TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w95 15/6 dib. 18-23
  • “Mudimu wa tshijila muenza ne bukole bua lungenyi”

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • “Mudimu wa tshijila muenza ne bukole bua lungenyi”
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Dimayi bukole buenu bua lungenyi
  • Bapika ba Nzambi ne Kristo, apo ki mba bantu
  • Dimayi “mmuenenu wa Kristo”
  • Dikala ne nsombelu mumvuangane ne mikenji ya Kristo
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
  • Mua kusungula mishindu ya dipitshisha kapepe
    Mua kushala mu dinanga dia Nzambi
  • Mutudi mua kusungula mishindu mimpe ya kujikija lutetuku
    “Nudilame mu dinanga dia Nzambi”
  • Udi mua kueyemena kuondo kebe ka muoyo anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
w95 15/6 dib. 18-23

“Mudimu wa tshijila muenza ne bukole bua lungenyi”

“Filayi mibidi yenu bu milambo ya muoyo, minsantu, idi isankisha Nzambi, mudimu wa tshijila muenza ne bukole buenu bua lungenyi.”​—LOMO 12:1, NW.

1, 2. Mmunyi mudi dilonga bua kutumikila mêyi-maludiki a mu Bible difuanangane ne madikolela bua kulonga muakulu kampanda mupiamupia?

UKADIKU mutete bua kulonga muakulu mupiamupia anyi? Bikalabi nanku, newitabe se: tshitu mudimu mukole. Bua kuamba bimpe, bivule mbikengedibue kupita kulonga patupu miaku mipiamipia. Ditumika diakane ne muakulu ditu kabidi dilomba dishikuluja malu a muakulu awu. Udi ne bua kusunguluja mushindu udi miaku isuikangana ne mushindu udiyi idituangaja bua kuenza ngenyi mijima.

2 Ke mudibi bua dipeta dietu dia dimanya dia Dîyi dia Nzambi. Bivule mbikengedibue kupita kulonga patupu palepale mvese ya mu Mifundu. Mu ngakuilu wa mu tshimfuanyi, tudi kabidi ne bua kulonga malu a muakulu a Bible. Tudi ne bua kujingulula mudi mvese isuikangana ne mudiyi yambuluisha bu mêyi-maludiki atudi mua kutumika nawu mu nsombelu wa ku dituku dionso. Nenku, tudi mua kulua “bakumbane tshishiki, balongolola mu bionso bua mudimu kayi wonso muimpe.”​—2 Timote 3:17, NW.

3. Pa bidi bitangila mudimu kudi Nzambi, ndishintuluka kayi diakenzeka mu 33 B.B.?

3 Mu ndongoluelu wa Mikenji ya Mozese, lulamatu luvua mua kulejibua mu bualabale bunene, ku dilamata dikole ku mikandu misunguluja menemene. Kadi, mu 33 B.B., Yehowa wakumbusha Mikenji, e “kuyipopela pa mutshi wa tshinyongopelu” pakashipelabu Muanende. (Kolosai 2:13, 14, NW) Pashishe, kabakapesha tshisamba tshia Nzambi liste mulemule wa milambo ya kufila ne mikandu ya kulonda to. Bishilangane, bakabambila ne: “Filayi mibidi yenu bu milambo ya muoyo, minsantu, idi isankisha Nzambi, mudimu wa tshijila muenza ne bukole buenu bua lungenyi.” (Lomo 12:1, NW) Eyowa, bena nkristo badi ne bua kuenza madikolela, ne mutshima wabo wonso, ne anyima wabo wonso, ne tshieledi tshiabo tshia lungenyi tshionso, ne makanda abo wonso mu mudimu wa Nzambi. (Mâko 12:30; fuanyikija ne Musambu wa 110:3.) Kadi, kuenza “mudimu wa tshijila ne bukole buenu bua lungenyi” ntshinyi?

4, 5. Ntshinyi tshidi tshilombibua mu disadila Yehowa ne bukole bua lungenyi?

