TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w96 15/7 dib. 3-4
  • “Tulongeshe mua kusambila”

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • “Tulongeshe mua kusambila”
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Bimfuanyi ne “bansantu banene”
  • Kuakavuila lunzadi
  • Tudi ne bua kusambila bansantu anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2013
  • Mmushindu kayi udi bansantu balelela mua kukuambuluisha?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2002
  • Mmunyi mutudi ne bua kusambila Nzambi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
  • Kudi dipunga pankatshi pa “ntempelo wa Nzambi” ne mpingu ya mu Grèce anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
w96 15/7 dib. 3-4

“Tulongeshe mua kusambila”

“MFUMU, tulongeshe mua kusambila.” Dilomba edi divua dienza kudi umue wa ku bayidi ba Yezu Kristo. (Lukas 11:1, Mukenji Mulenga) Mbimueneke patoke se: muyidi eu udibu kabayi batela dîna uvua ne dianyisha diondoke bua disambila. Bia muomumue kabidi, batendeledi balelela lelu’eu mbamanye mushinga wa disambila. Mene, disambila ke tshiamu tshidi tshipetesha mushindu wa kutelejibua kudi Muntu Mutambe-Kutumbuka mu bukua-mabulunge! Anji ela meji! “Muteleji wa masambila” udi ufila ntema ya pa buayi ku ntatu ne tunyinganyinga tuetu. (Musambu wa 65:2, NW) Bia mushinga kabidi, ku diambuluisha dia disambila, tudi tuela Nzambi tuasakidila ne tumusamuna.​—Filipoi 4:6.

Nansha nanku, miaku “tulongeshe mua kusambila” idi ijula nkonko minene. Pa buloba bujima, kudi mishindu mivule idi bitendelelu bishilashilangane bitumika nayi bua kusemena kudi Nzambi. Kadi kudi mushindu muimpe ne mubi wa kusambila anyi? Bua kuandamuna, tuanjayi kuela dîsu ku bimue bia ku bibidilu bia ntendelelu bitangalake pa bidi bitangila disambila. Netushindamene pa bibidilu bia mu Amerike Latine.

Bimfuanyi ne “bansantu banene”

Pa tshibidilu, matunga a mu Amerike Latine mmadine mu ntendelelu. Tshilejilu, mu Mexique muonso udi mua kumona bilele bitangalake bia kutendelela “bansantu banene.” Ee, mu bimenga bia Mexique mudi tshilele tshia kuenza mafesto bua “bansantu banene” kampanda mu matuku kansanga. Bena Katolike ba ku Mexique badi kabidi basambila bimfuanyi kabukabu. Kadi bua kumanya “munsantu” udibu babila, bidi bilondeshila dilomba didi mutendeledi musue kuenza. Padi muntu ukeba muntu wa kusela peshi wa kumusela, udi ne bua kuleja dijinga diende kudi “Munsantu” Antoine. Muntu udi usua kuenza luendu ku mashinyi udi ne bua kunyemena kudi “Munsantu” Christophe, munene wa bena ngendu, nangananga babuedi ba ku mashinyi.

Kadi bibidilu ebi biakafumina kuepi? Malu a kale adi aleja ne: pakafika bena Espagne ku Mexique, bakasangana bantu baditue mu ditendelela nzambi ya bampangano. Mu mukanda wende wa: Los Aztecas, Hombre y Tribu (Ba-Azteke, muntu ne tshisamba), Victor Wolfgang von Hagen udi wamba ne: “Kuvua nzambi ya pa nkayayi, tshintu tshionso tshivua ne watshi nzambi, mudimu wonso ne wawu nzambi mulume anyi mukaji, nansha didishipa divua ne nzambi. Yacatecuhtli uvua nzambi wa bangenda-mushinga. Mu buloba ebu mùvuà ditendelela nzambi mivule, nzambi yonso ivua ne yayi nginyikilu ne midimu bileja patoke.”

Difuanangana pankatshi pa nzambi eyi ne “bansantu” bena Katolike divua dikemesha bikole kufikisha too ne ku se: pakasua bena Espagne “kuvuija [bena ditunga] bena nkristo,” bena ditunga bakumbusha amu lulamatu luabu ku mpingu bua kulufila ku “bansantu” ba ekleziya. Tshiena-bualu kampanda mu tshikandakanda tshia The Wall Street Journal tshiakitaba mudi bilele bia bena Katolike mu bimue bitupa bia Mexique bifumine ku bumpangano. Tshiakamba ne: mu muaba kampanda, ba bungi ba ku “bansantu” 64 bàvuà bakukuila kudi bantu bavua bafuanangane ne “nzambi misunguluke ya bena Maya.”

Tshibungu tshia New Catholic Encyclopedia tshidi tshiamba ne: “pankatshi pa munsantu ne aba badi pa buloba kudi tshisuikidi tshikole tshia dieyemena, . . . tshisuikidi tshidi, pamutu pa kumbusha malanda ne Kristo ne Nzambi, tshiafukisha ne tshiakolesha.” Kadi mmunyi mudi tshisuikidi tshidi tshivuile ku bumpangano mua kukolesha malanda ne Nzambi mulelela? Masambila menzela “bansantu” aba adi mua kusankisha Nzambi bushuwa anyi?

Kuakavuila lunzadi

Tshikuabu tshibidilu tshitangalake tshidi tshitangila ditumika ne lunzadi. Tshibungu tshia Diccionario Enciclopédico Hispano-Americano (Nkonga-miaku wa ansiklopedi wa tshiena-Espagne ne tshiena-Amerike) tshidi tshileja lunzadi bu “muonji wa masanga makumi atanu anyi lukama ne makumi atanu makosolola mu dikumi dikumi kudi makuabu a manene ne matuangaja ku ndekelu kudi tshimfuanyi tshia Yezu pa nkuruse, tshitu tshidianjila kulonda kudi masanga asatu.”

Umvuija mudi lunzadi lutumika nalu, umue mukanda wa bena Katolike udi wamba ne: “Lunzadi Lunsantu mmushindu wa disambila dia mukana anyi dia mu lungenyi pa Mystere ya dipikudibua dietu. Nduenza ne bitupa dikumi ne bitanu bia masanga dikumi dikumi. Bua tshitupa tshionso badi bambulula Tatu wetu musangu umue, Muoyo Mariya misangu dikumi, ne Gloria Patri musangu umue. Pa tshitupa tshionso tshia lunzadi batu beleela meji pa mystere.” Mystere mmalongesha adi bena Katolike bonso ne bua kumanya, mu ditumika ne lunzadi adi atangila nsombelu, makenga, ne lufu lua Kristo Yezu.

Tshibungu tshia The World Book Encyclopedia tshidi tshiamba ne: “Mishindu ya kumpala ya disambila ne lunzadi yakabanga mu tshikondo tshia Moyen Âge, kadi yakatangalaka anu mu bidimu bia 1400 ne bia 1500.” Ditumika ne lunzadi didi anu dia bena Katolike nkayabu anyi? Tòo. Tshibungu tshia Diccionario Enciclopédico Hispano-Americano tshidi tshiamba ne: “Mu ntendelelu wa bena Islame, bena Lama ne bena Buddha badi kabidi batumikamu ne masanga a mushindu umue.” Bushuwa, nkonga-miaku wa Encyclopedia of Religion and Religions udi wamba ne: “Batu baleja se: Bamamadu bakangatshila lunzadi kudi bena Buddha, ne bena nkristo kudi Bamamadu mu tshikondo tshia mvita ya Krwazade.”

Bamue badi bela milandu ne: lunzadi ludi luambuluisha tshianana tshivulukilu padi diambulula masambila mavule dikengedibua. Kadi Nzambi utu usanka ne ditumika nalu anyi?

Katuena basue kuelakana peshi kujula milandu pa dikumbanyina anyi pa buakane bua bibidilu ebi. Yezu wakafila diandamuna dia bukole ku dilomba dia kulongesha balondi bende mushindu wa kusambila. Tshiakambaye netshipeteshe bamue babadi butoke ne pamu’apa netshibakemeshe.

[Bimfuanyi mu dibeji 3]

Bena Katolike batu batumika ne masanga a lunzadi. Akavuila kuepi?

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu