Ikala ne disanka mu bikondo bia ntatu
‘Nunku bonso badi banyemena kuudi basanke, bele mbila ya disanka tshiendelele.’—MUS. 5:11.
1, 2. (a) Ngamue malu kayi adi anyingalaja bantu bikole lelu? (b) Pa kumbusha ntatu idi ikuata bantu bonso, bena Kristo balelela badi batantamena tshinyi?
NTATU idi ikuata bantu bonso lelu too ne Bantemu ba Yehowa. Batu benzela basadidi ba Nzambi malu a tshikisu, bakenga mu mvita ne babenzela malu mabi makuabu. Bipupu, bupele, masama ne lufu bitu binyingalaja bantu bikole. Mupostolo Paulo uvua muambilamu ne: ‘Bualu bua tudi bamanye ne: bifukibua bionso bidi bitua mikemu popamue ne bidi bidinyenga popamue too ne katataka.’ (Lomo 8:22) Bubi butudi bapiane budi kabidi butukengesha. Tudi mua kuamba anu bu muakamba Davidi ne: ‘Malu mabi anyi akuula, akupita pa mutu panyi. Bu bujitu bunene, adi atamba kunnemena bujitu.’—Mus. 38:4.
2 Pa kumbusha ntatu idi ikuata bantu bonso, bena Kristo balelela mbambule mutshi wa makenga wa mu tshimfuanyi. (Luka 14:27) Anu muvua bantu bakine Yezu ne bamukengesha, ke mudibu benzela kabidi bayidi bende. (Mat. 10:22, 23; Yone 15:20; 16:2) Nunku, bua kulonda Kristo tudi ne bua kudifila ne bukole buetu buonso ne kutantamena ntatu eku bindile malu mimpe mu bulongolodi bupiabupia.—Mat. 7:13, 14; Luka 13:24.
3. Mmunyi mutudi bamanye ne: bena Kristo kabena ne bua kukenga bua bobu kushisha kusankisha Nzambi?
3 Mbuena kuamba ne: bena Kristo balelela kabenaku mua kupeta disanka ne diakalenga mu nsombelu wabu anyi? Netushale anu bena tunyinganyinga ne makenga too ne palua nshikidilu anyi? Yehowa mmusue bua tuikale ne disanka mu dindila dikumbana dia malu adiye mutulaye. Bible utu misangu ya bungi wamba ne: bena Kristo balelela mbantu ba disanka. (Bala Yeshaya 65:13, 14.) Musambu 5:11 udi wamba ne: ‘Bonso badi banyemena kuudi basanke, bele mbila ya disanka tshiendelele.’ Eyowa, kudi mushindu wa kuikala ne disanka ne ditalala dia mu lungenyi nansha tuetu tutate. Tukonkononayi kabidi mushindu udi Bible mua kutuambuluisha bua kutantamena mateta eku bikale ne disanka.
Yehowa udi “Nzambi wa disanka”
4. Nzambi utu umvua munyi padi bantu babenga kumutumikila?
4 Tukonkononayi tshilejilu tshia Yehowa. Bu mudiye Nzambi wa bukole buonso, bifukibua bionso bidi ku bukokeshi buende. Katu ukengela tshintu to. Kadi nansha mudi Yehowa ne bukole bupite bua bintu bionso, uvua mubungame pavua muanjelu wende mukuabu mumutombokele ne mulue Satana. Nzambi uvua kabidi munyingalale pakaditua bamue banjelu ku tshia ntomboji eu. Elabi kabidi meji muvua Nzambi mua kuikala mumvue pavua Adama ne Eva, bifukibua biende bia dikema bia pa buloba bimuele nyima. Katshia anu ku tshikondo atshi, bana babu miliyare ne miliyare mbabenge bukokeshi bua Yehowa.—Lomo 3:23.
5. Mbualu kayi buvua bunyingalaje Yehowa bikole?
5 Buntomboji buvua Satana mujule budi anu buenda bukola. Kukadi bidimu bitue ku 6 000 bidi Yehowa mumone mudi bantu batendelela mpingu, benza malu a tshikisu, bashipangana ne baditua mu tshiendenda tshia masandi. (Gen. 6:5, 6, 11, 12) Udi kabidi umvua mudibu bamubanda ne malu a mashimi ne bamupenda. Kudi mene tshikondo tshivua too ne batendeledi balelela ba Nzambi bamunyingalaje. Bible udi uleja bumue bua ku malu avua menzeke wamba ne: ‘Monayi bungi bua misangu yakamutombokelabu mu tshipela, ne yakanyingalajabu mutshima wende mu muaba wa patupu! Ee, bakapingana kunyima, bakateta Nzambi, bakatatshisha wa Tshijila wa bena Isalele.’ (Mus. 78:40, 41) Yehowa utu unyingalala bikole padi basadidi bende bamutombokela. (Yel. 3:1-10) Bulelela, Yehowa utu unyingalala bikole padi malu mabi enzeka ne akuata bantu.—Bala Yeshaya 63:9, 10.