4 Tshiambilu “bukole bua lungenyi” ntshikudimuina ku muaku wa tshiena-Greke lo·gi·kosʹ, udi umvuija “meji” peshi “lungenyi.” Basadidi ba Nzambi mbalombibue bua kutumika ne kuondo kabo ka muoyo kalongesha kudi Bible. Pamutu pa kushimika mapangadika abo pa mikandu kabukabu midianjila kuedibua, bena nkristo badi ne bua kukonkonona mêyi-maludiki a mu Bible ne ntema yonso. Badi ne bua kumvua “malu a muakulu” a Bible, peshi mudi mêyi-maludiki ende kabukabu asuikangana amue ne makuabo. Nenku, badi mua kuangata mapangadika matshintshikila ne bukole buabo bua lungenyi.

5 Ebi bidi biumvuija se: bena nkristo kabatu ne mikenji anyi? Tòo. Mifundu ya bena nkristo ya tshiena-Greke idi mu butoke buonso ikandika ditendelela mpingu, tshiendenda tshia masandi, dishipangana, dishimangana, ditendelela bakishi, ditumika bibi ne mashi, ne mikuabo mpekato kabukabu. (Bienzedi 15:28, 29; 1 Kolinto 6:9, 10; Buakabuluibua 21:8) Kadi, mu bualabale bunene kupita buvuabo balomba bena Izalele, tudi ne bua kutumika ne bukole buetu bua lungenyi bua kulonga ne kutumikila mêyi-maludiki a mu Bible. Anu bua kujingulula muakulu mupiamupia, muanda eu udi wangata dîba ne madikolela. Mmunyi mudi bukole buetu bua lungenyi mua kudimibua?

Dimayi bukole buenu bua lungenyi

6. Mbinganyi bidi bilombibua mu dilonga Bible?

6 Diambedi, tudi ne bua kuzukila dilonga Bible. Dîyi dia Nzambi difundisha ku spiritu didi “ne mushinga bua kulongesha, bua kubela, bua kululamija malu, bua kunyoka mu buakane.” (2 Timote 3:16, NW) Katuena ne bua kutekemena dîba dionso diandamuna ku bualu kampanda mu mvese wa Bible umuepele. Bishilangane, mbimpe tueleele meji pa mvese mivule idi ifila butoke pa nsombelu kampanda musunguluke anyi lutatu kansanga. Tudi ne bua kusuminyina mu dienza makebulula bua kumanya lungenyi lua Yehowa pa muanda awu. (Nsumuinu 2:3-5) Tudi kabidi tukengela bujinguludi, bualu “muntu muena bujinguludi ng’eu udi upeta ngikadilu wa kulombola.” (Nsumuinu 1:5, NW) Muntu muena bujinguludi udi mua kuabulula malu a tshilumbu kampanda bumue ku bumue ne pashishe kumvua diumvuangana diawo. Bu tshintu kampanda tshikodiakane, udi usangisha bitupa biatshi bua afike ku ditshimona tshijima.

7. Mmunyi mudi baledi mua kueleela meji pa mêyi-makulu a mu Bible pa bidi bitangila manyoka?

7 Tshilejilu, tuangate muanda wa kuikala muledi. Nsumuinu 13:24 (NW) udi wamba ne: tatu udi munange muanende wa balume “udi umupesha dinyoka.” Bituamuangata nkayende, mvese eu badi mua kutumika nende bibi bua kubingisha, manyoka makole a tshikisu. Kadi, Kolosai 3:21 udi ufila mubelu wa pankatshinkatshi: “Nuenu batatu, kanufikishi munda mua bana benu, bua mitshima yabu kaibungami.” Baledi badi batumika ne bukole buabo bua lungenyi ne batumikila mêyi-maludiki aa kabakuikala ne tshibidilu tshia kufila manyoka adi mua kuangatshibua bu “mabi.” Nebengeleke bana babo, nebabumvuile ne nebabangate ne bunême buonso. (Efeso 6:4) Nenku, pa bidi bitangila kuikala muledi peshi bualu kayi bukuabo budi butangila mêyi-maludiki a mu Bible, tudi mua kudima bukole buetu bua lungenyi pa kutshintshija malu wonso adi masuikakaja ku bualu kampanda. Mu mushindu’eu, tudi mua kujingulula “malu a muakulu” a mêyi-maludiki a Bible, kujingulula tshivua Nzambi usua kumvuija ne mushindu wa kutshikumbaja.

