Bamfumu ba mêku, ikalayi nulonda ndongamu muimpe wa malu a mu nyuma

¹ Nansha muvuaye musombe bidimu bivule munkatshi mua bantu bavua batendelela mpingu ne benza malu mabi ba mu Babulone, Danyele uvua mumanyike bua muvuaye usadila Yehowa “ku dituku ku dituku.” (Dan. 6:16, 20) Mmushindu kayi wakalamaye makanda ende a mu nyuma? Bible udi uleja ne: uvua ne ndongamu muakane wa dienza malu avua atangila ntendelelu mulelela. Tshilejilu, uvua ne tshibidilu tshia kusambila misangu isatu ku dituku mu nzubu wende wa kulu. (Dan. 6:10) Kakuyi mpata, uvua kabidi muditekele ndongamu wa malu makuabu a mu nyuma bu mudi dibala dia Mikenji ya Nzambi. Nanku, pakapetanganaye ne diteta divua diteka muoyo wende mu njiwu, Danyele kakatenkakana mu lulamatu luende kudi Yehowa to, ne bakamupandisha mu tshishima.​—Dan. 6:4-22.

² Bia muomumue lelu’eu, tudi ne bua kuenza muetu muonso bua ‘kuikala batabale mu dinanukila dionso.’ (Ef. 6:18) Bukua-panu ebu budi ‘mu bianza bia muena bubi.’ (1 Yone 5:19, MMM) Dituluisha anyi mateta bidi mua kujuka mu tshimpitshimpi ne kuteka ditabuja dietu mu diteta. Mu dikenga dinene, nebaluishe bikole basadidi ba Nzambi kudi Gogo wa ku Magoga, nebimueneke anu bu se: kakuakuikala mushindu wa kupanduka to. Nebikengele kueyemena Yehowa ne muoyo mujima.​—Yeh. 38:14-16.

³ Mu drama wa mu mpungilu wa distrike wa tshidimu tshia 1998 uvua ne tshiena-bualu ne: “Mêku​—Dibala Bible dituku dionso dikale njila wenu wa muoyo!” bavua bambe mu mêyi a mbangilu ne: “Muanda umue wa mushinga mukole nkuvuija dibala dia Bible dia mu dîku didi dipatula bipeta bimpe, dilonga ne diyukilangana njila wa muoyo.” Bavua batungunukemu ne: “Padi dîku dilonda pa tshibidilu ndongamu wa dibala Bible ne mu mushindu udi uvuija Bible ne mushinga, nsombelu eu muashila pa Bible udi mua kuikala ne buenzeji bukole mu dîku. Udi ukolesha dimanya dietu. Udi ukolesha ditabuja dietu. Ne kabidi udi utuleja bilejilu bia kulonda bia balume ne bakaji ba lulamatu lukole ba mu bikondo bia kale bidi mua kutuenzeja, kutusaka ku dikuata bulelela ne manza abidi.” Patudi tukonkonona bitupa bishilashilangane bia ndongamu muakane wa malu a mu nyuma, bamfumu ba mêku nebasungule mushindu umue ta ibidi ya dilengeja programe wabu wa malu a mu nyuma mu dîku.

⁴ Konkononayi Dîyi dia Nzambi dituku dionso: “Pikala Bukalenge bua Nzambi bukokesha kakutshiyi baluishi ne pikala disua dia Nzambi dituadija kuenzeka pa buloba bu mudidi dienzeka mu diulu, kakuakuikala bantu babi peshi nyama ya luonji ‘yenzela bikuabu bintu bibi, kayakushipa bikuabu’ bintu nansha. (Yesh. 11:9; Mat. 6:9, 10)” Mêyi aa nga mu kakanda ka Tukonkononayi Mifundu dituku dionso​—2001 mu mumvuija a pa mvese wa dia 11 Kabitende. Dituvuluija malu edi divua ditukolesha bushuwa! Nuenu bamfumu ba mêku, nutuku ne tshibidilu tshia kukonkonona dituku dionso mvese wa mu Bible ne mumvuija ende pamue ne bena mu mêku enu anyi? Kuenza nunku kudi ne mushinga wa bungi. Bikalaku kakuyi mushindu wa nuenu kusangila bonso mu dinda, pamuapa nudi mua kuikala nuenza ku dilolo. Tatu mukuabu wakamba ne: “Dîba dia didia dia dilolo ke dikadi diakanyine bua tuetu kukonkonona mvese wa mu Bible wa ku dituku.”

⁵ Binuikala nutu ne ndongamu muakane wa dikonkonona mvese wa ku dituku mu dîku, bushuwa nudi ba kuela kalumbandi. Pamuapa nudi mua kusakidila kabidi dibala dia tshitupa kampanda tshia mu Bible bua kunuambuluishabi. Bamue batu ne tshibidilu tshia kubala nshapita mujima udibu bangatshile mvese wa dituku udibu bakonkonona au. Bakuabu batu benza dibala dilondangane, batungunuka ne nshapita milondangane mu mukanda kampanda wa mu Bible. Dibala dia Bible dituku dionso nediambuluishe bena mu dîku diebe bua kuikala ne ditshina dia kubenga kubungamija Yehowa ne nebakoleshe dijinga diabu dia kuenza disua diende.​—Dut. 17:18-20.

⁶ Dibala dienu dia Bible mu dîku ne dikonkonona mvese wa dituku neditambe kuambuluisha binuikala nuyukidilanganaku mu minite mikese pa mushindu wa kutumikila malu anudi nubala. Mu mukanda wa Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kadi kakuambuluisha, mu dibeji dia 60, badi bamba ne: “Udi mua kusungula mvese mikese tshianana mu nshapita ya kubala ku lumingu, kuyumvuija ne pashishe kubela nkonko bu mudi eyi: ‘Mmunyi mudi mvese eyi mua kutuludika? Tudi mua kukuata mudimu ne mvese eyi mu budimi mushindu kayi? Idi yamba tshinyi pa bidi bitangila Yehowa ne ngenzelu wende wa malu? Nebikoleshe dianyisha ditudi nadi kudiye munyi?’” Mayuki a mu nyuma a mushindu eu neambuluishe bantu bonso mu dîku diebe bua ‘kujingulula mudi disua dia Mukalenge.’​—Ef. 5:17.

⁷ Dilonga dia mu dîku: Kulombola dilonga dia mu dîku ne tshisumi lumingu luonso mmushindu muimpe wa mfumu wa dîku kulejaye bana bende ne: malu a mu nyuma adi ne bua kuikala pa muaba wa kumpala. Nsongalume mukuabu udi uvuluka wamba ne: “Imue misangu Tatu uvua ufuma ku mudimu mupungile bikole ne tulu tumutatshisha, kadi katuvua tupangila kuenza dilonga nansha, biakatuambuluisha bua kujingulula mushinga wadi.” Bana pabu badi mua kuambuluisha bua malu kuendawu bimpe. Mu dîku dikuabu dia bana tshitema bavua ne tshibidilu tshia kujuka pa 5:00 wa dinda bua kuenza dilonga dia mu dîku bualu kakuvua dîba dikuabu dia kudienza to.

⁸ Bua dilonga dia mu dîku kupatuladi bipeta bimpe, mfumu wa dîku udi ne bua ‘kudimuka ku diyisha diende.’ (1 Tim. 4:16) Mu mukanda wa Kalasa ka Mudimu, mu dibeji dia 32, badi bamba ne: “Tumanye ne: bua kutuadija dilonga dia mu dîku, mbimpe kuanji kulonga dîku diebe dine. Bena dîku diebe badi bakola mu nyuma bimpe anyi? . . . Pautu uya ne bana bebe mu buambi, batu bumvua bundu bua kuambila bana nabu ne: tudi Bantemu ba Yehowa anyi? Batu basue panutu nubala ne nulonga Bible mu dîku anyi? Batu balonda menemene mikenji ya Yehowa anyi? Bu muudi mfumu wa dîku, wewe utangila bena dîku diebe bikole, neumone tshia kuenza bua buobu buonso kupetabu ngikadilu idi Bible utulomba.”

⁹ Bisangilu bia tshisumbu: Kulongolola bisangilu ne kubuelamu kudi ne bua kuikala tshitupa tshinene tshia ndongamu wenu wa ku lumingu. (Eb. 10:24, 25) Imue misangu, nudi mua kulongolola bimue bisangilu mu dîku. Pamutu pa kuindila bua kulua kudilongolola anu mu minite ya ndekelu, kanuenaku mua kudianjila kudilongolola bimpe kumpala kua dîba anyi? Ndongamu muakane pa muanda eu nealengeje mushindu wenu wa kudilongolola ne neanuvudijile bipeta bimpe mu bisangilu​—Nsu. 21:5.

¹⁰ Bimanyinu bia ndongamu muimpe wa malu a mu nyuma bidi ngikadilu wende ne tshisumi mu dimulonda. Kadi ntshinyi tshiudi mua kuenza biwikala kuyi ne dîba dia kulongolola bimpe bisangilu bionso? Mukanda wa Kalasa ka Mudimu udi ufila lungenyi elu mu dibeji dia 31: “Kubala lubilu lubilu nkubi. Kadi kubenga kubala nansha kantu ke kubi kuoku menemene. Sungula bintu biudi mua kulonga, ubilonge bimpe. Enza nanku lumingu luonso. Mu bungi bua matuku, udi mua kubanga kulongolola bikuabu bisangilu kabidi.”

¹¹ Padi bena mu dîku bafika mu bisangilu kumpala kua dîba, bidi bibambuluisha bua kuikala ne lungenyi luakaja bimpe bua kumona mua kutumbisha Yehowa ne kupetela dikuatshisha mu malu adiye utulongesha. Dîku diebe dituku ne tshibidilu etshi anyi? Bidi bikengela kulongolola malu bimpe ne kukuatshishangana ne bantu bonso mu dîku. Wewe mumone ne: bena mu dîku diebe batu misangu yonso bafika ku dienza malu anu lukasa lukasa dîba dia kuya mu bisangilu bia dilolo ne bafikamu kuisu kakuyi kuleja disanka, kuenaku mua kushintulula amue malu mu bibidilu bienu anyi? Kudiku bintu binudi mua kudianjila kuenza kumpala kua dîba anyi? Bikala muena mu dîku umue muikale ne midimu mipite bungi ya kuenza, bakuabu kabenaku mua kumuambuluisha anyi? Bidi mua kusulakaja bantu ku muoyo bikala muntu yonso mudiakaje bua kujuka kumbelu kumpala kua dîba bua kuya mu bisangilu. Didilongolola bimpe didi diambuluisha bua kuikala ne ditalala mu dîku ne mu tshisumbu.​—1 Kol. 14:33, 40.

¹² Mudimu wa buambi: Kulongolola dîba dijalame dia kuikala kupatuka mu buambi ntshitupa tshikuabu tshia ndongamu muimpe wa malu a mu nyuma. Nsongalume mukuabu dîna diende Jayson udi uvuluka ne: “Mu dîku dietu, Disambombo dionso mu dinda divua dia kuya mu buambi. Bivua bimpe buanyi meme bualu pamvua ntamba kupatuka nanku, mvua ntamba kujingulula buimpe bua mudimu eu ne mvua ntamba kuunanga kabidi bikole.” Ba bungi badi bakolele mu mêku a Bantemu badi pabu bamba se: kuikala ne dîba dilongolola bua kupatuka mu buambi lumingu luonso nkubambuluishe bua kulua ba-ministre bena Kristo badi bakola mu nyuma.

¹³ Ndongamu muakaja bimpe udi kabidi mua kuambuluisha bua mêba adi bena mu dîku diebe bapitshisha mu buambi ikale abapa disanka ne abapatuila bipeta bimpe. Mmunyi mudibi mua kuenzeka nanku? Mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 1 Kashipu 1999, dibeji dia 21, mbafile lungenyi elu: “Mu dilonga dienu dia mu dîku, nutuku nuambuluisha bena mu nzubu muenu bua kulongolola mudimu wa budimi anyi? Kuenza nenku kudi mua kuambuluisha bikole. (2 Timote 2:15) Kudi mua kuvuija mudimu wabu wa mushinga muvule udi upatula bipeta bimpe. Ku misangu, nudi mua kuangata dîba dionso dijima dinutu nulonga bua kudilongolola bua mudimu wa budimi. Misangu mivule, nudi mua kukonkonona bitupa bia mudimu wa budimi mu mêyi makese ku ndekelu kua dilonga dia mu dîku anyi dîba dikuabu munkatshi mua lumingu.” Dîku diebe dikadiku ditete kuenza nunku anyi?

¹⁴ Tungunuka ne kuya kumpala: Mushindu utudi bakonkonone malu eu mmukulejeku bibadi anyi nseke ya malu idi bena mu dîku diebe balonda bimpe anyi? Bela kalumbandi ne udienzeje bua kutungunujila dikola diabu anu pine pa nseke ya malu ayi. Wewe mumone ne: bidi bikengela kuakaja malu mu nseke mivule, sungula bualu bumue ta abidi anudi mua kudianjila nawu bua kulengeja. Padiwu alua tshibidilu mu ndongamu wenu wa malu a mu nyuma, utuadije kabidi ne bualu bukuabu bumue ta abidi. Wikale anu ne mmuenenu muimpe wa malu ne butshintshikidi. (Filip. 4:4, 5) Kulongoluela bena mu nzubu muebe ndongamu muimpe wa malu a mu nyuma kudi kulomba didienzeja bikole, kadi kudi ne mushinga wa bungi, bualu Yehowa udi utujadikila ne: ‘Nendeje lupandu lua Nzambi kudi muntu udi ulongolola njila wende bimpe.’​—Mus. 50:23.