6. Mmunyi mudi Nzambi upita ne nsombelu ya tunyinganyinga?
6 Nansha nanku, Yehowa ki mmutshiubuile panshi kudi tunyinganyinga ne diedibua mâyi ku makasa to. Pavua tshimvundu tshijuke, Yehowa wakenza ne lukasa luonso tshivua tshikengela bua kukepesha bipeta bibi bia bualu ebu. Wakalongolola kabidi malu avua ne bua kunenga bidimu bia bungi bua se: ku ndekelu disua diende dikumbane. Bua malu mimpe akadi Yehowa muenze aa, mmuindile ne disanka bua kubingisha bumfumu buende bua batendeledi bende badi bamulamate bapete mabenesha. (Mus. 104:31) Nansha mudibu bamba Yehowa malu mapite bungi, udi anu “Nzambi wa disanka.”—1 Tim. 1:11, NW; Mus. 16:11.
7, 8. Mmunyi mutudi mua kuidikija Yehowa padi malu kaayi enda bimpe?
7 Bushuwa, katuena ne bukole bua kupita bimpe ne ntatu bu mudi Yehowa wenza to. Kadi tudi mua kuidikija Yehowa padi ntatu itukuata. Ki mbibi bua kunyingalala padi malu kaayi enda bimpe to, kadi katuena ne bua kushala anu ne kanyinganyinga to. Bu mutudi bafukibue ku tshimfuanyi tshia Yehowa, tudi ne bukole bua kunana lungenyi ne kuela meji ne bidi bituambuluisha bua kukonkonona ntatu idi itukuata ne padiku mushindu kuenza tshidi tshikengela.
8 Bualu bumue bua mushinga budi mua kutuambuluisha bua kupita bimpe ne ntatu ya mu nsombelu nkumanya ne: kudi amue malu adi matupite bukole. Tuetu tudilakana bua malu a nunku, tudi mua kuteketa ku muoyo ne kupangila masanka atudi tupeta mu ntendelelu mulelela. Ki mbimpe kushala wela anu meji kunyima kua wewe mumane kuditatshisha bua kujikija lutatu kampanda, kadi mbimpe kudifila ku dienza malu adi apatula bipeta bimpe. Miyuki ya mu Bible idi ulonda eyi idi ijadika bualu ebu.
Mbimpe kuikala ne meji mimpe
9. Mmunyi muvua Hana muleje ne: uvua ne meji mimpe?
9 Tuangate tshilejilu tshia Hana wakalua mamuende wa muprofete Samuele. Uvua ne kanyinganyinga kakole bua muvuaye kayi mulele. Bavua bamuseka ne bamupenda mudiye nkumba. Imue misangu, Hana uvua uteketa ku muoyo bikole ne pamuapa udila kayi nansha udia to. (1 Sam. 1:2-7) Dimue dituku, pavua Hana muye ku ntempelo wa Yehowa ‘mutshima wende wakatamba kunyingalala, wakadi utendelelela Yehowa anu udila.’ (1 Sam. 1:10) Hana mumane kukuatshila Yehowa malu onso avua mamutonde, muakuidi munene Eli wakasemena pabuipi nende ne kumuambila ne: ‘Ya biebe talalaa, Nzambi wa Isalele umvue biende kulomba kuwakumulomba.’ (1 Sam. 1:17) Dîba adi, Hana uvua bushuwa mujadike ne: uvua muenze bionso bivua bikengela kuenza. Kavua ne tshivuaye mua kuenza bua kujikija bunkumba buende to. Hana uvua ne meji mimpe. Pashishe, ‘wakaya mu njila wende, wakadia bidia; mutshima wende kawakadi unyingalala kabidi.’—1 Sam. 1:18.
10. Mmeji mimpe kayi avua Paulo muleje pakapetaye lutatu luvuaye kayi mua kujikija?
10 Mupostolo Paulo uvua ne meji mimpe pakapetaye ntatu. Uvua ne lutatu luvua lumubungamija bikole. Wakalubikila ne: “dieba mu mubidi.” (2 Kol. 12:7) Nansha muvua Paulo ne kanyinganyinga, wakenza muende muonso bua kukalekela ne kulomba Yehowa bua amukoleshe. Mmisangu bungi munyi ivua Paulo mulombe Yehowa? Misangu isatu. Kunyima kua musangu muisatu, Nzambi wakaleja Paulo ne: ‘dieba didi mu mubidi wende’ kadivua ne bua kumbuka mu tshishima to. Paulo wakitaba lutatu elu ne kuditua mu dienzela Yehowa mudimu ne muoyo mujima.—Bala 2 Kolinto 12:8-10.
11. Mmunyi mudi disambila ne milombu mua kutuambuluisha bua kutantamena ntatu?
11 Bilejilu ebi kabiena bisua kuleja ne: tudi ne bua kulekela kusambila Yehowa bua malu adi matutonde to. (Mus. 86:7) Bualu Dîyi dia Nzambi didi dituambila ne: ‘Lekelayi kuditatshisha ku bualu bumue; kadi mu malu onso ku ditendelela ne ku disengelela numanyishe Nzambi bua milombu yenu ne disakidila.’ Mmunyi mudi Yehowa wandamuna milombu ne misengelelu ya mushindu eu? Bible udi wamba kabidi ne: ‘Ne ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu, nedilame mitshima yenu ne meji enu mu Kristo Yezu.’ (Filip. 4:6, 7) Bushuwa, Yehowa kena mua kutumbushila lutatu lutudi nalu to, kadi bua kuandamuna disambila dietu udi mua kulama meji etu. Tuetu bamane kusambila bua lutatu kampanda, tudi mua kujingulula ne: tukavua mu njiwu, bualu tukavua balekele kanyinganyinga katupita bukole.
Ikala ne disanka dia kuenza disua dia Nzambi
12. Bua tshinyi padi muntu ushala ne kanyinganyinga mutantshi mule udi udienzela bibi?
12 Nsumuinu 24:10 udi uleja ne: ‘Biwateketa palua dituku dia dikenga, bukole buebe budi bukepa.’ Lusumuinu lukuabu ludi luamba ne: ‘Bikala mutshima ne kanyinganyinga, muoyo wa muntu udi uteketa teketee.’ (Nsu. 15:13) Bamue bena Kristo badi batekete ku muoyo mbafike too ne ku dilekela didibadila Bible ne dielangana meji bua Dîyi dia Nzambi. Bakadi benza masambila a pamutu pamutu ne badilamununa kudi bena Kristo nabu. Bushuwa, padi muntu ushala ne kanyinganyinga mutantshi mule udi udienzela bibi be.—Nsu. 18:1, 14.
13. Mmalu kayi adi mua kutuambuluisha bua kujikija diteketa ku muoyo ne kutupa ndambu wa disanka?
13 Kadi tuetu bikale ne mmuenenu muimpe wa malu, neatuambuluishe bua kuela anu meji a malu adi kutupetesha diakalenga ne disanka mu nsombelu wetu. Davidi wakamba ne: “Ndi ne disanka bua kuenza disua diebe, Nzambi wanyi.” (Mus. 40:8) Padi malu enda bibi mu nsombelu wetu, katulekedi kuenza malu adi tangila ntendelelu wetu atutu tuenza pa tshibidilu. Nunku, buanga budi mua kujikija kanyinganyinga nkuenza malu adi afila disanka. Yehowa udi utuambila ne: tudi mua kupeta disanka ne diakalenga patudi tubala Dîyi diende ne tutangilamu misangu yonso. (Mus. 1:1, 2; Yak. 1:25) Patudi tubala Bible ne tubuela mu bisangilu bia bena Kristo, tudi tupeta ‘dîyi dia luse’ didi mua kutukolesha ne kutusankisha.—Nsu. 12:25; 16:24.
14. Mbualu kayi bua disanka budi Yehowa utushindikila?
14 Kudi malu a bungi atudi mua kusankila adi Nzambi mutuenzele. Lupandu ludiye mutulaye si mbualu bua disanka. (Mus. 13:5) Tudi bamanye ne: nansha malu a mushindu kayi mua kutukuata mpindieu, ku ndekelu Nzambi neafute bantu badi bamukeba ne muoyo umue. (Bala Muambi 8:12.) Muprofete Habakuka wakashindika bualu ebu mu mêyi malenga akafundaye a ne: ‘Bikala mutshi wa mfigi kauyi usampila ntonga, bikalaku kakuyi tumuma ku mionji ya mvinyo; biapanga mutshi wa olive kukuama, biapanga madimi kulua biakudia; bikala mikoko ya mu lupangu kayiyiku, ne bikalaku kakuyi bimuna mu mpangu yabi; kadi meme panyi nensanke mu Yehowa, nentumbile mu Nzambi wa lupandu luanyi.’—Hab. 3:17, 18.