8. Mmunyi mutudi mua kuepuka mmuenenu wa bena malu makole, wa dibambidikangana pa bidi bitangila dijikija lutetuku?

8 Mushindu muibidi utudi mua kudima bukole buetu bua lungenyi ng’wa kuepuka mmuenenu mikole, ya dibambidikangana. Kuikala muena malu makole kudi kupumbisha ditantamana dia bukole buetu bua lungenyi. Tukonkonone muanda udi utangila dijikija lutetuku. Bible udi wamba ne: “Buloba bujima mbulale mu bukokeshi bua mubi.” (1 Yone 5:19, NW) Ebi bidi biumvuija se: mukanda wonso, filme wonso peshi programe wonso wa ku televizion bipatula kudi bena mu bulongolodi ebu mbibi ne mbia Satana anyi? Mmuenenu wa mushindu’eu kêna nansha kakese mua kuikala wa meji. Bushuwa, bamue badi mua kubenga televizion, filme peshi mikanda ya bena mu bulongolodi ebu. Kuenza nunku mbualu budi bubatangile, ne kabena ne bua kujanyibua bua ngenzelu eu to. Kadi kabatetshi bua kufikisha bakuabo ku didielela mikandu ya muomumue nansha. Société mmupatule biena-bualu bidi bizangika mêyi-maludiki adi atuambuluisha bua kusungula ne meji wonso mishindu ya didiolola peshi dijikija lutetuku. Kusambuka mêyi-maludiki aa ne kudianyika nkayetu ku ngelelu wa meji mubole, ku tshikisu tshikole, peshi ku ditendelela bakishi didi divulangane mu dijikija lutetuku dia mu bulongolodi ebu nkuleja ditamba kubula meji. Bushuwa menemene, disungula dia meji pa dijikija lutetuku didi dilomba bua tutumike ne bukole buetu bua lungenyi bua kutumikila mêyi-maludiki a mu Bible bua kumona mua kuikala ne kuondo ka muoyo katoke kumpala kua Nzambi ne kua bantu.​—1 Kolinto 10:31-33.

9. “Busunguluji bujima” ntshinyi?

9 Mishindu mivule ya dijikija lutetuku lelu’eu ki mmiakane bua bena nkristo.a Bua bualu ebu, tudi ne bua kulongesha mitshima yetu bua “kukina tshidi tshibi” bua katufuananganyi ne bamue ba mu siekele wa kumpala bakavua ‘kabatshiyi bamanye mua kufua bundu kabidi.’ (Musambu wa 97:10; Efeso 4:17-19) Bua kueleela meji pa malu a nunku, bidi bikengela “dimanya dijalame ne busunguluji bujima.” (Filipoi 1:9, NW) Muaku wa tshiena-Greke mukudimuna “busunguluji” udi uleja “lumvuilu lutue lua malu a tshitembu.” Muaku eu udi uleja bua biumvuilu biena-dîna bia muntu, bu mudi lumonu. Pa bidi bitangila dijikija lutetuku peshi bukuabo bualu kayi buonso butu bukengela kudiangatshila dipangadika, ngumvuilu wetu muimpe udi ne bua kushimikibua bua tuamona mua kusunguluja ki ng’anu malu mimpe ku malu mabi, kadi ne aa adi ne dishilangana dikese. Ku lukuabo luseke, tudi ne bua kuepuka bua kutumikila mêyi-maludiki a mu Bible mu mushindu munekesha mubule meji ne kufiatutuka bua se: bana betu buonso benza pabo bia muomumue.​—Filipoi 4:5.

10. Mmunyi mutudi mua kufika ku diumvua bu-muntu bua Yehowa bu mudibo bulejibue mu Musambu wa 15?

10 Mushindu muisatu wa kudima bukole buetu bua lungenyi ng’wa kumanya lungenyi lua Yehowa ne kulujiika mu buondoke bua mitshima yetu. Mu Dîyi diende, Yehowa mmusokolole bu-muntu ne mêyi-makulu biende. Tshilejilu, mu Musambu wa 15, tudi tubala pa bidi bitangila ngikadilu wa muntu udi Yehowa ubikila bua kuikala muenyi mu ntenta wende. Muntu wa nunku udi wenza malu makane, wakula bulelela mu mutshima wende, mmuena lulamatu ku malaya ende, ne kêna mudisui. Pawudi ubala musambu eu, udiebeje ne: ‘Ngikadilu eyi idiku imfunkuna anyi? Yehowa udi mua kumbikila bua kuikala muenyi mu ntenta wende anyi?’ Makole etu a kusunguluja adi akoleshibue patudi tufika ku dienza malu mu diumvuangana ne ngenzelu ya Yehowa ne ngenyi yende.​—Nsumuinu 3:5, 6; Ebelu 5:14.

11. Mmunyi muvua Bafarizeyi “balengulule buakane ne dinanga bia Nzambi”?

11 Nangananga mu muanda eu ke muakapangila Bafarizeyi bibi bitambe. Bafarizeyi bavua bamanye tunungu tua Mikenji, kadi kabavua mua kujingulula “malu a muakulu” a Mikenji to. Bavua mua kutela ku muoyo tunungu tua Mikenji tuvulavulayi, kadi kabakajingulula Bu-muntu buvua munyima muayi. Yezu wakabambila ne: “Nudi nufila tshia-dikumi tshia luenyi, tshia tshidibi-a-luenyi ne tshia bisekiseki bionso, nulengulula buakane ne dinanga bia [Nzambi, NW].” (Lukase 11:42, MMM) Ne bieledi biabo bia lungenyi bijibale ne mitshima mipape, Bafarizeyi bakapangila bua kutumika ne bukole buabo bua lungenyi. Ngelelu wabo wa meji ukena mushindame wakamueneka patoke pakadiwulabu balongi ba Yezu bualu bakapola miepu ne kudia ntete dia Nsabatu; kadi, anu dine dituku adi kunyima, kabakumvua nansha kuondo ka muoyo kabatatshisha pakayabo ku tshipangu bua kushipa Yezu!​—Matayo 12:1, 2, 14.

12. Mmunyi mutudi mua kufika ku dikala mu diumvuangana ne Yehowa bu Muntu?

12 Tudi ne bua kushilangana ne Bafarizeyi. Dimanya dietu dia Dîyi dia Nzambi didi ne bua kutuambuluisha bua kutamba kuikala mu diumvuangana ne Yehowa bu Muntu. Mmunyi mutudi mua kuenza nunku? Kunyima kua dibala tshitupa kampanda tshia Bible peshi mikanda mishindamene pa Bible, bamue mbambuluishibue ku dieleela meji pa nkonko bu eyi: ‘Dimanyisha edi didi dindongesha tshinyi pa Yehowa ne ngikadilu yende? Mmunyi mundi mua kuleja ngikadilu ya Yehowa mu malanda anyi ne bakuabo?’ Kueleela meji pa nkonko ya nunku kudi kuvudija bukole buetu bua lungenyi ne kutuambuluisha bua kulua “bidikiji ba Nzambi.”​—Efeso 5:1.

Bapika ba Nzambi ne Kristo, apo ki mba bantu

13. Mmunyi muakenza Bafarizeyi malu bu ba-tshikokesha-nkaya mu malu a tshitembu?

13 Bakulu badi ne bua kupetesha bantu badi ku bukubi buabo mushindu wa kutumika ne bukole buabo bua lungenyi. Bena mu tshisumbu ki mbapika ba bantu to. “Kadi bingasua kusankisha bantu,” ke muakafunda Paulo, “tshivua mua kuikala mupika wa Kristo.” (Galatia 1:10, NW; Kolosai 3:23, 24) Bishilangane, Bafarizeyi bavua basua bua bantu bafike ku ditabuja se: dianyishibua dia kudi bantu ndipite dia kudi Nzambi. (Matayo 23:2-7; Yone 12:42, 43) Bafarizeyi bakadisomona bu ba-tshikokesha-nkaya mu malu a tshitembu bavua bela yabo mikandu ne pashishe balumbuluisha binabo bilondeshile mushindu uvuabo babafundila malu malomba. Bantu bavua balonda Bafarizeyi bakatekeshibua mu ditumika ne kuondo kabo ka muoyo kalongesha kudi Bible, bibafikisha ku dilua bapika ba bantu.

14, 15. (a) Mmunyi mudi bakulu mua kudileja benzejanganyi ba mudimu ne tshisumbu tshia mikoko? (b) Mmunyi mudi bakulu ne bua kupita ne bilumbu bidi bitangila kuondo ka muoyo?

14 Lelu’eu, bakulu bena nkristo mbamanye se: tshisumbu tshia mikoko katshiena menemene ne dibanza kudibo. Muntu yonso udi ne bua kudiambuila diende dibuki. (Lomo 14:4; 2 Kolinto 1:24; Galatia 6:5, NW) Ebi mbiakanyine. Eyowa, bikala bena mu tshisumbu tshia mikoko mua kuikala bapika ba bantu, batumikila anu bualu badi babatangila, nanku nebenze tshinyi pikala bantu abu kabayiku? Paulo uvua ne kabingila ka kusankila bua bena Filipoi: “Bu munuvua nuntumikila misangu yonso, butumike buenu kabumueneki amu pandi muikale munkatshi muenu, apo bumueneke kabidi mpindiewu undi tshiyipu. Kuatayi mudimu wa lupandu luenu, ne buowa ne luzakalu.” Bavua bushuwa bapika ba Kristo, kadi ki mba Paulo nansha.​—Bena Filipe 2:12, MMM.

15 Nunku, mu mianda idi itangila kuondo ka muoyo, bakulu kabena ne bua kuangata mapangadika pa miaba ya aba badi ku bukubi buabu. Badi bumvuija mêyi-maludiki a mu Bible adi atangila muanda kampanda ne pashishe balekela bua bantu badi muanda awu utangila batumike ne makole abo a lungenyi bua kuangata dipangadika. Ebu mbujitu bunene butambe, kadi, muntu nkayende ke udi ne bua kudiambuilabo.

16. Ndongoluelu kayi uvua mu Izalele uvuabo batumike nende bua kukosa bilumbu?

16 Tuangate tshikondo tshivua Yehowa utumika ne ba-nzuji bua kulombola Izalele. Bible udi utuambila ne: “Mu matuku awu kamuvua mukalenge mu Izalele. Tshivua tshiakane ku mêsu ende nkayende, ke tshivua muntu yonso wenza pa tshibidilu.” (Balumbuluishi 21:25, NW) Kadi Yehowa wakafila diambuluisha bua tshisamba tshiende kupeta buludiki. Tshimenga tshionso tshivua ne bantu banunu bavua mua kufila diambuluisha dipie pa bidi bitangila nkonko ne bilumbu. Kusakidil’apu, bakuidi bena Lewi bavua batumika bu bukole bua bidi bimpe pa kulongesha bantu mu mikenji ya Nzambi. Pavua bilumbu bikole bijuka, muakuidi munene uvua mua kuebeja Nzambi ku diambuluisha dia Urim ne Thummim. Mukanda wa Insight on the Scriptures udi umvuija ne: “Muntu yonso uvua udiakaja bua kubabidila ndongoluelu eyi, uvua upeta dimanya dia mikenji ya Nzambi ne uyitumikila, uvua ne buludiki buimpe bua kuondo kende ka muoyo. Dienza diende dia ‘tshivua tshiakane ku mêsu ende’ mu muanda wa nunku kadivua mua kushikila ku bubi. Yehowa uvua upetesha bantu mpunga bua baleje mmuenenu ne nsombelu bia ku budisuile anyi bikena bia ku budisuile.”​—Volime 2, mabeji 162-163.b

17. Mmunyi mudi bakulu mua kuleja se: badi bafila mibelu bilondeshile mêyi-makulu a Nzambi pamutu pa abu?

17 Bu ba-nzuji ne bakuidi bena Izalele, bakulu bena mu tshisumbu badi bapetesha diambuluisha dipie dia mua kupita ne bilumbu ne bafila mibelu miakane. Imue misangu, batu nansha “bakanyina, banyoka, babela ne muoyo mule ne nzanzu ya dilongesha.” (2 Timote 4:2, NW) Badi benza nunku bilondeshile mêyi-makulu a Nzambi, kadi ki mbilondeshile abo. Mmunyipu mutubi bifuta padi bakulu bafila tshilejilu ne benza madikolela bua kulenga mitshima!

18. Bua tshinyi bidi nangananga bimpe bua bakulu kuikala balenga mitshima?

18 Mutshima udi “motere” wa mudimu wetu wa bena nkristo. Kadi Bible udi wamba ne: “Munda muawu ke mudi mufuma mpokolo ya muoyo.” (Nsumuinu 4:23, NW) Bakulu badi basonsola mitshima nebamone se: bena mu tshisumbu mbasakibue bimpe bitambe bua kuenza bionso bidibo mua kuenza mu mudimu wa Nzambi. Nebikale baditemeshi, kadi ki mbantu badi bajinga bua kusakibua dîba dionso kudi bakuabo to. Yehowa ki mmusue butumike bua ku bukole. Udi ukeba butumike budi bufumina mu mutshima muule tente ne dinanga. Bakulu badi mua kukankamija mudimu wa mushindu’eu musonsola kudi mutshima pa kuambuluisha bena mu tshisumbu tshia mikoko bua kukolesha bukole buabo bua lungenyi.

Dimayi “mmuenenu wa Kristo”

19, 20. Bua tshinyi bidi bia mushinga kutudi bua kudima mmuenenu wa Kristo?

19 Bu mutudi babibambishe, kabiena bikengela anu kumanya patupu mikenji ya Nzambi. “Ungumvuije,” ke muakasengelela mufundi wa misambu, “bua ndonde mukenji webe ne bua ngulame ne mutshima wanyi wonso.” (Musambu wa 119:34, NW) Yehowa mmusokolole mu Dîyi diende “mmuenenu wa Kristo.” (1 Kolinto 2:16, NW) Bu muakasadilaye Yehowa ne bukole buende bua lungenyi, Yezu mmutushile tshilejilu tshipuangane. Uvua umvua mikenji ya Nzambi ne mêyi-maludiki, ne uatumikila kakuyi kalema. Pa kulonga tshilejilu tshiende, “nenupete bukole bua kumvua nabu mudi bule ne butshiame, mudi butumbuke ne buondoke bua dinanga dia Kristo. Nenumanye kabidi mudi ditunanga diende dipite dimanya dionso.” (Bena Efeze 3:17-19, MMM) Eyowa, bitudi tulongela mu Bible pa Yezu mbipite dimanya patupu dia mishiki ya malu; bidi bituleja patoke tshidi Yehowa nkayende.​—Yone 14:9, 10.

20 Nenku, patudi tulonga Dîyi dia Nzambi, tudi mua kujingulula lungenyi lua Yehowa pa malu kampanda ne kuangata mapangadika matshintshika. Ebi nebikengele madikolela. Tudi ne bua kulua balongi ba Dîyi dia Nzambi bena disuminyina, tuenza bua bu-muntu ne mêyi-makulu bia Yehowa bitusonsole. Mu ngakuilu wa mu tshimfuanyi, tudi tuenda tulonga malu a muakulu mapiamapia. Kadi, aba badi benza nunku nebikale balondi ba mubelu wa Paulo wa kufila “mibidi [yabu] bu milambo ya muoyo, minsantu, idi isankisha Nzambi, mudimu wa tshijila muenza ne bukole [buabu] bua lungenyi.”​—Lomo 12:1, NW.

[Mêyi adi kuinshi]

a Bidi ne bua kuepukibua mbiobio ebi: dijikija lutetuku dia malu a ba-demon, peshi a bitupa bia lulelu, anyi a didisankisha dia tshikisu, bia muomumue ne tshidi tshibikidibua bu dijikija lutetuku dia bena dîku bidi bilubuluja ngenyi ya tshiendenda anyi ya dilekelela bubi idi muena nkristo kayi mua kuitabija.

b Mupatula kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Ntshinyi tshiuvua mulonge?

◻ Ndishintuluka kayi diakenzeka mu 33 B.B. pa bidi bitangila mudimu kudi Nzambi?

◻ Mmunyi mutudi mua kudima bukole buetu bua lungenyi?

◻ Mmunyi mudi bakulu mua kuambuluisha bena mu tshisumbu tshia mikoko bua kuikala bapika ba Nzambi ne ba Kristo?

◻ Bua tshinyi tudi ne bua kudima “mmuenenu wa Kristo”?

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Bakulu badi bambuluisha bakuabo bua kutumika ne bukole buabu bua lungenyi

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu