Mmasanka kayi adi mua kufumina ku diyukidilangana pa ntendelelu?
BALEDI batu ne ntema yonso bindila mêyi a diambedi adi muan’abo wa katoto wakula. Padibo bumvua maleta mambulula munkatshi mua lutoyitoyi lua muana, pamu’apa “Mama” anyi “Papa,” mitshima yabo idi inanyika ne disanka. Ne lukasa luonso, badi bamanyisha balunda ne bena mutumba lumu elu. Diakula dia nzanzanza dia muana didi bulelela lumu luimpe lutu lutuala milowo.
Mêyi, bimfuanyi, ne mipuya bidi bibuela mu biumvuilu bia muana bidi bisonsakaja diandamuna. Bushuwa, mandamuna mmashilashilangane. Kadi bikala, too ne kunyima kua lupolo kampanda, muana kêna wandamuna ku bisonsodi ebi, baledi badi ne kabingila bua kuditatshisha se: dikola dia muan’abo pamu’apa ndibi.
Bana ba tutoto batu bandamuna bilenga kudi bantu badibo bamanye. Padi mamu kampanda ubomba muana wa katoto, muana eu udi ufukisha mimuemue. Kadi, dimulenga dia mulela kansanga mubakumbudi didi mua kushobuesha muana muadi, nansha dibenga ne muoyo mujima bua kuambudibua kudi muntu awu. Balela bavule batu bapetangana ne nsombelu eu kabatu balekela nansha. Padi muana wa katoto eu ufika ku dibamanya biakane, badi bumvua disanka dikole bualu tshipumbishi etshi tshia dipanga kuibidilangana ne muana tshidi tshishimbuka, ne ku kakese ku kakese muana udi utuadija kufukuna mimuemue.
Bia muomumue, bakulumpe bavule batu belakana bua kuyukidilangana patoke pa mitabuja abo a malu a Nzambi ne muntu mukuabo udi kayi mumanyangana nabo wa mutantshi mule. Pamu’apa ki mbajingulule bua tshinyi muenyi kampanda mmusue bua kuyukidilangana pa bualu ebu bua muntu pa nkayende—ntendelelu. Tshipeta tshidi se: badi bashila tshipumbishi njila bua kuimanatshi pankatshi pabo ne aba badi bakula bua Mufuki. Badi babenga nansha kuyukidilangana pa tshidi, ndekelu wa bionso, ngikadilu wa ku tshilelelu wa bukua-bantu, dijinga dia kutendelela.
Bushuwa, tudi ne bua kusankila mu dilonga malu adi atangila Mufuki wetu ne kuyukidilangana ne bakuabo kudi mua kutuakaja bua kulonga. Ke mudibi bualu Nzambi bituadijile ku kale mmudiakaje bua kuyukidilangana. Tuanjibi kumona mudibi mua kuenjibua.
‘Teleja ne longa’
Diyukidilangana dia nzanzanza dia Nzambi ne muntu divua ne Adama mu budimi bua Edene. Kadi, kunyima Adama ne Eve bamane kuenza mpekatu, bakasungula bua kudisokoka pakababikila Nzambi, pakasuaye kuyukidilangana nabo malu a bungi. (Genese 3:8-13) Kadi, mu Bible mudi miyuki ya balume ne bakaji bakasekelela diyukidilangana dia kudi Nzambi.
Nzambi wakayukidilangana ne Nowa bua kabutu kakavua pabuipi ka bulongolodi bubi bua tshikondo tshiende, ne pashishe Nowa wakalua “mumanyishi wa buakane.” (2 Petelo 2:5, NW) Bu tshikuma-mbila wa Nzambi kudi bena tshipungu tshiende, Nowa kakaleja anu ditabuja mu malanda a Nzambi ne muntu kadi kabidi wakadimanyisha patoke se: uvua ku luseke lua Yehowa. Ndiandamuna kayi diakamona Nowa? Bia dibungama, bena tshikondo tshiende bavule “kabakadi bajingulule bualu too ne pakalua tshipupu tshinene tshia mvula kubabutula buonso buabo.” (Matayo 24:37-39, Muanda Mulenga lelu) Kadi diakalenga buetu, bena dîku dia Nowa muanda-mutekete bakateleja, kutumikila mêyi-matuma a Nzambi, ne kupanduka ku Mvula wa Kabutu wa buloba bujima. Kudibo ke kudi bantu buonso badi ne muoyo lelu’eu bafumina.
Kunyima, Nzambi wakayukidilangana ne ditunga dijima dia bantu, Izalele wa kale. Ku butuangaji bua Mozese, Nzambi wakabapesha Mikenji Dikumi ne mikuabo bu 600 ya mushinga umue nayi. Yehowa wakatekemena bua bena Izalele batumikile yonso ya kudiyi. Mozese wakatuma dîyi ne: kunyima kua bidimu muanda-mutekete bionso, tshikondo tshia Difesto dia ku tshidimu dia Bitandatanda, Mikenji ya Nzambi ivua ne bua kubadibua ne dîyi dikole. “Nusangishe bantu bonso” ke muakatumaye dîyi, “balume ne bakashi ne bana bakese ne benyi badi munkatshi muenu.” Bua tshipatshila kayi? ‘Bua buonso buabo bumvue, balonge, batshine Yehowa, Nzambi wenu, batumikile mêyi wonso a mikenji eyi.’ Buonso bavua ne bua kumvua ne kulonga. Anjibi kufuanyikija disanka divuabo bumvua pa kuyukidilangana pa bivuabo bateleje!—Dutelonome 31:10-12.
Siekele mipite pa itanu kunyima, mukalenge wa Yuda Jozafate wakalongolola bana ba bakalenge ne bena Lewi mu kampanye bua kufululuja ntendelelu mukezuke wa Yehowa. Bantu aba bakenza ngendu pa kukosoluela mu bimenga bia Yuda, balongesha bamusombedi mikenji ya Yehowa. Pa kuenza bua se: mikenji eyi ikonkononyibue patoke, mukalenge eu wakaleja bukitu buende bua ntendelelu mulelela. Pa bidi bitangila bakokedi bende, bavua ne bua kuteleja ne kulonga.—2 Kulondolola 17:1-6, 9.
Dituala bumanyishi ku diyukidilangana
Nzambi wakatuma Muanende umuepele, Yezu, pa buloba bua kusadila bu Tshikuma-mbila Wende. (Yone 1:14) Pakadimuena balongi basatu Yezu mukudimuka kumpala kuabo, bakateleja dîyi dia Nzambi yeye muine diamba ne: “Ewu udi Muananyi munanga undi nsanka bikole bua bualu buende. [Mumvuilayi, NW].” (Matayo 17:5, Muanda Mulenga lelu) Ne lukasa luonso, bakatumikila.
Bia muomumue, Yezu wakatumina balongi bende dîyi bua kumanyisha malongolola a Nzambi kudi bakuabo. Kadi, kutshivua kushala ngondo bu isambombo ya mudimu pa buloba, pakamanyisha Yezu ne: mudimu wa dimanyisha Bukalenge bua mu diulu uvua mutambe bualabale, ke bua tshinyi balongi bavule bavua bakengedibua. Wakalongesha 70 ba kudibo mua kuyukidilangana pa Bukalenge bua Nzambi ne benyi ne kubatumaye pashishe bua kumuangalaja mukenji awu patoke. (Luka 10:1, 2, 9) Katupa kîpi kumpala kua kupinganaye kudi Tatuende mu diulu, Yezu wakabela balondi bende bua kudianjila kuela tshidia bua kuakula ne bakuabo pa mukenji eu, wakabatumina kabidi dîyi ne: “Nunku, ndayi ne nuvuije bantu ba mu matunga wonso balongi, . . . nubalongeshe mua kutumikila mêyi wonso angakanutumina.” (Matayi 28:19, 20, NW) Pa buloba bujima, bena nkristo balelela badi lelu’eu bakumbaja mudimu awu pa kuyukidilangana lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi ne bena mutumba nabo. Mayukidilangana aa adi abambuluisha bua kumanyisha bulelela pa bidi bitangila Mufuki, Yehowa.—Matayo 24:14.
Mayukidilangana a ditalala, miibaki
Mmushindu kayi uvua balongi ba Yezu ne bua kuyukidilangana ne bakuabo pa mitabuja abo? Kabavua ne bua kufiikisha batontolodi munda, peshi kutandangana ne batontolodi nansha. Bishilangane, bavua ne bua kukeba aba bavua basekelela lumu luimpe ne nunku kuleja bijadiki bia mu Mifundu bidi bilubingisha. Bushuwa, Nzambi uvua umona ngandamuinu ya aba bavua bapetangana ne balongi ba Muanende, anu bu muakamba Yezu: “Wanuitabusha udi ungitabusha meme, wangitabusha meme udi witabusha wakuntuma.” (Matayo 10:40) Ndipidia Nzambi dia tshishiku kayipu pavua bena tshikondo tshia Yezu bavule babenga mukenji wende!
“Muhika wa Mukelenge kena ne bua kutandangana,” ke muakadimuija mupostolo muena nkristo Paulo. Bishilangane, “ikale biandi ne kalolo kudi bantu bonso, ikale muakane mua kuyisha bantu, ikale ne lutulu; adimushe badi badimanyika bu baluisha ne mutshima wandi muhuekele; ne bumue Nzambi neakudimune mitshima yabo ku dimanya dia bualu bulelela.” (2 Timote 2:24, 25) Mushindu wakamanyisha Paulo lumu luimpe kudi bena-Atene, mu Grese, udi ufila tshilejilu tshilenga. Wakelangana meji ne bena Yuda mu nsunagoga yabo. Ku dituku ne ku dituku mu muaba wa tshisalu uvua wakula ne aba ‘bakasangakana nandi.’ Nansha muvua bakuabo, kakuyi mpata, basua kuteleja patupu ngenyi mipiamipia, Paulo wakakula buludiludi ne bupole buonso. Uvua uyukidilangana ne bamuteleji bende pa mukenji wa Nzambi, uvua ubakankamija bua kunyingalala. Ngandamuinu wabo mmutambe kufuanangana ne wa bantu lelu’eu. “Bakuabo bakaseka; kadi banga bakamba ne, Netunvue dî diebe kabidi bua bualu ebu.” Paulo kakafyatutuka bua kulepesha diyukidilangana nansha. Ujikija kumanyisha mukenji wende, “wakumuka munkatshi muabo.”—Bienzedi 17:16-34.
Kunyima, Paulo wakambila bena tshisumbu tshia bena nkristo mu Efeso ne: ‘kavua mutshine bua kuamba malu wonso avua mua kukuatshisha ne bua kuyisha padi bantu bunguile, ne ku nzubu ne ku nzubu.’ Kupita apu, uvua, ‘wambila Bena Yuda ne Bena Gelika bua kukudimunabo mitshima kudi Nzambi ne bua kuitabushabo Mukelenge wetu Yesu Kilisito.’—Bienzedi 20:20, 21.
Bilejilu ebi bia mu Mifundu bidi bileja patoke muvua basadidi ba lulamatu ba Nzambi mu bikondo bia Bible bayukidilangana pa ntendelelu. Ke bua tshinyi lelu’eu, Bantemu ba Yehowa, ne butumike buonso, batu bayukidilangana pa ntendelelu ne bena mutumba nabo.
Mayukidilangana adi apatula bipeta bimpe
‘Teleja Dîyi dia Nzambi.’ ‘Umvua mêyi-matuma ende.’ Mmisangupu bungi munyi idi makankamija a mushindu’eu asanganyibua mu Bible! Udi mua kuandamuna ku bulombodi ebu bua Bible musangu udi ulonda pakula nebe Bantemu ba Yehowa. Teleja mukenji wa mu Bible udibo bakutuadila. Mukenji eu kawena wa malu a tshididi kadi udi ubingisha mbulamatadi wa mu diulu wa kudi Nzambi, Bukalenge buende. Eu ke mushindu wa Nzambi bua kumbusha mpokolo ya ndululu idiku lelu’eu. (Danyele 2:44) Pashishe bumfumu ebu bua kudi Nzambi kumbukila mu diulu nebulongolole malu bua se: buloba bujima bukudimunyibue mparadizu mufuane budimi bua Edene.
Mpulushi kampanda wa kale musokolodi wa bantomboji uvua misangu mivule ubenga kuteleja pavua Bantemu ba Yehowa bakula nende pa Bible. Kadi ne divula dia buntomboji divuaye ne bua kuakamangana nadi, wakatekeshibua mu mikolo kudi malu a mu nsombelu. Nunku wakambila Ntemu wakamukumbula pashishe ne: neenze makebulula pa bujalame bua mukenji wa Bible. Mayukidilangana a pa tshibidilu akatuadijibua. Nansha muakashintulula mpulushi eu misangu mivule miaba ya disombela, ne disanka dionso Bantemu bavua anu bamukeba ku tshisombelu tshiende tshionso tshipiatshipia bua kutungunuka ne mayukidilangana. Ndekelu wa bionso munene wa bampulushi eu wakatonda ne: “Bijadiki bimvua nkeba bivua menemene mu Mifundu Minsantu nansha pantshivua mbikeba. Bu Bantemu aba kabayi bananukile mu diakula nanyi, mvu’anu mua kutungunuka ne kuikala mu bulongolodi ebu ndiebeja tshipatshila tshia muoyo. Bushuwa, ndi mufike ku dilonga bulelela, ne nnempitshishe matuku anyi a muoyo adi manshadile mu dikeba bakuabo badi bakeba Nzambi anu bu mumvua ngenza panyi.”
Bateleji basankididi ba bulelela badi basua ne muoyo mujima bua kumanya bivule. Badi ne kenzela padibo batekemena tubingila tua mitabuja maleja. (1 Petelo 3:15) Anu bu mutu muana wela misangu ne misangu baledi bende nkonko ne utekemena diyandamuna diabo, udi ne kenzela ka kutekemena se: Bantemu bakupeteshe mandamuna malenga. Tudi mua kukujadikila se: nebapingane ne disanka dionso bua kuyukidilangana nebe pa mukenji wa Bible.
Pamu’apa ukadi mumanye bikese pa Bible. Neujingulule ne: tshidi Nzambi utekemena kuudi netshilombe amue mashintuluka mu nsombelu webe. Kuelakanyi bua kutungunuka bua ditshina se: malu malomba a Nzambi neakulombe didipua muoyo divule. Neakutuadile anu disanka dilelela. Newanyishe bualu ebu pawalondakaja biidia biebe.
Kumpala kua bionso, anjibi kukonkonona tshidi Yehowa, tshidiye utekemena kuudi, ne tshidiye upetesha. Ebeja Bantemu bua bakuleje tshidi Bible wamba pa bualu ebu. Konkonona tshidibo bamba ne tshidi Bible webe nkayebe wamba. Pawajingulula se: Bantemu badi ne butshintshikidi mu tshidibo baleja bu bulelela pa bidi bitangila ntendelelu, kakuyi mpata neujinge bua kukebulula bintu bikuabo bilenga bivulavulayi bia mu Mifundu bidibo mua kuabanyangana nebe.—Nsumuinu 27:17.
Kuelakanyi bua kutangila ne ntema yonso Bantemu muaba wabo wa bisangilu mbuena kuamba ne: Nzubu wa Bukalenge. Muaba awu neumvue makonkonona a Dîyi dia Nzambi adi ne buenzeji buimpe. Neumone mudi aba badimu ne disanka bua kuakula umue ne mukuabo pa malongolola a Nzambi. Petesha Bantemu aba njila bua bakuambuluishe bua kulonga bulelela pa bidi bitangila disua dia Nzambi buetu tuetu lelu’eu. Andamuna ku dilomba dia Nzambi bua kuyukidilangana pa ntendelelu mulelela ne kupeta mimuemue yende ya dianyishibua, eyowa muoyo wa kashidi mu Mparadizu.—Malaki 3:16; Yone 17:3.
[Tshimfuanyi mu dibeji 5]
Nowa wakakula patoke pa bidi bitangila dilongolola dia Nzambi
[Bimfuanyi mu dibeji 7]
Anu bu muakenza Paulo mu Atene wa kale, Bantemu ba Yehowa badi balongesha malelela a Bible kudi bakuabo