NSHAPITA WA 8
Bamanyishi ba lumu luimpe
YEHOWA wakatuma Muanende Yezu Kristo bua ikale tshilejilu tshimpe tshia kulonda. (1 Pet. 2:21) Padi muntu ulua muyidi wa Yezu, udi ulua muena mudimu wa Nzambi ne udi uyisha lumu luimpe. Yezu wakaleja muvua bualu ebu mua kukolesha bantu mu nyuma pakambaye ne: “Luayi kundi, nuenu bonso badi batata ne midimu mikole ne bambule majitu mabapite, nennupeshilule bukole. Ambulayi mutshi wanyi wa tshikokedi, nulonge malu kundi, bualu meme ndi mupole malu ne mupuekele mu muoyo, nunku nuenu nenupetulule bukole.” (Mat. 11:28, 29) Muntu yonso udi ulua kudi Yezu udi umona mudi mêyi ende aa malelela!
2 Bu mudi Yezu muikale Muena mudimu munene wa Nzambi, wakalomba bamue bantu bua kuluabu bayidi bende. (Mat. 9:9; Yone 1:43) Wakabalongesha ne kubatumaye bua kuenza mudimu wa buena uvuaye wenza. (Mat. 10:1–11:1; 20:28; Luka 4:43) Pashishe wakatuma bayidi 70 bua kumanyishabu lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi. (Luka 10:1, 8-11) Pavua Yezu mutume bayidi bende, wakabambila ne: “Muntu yonso udi unuteleja, udi unteleja meme. Muntu yonso udi unupetula, udi umpetula meme kabidi. Bualu bukuabu, muntu yonso udi umpetula, udi upetula kabidi Yeye uvua muntume.” (Luka 10:16) Ke mushindu uvua Yezu muleje patoke bujitu bunene buvua nabu bayidi bende. Bavua balua baleji mpala ba Yezu ne ba Nzambi Mutambe Bunene. Ke mudibi kabidi lelu eu bua bantu bonso badi bitaba dibikila dia Yezu dia ne: “Luaku, undonde.” (Luka 18:22; 2 Kol. 2:17) Nzambi udi upesha bantu bonso badi bitaba bua kulonda Yezu mudimu wa kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge ne kuvuija bantu bayidi.—Mat. 24:14; 28:19, 20.
3 Nunku bu mutudi bitabe bua kulonda Yezu, tudi bapete diakalenga dia ‘kuenda kumanya’ Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo. (Yone 17:3) Mbatulongeshe njila ya Yehowa. Yehowa mmutuambuluishe bua kukudimuna meji etu, kuvuala bumuntu bupiabupia ne kuikala ne bikadilu bidi biumvuangana ne mikenji yende miakane. (Lomo 12:1, 2; Ef. 4:22-24; Kolos. 3:9, 10) Tudi badilambule kudi Yehowa ne babatijibue bua kuleja dianyisha dikole ditudi nadi kudiye. Batismo ntshimanyinu tshia mudibu batuteke bena mudimu ba Nzambi.
4 Misangu yonso mbimpe tuvuluke ne: tudi ne bua kuenzela Nzambi mudimu ne bianza bidi kabiyi ne bualu, ne muoyo mukezuke. (Mis. 24:3, 4; Yesh. 52:11; 2 Kol. 6:14–7:1) Ditabuja ditudi nadi kudi Yezu Kristo didi ditupetesha kondo ka muoyo katoke. (Eb. 10:19-23, 35, 36; Buak. 7:9, 10, 14) Mupostolo Paulo wakabela bena Kristo bua kuenza malu onso bua butumbi bua Nzambi bua kubenga kulenduisha bakuabu. Mupostolo Petelo pende wakaleja patoke mudibi ne mushinga bua kuikala ne bikadilu bimpe bualu bidi bikoka bantu ku bulelela. (1 Kol. 10:31, 33; 1 Pet. 3:1) Mmunyi muudi mua kuambuluisha muntu bua kukumbaja malu malomba bua kulua mumanyishi wa lumu luimpe?
BAMANYISHI BAPIABAPIA
5 Paudi utuadija kulonga Bible ne muntu, ikala umukankamija bua ikale pende wambila bakuabu malu adiye ulonga. Udi mua kuambila balela, balunda, bena mudimu nende ne bantu bakuabu padi mpunga umueneka. Eu ke mushindu munene wa kulongesha bapiabapia bua kuluabu bayidi ba Yezu Kristo ne bamanyishi ba lumu luimpe. (Mat. 9:9; Luka 6:40) Padi muntu eu ukola mu nyuma ne umanya mua kuyisha padi mpunga umueneka, neapete bushuwa dijinga dia kuyisha.
MALU MALOMBA BUA BAMANYISHI
6 Kumpala kua kuambila mulongi uudi ulonga nende Bible bua kuya nebe mu buambi bua ku nzubu ne ku nzubu bua musangu wa kumpala, udi ne bua kuikala mujadike ne: ukadi mukumbaje amue malu malomba. Bualu patudi tuya nende mu buambi, udi uleja patoke mudiye Ntemu wa Yehowa. Biumvuika ne: ukadi ne nsombelu udi upetangana ne mikenji miakane ya Yehowa ne udi mua kulua mumanyishi udi kayi muanji kubatijibua.
7 Paudi ulonga Bible ne muntu ne umueleshisha meji bua mêyi manene a mu Bible, udi mua kumanya tshidi nsombelu wende. Udi mua kumanya bikalaye utumikila malu adiye ulonga. Kadi kudi amue malu adi atangila nsombelu wa mulongi adi bakulu mua kuyukila nende wewe muikalapu.
8 Mutangidi wa malu a kasumbu ka bakulu nealongolole bua bakulu babidi (umue wa mu komite wa mudimu) bayukile nende mu mêsu ebe. Mu bisumbu mudi bakulu bakese menemene, mukulu ne musadidi wa mudimu udi mukumbane badi mua kuenza diyukidilangana edi. Bana betu badibu basungule kabena ne bua kuladikija malu to. Nunku bobu bafike ku dimanya dijinga dia mulongi mu tshisangilu tshia tshisumbu, badi mua kuyukila nebe wewe ne mulongi panyima pa tshisangilu atshi. Nudi ne bua kuyukila badilekelele. Kumpala kua kuitabilabu mulongi bua kuikala mumanyishi udi kayi muanji kubatijibua, nebakonkonone malu adi alonda aa:
1) Udi witaba ne: Bible n’Dîyi dia Nzambi difundisha ku bukole bua nyuma wende.—2 Tim. 3:16.
2) Mmumanye malongesha a nshindamenu a mu Bible ne udi uitaba, bua padibu bamuela nkonko, andamune bilondeshile Bible pamutu pa kuandamuna bilondeshile malongesha a mu bitendelelu bia dishima anyi bilondeshile ngenyi yende.—Mat. 7:21-23; 2 Tim. 2:15.
3) Udi utumikila mukenji wa mu Bible udi utulomba bua kubuela mu bisangilu bia tshisumbu bikalaye ne mushindu.—Mis. 122:1; Eb. 10:24, 25.
4) Mmumanye tshidi Bible ulongesha bua dienda masandi, masandi a basele, disela bakaji ba bungi, diangatangana dia mulume ne mulume anyi dia mukaji ne mukaji ne udi utumikila malongesha aa. Bikala mulume musombe ne mukaji udi kayi wa mu dîku diabu anyi mukaji musombe ne mulume udi kayi wa mu dîku diabu, bubidi buabu badi ne bua kuikala baselangane bilondeshile mikenji.—Mat. 19:9; 1 Kol. 6:9, 10; 1 Tim. 3:2, 12; Eb. 13:4.
5) Udi utumikila mukenji wa mu Bible udi ukandika dikuatshika maluvu ne kena unua bintu bidi bikuatangana ku bupika bu mudi makanya to. Kabidi, kena unua manga anyi bintu bidi binyungulula mutu kabiyi ku dianyisha dia baminganga to.—2 Kol. 7:1; Ef. 5:18; 1 Pet. 4:3, 4.
6) Mmumanye ne: bidi ne mushinga bua kuepuka malunda mabi.—1 Kol. 15:33.
7) Ukadi mukose makasa mu bitendelelu bia dishima bivuaye, katshiyi ubikuatshisha anyi ubuelakana nabi mu malu kampanda to.—2 Kol. 6:14-18; Buak. 18:4.
8) Ukadi mulekele kubuelakana mu malu onso a tshididi.—Yone 6:15; 15:19; Yak. 1:27.
9) Udi witaba tshidi Bible wamba mu Yeshaya 2:4 bua bilumbu bia bisamba ne utshitumikila.
10) Mmusue bulelela kuikala Ntemu wa Yehowa.—Mis. 110:3.
9 Bakulu bobu kabayi bajadike tshidi mulongi wela meji bua bumue bua ku malu aa, badi ne bua kumuebeja, pamuapa kubala nende mvese idibu bafile eyi. Mbimpe umvue ne: bantu badi bayisha pamue ne Bantemu ba Yehowa badi ne bua kuikala ne nsombelu udi upetangana ne malu malomba a mu Bible aa. Mandamuna ende neambuluishe bakulu bua kumona bikalaye mumanye tshidibu bamulomba ne bikalaye mukumbaje malu malomba mu mushindu mukumbanyine bua kutuadija kuyisha.
10 Bakulu badi ne bua kuambila mulongi ne lukasa luonso bikalaye mukumbaje malu malomba anyi kayi muakumbaje. Misangu ya bungi, badi mua kumuambila padibu bajikija diyukidilangana edi. Yeye mukumbaje malu malomba, bakulu badi mua kumuakidila ne disanka dionso bu mumanyishi. (Lomo 15:7) Badi bamukankamija bua atuadije kuyisha diakamue padiku mushindu ne kufila luapolo ku ndekelu kua ngondo. Badi bamumvuija ne: padi muntu ulua mumanyishi udi kayi muanji kubatijibua ne ufila luapolo luende lua mudimu bua musangu wa kumpala, badi bamuenzela Fishi wa mumanyishi wa tshisumbu ne bamuela mu dosiye wa tshisumbu. Badi bamulomba amue malu adi amutangila bua bulongolodi buetu bumone mua kulombola midimu ya Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima, kabidi bua ikale wenza midimu ya mu nyuma, ne upeta diambuluisha dia mu nyuma. Bualu bukuabu, bakulu badi bambila bamanyishi bapiabapia ne: badi bakonkonona malu adi abatangila bilondeshile mikenji ya Bantemu ba Yehowa ya buloba bujima ya mua kukuba malu abu, idi mu site wa jw.org.
11 Kumanya mumanyishi mupiamupia bimpe ne kutabalela mushindu udiye uya kumpala kudi mua kumukankamija bikole. Ebi bidi mua kumusaka bua kudienzeja bua kukuatshila Yehowa mudimu ne kufila luapolo kayi utumpika ngondo.—Filip. 2:4; Eb. 13:2.
12 Padi bakulu bamona diakamue ne: mulongi mmukumbaje malu malomba bua kutuadija buambi, badi bamupesha wende mukanda wa Balongolola bua kuenza disua dia Yehowa. Padiye ufila luapolo luende lua kumpala, badi bamanyisha tshisumbu ne: ukadi mumanyishi udi kayi muanji kubatijibua.
MUA KUAMBULUISHA BANA
13 Bana batekete badi pabu mua kukumbaja malu malomba bua kulua bamanyishi ba lumu luimpe. Yezu wakakidila bana batekete, kubabeneshaye. (Mat. 19:13-15; 21:15, 16) Nansha mudi bujitu bua bana buikale pa makaya a baledi babu, bena mu tshisumbu bakuabu badi pabu mua kuambuluisha bana badi bajinga bushuwa kuenza mudimu wa kuyisha Bukalenge bua Nzambi. Biwikale muledi, tshilejilu tshiebe tshilenga mu mudimu wa buambi netshiambuluishe bana bebe bikole bua kuikalabu pabu ne tshisumi mu mudimu wa Nzambi. Mmushindu kayi mukuabu udibu mua kuambuluisha muana udi ne bikadilu bimpe ne ujinga kujikula ditabuja diende kudi bakuabu?
14 Muledi udi mua kumonangana ne mukulu umue wa mu Komite wa mudimu bua kutangila bikala muana au mukumbaje malu malomba bua kulua mumanyishi. Mutangidi wa malu a kasumbu ka bakulu nealombe bakulu babidi (umue wa mu komite wa mudimu) bua bayukile ne muana ne muledi anyi baledi bende peshi muntu udi umukolesha, bonso bikale Bantemu. Bikala muana ne dimanya dikumbane dia malu a mu Bible ne uleja mudiye musue kutuadija kuyisha, bidi bileja ne: udi wenda uya kumpala mu nyuma. Padibu bajikija kukonkonona malu aa ne makuabu atu bantu bakulumpe ne bua kukumbaja, bakulu babidi aba badi mua kuitaba anyi kubenga bua muana eu kuluaye mumanyishi udi kayi muanji kubatijibua. (Luka 6:45; Lomo 10:10) Padibu bakonkonona malu aa ne muana mutekete, kabiena bikengela kukonkonona nende amue malu atubu batamba kukonkonona ne bantu bakulumpe adi kaayi atangila bana to.
15 Padi bakulu benda bayukila ne muana nebamuele kalumbandi bua mudiye uya kumpala mu nyuma ne nebamukankamije bua kudifundila tshipatshila tshia kubatijibua. Bu mudibi ne: baledi ke badi benze bushuwa mudimu mukole wa kubueja bulelela mu muoyo wa muanabu, bobu pabu mbakumbanyine kubela kalumbandi. Bua kuambuluisha baledi bua kutungunukabu ne kutabalela muanabu, bakulu nebabalombe bua kuya kubala “Dimanyisha kudi baledi bena Kristo” didi mu dibeji dia 179-181.
DIDILAMBULA NE BATISMO
16 Bu muudi mufike ku dimanya Yehowa ne ku dimunanga, bimuenekela ku ditumikila mikenji yende ne ku diyisha diebe, mpindieu bidi bikengela kukolesha malanda ebe nende. Mushindu kayi? Mpaudi udilambula kudiye mu disambila ne ubatijibua mu mâyi bua kuleja didilambula diebe edi patoke.—Mat. 28:19, 20.
17 Didilambula ndiditeka ku luseke bua tshipatshila kampanda tshia tshijila. Didilambula kudi Nzambi didi diumvuija kuditshipa kudiye mu disambila ne kumulaya bua kumuenzela mudimu ne muoyo mujima ne kuendela mu njila yende. Didi diumvuija kabidi kumulamata anu yeye bua kashidi. (Dut. 5:9) Ebu mbualu budi butangila muntu, budiye wenza pa nkayende. Muntu nansha umue kena mua kubuenza pa muaba webe to.
18 Kadi kuditshipa kudi Yehowa mu disambila pa nkayebe ki nkumana muanda to. Udi ne bua kuleja bakuabu patoke ne: udi mudilambule kudi Nzambi. Neubaleje nanku paudi ubatijibua mu mâyi, anu bu muvua Yezu muenze. (1 Pet. 2:21; 3:21) Tshia kuenza ntshinyi wewe mumane kudisuika bua kuenzela Yehowa mudimu ne musue kubatijibua? Mbimpe wambile mutangidi wa malu a kasumbu ka bakulu. Neasungule bakulu kampanda bua bayukile nebe bua kumona ni udi mukumbaje malu adi Nzambi ulomba bua kubatijibua. Bua kumanya malu makuabu, bala tshiena-bualu tshia “Dimanyisha kudi mumanyishi udi kayi muanji kubatijibua,” mu dibeji dia 182-184 ne “Nkonko ya kuela badi basue kubatijibua,” mu dibeji dia 185-207 bidi mu mukanda eu.
LUAPOLO LUA MUDI MUDIMU UYA KUMPALA
19 Luapolo ya didiunda dia ntendelelu mulelela pa buloba bujima itu ikankamija batendeledi ba Yehowa kukadi bidimu bia bungi. Katshia anu Yezu Kristo wambila bayidi bende ne: nebayishe lumu luimpe elu pa buloba bujima, bena Kristo balelela bavua bajinga kumanya mushindu uvua muanda eu ne bua kuenzeka.—Mat. 28:19, 20; Mâko 13:10; Bien. 1:8.
20 Bayidi ba Yezu ba kumpala bavua basanka bua kuteleja luapolo ya muvua mudimu wa kuyisha uya kumpala. (Mâko 6:30) Mukanda wa Bienzedi udi utuambila ne: bayidi batue ku 120 bakapeta nyuma muimpe dituku dia Pentekoste wa mu 33 P.Y. Katupa aka, bungi bua bayidi kuvula kufikabu ku 3 000, pashishe kufikabu ku 5 000. Luapolo elu luvua luamba ne: “Yehowa pende uvua utungunuka ne kubakumbajila bantu bavua basungidibua” ne “musumba munene wa bakuidi wakabanga kuitabuja.” (Bien. 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Ngumu mimpe ya didiunda edi yakakankamija bayidi abu bushuwa! Luapolo lua disanka elu luvua ne bua kuikala lubasake bua kutungunuka ne kuenza mudimu uvua Nzambi mubapeshe, nansha muvua balombodi ba bitendelelu bia bena Yuda babakengesha bikole.
21 Bu mu tshidimu tshia 60 anyi tshia 61 P.Y., Paulo wakafundila bena Kolosayi ne: lumu luimpe luvua “lukuama mamuma ne luvulangana pa buloba buonso” ne bavua ‘baluyishe munkatshi mua bifukibua bionso bidi muinshi mua diulu.’ (Kolos. 1:5, 6, 23) Bu muvua bena Kristo ba kumpala batumikila Dîyi dia Nzambi, nyuma muimpe wakabapesha bukole bua kukumbaja mudimu munene wa diyisha kumpala kua ndongoluelu wa malu wa bena Yuda kubutuka mu tshidimu tshia 70 P.Y. Biakakankamija bena Kristo ba lulamatu aba pakumvuabu luapolo lua malu avua menzeke!
Udiku pebe udifila bua kuambuluisha bua mudimu wa buambi wenzeke kumpala kua nshikidilu kuluaye anyi?
22 Lelu eu kabidi bulongolodi bua Yehowa butu buditatshisha bikole bua kulama luapolo lujalame lua mudimu udibu bambe mu Matayi 24:14 ne: “Nebayishe lumu luimpe elu lua Bukalenge pa buloba bujima budi bantu basombele bua luikale bujadiki kudi bisamba bionso, ne pashishe, nshikidilu nealue.” Bu mutudi badilambule kudi Nzambi tudi ne mudimu wa kuenza ne lukasa luonso. Tudi ne bua kudifila petu bua kuambuluisha bua mudimu wa buambi wenzeke bikole kumpala kua nshikidilu kuluaye. Yehowa neenze muende muonso bua mudimu eu ufike too ne ku ndekelu, ne patudi tuwenza, neatuanyishe.—Yeh. 3:18-21.
LUAPOLO LUA MUDIMU WEBE WA BUAMBI
23 Mbinganyi menemene bitudi ne bua kufunda mu luapolo? Kabeji ka Luapolo lua mudimu kadi bulongolodi bufila kadi kaleja bitudi ne bua kufundapu. Kadi malu adi alonda aa adi mua kutuambuluisha bikole.
24 Mu mulongo wa “Bintu bindi mufile (bia pa mabeji ne bia mu biamu),” funda bungi bua mikanda yonso, mmumue ne: ya pa mabeji anyi ya mu biamu iuvua mupeshe bantu badi kabayi Bantemu babatijibue. Mu mulongo wa “Filme indi muleje bantu,” funda bungi bua misangu iuvua muleje bantu filme.
25 Mu mulongo wa “Misangu indi mupinganyine bantu,” funda bungi bua misangu yonso iuvua muye bua kuyukila ne muntu udi kayi Ntemu mudilambule ne mubatijibue bua kukolesha dijinga divuaye muleje. Tudi tubala dipinganyina muntu patudi tuya kumutangila, tumufundila mukanda, tuyukila nende ku telefone anyi tumutumina mesaje, peshi tuya bua kumushila imue mikanda yetu. Misangu yonso itudi tulonga Bible ne muntu, tudi mua kubala dimupinganyina. Muledi udi mua kubala dipinganyina muntu dimue lumingu luonso padiye ulombola ntendelelu wa mu dîku yeye muikale ne muana udi kayi muanji kubatijibua.
26 Nansha mutudi mua kulonga ne muntu lumingu luonso, ku ndekelu kua ngondo tudi tubala anu dilonga dia Bible dimuepele. Bamanyishi badi ne bua kufunda bungi bua bantu badibu balonge nabu Bible mu ngondo mujima. Tudi tubala dilonga dia Bible patudi tulonga ne bantu badi kabayi Bantemu badilambule ne babatijibue. Tudi tubala kabidi dilonga dia Bible padi komite wa mudimu utulomba bua kulonga ne muanetu ukavua mulekele kuyisha ne kubuela mu bisangilu anyi patudi tulonga ne muanetu udi ufuma ku dibatijibua udi kayi muanji kujikija mukanda wa Shala ne muoyo kashidi!
27 Mbimpe kufila luapolo lujalame lua “Mêba.” Mêba aa ngaudi muenze pauvua uyisha bantu badi kabayi Bantemu badilambule ne babatijibue, mu buambi bua ku nzubu ne ku nzubu, mu dipinganyina bantu, mu dilombola malonga a Bible, mu diyisha bilondeshile programe wa tshisumbu anyi pavua mpunga umueneka. Bamanyishi babidi bobu bayisha pamue, bubidi buabu badi mua kubala bungi bua mêba adibu benze, kadi anu umue ke udi ubala dipinganyina bantu anyi malonga ende a Bible adiye mulombole. Baledi badi balongesha bana babu mu ntendelelu wa mu dîku badi mua kubala dîba dimue ku lumingu bubidi buabu. Bana betu batu benza miyuki ya patoke badi mua kubala mêba adibu bayenza. Muntu udi ukudimuna muyuki wa patoke udi pende mua kubala mêba au. Kudi midimu idibu kabayi babala mêba padibu bayenza, bu mudi: kudilongolola bua kupatuka mu buambi, kubuela mu tshisangilu tshia buambi, kuya kusumba bintu, ne malu makuabu.
28 Mumanyishi yonso udi ne bua kulonda kondo kende ka muoyo kalongesha kudi Bible bua kujadika menemene tshipolo tshia mêba adiye muenze mu buambi. Bamue bamanyishi batu bayisha miaba idi bantu ba bungi basombele, eku bakuabu pabu bayisha mu teritware idi ne bantu bakese ne bibalomba bua kuenza luendu lule. Teritware mmishilangane; bamanyishi pabu mbashilangane mu mushindu udibu bangata mudimu wa diyisha. Bena mu Kasumbu kaludiki kabena benzeja tshisumbu tshia pa buloba bujima bua kulonda kabu kondo ka muoyo bua mushindu wa kubala mêba atutu tuenza mu buambi to, ne ki mbateke muntu nansha umue bua kuangatshila bantu dipangadika mu bualu ebu to.—Mat. 6:1; 7:1; 1 Tim. 1:5.
29 Tudi ne bua kufunda anu mêba atudi tuyisha katuyi tufunda minite to. Kadi mbishilangane bua mumanyishi ukadi mukulakaje, udi disama dia munanunanu dikokeshe anyi udi mu nzubu wa bakulakaje peshi udi mu nsombelu kampanda udi umupangisha bua kuyisha. Mumanyishi wa nunku udi mua kubala too ne minite 15 padiye uyisha. Nansha yeye muyishe anu minite 15 mu ngondo mujima, udi ne bua kufila luapolo luende elu bua batungunuke ne kumubala bu mumanyishi wa Bukalenge udi uyisha ngondo yonso. Ke mudibi kabidi bua mumanyishi udi malu kampanda amupangisha bua kuyisha munkatshi mua tshikondo kansanga, pamuapa kayi ne mushindu wa kunyunga ngondo mujima bua disama dikole anyi bualu mmutshibuke. Kadi bualu ebu budi butangila anu aba badi bashikile bikole menemene kabayi ne mushindu wa kuyisha. Komite wa mudimu ke udi mumanye muanetu udibu mua kuitabila muanda eu.
FISHI WA MUMANYISHI WA TSHISUMBU
30 Batu bafunda luapolo luebe lua mudimu wa buambi mu Fishi wa mumanyishi wa tshisumbu utu mu dosiye ya tshisumbu. Fishi eyi nya tshisumbu. Wewe ujinga kumuangala bua kuya mu tshisumbu tshikuabu, mbimpe kumanyisha bakulu. Sekretere neenze bua kutuma fishi webe mu tshisumbu tshipiatshipia tshiudi muye. Nunku bakulu nebapete mushindu wa kukuakidila ne kukupesha diambuluisha dia mu nyuma. Wewe muye kule ne tshisumbu bua ngondo mishadile ku isatu, mbimpe kutungunuka ne kutumina tshisumbu tshienu luapolo luebe lua mudimu.
BUA TSHINYI TUTU TUFILA LUAPOLO LUETU LUA MUDIMU?
31 Kutu misangu iutu upua muoyo bua kufila luapolo luebe lua mudimu anyi? Bushuwa, imue misangu bitu bikengela bikale batuvuluija amue malu. Kadi tuetu bamanye tshitudi tulufidila ne bumvue bua tshinyi bidi ne mushinga, kabiakutukolela bua tuetu kuvuluka bua kulufila to.
32 Bamue batu bebeja ne: “Bu mudi Yehowa mumanye tshindi ngenza mu mudimu wende, bua tshinyi bidi bikengela kufila luapolo mu tshisumbu?” Bulelela, Yehowa mmumanye tshitudi tuenza ne udi umona ni tudi tuenza mudimu eu ne muoyo mujima anyi tuenza anu bishadile menemene petu ne mushindu wa kuyisha bikole. Kadi vuluka ne: Yehowa uvua mufundishe bungi bua matuku avua Noa muenze mu buatu ne bungi bua bidimu bivua bena Isalele bapitshishe mu tshipela. Nzambi uvua mufundishe bungi bua bantu bavua bashale ne lulamatu ne bua bavua babenge kumutumikila. Wakafundisha malu a muvuabu benda bakuata buloba bua Kanâna ne avua balumbuluishi ba lulamatu ba mu Isalele benze. Bushuwa, wakafundisha malu a bungi avua batendeledi bende benze. Wakafundisha malu avua menzeke au bua kuleja patoke mudiye wangata dilama luapolo lujalame ne mushinga.
33 Malu avua menzeke kale adibu bafunde mu Bible adi aleja bujalame bua luapolo ne malu avuabu balame kudi bantu ba Yehowa. Miaba ya bungi, bu bobu kabayi bafunde bungi busunguluke bua malu adibu bafunde mu Bible, bivua mua kuikala bikole bua kumvua malu adimu. Tshilejilu, tangila Genese 46:27; Ekesode 12:37; Balumbuluishi 7:7; 2 Bakalenge 19:35; 2 Kulondolola 14:9-13; Yone 6:10; 21:11; Bienzedi 2:41; 19:19.
34 Nansha mudi luapolo itudi tufila kayiyi ne bionso bitudi tuenza mu ntendelelu wa Yehowa, malu atudi tufundamu adi ambuluisha bulongolodi buende bikole. Mu bidimu lukama bia kumpala, pavua bapostolo bapingane bafuma ku diyisha, bakalondela Yezu “malu onso avuabu benze ne balongeshe.” (Mâko 6:30) Misangu mikuabu, luapolo idi mua kuleja malu kampanda adi akengela kutabalela bikole mu mudimu wetu. Malu adimu adi mua kuleja ne: kudi didiunda mu amue malu, bu mudi kuleja ne: bungi bua bamanyishi mbuvule anyi mbukepele. Adi kabidi mua kuleja ne: bidi bikengela kukankamija bantu anyi kudi ntatu kampanda idi ikengela kujikija. Batangidi badi ne bua kukonkonona luapolo ne kuditatshisha ne muabu muonso bua kujikija bualu buonso budi mua kuikala bupangisha bamue bamanyishi anyi tshisumbu bua kuya kumpala mu nyuma.
35 Luapolo itu kabidi yambuluisha bulongolodi bua kumanya miaba idibu dijinga ne bamanyishi. Tshilejilu, mmu bitupa kayi bia buloba mudibu batamba kupatula bipeta bimpe? Mmu biepi mudibu bapatula bipeta bishadile? Mmikanda kayi idi ikengedibua bua kuambuluisha bantu bua balonge bulelela? Luapolo itu yambuluisha bulongolodi bua kumanya mikanda idibu nayi dijinga bua kuyisha mu bitupa bishilangane bia buloba ne kudilongolola bua kukumbaja majinga au.
36 Luapolo itu ikankamija ba bungi ba kutudi bikole. Katutuku ne disanka patudi tumvua mudi bana betu bayisha lumu luimpe pa buloba bujima anyi? Luapolo itu ituambuluisha bua kumanya mudi bulongolodi bua Yehowa buenda budiunda. Malu adi bana betu bamona mu buambi adi atukankamija, atusaka bua kuikala ne tshisumi mu buambi. (Bien. 15:3) Nunku difila luapolo yetu ya mudimu didi ne mushinga ne didi dileja mutudi tuditatshisha bua bana betu ba pa buloba bujima. Patudi tuenza nunku, tudi tuleja ne: tudi tukokela bulongolodi bua Yehowa.—Luka 16:10; Eb. 13:17.
DIFUNDILA BIPATSHILA BIA KUKUMBAJA
37 Katuena ne bua kufuanyikija mudimu wetu wa buambi ne wa bakuabu nansha. (Gal. 5:26; 6:4) Bualu nsombelu ya bantu mmishilangane. Ku lukuabu luseke, tudi mua kupeta masanka mavule tuetu badifundile bipatshila bitudi mua kukumbaja bua kumona ni tudi tuya kumpala mu mudimu wa buambi. Tuetu bakumbaje bipatshila ebi, nebitupeteshe disanka.
38 Bidi bimueneka patoke ne: Yehowa udi wendesha mudimu wa disangisha dia bantu bikalaye mua kukuba mu “dikenga dinene” eu. Udi wenda uwendesha ne lukasa luonso. Tudi mu tshikondo tshia dikumbana dia mulayi wa Yeshaya wa ne: “Udi mukese nealue tshinunu ne udi mushadile nealue tshisamba tshia bukole. Meme muine, Yehowa, nengendeshe bualu ebu lukasa mu tshikondo tshiabu.” (Buak. 7:9, 14; Yesh. 60:22) Tudi ne diakalenga dia kuikala bamanyishi ba lumu luimpe mu tshikondo tshia pa buatshi tshia matuku a ku nshikidilu etshi.—Mat. 24:14.