‘Disanka didi kudi bantu badi ne Yehowa, Nzambi wabu’
15, 16. Tela bimue bintu bidi Nzambi mutupeshe bua tuikale ne disanka patutshidi bindile mabenesha mu matuku atshilualua.
15 Bu mutudi bindile malu mimpe mu matuku atshilualua, Yehowa mmusue ne: tusanke ne bintu bimpe bidiye utupesha. Bible udi wamba ne: ‘Ndi mumanye ne: kakuena bualu buimpe bu kusanka ne kuenza malu mimpe matuku onso patshidi muntu ne muoyo. Muntu yonso adie biende, anue biende, asanke biende mu midimu yende yonso, bua eku nkupa kua Nzambi.’ (Mua. 3:12, 13) “Kuenza malu mimpe” kudi kumvuija kuenzela bakuabu malu malenga. Yezu wakamba ne: kufila kudi kusankisha kupita kuangata. Paudi wenzela mukajebe anyi bayebe, bana bebe, baledi bebe ne bantu bakuabu malu mimpe, bitu bifila disanka. (Nsu. 3:27) Tuetu banange bena Kristo netu balume ne bakaji, tubakidila ku nzubu yetu ne tubafuila luse bua bilema biabu, netupete disanka dia bungi ne Yehowa neasanke. (Gal. 6:10; Kolos. 3:12-14; 1 Pet. 4:8, 9) Tuetu tudifila ne muoyo mujima mu diyisha netupete masanka.
16 Mêyi a mu Muambi atudi batele kulu eku adi akula bua masanka makese a mu nsombelu bu mudi: kudia ne kunua. Eyowa, nansha tuetu mu ntatu, tudi mua kusanka bua bintu bidi Yehowa mutupeshe. Patudi tumona mudi dîba dibuela, mudi mpata ne bintu bimpe kumona, mudi tuana tua nyama tunaya ne bintu bikuabu bia dikema bidi Nzambi mufuke bidi mua kutukemesha ne kutusankisha bikole. Tuetu tuela meji bua bintu ebi, dinanga dietu bua Yehowa didi divula, bualu yeye ke Mufidi wa bintu bionso bimpe.
17. (a) Ntshinyi tshialua kutupikula bua kashidi ku ntatu yetu? (b) Ntshinyi tshidi tshitukolesha mu dindila tshikondo atshi?
17 Ndekelu wa bionso, dinanga dietu dia Nzambi, ditumikila mikenji yende, ne dileja ditabuja mu mulambu wa Yezu udi utupikula, neutumbushile ntatu yonso idi mifumine ku bubi ne netupete disanka dia tshiendelele. (1 Yone 5:3) Mu dindila tshikondo atshi, tudi bakole ku muoyo bualu tudi bamanye ne: Yehowa mmumanye malu onso adi atutatshisha. Davidi wakafunda ne: “Nengikale ne disanka, nensake bua luse luebe lujalame, bualu bua wakumona dikenga dianyi, wakumanya malu adi antatshisha mu muoyo wanyi.” (Mus. 31:7) Yehowa neatusungile ku ntatu bualu mmutunange.—Mus. 34:19.
18. Bua tshinyi bantu ba Nzambi badi ne bua kuikala ne disanka?
18 Patutshidi bindile dikumbana dia milayi ya Nzambi, tuidikijayi Yehowa Nzambi wa disanka. Katulekedi tunyinganyinga tutupangisha bua kutungunuka ne kuenzela Nzambi mudimu. Padi ntatu itukuata, tulekele lungenyi ne meji mimpe bitulombole. Yehowa neatuambuluishe bua kutantamena kanyinganyinga ketu ne kuenza malu adi akengela bua kukepesha bipeta bibi bia nsombelu mikole. Tusankayi ne bintu bimpe bia ku mubidi ne bia mu nyuma bidi Nzambi utupesha. Tuetu bashale pabuipi ne Nzambi, netupete disanka bualu ‘disanka didi kudi bantu badi ne Yehowa, Nzambi wabu.’—Mus. 144:15.
Uvua mulonge malu kayi?
• Mmunyi mutudi mua kuidikija Yehowa patudi mu ntatu?
• Kuikala ne meji mimpe kudi mua kutuambuluisha bua kutantamena ntatu mushindu kayi?
• Mmunyi mutudi mua kupeta disanka patudi tuenza disua dia Nzambi eku bikale mu ntatu?
[Bimfuanyi mu dibeji 16]
Malu mabi adi enzeka atu anyingalaja Yehowa
[Mêyi a dianyisha]
© G.M.B. Akash/Panos Pictures
[Bimfuanyi mu dibeji 18]
Yehowa mmutupeshe bintu bua tuikale ne disanka