TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • g19 No. 2 dib. 10-11
  • Mua kudiambuila bujitu

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mua kudiambuila bujitu
  • Tabulukayi!—2019
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • KUDIAMBUILA BUJITU KUDI KUMVUIJA TSHINYI?
  • BUA TSHINYI KUDIAMBUILA BUJITU KUDI NE MUSHINGA?
  • MUA KULONGESHA BANA MUA KUDIAMBUILA BUJITU
  • 8 Ikala tshilejilu
    Tabulukayi!—2018
  • Bible udi mua kukuambuluisha bua kukolesha bana bebe anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2004
  • Mua kukolesha muanebe
    Dîku diebe didi mua kupeta disanka
  • Baledi, ambuluishayi bana benu bua banange Yehowa
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2022
Tangila bikuabu
Tabulukayi!—2019
g19 No. 2 dib. 10-11
Tatu wambuluisha muanende wa balume bua kumiamina mâyi ku bikunyibua

BUALU 4

Mua kudiambuila bujitu

KUDIAMBUILA BUJITU KUDI KUMVUIJA TSHINYI?

Bantu badi bamanye mua kudiambuila bujitu batu ba kueyemena. Batu benza midimu itubu babapesha bimpe ne bayikumbaja yonso pa dîba.

Bana batekete nansha bobu kabayi banji kumanya malu a bungi badi mua kutuadija kudiambuila majitu. Mukanda kampanda udi wamba ne: “Patshidi muana ne ngondo 15 udi mua kutuadija kuenza tshidi baledi bamuambila ne padiye ukumbaja ngondo 18 udi mua kujinga kuenza pende midimu idi baledi benza. Miaba ya bungi baledi batu batuadija kupesha bana midimu ya kumbelu padibu bakumbaja bidimu pankatshi pa bitanu ne muanda mutekete, ne bana badi bafika ku diyikumbaja bimpe.”​—Parenting Without Borders.

BUA TSHINYI KUDIAMBUILA BUJITU KUDI NE MUSHINGA?

Tshipungu kampanda tshidibu babikila mu mfualansa ne: génération boomerang tshidi tshileja bansonga badi bumbuka kudi baledi babu bualu mbasue kudienzela malu, kadi padi nsombelu ubakolela badi bapingana kabidi bua kusomba ne baledi babu. Imue misangu bitu bienzeka nunku bualu bansonga aba kabavua babalongeshe mua kuepuka butulavi bua makuta, bua kuikala kulongolola mu nzubu, anyi kukumbaja malu a ku dituku ne ku dituku to.

Nunku mbitambe buimpe bua kulongesha bana bua bamanye mua kudiambuila majitu abu. Mukanda mukuabu udi wamba ne: “Ki mbimpe kuikala kuenzela bana malu onso too ne padibu bakumbaja bidimu dikumi ne muanda mukulu ne pashishe kubalekela bua badiambuile bujitu buabu to.”​—How to Raise an Adult.

MUA KULONGESHA BANA MUA KUDIAMBUILA BUJITU

Kubapesha midimu ya kumbelu.

DÎYI DINENE DIA MU BIBLE: “Mudimu mukole wonso udi ne difutu.”​—Nsumuinu 14:23.

Bana batu basue kuenza midimu pamue ne baledi babu. Bu mudibu ne dijinga edi, udi mua kuikala ubapesha midimu ya kuenza kumbelu.

Bamue baledi kabatu basue kupesha bana mudimu wa kuenza to. Batu badiambila ne: bu mukadi bana ne midimu ya bungi ya mu kalasa ya kuenza dituku dionso, nunku ki mbimpe kubakumbajila bujitu bukuabu to.

Pabi bana batu benza midimu ya kumbelu batu bakuata mu kalasa bualu midimu eyi idi ibambuluisha bua kuitaba midimu mikuabu idibu babapesha ne kuyikumbaja. Mukanda udi wakula bua baledi utukadi batele udi wamba kabidi ne: “Patudi tulengulula dijinga didi nadi bana dia kukuatshisha baledi patshidibu bapuekele, badi mua kuela meji ne: kuambuluisha bakuabu kakuena ne mushinga to . . . Batekemena kabidi bua bikale babenzela malu onso.”​—Parenting Without Borders.

Anu mudi mukanda eu uleja, kuenza midimu ya kumbelu kudi kulongesha bana bua kuikala kukuatshisha bakuabu pamutu pa kuindila bua babakuatshishe anu bobu, kuikala kufila pamutu pa kuindila anu bua babapeshe. Midimu ya kumbelu idi yambuluisha bana bua kumanya ne: badi ne mushinga mu dîku ne badi ne bua kuikala bakumbaja bujitu buabu.

Ambuluisha bana bua bikale bitaba bilema bidibu benza.

DÎYI DINENE DIA MU BIBLE: “Teleja mubelu ne itaba dinyoka, bua ulue muena meji mu matuku ebe atshilualua.”​—Nsumuinu 19:20.

Padi bana benza bilema, tshilejilu muanebe wa balume anyi wa bakaji yeye munyange tshintu tshia muntu, kusokoki bualu abu to. Bana badi mua kuitaba bilema biabu, nunku badi mua kulomba luse anyi pamuapa mene kufuta tshintu tshidibu banyange atshi.

Kuitaba bilema nekuambuluishe bana bua

  • kuikala bena bululame

  • kubenga kuela bakuabu tshilumbu pambidi

  • kubenga kudibingisha

  • kulomba luse padibi biakanyine

Tatu wambuluisha muanende wa balume bua kumiamina mâyi ku bikunyibua

LONGESHA MUANEBE KU MPINDIEU

Bana badibu balongesha mua kudiambuila bujitu nebamanye mua kuenza malu mu nsombelu wabu bimpe padibu bakola

Ikala tshilejilu tshimpe

  • Ntu muenji wa mudimu wa tshisumi, muena bulongame, ne nnemeka dîba anyi?

  • Bana banyi batu bammona ngenza mudimu kumbelu anyi?

  • Ntu ngitaba bilema bianyi, ndomba nansha luse padibi bikengela anyi?

Tshidi bamue baledi bamba . . .

“Pamvua ndamba bana banyi bavua bangelesha diboko anu patshivuabu bapuekele. Pamvua mbunya bilamba bimvua musukule bavua babibunya nanyi pamue. Meme nkolopa mu nzubu bavua bakolopa pabu. Nunku mudimu wakalua bualu buvua bubasankisha bua kuenza. Bavua basanka bua kuikala nanyi pamue ne kuenza mudimu umvua ngenza. Ke mushindu uvuabu balonge mua kudiambuila bujitu buabu.”​—Laura.

“Dimue dituku ngakambila muananyi wa balume bua abikile mulunda wende bua amulombe luse bua muvuaye mumuambe mêyi mabi. Munkatshi mua bidimu bia bungi mvua mmusaka bua kulomba bantu luse misangu ya bungi bua muvuaye ubambila malu patoke, kadi mu mushindu mubi; mpindieu mmulonge mua kulomba luse ne muoyo umue padiye wenza bilema.”​—Debra.

BUIMPE BUA KUITABA BILEMA BIETU

Mulongeshi mukuabu diende Jessica Lahey wakafunda mu tshikandakanda kampanda ne: “Bana batu benza bilema, padibu babienza mbimpe baledi bavuluke ne: tshiabafikila netshibalongeshe malu a mushinga. Tshidimu tshionso balongi banyi ‘batambe buimpe’, mmumue ne: badi ne disanka ne diakalenga, ngaba bavua benza bilema, badiambuila bujitu buabi, ne badienzeja bua kuakaja malu bua kulua bantu ba nsongo mu nsombelu wabu.”​—Atlantic.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu