TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w16 ngondo 4 dib. 3-8
  • Kuikala ne lulamatu kudi kufikisha muntu ku dianyishibua kudi Nzambi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Kuikala ne lulamatu kudi kufikisha muntu ku dianyishibua kudi Nzambi
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2016
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • KUSHALA NE LULAMATU NANSHA PADI BANTU BENZA MALU MABI
  • YEFETA WAKASHALA NE LULAMATU NANSHA PAVUAYE MUEDIBUE MÂYI KU MAKASA
  • MILAMBU MIFILA NE MUOYO MUJIMA IDI ILEJA MUTUDI NE DITABUJA
  • MMALONGESHA KAYI ATUDI BAPETE?
  • Nsongakaji wakasankisha tatuende pamue ne Yehowa
    Ulongeshe bana bebe
  • Yefeta udi ukumbaja mutshipu wende kudi Yehowa
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2007
  • Dilaya dia Yefeta
    Malongesha audi mua kupeta mu Bible
  • Yefeta uvua muntu wa mu nyuma
    Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu wa buena Kristo—2021
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2016
w16 ngondo 4 dib. 3-8
Yefeta mulue kumona muanende wa bakaji udi wenza mudimu bikole ku ntenta wa tshitendelelu

Kuikala ne lulamatu kudi kufikisha muntu ku dianyishibua kudi Nzambi

“Nulue bidikiji ba bantu badi bapiana milayi ku diambuluisha dia ditabuja ne lutulu.”​—EBELU 6:12.

MISAMBU: 86, 54

UDI MUA KUANDAMUNA ANYI?

  • Mmunyi mudi tshilejilu tshia Yefeta ne muanende wa bakaji tshituambuluisha bua kubenga kulonda malu mabi a pa buloba?

  • Mmêyi manene kayi a mu Bible adi mua kukuambuluisha bua kujikija bilumbu?

  • Mmunyi mudi tshiena-bualu etshi tshikukankamije bua kudipangisha amue malu bua Bukalenge bua Nzambi?

1, 2. Nnsombelu kayi mukole uvua Yefeta ne muanende wa bakaji bapete?

NSONGAKAJI kampanda udi uya lubilu bua kuakidila tatuende. Udi ne disanka dia bungi dia kumumona upingana ku mvita kayi mupete njiwu. Udi wimba misambu ne uja maja ne disanka bua mudi tatuende mutshimune. Kadi, tshidi tatuende wenza ne wamba pashishe tshivua ne bua kumukemesha bikole. Tatuende udi udipanda bilamba, udila wamba ne: ‘Aka! muananyi, wewe wakutamba kumpuekesha.’ Pashishe udi wambila muanende ne: uvua mulaye Yehowa bualu buvua ne bua kushintulula nsombelu wa muanende eu bua kashidi. Mutshipu wende uvua uleja ne: muanende eu kakusedibua anyi kulelela to. Kadi muana udi wambila diakamue tatuende mêyi mimpe, umukankamija bua akumbaje mutshipu udiye muenze kudi Yehowa. Mêyi adiye muambe avua aleja ne: uvua ne dishindika dikole dia ne: tshionso tshivua Yehowa umulomba bua kuenza tshivua ne bua kuikala tshimpe. (Balumbuluishi 11:34-37) Pavua tatu mumone ditabuja dia muanende wakasanka bikole bualu uvua mumanye ne: ditaba diende edi divua ne bua kusankisha Yehowa.

2 Yefeta ne muanende wa bakaji bavua beyemene Yehowa ne muoyo mujima ne mushindu wende wa kuenza malu. Bavua bashala ne lulamatu nansha pavuabi kabiyi bipepele bua bobu kuleja lulamatu. Bavua basue bua Yehowa abanyishe, ne bualu ebu buvua bubalomba bua kudipangisha amue malu.

3. Mmunyi mudi tshilejilu tshia Yefeta ne muanende wa bakaji tshituambuluisha lelu?

3 Misangu yonso kabitu anu bipepele bua kushala ne lulamatu kudi Yehowa. Tudi ne bua ‘kuluangana mvita mikole bua ditabuja.’ (Yuda 3) Bua kutuambuluisha bua kuenza nunku, tumonayi mushindu uvua Yefeta ne muanende wa bakaji batantamene ntatu mu nsombelu wabu. Mmunyi muvuabu bashale ne lulamatu kudi Yehowa?

KUSHALA NE LULAMATU NANSHA PADI BANTU BENZA MALU MABI

4, 5. a) Mmukenji kayi uvua Yehowa muelele bena Isalele pavuabu babuele mu Buloba bulaya? b) Bilondeshile Musambu wa 106, ntshinyi tshivua tshifikile bena Isalele bua muvuabu babenge kutumikila Nzambi?

4 Dituku dionso, Yefeta ne muanende wa bakaji bavua mua kuikala bavuluka bipeta bibi bivua bena Isalele bapete pavuabu babenge kutumikila Yehowa. Bidimu bitue ku 300 kumpala, Yehowa uvua mulombe bena Isalele bua kushipa batendeledi bonso ba dishima bavua mu Buloba bulaya, kadi kabavua batumikile to. (Dutelonome 7:1-4) Bena Isalele ba bungi bakatuadija kuidikija bena Kanâna bavua batendelela nzambi ya dishima ne benza malu a masandi.​—Bala Musambu wa 106:34-39.

5 Bu muvua bena Isalele babenge kutumikila, Yehowa wakabenga kubakuba kudi baluishi babu. (Balumbuluishi 2:1-3, 11-15; Musambu 106:40-43) Bivua ne bua kuikala bikole bua bena mu mêku bavua banange Yehowa kushalabu ne lulamatu mu bidimu bikole abi. Kadi Bible udi uleja ne: kuvua bamue bena lulamatu bu mudi Yefeta ne muanende wa bakaji, ne kabidi Elekana, Hana ne Samuele. Bavua badisuike bua kusankisha Yehowa.​—1 Samuele 1:20-28; 2:26.

6. a) Mmalu kayi mabi adi enzeka pa buloba matuku etu aa? b) Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza?

6 Mu matuku etu aa, bantu badi bela meji ne benza malu bu bena Kanâna. Nsombelu wabu mmuimanyine pa malu a masandi, a tshikisu ne a makuta. Kadi Yehowa udi utudimuija bimpe. Mmusue kutukuba anu bu muvuaye musue kukuba bena Isalele ku malu mabi a nunku. Bilema bivuabu benze bidiku mua kutulongesha anyi? (1 Kolinto 10:6-11) Tudi ne bua kuenza muetu muonso bua kuepuka lungenyi lua pa buloba. (Lomo 12:2) Netuenze muetu muonso bua kuenza nunku anyi?

YEFETA WAKASHALA NE LULAMATU NANSHA PAVUAYE MUEDIBUE MÂYI KU MAKASA

7. a) Mmalu kayi avuabu benzele Yefeta kudi bena mu tshisamba tshiabu? b) Ntshinyi tshivua Yefeta muenze?

7 Mu matuku a Yefeta, bena Peleshete ne bena Amona bavua bakengesha bena Isalele bua muvuabu babenge kutumikila Yehowa. (Balumbuluishi 10:7, 8) Pa kumbusha bisamba bivua bibakengesha ebi, Yefeta uvua kabidi mupete buluishi bua kudi bana babu ne kudi balombodi ba mu Isalele. Bu muvua bana babu bamumvuile mukawu ne bamukine, bakamuenzeja bua kumbuka mu buloba buvua bumpianyi buende. (Balumbuluishi 11:1-3) Yefeta kakalekela nsombelu wabu wa tshikisu eu unyanga lungenyi luende to. Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Bualu pavua bakulu ba mu Isalele bamulombe bua abambuluishe, wakitaba diakamue. (Balumbuluishi 11:4-11) Ntshinyi tshivua tshisake Yefeta bua kuenza malu mushindu au?

8, 9. a) Mmêyi kayi manene adi mu Mikenji ya Mose avua mua kuikala mambuluishe Yefeta? b) Mbualu kayi buvua ne mushinga wa bungi kudi Yefeta?

8 Yefeta uvua muluanganyi wa mvita munene, ne uvua mumanye malu a bena Isalele ne Mikenji ya Mose bimpe bitambe. Mushindu uvua Yehowa muenzele bantu bende malu uvua mumulongeshe mikenji ya Nzambi ya tshidi tshimpe ne tshidi tshibi. (Balumbuluishi 11:12-27) Yefeta wakenza mudimu ne dimanya adi mu nsombelu wende pavuaye wangata mapangadika. Uvua mumanye bimpe muvua Yehowa udiumvua bua tshiji ne didisombuela ne mudi Nzambi musue bua bantu bende banangangane. Mikenji ivua mimulongeshe kabidi mushindu wa kuenzela bantu bakuabu malu nansha aba bavua bamukine.​—Bala Ekesode 23:5; Lewitiki 19:17, 18.

9 Tshilejilu tshia Jozefe tshivua pamuapa tshiambuluishe Yefeta. Uvua ne bua kuikala mulonge mushindu uvua Jozefe muleje bana babu luse nansha muvuabu bamukine. (Genese 37:4; 45:4, 5) Kuela meji bua tshilejilu etshi kuvua mua kuikala kuambuluishe Yefeta bua kuenza malu mu mushindu uvua usankisha Yehowa. Tshivua bana babu ne Yefeta benze tshivua bulelela tshimunyingalaje. Kadi kuluangana kua Yefeta bua dîna dia Yehowa ne bua bantu bende kuvua ne mushinga wa bungi kupita kanyinganyinga kavuaye naku. (Balumbuluishi 11:9) Uvua mudisuike bua kushala ne lulamatu kudi Yehowa. Lungenyi luende elu luakamupetesha yeye ne bena Isalele mabenesha a kudi Yehowa.​—Ebelu 11:32, 33.

Katuena mua kulekela kanyinganyinga katudi tupeta katupangisha bua kuenzela Yehowa mudimu to

10. Mmunyi mutudi mua kulekela mêyi manene a mu Bible atuambuluisha bua kuenza malu bu bena Kristo lelu?

10 Tudiku mua kupeta dilongesha mu tshilejilu tshia Yefeta anyi? Ntshinyi tshitudi mua kuenza bikala bena Kristo netu batuele mâyi ku makasa anyi tuetu bamone ne: badi batuenzela malu mu mushindu mubi? Katuena mua kulekela kanyinganyinga katudi tupeta katupangisha bua kuenzela Yehowa mudimu to. Katulekedi musangu nansha umue bua kubuela mu bisangilu bia bena Kristo anyi bua kupitshisha dîba pamue ne bena mu tshisumbu to. Tuidikijayi Yefeta ne tutumikile Yehowa. Ebi nebituambuluishe bua kutantamena nsombelu mikole bua tuikale petu tshilejilu tshimpe.​—Lomo 12:20, 21; Kolosayi 3:13.

MILAMBU MIFILA NE MUOYO MUJIMA IDI ILEJA MUTUDI NE DITABUJA

11, 12. a) Mmutshipu kayi uvua Yefeta muenze? b) Pavuaye muwenze uvua ne lungenyi kayi?

11 Yefeta uvua mumanye ne: uvua dijinga ne diambuluisha dia Nzambi bua kupikula bena Isalele kudi bena Amona. Uvua mulaye Yehowa ne: yeye mumuambuluishe bua kutshimuna, uvua ne bua kumulambula muntu wa kumpala uvua upatuka mu nzubu muende bua kumuakidila pavuaye ufuma ku mvita. Muntu eu uvua ne bua kuikala bu ‘mulambu wa kuosha.’ (Balumbuluishi 11:30, 31) Bualu ebu budi bumvuija tshinyi?

12 Yehowa mmukine dishipa muntu bua kumufila bu mulambu, nunku tudi bamanye ne: Yefeta kavua ne bua kushipa muanende bua kumulambula Nzambi to. (Dutelonome 18:9, 10) Mu Mikenji ya Mose, mulambu wa kuosha uvua dipa dia pa buadi divua muntu ufila dionso dijima kudi Yehowa. Nunku Yefeta uvua ne lungenyi lua ne: muntu uvuaye ufila kudi Yehowa uvua ne bua kumuenzela mudimu ku ntenta wa tshitendelelu matuku ende onso a muoyo. Yehowa uvua muteleje Yefeta ne mumuambuluishe bua kutshimuna mvita yonso. (Balumbuluishi 11:32, 33) Kadi mmuntu kayi uvua Yefeta mua kupesha Yehowa?

13, 14. Mêyi a Yefeta adi mu Balumbuluishi 11:35 adi aleja tshinyi bua ditabuja diende?

13 Elabi meji bua bualu butudi balonde ku ntuadijilu kua tshiena-bualu etshi. Pakapingana Yefeta ku mvita, muntu wa kumpala wakalua bua kusambakena nende uvua muanende wa bakaji mulela umuepele uvuaye munange bikole! Yefeta uvuaku mua kukumbaja mutshipu wende anyi? Uvuaku mua kufila muanende wa bakaji bua kuenzela Yehowa mudimu ku ntenta wa tshitendelelu mu matuku ende onso a muoyo anyi?

14 Mêyi manene a mu Mikenji ya Nzambi avua ne bua kuikala kabidi mambuluishe Yefeta bua kuangata dipangadika dimpe. Pamuapa uvua muvuluke mêyi adi mu Ekesode 23:19 avua alomba bantu ba Nzambi bua kupeshabu Yehowa bintu biabu bimpe ne muoyo mujima. Mikenji ivua kabidi yamba ne: padi muntu wenza mutshipu kudi Yehowa, ‘kena ne bua kutupa ku dîyi diende to. Udi ne bua kuenza bualu buonso buvuaye mulaye bua kuenza.’ (Nomba 30:2, NWT) Anu bu muena lulamatu Hana uvua pamuapa ne muoyo mu tshikondo atshi, Yefeta uvua ne bua kukumbaja mutshipu wende nansha muvuaye mumanye tshivua mutshipu eu mua kumulomba yeye ne muanende wa bakaji. Bu muvua muanende wa bakaji ne bua kuenza mudimu ku ntenta wa tshitendelelu, kavua ne bua kulela muana nansha umue to. Nunku kakuvua muntu nansha umue uvua mua kupiana dîna dia Yefeta ne buloba buende to. (Balumbuluishi 11:34) Nansha nanku, Yefeta wakamba ne lulamatu luonso ne: ‘Ngakabulula mukana muanyi kudi Yehowa, tshiena mua kualukila kunyima.’ (Balumbuluishi 11:35) Yehowa wakitaba mulambu munene wa Yefeta ne kumubenesha. Udiku pebe ne lulamatu anu bu Yefeta anyi?

15. a) Mmutshipu kayi udi ba bungi ba kutudi benze? b) Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi ne lulamatu?

15 Patuvua badilambule kudi Yehowa, tuvua baditshipe bua kuenza disua diende nansha mu nsombelu wa mushindu kayi. Tuvua bamanye ne: kabivua mua kuikala bipepele misangu yonso bua kukumbaja mutshipu eu to. Kadi ntshinyi tshitutu tuenza padibu batulomba bua kuenza bualu kampanda butudi katuyi basue? Tuetu batantamene mushindu utudi tudiumvua ne batumikile Nzambi wetu ne muoyo mujima, tudi tuleja ne: tudi balamate ku mutshipu wetu. Bidi mua kutusama ku muoyo patudi tudipangisha amue malu, kadi masanka a kudi Yehowa atu a bungi misangu yonso. (Malaki 3:10) Kadi netuambe tshinyi bua muana wa bakaji wa Yefeta? Ntshinyi tshivuaye muenze bua mutshipu wa tatuende?

Mulume ne mukajende bakadi bantu bakulumpe balayangana ne bena mu dîku diabu, babuele mu kalasa ka malu a Nzambi ne bayukila ne bena mu dîku diabu badi bashala ku nzubu

Mmunyi mutudi mua kuleja ditabuja dia buena dia Yefeta ne muanende wa bakaji? (Tangila tshikoso tshia 16, 17)

16. Ntshinyi tshivua muana wa bakaji wa Yefeta muenze bua mutshipu wa tatuende? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

16 Mutshipu wa Yefeta uvua mushilangane ne wa Hana. Hana uvua muditshipe bua kufila Samuele, muanende wa balume bua kuenzelaye Nzambi mudimu ku ntenta wa tshitendelelu bu Munazi. (1 Samuele 1:11) Bavua banyishile Munazi bua kusela ne kulela. Kadi bavua bafile muana wa bakaji wa Yefeta bu ‘mulambu wa kuosha’ mujima, nunku kavua mua kupeta disanka dia kuikala mu dibaka ne dia kulela bana to. (Balumbuluishi 11:37-40) Anji elabi meji! Uvua pamuapa mua kuikala musedibue kudi mulume muimpe mu buloba buabu bualu tatuende uvua mulombodi mu Isalele. Kadi mpindieu uvua ne bua kulua muena mudimu wa tshianana ku ntenta wa tshitendelelu. Ntshinyi tshivua nsongakaji eu muenze? Wakaleja ne: mudimu wa Yehowa uvua pa muaba wa kumpala pakambilaye tatuende ne: ‘Ungenzele bu mu dîyi diakapatuka mukana muebe.’ (Balumbuluishi 11:36) Wakadipangisha diakalenga dia kukumbaja dijinga dia ku tshilelelu dia kuikala ne mulume ne dia kulela bana anu bua kuenzela Yehowa mudimu. Mmunyi mutudi mua kuidikija lungenyi luende lua kudipangisha amue malu?

Muana wa bakaji wa Yefeta wakadipangisha diakalenga dia kukumbaja dijinga dia ku tshilelelu dia kuikala ne mulume ne dia kulela bana anu bua kuenzela Yehowa mudimu

17. a) Mmunyi mutudi mua kuidikija ditabuja dia Yefeta ne muanende wa bakaji? b) Mmunyi mudi mêyi a mu Ebelu 6:10-12 akukankamija bua kudipangisha amue malu?

17 Bena Kristo ba bungi balume ne bakaji batshidi bansonga badi bitaba bua kubenga kubuela mu dibaka anyi kubenga kulela bua tshikondo kampanda. Bua tshinyi? Bualu mbasue kudifila bikole mu mudimu wa Yehowa. Bana betu ba bungi bakadi bantu bakulumpe badi pabu badipangisha dîba didibu mua kupitshisha ne bana babu anyi bikulu babu. Kadi badi bafila dîba diabu ne makanda abu bua mudimu wa Yehowa. Bamue ba kudibu badi benza mudimu wa luibaku anyi babuela mu Kalasa ka bamanyishi ba Bukalenge peshi baya mu tshisumbu tshidi dijinga ne bamanyishi ba bungi. Bakuabu badi badilongolola bua kuyisha bikole mu tshikondo tshia Tshivulukilu. Yehowa kakupua muoyo musangu nansha umue malu adi bana betu bonso ba lulamatu aba badipangishe to. (Bala Ebelu 6:10-12.) Kadi wewe, udiku mukumbane bua kudipangisha amue malu bua kuenzela Yehowa mudimu bikole anyi?

MMALONGESHA KAYI ATUDI BAPETE?

18, 19. a) Mmalu kayi atudi balonge mu muyuki wa mu Bible udi utangila Yefeta ne muanende wa bakaji? b) Mmunyi mutudi mua kubidikija?

18 Ntshinyi tshivua tshiambuluishe Yefeta bua kutantamena ntatu ya bungi ivuaye mupete? Uvua mulekele Yehowa umulombola bua kuangata mapangadika. Kavua muitabe bua kuenza malu avua bantu bavua bamunyunguluke benza to. Yefeta uvua kabidi mushale ne lulamatu nansha pavua bantu bamuele mâyi ku makasa. Yehowa wakabenesha Yefeta ne muanende wa bakaji bua muvuabu badipangishe amue malu, ne wakenza nabu mudimu bua kuyisha ntendelelu mulelela kumpala. Nansha pavua bantu bakuabu balekele kuenza malu mimpe, Yefeta ne muanende wa bakaji bavua bashale bobu ne lulamatu kudi Yehowa.

19 Bible udi wamba ne: “Nulue bidikiji ba bantu badi bapiana milayi ku diambuluisha dia ditabuja ne lutulu.” (Ebelu 6:12) Tuidikijayi tshilejilu tshia Yefeta ne muanende wa bakaji, bamanye ne: patudi tushala ne lulamatu, Yehowa neatubeneshe.

DIUMVUIJA DIA MALU MAKUABU

  • Mulambu wa kuosha: Mmulambu udibu batele mu Mikenji ya Mose. Pavua muena Isalele ujinga kuleja muvuaye ne dianyisha dia bungi kudi Yehowa, uvua wangata nyama ne upesha bakuidi bua kumuosha pa tshioshelu bu mulambu mujima wa kuosha. Bavua kabidi mua kupesha Yehowa muntu bu mulambu wa kuosha, mmumue ne: muntu au uvua ne bua kuenzela Nzambi mudimu matuku ende onso a muoyo

  • Tshikondo tshia Tshivulukilu: Tshidi tshikongoloja matuku a kumpala kua Tshivulukilu, dîba dia Tshivulukilu ne matuku makese panyima patshi. Misangu mikuabu tshitu tshiangata ngondo 3, 4 ne 5

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu