TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • re nshap. 12 dib. 58-65
  • “Tungunuka ne kulama bikole biudi nabi”

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • “Tungunuka ne kulama bikole biudi nabi”
  • Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • “Nsapi wa Davidi”
  • “Nebinamine kumpala kuebe”
  • “Dîba dia diteta”
  • “Tshiibi tshiunzulula”
  • Mabenesha bua batshimunyi
  • Umvua tshidi nyuma wamba!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2003
  • Ntempelo munene wa mu nyuma wa Yehowa
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
  • Bantemu bena nkristo bena buena-muabo bua mu diulu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Babadibue bakumbane bua kuangata Bukalenge
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2008
Tangila bikuabu
Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
re nshap. 12 dib. 58-65

Nshapita wa 12

“Tungunuka ne kulama bikole biudi nabi”

FILADELFI

1. Ntshisumbu tshia tshimenga kayi tshivua Yezu mutumine mukenji wende muisambombo, ne dîna dia tshimenga etshi didi diumvuija tshinyi?

DISUANGANA dia buena-muntu​—nngikadilu kayipu mulenga! Kabiyi mpata, ke bualu budi Yezu nabu mu lungenyi padiye utuma mukenji wende muisambombo kudi tshisumbu tshia Filadelfi, bualu dîna edi didi diumvuija “disuangana dia buena-muntu.” Yone, ukadi mukulakaje, utshidi uvuluka se: kukadi bidimu bipite pa 60, Petelo uvua mujadike misangu isatu mijima ne: uvua ne dinanga dia bungi bua Mukalenge wende. (Yone 21:15-17) Kadi, bena nkristo ba ku Filadelfi, badiku pabo baleja disuangana dia buena-muntu anyi? Ke mudibi bimueneka!

2. Filadelfi uvua tshimenga tshia mushindu kayi, ntshisumbu tshia mushindu kayi tshivuamu, ne ntshinyi tshidi Yezu wambila muanjelu wa tshisumbu etshi?

2 Filadelfi, uvua usanganyibua mutantshi wa kilometre 50 ku sud-est wa Sarde, (muaba udi Alasehir, tshimenga tshia ditunga dia Turquie lelu’eu), uvua musoko wa bubanji bua bungi mu tshikondo tshia Yone. Kadi, dilubuluka dia tshisumbu tshia bena nkristo tshivuamu ke divua ne mushinga mukole. Ndisanka kayipu divua nadi bena nkristo aba pa kuakidila ministre wakafika muabo, umbukila pamu’apa ku Sarde! Mukenji uvuaye ubatuadila uvua ne mubelu wa mushinga mukole kudibo. Diambedi, udi wanji kuvuluija bukokeshi bua Muwutumi wa butumbi. Udi wamba ne: “Ne kudi muanjelu wa tshisumbu tshidi ku Filadelfi, funda ne: Mona tshidibo bamba kudi munsantu, mulelela, udi ne nsapi wa Davidi, udi unzulula ne kakuyi muntu wakanga, udi ukanga ne kakuyi muntu udi unzulula.”​—Buakabuluibua 3:7.

3. Bua tshinyi mbikumbanyine bua Yezu kubikidibua se: “munsantu,” ne mmu ngumvuilu kayi mutudi mua kuamba ne: “udi mulelela”?

3 Yone uvua mumvue muvua Petelo wambila muntu Yezu Kristo ne: “Udi ne mêyi a muoyo wa kashidi; nenku tuitabi ne tuajinguludi se: udi Munsantu wa Nzambi.” (Yone 6:68, 69) Bu mudi Yehowa Nzambi munsantu wa menemene, Muanende umu’epele udi ne bua kuikala pende “munsantu.” (Buakabuluibua 4:8) Yezu udi kabidi “mulelela.” Muaku wa tshiena-Greke udibo batumike nawu apa (a·le·thi·nosʹ) udi umvuija tshidi tshilelela. Mu ngumvuilu eu, Yezu udi butoke bulelela ne diampa dilelela dituluke mu diulu. (Yone 1:9; 6:32) Udi mvinyo mulelela. (Yone 15:1) Yezu udi kabidi mulelela mu ngumvuilu wa se: mmukumbanyine kueyemenyibua. Udi wamba anu bulelela. (Tangila Yone 8:14, 17, 26.) Muana wa Nzambi eu udi bushuwa mukumbanyine bua kusadila bu Mukalenge ne Nzuji.​—Buakabuluibua 19:11, 16.

“Nsapi wa Davidi”

4, 5. “Nsapi wa Davidi” mmusuikakaja ne tshiovo kayi?

4 Yezu udi ne “nsapi wa Davidi.” Ne nsapi eu, “udi unzulula ne kakuyi muntu wakanga, udi ukanga ne kakuyi muntu udi unzulula.” “Nsapi wa Davidi” eu ntshinyi?

5 Davidi, mukalenge wa Izalele, ke uvua Yehowa mudie nende tshiovo bua bukalenge bua kashidi. (Musambu wa 89:1-4, 34-37) Nzubu wa Davidi wakasomba mu nkuasa wa bumfumu wa Yehowa ne kukokesha mu Yeruzaleme kubangila ku 1070 too ne ku 607 K.B.B., pashishe, Nzambi wakakumbaja dilumbuluisha diende pa bukalenge ebu, bualu buakakudimuka ku malu mabi. Nenku, Yehowa wakatuadija kukumbaja mulayi wende udi mu Yehezekele 21:27: “Nemmuvuije kabutu, kabutu, kabutu [Yeruzaleme wa pa buloba]. Bua dine adi padi, [dikombo dia bukalenge bua Davidi ne ndelanganyi yende] kadiakupeshibua muntu nansha umue, too ne palua eu udi ne bukenji bukumbanyine, ne nemmupeshadi.”

6, 7. Ntshikondo kayi ne mmushindu kayi uvua eu udi ne “bukenji bukumbanyine” ne bua kumueneka?

6 Ntshikondo kayi ne mmunyi muvua “eu udi ne bukenji bukumbanyine” ne bua kumueneka? Mmushindu kayi uvuabo ne bua kumupesha dikombo dia bukalenge bua Davidi?

7 Kunyima kua bidimu bitue ku 600, nsongakaji kampanda muena Yuda, Mariya, umue wa ku ndelanganyi ya Mukalenge Davidi wakimita difu ku buenzeji bua spiritu munsantu. Nzambi wakatuma muanjelu Gabriele bua kumanyisha Mariya ne: nealele muana wa balume wabikidibua ne: Yezu. Gabriele wakasakidila ne: “Yeye eu neikale munene, ne nebamubikile ne: Muana wa Muena-Kulu; ne Yehowa Nzambi neamupeshe nkuasa wa bumfumu wa Davidi, tatuende, ne neakokeshe pa nzubu wa Yakoba kashidi, ne bukalenge buende kabuakuikala ne nshikidilu.”​—Luka 1:31-33.

8. Mmunyi muvua Yezu muleje ne: uvua mukumbanyine kupiana bukalenge bua Davidi?

8 Mu tshidimu tshia 29 B.B., pakatambushibua Yezu mu Yordane ne kuedibua manyi a spiritu munsantu, wakalua Mukalenge musungula mu ndelanganyi ya Davidi. Wakaleja mitalu ya tshitembu mu kuamba kua lumu luimpe lua Bukalenge ne wakapesha balongi bende bujitu bua kulongesha pabo. (Matayi 4:23; 10:7, 11) Yezu wakadipuekesha, too ne pa kufua pa mutshi wa tshinyongopelu, uleja ku ngenzelu eu ne: uvua mukumbanyine menemene bua kupiana bukalenge bua Davidi. Yehowa wakabiisha Yezu ku lufu bu tshifukibua tshia mu nyuma tshidi ne muoyo ukena-ufua ne wakamubandisha ku dia balume diende mu diulu. Muine emu, wakapiana makokeshi wonso adi atangila bukalenge bua Davidi. Pakumbana tshikondo tshijadika, Yezu neatumike ne bukenji buende bua “kukokesha munkatshi mua bena lukuna [bende].”​—Musambu wa 110:1, 2; Filipoi 2:8, 9; Ebelu 10:13, 14.

9. Mmunyi mudi Yezu utumika ne nsapi wa Davidi bua kunzulula ne bua kuinjila?

9 Kumpala kua kuenza nenku, Yezu neatumike ne nsapi wa Davidi, pa kunzulula njila udi ufikisha ku dikumbajibua dia malu adi akengedibua ne ku dipeta masanka pa bidi bitangila Bukalenge bua Nzambi. Ku butuangaji bua Yezu, Yehowa neasungile mpindieu bena nkristo bela manyi batshidi pa buloba ku “bukokeshi bua mîdima,” bua kubabueja “mu bukalenge bua Muana wa dinanga diende.” (Kolosai 1:13, 14) Nsapi eu uvua ne bua kuambuluisha kabidi bua kukanga njila wa masanka a mushindu’eu kudi yonso udi mupange lulamatu. (2 Timote 2:12, 13) Bu mudi mupianyi wa kashidi wa bukalenge bua Davidi mutua nyama ku mikolo kudi Yehowa, kakuena tshifukibua nansha tshimue tshidi mua kumupumbisha bua kukumbaja majitu aa.​—Fuanyikija ne Matayi 28:18-20.

10. Ndikankamija kayi didi Yezu upesha tshisumbu tshia Filadelfi?

10 Bu mudiwo afumina kudi Mpokolo wa bukokeshi wa mushindu’eu, mêyi a Yezu matumina bena nkristo ba ku Filadelfi avua ne bua kubakolesha ku muoyo bikole. Udi ubela ka-lumbandi nunku: “Ndi mumanye bienzedi biebe​—mona! Ndi muteke kumpala kuebe tshiibi tshiunzulula tshidi muntu kayi mua kuinjila,​—ndi mumanye ne: udi ne bukole bukese, ne udi mulame dîyi dianyi, ne kuena muvile dîna dianyi.” (Buakabuluibua 3:8) Tshisumbu etshi tshivua ne mitalu mu mudimu ne tshiibi tshiakunzuludibua kumpala kuatshi​—kabiyi mpata, ntshiibi tshivua tshifikisha ku mudimu wa buambi. (Fuanyikija ne 1 Kolinto 16:9; 2 Kolinto 2:12.) Nenku, Yezu udi ukankamija tshisumbu bua kubabidila menemene mushindu’eu udi mutshipetesha bua kudifila mu mudimu wa buambi. Ntshinanukile ne ntshileje ne: tshidi ne bukole bukese ku diambuluisha dia spiritu wa Nzambi, bua kutungunuka ne dikumbaja “bienzedi” kampanda mu mudimu wa Yehowa. (2 Kolinto 12:10; Zekayi 4:6) Ntshitumikile ku mêyi-matuma a Yezu ne ki ntshivile Kristo, ku mêyi peshi ku bienzedi.

“Nebinamine kumpala kuebe”

11. Ndibenesha kayi didi Yezu ulaya bena nkristo, ne mmunyi muakakumbanadi?

11 Nanku, Yezu udi ubalaya mamuma peshi tshipeta: “Mona, nemfile bantu ba mu nsunagoga wa Satana badi badiamba mudibo bena Yuda, pabu kabayi bena Yuda, kadi bikale bashima—mona, nembasake bua balue kunemekela kumpala kua makasa ebe ne nembamanyishe ne: mvua mukunange.” (Buakabuluibua 3:9) Anu bu ku Smirne, tshisumbu tshia Filadelfi tshivua imue misangu tshipetangane ne ntatu ya kudi bena Yuda ba muaba uvuabo basombele. Yezu udi ubabikila ne: “nsunagoga wa Satana.” Nansha bikale nanku, bamue ba ku bena Yuda aba kabakujingakana bua kujingulula se: bivua bilongeshibue kudi bena nkristo pa Yezu mbulelela menemene. Nebasakibue pamu’apa ku “dinemekela” mu mushindu udi Paulo mumvuije mu 1 Kolinto 14:24, 25, nenku, nebanyingalale bushuwa ne nebalue bena nkristo, bûjibue tente ne dianyisha bua dinanga dinene didi Yezu munange nadi balongi bende pa kufika too ne ku difila anyima wende bua bualu buabo.​—Yone 15:12, 13.

12. Bua tshinyi bena mu nsunagoga wa bena Yuda ba ku Filadelfi bavua pamu’apa mua kukema pa kumvua ne: bamue ba kudibo bavua ne bua ‘kuinamina’ kumpala kua tshisumbu tshia bena nkristo ba mu tshimenga?

12 Bena mu nsunagoga wa bena Yuda ba ku Filadelfi nebakeme pamu’apa pa kumvua ne: bamue ba kudibo bavua ne bua “kunemekela” tshisumbu tshia bena nkristo tshia mu tshimenga. Bu muvua tshisumbu etshi tshia bena nkristo tshikale ne bena kuitabuja bavule bakena bena Yuda ku tshileledi, nsombelu awu uvua usua kushilangana ne uvuabo bamanyishe kudi muprofete Yeshayi. Mbua tshinyi? Bualu Yeshayi uvua mumanyishe ne: “Bakalenge [bakena bena Yuda] nebalue bandeji bebe [wewe tshisamba tshia Izalele], ne bana ba bakaji ba bakalenge nebikale bu bakaji badiishi buebe wewe. Ne mpala mitua panshi, nebinamine kumpala kuebe.” (Yeshayi 49:23; 45:14; 60:14) Bia muomumue, muenzeja ku spiritu munsantu, Zekayi wakafunda pende ne: “Mu matuku awu ke muikala bantu dikumi [bakena bena Yuda] ba miakulu yonso ya bukua-matunga ne bua kukuata, eyowa, nebakuate bushuwa luzemba lua tshilamba tshia muena Yuda, bamba ne: ‘Netuye nenu, bualu tudi bumvue bamba ne: Nzambi udi nenu.’” (Zekayi 8:23) Nenku, bakena bena Yuda ke bavua ne bua kuinamina kumpala kua bena Yuda, kadi ki mmuena Yuda wenzela udi kayi muene Yuda nansha!

13. Mbena Yuda kayi bavua ne bua kumona dikumbana dia milayi ivua yakula bua Izalele wa kale?

13 Milayi eyi ivua yakula bua tshisamba tshisungula tshia Nzambi. Pakamanyishibua milayi eyi, Izalele wa ku mubidi uvua pa muaba eu wa buneme. Kadi, ditunga dia bena Yuda pakabengadi Masiya, Yehowa pende wakadibenga. (Matayi 15:3-9; 21:42, 43; Luka 12:32; Yone 1:10, 11) Mu dituku dia Pentekoste wa 33 B.B., wakasungula pa muaba wende Izalele mulelela wa Nzambi, tshisumbu tshia bena nkristo. Bena mu tshisumbu etshi ke badi bena Yuda ba mu nyuma badi ne ditengula dilelela, mbuena kuamba ne: dia mu mutshima. (Bienzedi 2:1-4, 41, 42; Lomo 2:28, 29; Galatia 6:16) Muanda eu mumane kuenzeka, mushindu umu’epele udi muena Yuda wa ku mubidi mua kudia tshiakabidi malanda ne Yehowa ng’wa kuenza midimu ya ditabuja Yezu, Masiya. (Matayi 23:37-39) Mbimueneke se: ke tshikavua bamue bena Yuda ba ku Filadelfi pa kuenza.a

14. Mmushindu kayi udi milayi ya Yeshayi 49:23 ne Zekayi 8:23 mipete dikumbana dia mushinga mukole mu bikondo bietu ebi?

14 Mu tshikondo tshietu etshi, milayi bu mudi Yeshayi 49:23 ne Zekayi 8:23 mmipete dikumbana dia mushinga mukole. Bu tshipeta tshia bumanyishi bua kasumbu ka Yone, bantu bavulavulayi mbabuelele ku tshiibi tshiunzulula tshidi tshifikisha ku mudimu wa Bukalenge.b Bavule ba kudibo mbapatuke mu Bukua-buena-nkristo, budi ne bitendelelu bidi bishima pa kudiamba mudibi Izalele wa mu nyuma. (Fuanyikija ne Lomo 9:6.) Bantu aba, badi benza musumba munene, mbasukule nkanzu yabo ne bayitokeshe pa kuenza midimu ya ditabuja mu mashi a mulambu wa Yezu. (Buakabuluibua 7:9, 10, 14) Pa kukokela bukokeshi bua bukalenge bua Kristo, badi ne ditekemena dia kupiana masanka aa pa buloba. Badi balua kudi bana babo ne Yezu bela manyi ne ‘binamina’ kumpala kuabo, mu ngakuilu wa mu nyuma, bualu ‘mbumvue bamba ne: Nzambi udi nabo.’ Badi bambuluisha bela manyi aba pa kudisangisha kudibo bua kuenza tshisumbu tshimue tshia bana betu pa buloba bujima.​—Matayi 25:34-40; 1 Petelo 5:9.

“Dîba dia diteta”

15. (a) Ntshinyi tshivua Yezu mulaye bena nkristo ba ku Filadelfi, ne bavua bakankamijibue bua kuenza tshinyi? (b) “Ntshifulu tshia butumbi” kayi tshivua bena nkristo batekemene bua kupeta?

15 Yezu udi utungunuka pa kuamba ne: “Bualu udi mulame dîyi pa bidi bitangila dinanukila dianyi, nenkulame pebe ku dîba dia diteta, didi ne bua kulua pa buloba bujima budi bantu base, bua kuteta aba badi basombe pa buloba. Ndi ndua ne lukasa luonso. Tungunuka ne kulama bikole biudi nabi, bua muntu kangatshi tshifulu tshiebe tshia butumbi.” (Buakabuluibua 3:10, 11) Bushuwa, bena nkristo ba mu tshikondo tshia Yone kabavua mua kushala ne muoyo too ne ku dituku dia Mukalenge (diakatuadija mu 1914) to, kadi ditekemena diabo dia se: Yezu udi ne bua kulua divua mua kubapetesha bukole budi bukengedibua bua kutungunuka ne mudimu wa buambi. (Buakabuluibua 1:10; 2 Timote 4:2) “Tshifulu tshia butumbi” peshi difutu dia muoyo wa kashidi, tshivua tshibindile mu diulu. (Yakobo 1:12; Buakabuluibua 11:18) Biashalabo ne lulamatu too ne ku lufu, kakuena muntu nansha umue wabapangisha difutu edi.​—Buakabuluibua 2:10.

16, 17. (a) “Dîba dia diteta, didi ne bua kulua pa buloba bujima” ntshinyi? (b) Ku ntuadijilu wa “dîba dia diteta,” bela manyi bavua mu nsombelu kayi?

16 Kadi, “dîba dia diteta” ntshinyi? Kabiyi mpata, bena nkristo aba ba ku Azi bavua ne bua kupetangana ne tshipupu tshikuabu tshia dikengeshibua dikole ditambe, difuma kudi bukalenge bua bena Roma.c Nansha bikale nanku, dikumbana dinene dia muanda eu ndîba dia disengulula ne dia dilumbuluisha diakakumbana pashishe mu dituku dia Mukalenge, ne diakapita kukola nangananga bituadijile mu 1918. Diteta divua ne bua kusokolola bikala muntu ku luseke lua Bukalenge bua Nzambi bumana kujadika peshi ku luseke lua bulongolodi bua Satana. Didi ne bua kunenga anu “dîba” dimue, tshikondo tshipite buîpi, kadi ki ndianji kujika nansha. Too ne muajikadi, katupu muoyo ne: tudi mu “dîba dia diteta.”​—Luka 21:34-36.

17 Anu bu tshisumbu tshia lulamatu tshia Filadelfi, mu 1918, bena nkristo bela manyi ba kasumbu ka Yone bakapetangana ne buluishi bujula kudi “nsunagoga wa Satana” wa tshikondo etshi. Bamfumu ba bitendelelu bia bukua-buena-nkristo bavua badiamba mudibo bena Yuda ba mu nyuma bakasaka muinshi-muinshi bamfumu ba matunga bua bajimije bena nkristo balelela. Nansha bikale nanku, buobo pabo bakenza madikolela a bungi bua ‘kulama dîyi pa bidi bitangila dinanukila dia Yezu’; ke bualu kayi, ne diambuluisha dia mu nyuma, “bukole bukese” buvua bua mushinga mukole, bakapanduka ne bakasakibua ku dipatukila ku tshiibi tshivua tshiunzulula kumpala kuabo. Mmushindu kayi?

“Tshiibi tshiunzulula”

18. Nditekibua kayi diakenza Yezu mu 1919, ne mmushindu kayi udi aba bavua batekibue bafuanangane ne musadidi wa lulamatu wa Ezekiase?

18 Mu 1919, Yezu wakakumbaja dilaya diende ne wakateka kasumbu kakese ka bena nkristo bela manyi balelela bu “mupika wende wa lulamatu ne wa budimu.” (Matayi 24:45-47) Buobo aba bakatekibua pa muaba mufuanangane ne wa Eliakime, muena mudimu wa lulamatu mu matuku a Mukalenge Ezekiase.d Pa bidi bitangila Eliakime, Yehowa wakamba ne: “Nenteke nsapi wa nzubu wa Davidi pa dikaya diende, ne neunzulule kakuyi muntu udi winjila, ne neinjile kakuyi muntu udi unzulula.” Eliakime uvua ukumbaja majitu manene bua Ezekiase, muana wa mukalenge Davidi. Bia muomumue lelu’eu, bela manyi bena mu kasumbu ka Yone mbapete “nsapi wa nzubu wa Davidi” pa dikaya diabu, mu ngumvuilu wa se: mbapeshibue bia kasombelu bia pa buloba bia Bukalenge bua Nzambi. Yehowa wakakolesha basadidi bende bua kukumbajabo mudimu eu, pa kukudimuna bukole buabo bukese ne kubuvuija bukole bunene budi bukumbane mua kubambuluisha bua kufila bumanyishi pa buloba bujima.​—Yeshayi 22:20, 22; 40:29.

19. Mmunyi muvua bena mu kasumbu ka Yone bakumbaje majitu avua mabomekela kudi Yezu mu 1919, ne biakafila bipeta kayi?

19 Pa kulonda tshilejilu tshia Yezu, kubangila mu 1919, bashadile bela manyi bakadifila ne bukole buonso mu kampanye ka dimanyisha lumu luimpe lua Bukalenge. (Matayi 4:17; Lomo 10:18) Bu tshipeta, bamue ba mu nsunagoga wa Satana wa lelu’eu, mbuena kuamba ne: bukua-buena-nkristo, bakalua kudi bashadile aba bela manyi, kunyingalalabo ne ‘kuinamina,’ pa kuitaba nunku bukokeshi bua mupika. Buobo pabo mbalue kusadila Yehowa pamue ne Bantemu bakulumpe ba mu kasumbu ka Yone. Muanda eu wakatungunuka nunku too ne pakakumbana bungi bujadika bua bana babo ne Yezu bela manyi. Pashishe, “musumba munene [wa bantu] . . . ba mu matunga wonso” wakalua pawo ‘kuinamina’ kumpala kua mupika muela manyi. (Buakabuluibua 7:3, 4, 9) Tshia pamue, mupika ne musumba eu munene, badi basadila pamue amu bu tshisumbu tshimu’epele tshia mikoko ya Yehowa.

20. Bua tshinyi lelu’eu nangananga Bantemu ba Yehowa badi ne bua kuikala bakole mu ditabuja ne kuikala ne mitalu mu mudimu wa Nzambi?

20 Basangisha bu bena nkristo ba mu Filadelfi kudi disuangana dia buena-muntu dilelela, Bantemu ba Yehowa ba lelu’eu badi baleja dianyisha dia kuenza mudimu wabo wa buambi ne lukasa luonso. Mu tshitupa tshîpi emu, dikenga dinene nedituale nshikidilu wa bulongolodi ebu bubi bua Satana. Mu tshikondo atshi, tusanganyibuayiku bakole mu ditabuja ne badifile ne mitalu mu mudimu wa Nzambi, bua mêna etu kaavu kukupudibua mu mukanda wa muoyo wa Yehowa! (Buakabuluibua 7:14) Tuangate didimuija dia Yezu kudi tshisumbu tshia Filadelfi ne mushinga munene, bua kulama bikole masanka etu a mu mudimu ne kupeta difutu dia muoyo wa kashidi.

Mabenesha bua batshimunyi

21. Mmunyi mudi bena nkristo bela manyi lelu’eu “balame dîyi pa bidi bitangila dinanukila dia Yezu,” ne badi ne ditekemena kayi?

21 Bena mu kasumbu ka Yone ka lelu’eu ‘mbalame dîyi pa bidi bitangila dinanukila dia Yezu,’ tuambe se: mbalonde tshilejilu tshia Yezu ne mbananukile. (Ebelu 12:2, 3; 1 Petelo 2:21) Nunku, bakatamba kukoleshibua ku muoyo kudi mêyi aa a Yezu matumina tshisumbu tshia Filadelfi: “Mutshimunyi, nemmuvuije dikunji mu ntempelo wa Nzambi wanyi, ne kakupatukamu nansha kakese.”​—Buakabuluibua 3:12a.

22. (a) Ntempelo wa Nzambi wa Yezu ntshinyi? (b) Mmunyi mualua bena nkristo bela manyi batshimunyi makunji mu ntempelo eu?

22 Ndisanka kayipu dia kuikala dikunji mu ntempelo wa Yehowa! Mu Yeruzaleme wa kale, ntempelo uvua muaba munene wa disambakena bua ntendelelu wa Yehowa. Mu ntempelo ke muvua muakuidi munene ulambula musangu umue ku tshidimu, mashi a mulambu a nyama kumpala kua butoke bua tshishima buvua buleja dikalaku dia Yehowa mu muaba “Mutambe-Bunsantu.” (Ebelu 9:1-7) Pakatambushibua Yezu, ntempelo mukuabo wakenjibua, ntempelo munene wa mu nyuma bua ditendelela Yehowa. Mutambe bunsantu wa miaba minsantu wa mu ntempelo eu udi mu diulu, muvua Yezu mumueneke bu muvuabi bikengedibua “kumpala kua buntu bua Nzambi.” (Ebelu 9:24) Yezu udi Muakuidi Munene, ne mulambu umu’epele wakafidibua bua dibuikidila dijima dia mpekato: mashi mapongolola a muntu mupuangane Yezu. (Ebelu 7:26, 27; 9:25-28; 10:1-5, 12-14) Mu tshikondo tshionso tshidibo bashala ne lulamatu, bena nkristo bela manyi batshidi pa buloba badi basadila bu bakuidi-bambuluishi mu mbanza ya pa buloba ya ntempelo eu. (1 Petelo 2:9) Kadi, diakamue padibo anu batshimuna, buobo pabo nebabuele mu mutambe bunsantu eu wa mu diulu ne badi balua bipanda bikena-bitenkakana peshi makunji a ntempelo muenzela ntendelelu wa Nzambi. (Ebelu 10:19; Buakabuluibua 20:6) Ne kakuena njiwu ya mua buobu ‘kupatukamu nansha kakese.’

23. (a) Ndilaya kayi didi Yezu ufila bua bena nkristo bela manyi badi batshimuna? (b) Mbipeta kayi biafuma ku difundibua dia dîna dia Yehowa ne dîna dia Yeruzaleme mupiamupia pa bena nkristo batshimunyi?

23 Yezu udi utungunuka wamba ne: “Ne nemfunde pambidi pende dîna dia Nzambi wanyi ne dîna dia tshimenga tshia Nzambi wanyi, Yeruzaleme mupiamupia udi upueka biangatshile mu diulu ufumina kudi Nzambi wanyi, ne dîna dianyi dipiadipia adi.” (Buakabuluibua 3:12b) Eyowa, batshimunyi aba badi ne dîna dia Yehowa difunda pambidi pabo​—Nzambi wabo ne Nzambi wa Yezu. Abi bidi bileja patoke se: Yehowa ne Yezu mbantu babidi bashilangane, kadi ki mbabidi ba ku aba badi benza Nzambi umue mu bantu basatu peshi Busatu-Bunsantu nansha. (Yone 14:28; 20:17) Ndekelu wa bionso, bifukibua bionso bidi ne bua kujingulula ne: bela manyi aba mbantu ba Yehowa. Mbantemu bende. Mbabafunde kabidi pambidi pabo dîna dia Yeruzaleme mupiamupia, tshimenga tshia mu diulu tshidi tshipueka biangatshile mu diulu, mu ngumvuilu wa se: tshidi tshialabaja bukokeshi buatshi buenzedianganyi bua bimpe pa bukua-bantu buonso badi bena lulamatu. (Buakabuluibua 21:9-14) Mikoko mikuabo yonso peshi bena nkristo bikala ne muoyo pa buloba nebajingulule pabo se: batshimunyi aba bela manyi mbena mu Bukalenge peshi Yeruzaleme wa mu diulu.​—Musambu wa 87:5, 6; Matayi 25:33, 34; Filipoi 3:20; Ebelu 12:22.

24. Dîna dipiadipia dia Yezu didi dileja tshinyi, ne mmunyi mudidi difundibua pa bena nkristo bela manyi ba lulamatu?

24 Bua kujikija, batshimunyi aba bela manyi badi ne dîna dipiadipia dia Yezu dibafunda pambidi. Dîna edi didi dileja muanzu mupiamupia wa Yezu ne masanka a pa buawu a mudimu adi Yehowa mumupeshe. (Filipoi 2:9-11; Buakabuluibua 19:12) Muntu mukuabo kêna mua kumanya dîna edi, mu ngumvuilu wa se: pa kumumbusha yeye, kakuena muntu mukuabo ukadi mumone malu bu nunku anyi udi mupeshibue masanka awo. Kadi, padi Yezu ufunda dîna diende pa bana babo ba lulamatu, badi badisangishe kudiye mu malanda masheme tshishiki mu muaba wa mu diulu ne badi mene babanyangana nende masanka ende a mudimu. (Luka 22:29, 30) Kabiena bikemesha padi Yezu ukomesha mukenji wende mutumina bela manyi aba pa kuambulula dikankamija edi: “Eu udi ne matshi umvue pende tshidi spiritu wambila bisumbu!”​—Buakabuluibua 3:13.

25. Mmunyi mudi muena nkristo yonso lelu’eu mua kutumikila dîyi-diludiki didi mu mibelu ya Yezu mitumina tshisumbu tshia ku Filadelfi?

25 Ndikankamija kayipu bunene didi mukenji eu mutuadile bena nkristo ba lulamatu ba ku Filadelfi! Bushuwa, ndilongesha dikole bua bena kasumbu ka Yone badi ne muoyo lelu’eu, mu dituku dia Mukalenge. Kadi, mêyi-maludiki adi mu mukenji eu adi ne mushinga mukole bua yonso wa kutudi, nansha yeye wa ku bela manyi peshi wa ku mikoko mikuabo. (Yone 10:16) Yonso wa kutudi neenze bimpe pa kutungunuka ne dikuama mamuma a Bukalenge pa kulonda tshilejilu tshia bena nkristo ba ku Filadelfi. Buonso buetu tudiku ne bukole bukese. Tuetu buonso, tudiku mua kuenza tshintu kampanda mu mudimu wa Yehowa. Tutumikayi ne bukole ebu! Ne bua pa bidi bitangila masanka mavule a mu mudimu wa Bukalenge, tuikale ne mitalu bua kusambukila ku tshiibi tshidi tshiunzulula kumpala kuetu. Tudi kabidi mua kusambila mene bua Yehowa atunzuluile tshiibi etshi. (Kolosai 4:2, 3) Tuidikijayi dinanukila dia Yezu ne tulame dîna diende ne lulamatu; nenku, netuleje petu ne: tudi ne matshi bua kumvua nawo tshidi spiritu munsantu wa Nzambi wambila bisumbu.

[Mêyi adi kuinshi]

a Mu tshikondo tshia Paulo, Sosthène, muludiki wa nsunagoga wa bena Yuda ba ku Kolinto, wakalua muena nkristo.​—Bienzedi 18:17; 1 Kolinto 1:1.

b Tshibejibeji tshia Tshibumba tshia Nsentedi tshipatula kudi kasumbu ka Yone, ntshitungunuke ne kushindamena pa dikengedibua dia kubabidila ne lukasa luonso mushindu’eu utudi nawu ne kudifila menemene ku mudimu wa buambi; tshilejilu, tangila biena-bualu ebi: “Bantu bonso bambe butumbi bua Yehowa” ne “Dîyi diabu diakamuangalaka pa buloba bujima,” bipatula mu nimero wa dia 1 Tshiongo 2004. Nimero wa dia 1 Kabalashipu 2004 uvua ne tshiena-bualu etshi: “Badi batumbisha Nzambi badi bapeta mabenesha,” tshivua tshishindamene pa dikengedibua dia kubuelela ku “tshiibi tshiunzulula” tshidi tshifikisha ku mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Mu ngondo kampanda wa tshidimu tshia 2005, bungi bubandile bua bampanda-njila buvua 1 093 552.

c Tshibungu tshia Cyclopedia tshifunda kudi McClintock ne Strong (mukanda wa 10, dibeji dia 519) tshidi tshiumvuija ne: “Ba-amperere bakatabalela buena-nkristo amu bua buntomboji bujula mu bantu kudi bakuidi bampangano bavua badiabila bua didiunda dia dikema dia ditabuja edi, ne Trajan [wakakokesha kubangila mu 98 too ne mu 117 B.B.] wakasakibua ku dipatula mikandu ivua ne bua kujimija ku kakese ku kakese dilongesha dipiadipia divua disaka bantu ku dikina banzambi babo. Mbulamatadi wa Pline Nsongalume, nguvernere wa provense wa Bithynie [uvua mudie mikalu ku nord ne provense wa bena Azi mukokesha kudi Roma], wakakodiakana bua bilumbu biakajuka bua dimuangalaka ne lukasa luonso dia buena-nkristo ne bua tshiji tshiakakuata bampangano ba mu provense wende bua dimuangalaka edi.”

d Dîna Ezekiase didi diumvuija ne: “Yehowa udi ukolesha.” Tangila 2 Bakalenge 16:20, note kuinshi kua dibeji dia New World Translation Reference Bible.

[Kazubu mu dibeji 63]

Diambuluisha bua kusaka bavule ku dinamina

Ku bela manyi 144 000 babikila bua kupiana Bukalenge bua mu diulu, mbimueneke se: bashadile, bena mu kasumbu ka Yone badi bungi bushadile ku bantu 9 000 batshidi ne bua kujikija lubilu luabo pa buloba. Mu mutantshi eu, musumba munene mmuvulangane, musangishe bantu bapite pa 6 600 000. (Buakabuluibua 7:4, 9) Ntshinyi tshidi tshifikishe ku didiunda edi dinene? Tulasa tushilangane tulombola kudi Bantemu ba Yehowa ntufile diambuluisha divule. Bishilangane ne seminere ya bena mu bukua-buena-nkristo idi ilongesha filozofi ya mu bulongolodi ebu ne ishipa mushinga wa Bible, tulasa etu tua Bantemu tudi tupetesha ditabuja diondoke mu Dîyi dia Nzambi. Tudi tuleja mushinga wadi pa bidi bitangila kuikala ne nsombelu mukezuke ne bikadilu bilenga, ne pa kusadila Nzambi ne mitalu. Bituadije ku 1943, pa buloba bujima, tshisumbu tshionso tshia Bantemu ba Yehowa tshidi ne Kalasa ka Mudimu wa Nzambi mu Nzubu watshi wa Bukalenge. Bantu miliyo ne miliyo badi batantshila kalasa aka ku lumingu luonso, balonda programme wa muomumue wa malongesha a mu Bible.

Katshia ku 1959, Bantemu ba Yehowa badi balombola Kalasa ka Midimu ya Bukalenge bua kulongesha bakulu ne basadidi ba midimu ba mu bisumbu. Ne bituadije ku 1977, Kalasa ka bampanda-njila nkamane kulongesha bana betu ba balume ne ba bakaji binunu nkama ne nkama, badi, bua dikuna mmuenenu wa bushuwa wa bena Filadelfi, basadila Yehowa ku dîba ne ku dîba mu mudimu wa buambi. Mu 1987, Kalasa ka Dilongeshibua Midimu kakenjibua bua kulongesha balume, Bantemu ba Yehowa, bua ditumibua dia pa buadi mu budimi bua pa buloba bujima.

Kupita tulasa tuonso etu tulombola kudi Bantemu ba Yehowa, kudi Kalasa ka Gilada kenza kudi So­ciété Watch­tower. Ku tshidimu tshionso, katshia ku 1943, kalasa aka ka ba-misionere, kadi mu ditunga dia New York, katu kafila maplome kudi bisumbu bibidi bia balongi. Pa kubasangisha buonso, kakadi kalongeshe ba-ministre ba Yehowa bapite pa 7 000 bua kuenzabo mudimu wa bu-misionere mu matunga menyi. Bena maplome a mu kalasa aka mbasadile mu matunga mapite pa lukama, mudibo, bua miaba mivule, bunzulule njila bua mudimu wa Bukalenge. Kunyima kua bidimu bu 60, bavule ba ku ba-misionere ba kumpala batshidi’amu batumika, benza mudimu pamue ne ba-misionere bapiabapia bua dilubuluka dia bulongolodi bua Yehowa pa buloba bujima. Ndidiunda kayipu dilenga!

[Tablo mu dibeji 64]

Mu 1919, Mukalenge Yezu wakunzulula tshiibi tshidi tshifikisha ku mudimu wa bena nkristo. Bena nkristo baditshipe kudi Nzambi bungi buvule mbababidile mushindu’eu bua kusadila.

        Matunga mudi      Bena nkristo      Bamanyishi

          bumanyishi      bavua bafile       ba ku dîbae

Tshidimu    bufidibua       bumanyishif       ne ku dîba

1918         14             3 868             591

1928         32            23 988            1 883

1938         52            47 143            4 112

1948         96           230 532            8 994

1958        175           717 088            23 772

1968        200         1 155 826             63 871

1978        205         2 086 698            115 389

1988        212         3 430 926            455 561

1998        233         5 544 059            698 781

2005        235         6 390 022            843 234

[Mêyi adi kuinshi]

e Bishiferi ebi mmwayene wa ku ngondo ne ku ngondo.

f Bishiferi ebi mmwayene wa ku ngondo ne ku ngondo.

[Tablo mu dibeji 65]

Mudimu wa Bantemu ba Yehowa udi wenjibua ne muoyo mujima. Tshilejilu, tangilayi bungi bua mêba avuabo bapitshishe mu mudimu wa buambi ne wa dilongesha, ne bungi budi bukemesha bua malonga a Bible avuabo balombole ku nzubu ya bantu kabiyi kufuta mfranga.

            Mêba mapitshisha           Malonga a Bible

           mu buambi (Bungi             malombola

Tshidimu    busanga ku tshidimu)       (mwayene ku ngondo)

1918              19 116          Bungi ki mbumanyike

1928            2 866 164          Bungi ki mbumanyike

1938           10 572 086          Bungi ki mbumanyike

1948           49 832 205               130 281

1958          110 390 944               508 320

1968          208 666 762               977 503

1978          307 272 262              1 257 084

1988          785 521 697              3 237 160

1998        1 186 666 708              4 302 852

2005        1 278 235 504              6 061 534

[Tshimfuanyi mu dibeji 59]

Nsapi wa bena Roma wa mu siekele wa kumpala

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu