso. Abi bidi biumvuija ne: masanka adi afumina ku mulambu eu adi adiluila kudi muntu yonso anu tshianana anyi? Tòo. Tuvuluke muakapanduka bantu bavuabu bakuate kudi dijimba dituvua batele mu tshiena-bualu tshishale. Bantu bavua basue kubapatula bavua bumbule tshina too ne muaba uvuabu, kupuekesha kambeketshi, kadi yonso wa kudibu ke uvua ne bua kubuelamu bua kumupatulabu. Ke mudibi kabidi bua muntu yonso udi musue bua mulambu wa Yezu umuambuluishe, kena ne bua kushala muvunga anu maboko to. Bidi bikengela enzaku tshintu kampanda.
Ntshinyi tshidi Nzambi umulomba bua kuenza? Bilondeshile Yone 3:36, muntu ‘udi witabuja Muana udi ne muoyo wa tshiendelele; kadi udi upidia Muana kena umona muoyo, tshiji tshia Nzambi tshidi tshishala nende.’ Nzambi udi utulomba bua kuitaba ne: Kristo mmutufuile. Kadi kudi malu makuabu atudi ne bua kukumbaja. Bible udi wamba ne: ‘Mu bualu ebu tudi bamanye ne: Tudi bamumanye, bitualama mikenji yende.’ (1 Yone 2:3) Nanku bidi biumvuika ne: bua kupatuka mu bupika bua bubi ne lufu tudi ne bua kuitaba mulambu wa Kristo ne kutumikila mikenji yende.
Mushindu mukuabu muimpe utudi mua kuleja ditabuja bua mulambu wa Yezu ngua kuikala ne dianyisha bua lufu luende patudi tuenza Tshivulukilu tshia lufu luende anu muakambaye. Kumpala kua Yezu kufuaye, wakabanjija didia dia tshifuanyikijilu ne bapostolo bende ba lulamatu, kubambilaye ne: ‘Enzayi nunku bua kumvuluka.’ (Luka 22:19) Bantemu ba Yehowa batu bangata ne mushinga wa bungi malanda abu ne Muana wa Nzambi ke bualu kayi batu balonda tshivuaye muamba. Bua tshidimu etshi, nebenze Tshivulukilu tshia lufu lua Yezu Kristo mu Disambombo dia 22 ngondo muisatu panyima pa dibuela dia dîba. Tudi tukubikila ne muoyo mujima bua ulua kubuela mu tshisangilu etshi tshia pa buatshi bua kutumikila tshivua Yezu muambe. Bantemu ba Yehowa ba muaba uudi musombele nebakuleje muaba wenzekela tshisangilu etshi ne dîba diatuadijatshi. Mu Tshivulukilu etshi neulonge malu a bungi audi ne bua kuenza bua mulambu wa Kristo ukupandishe ku lufu ne mibi bituvua bapetele kudi Adama.
Bantu bakese lelu ke batu ne dianyisha bua mulambu wa mushinga uvua Mufuki wetu mufile ne uvua Muanende muitabe bua kufila bua kutupandisha ku katubu. Bantu badi bitaba mudi Yezu mubafuile badi bapeta disanka dinene dia pa buadi. Mupostolo Petelo wakafundila bena Kristo nende ne: ‘Nudi nuitabuja [Yezu], ne nudi nusanka bikole ne disanka didi kadiyi mua kuambibua ne didi diule tente ne butumbi; nudi nuangata nshikidilu wa ditabuja dienu, ndupandu lua mioyo yenu.’ (1 Petelo 1:8, 9) Paudi unanga Yezu Kristo ne witaba mulambu wende, udi upeta disanka mpindieu ne ushala muindile bua kupeta dikopoka ku bupika bua bubi ne lufu.