Lama
Ngenyi ya mua kufila bibejibeji ne mikanda mu mudimu wa buambi
Enza mudimu ne mishindu idi kuinshi eku bua ikuambuluishe bua kudilongolola bua kufila mikanda idibu balongolole bua ngondo eu.
Approchez-vous de Jéhovah
“Bantu ba bungi badi bitabuja Nzambi mbasue kudiumvua bikale pabuipi nende. Udiku mumanye ne: Nzambi udi utulomba bua kusemena pabuipi nende anyi? [Bala Yakobo 4:8.] Mukanda eu mmulongolola bua kuambuluisha bantu bua kusemenabu pabuipi ne Nzambi pa kuenza mudimu ne Bible wabu.” Bala tshikoso tshia 1 mu dibeji dia 16.
“Lelu’eu kansungasunga nkatule kapuwe. Malu adi anu bu mudibi bileja mu mvese eu. [Bala Muambi 8:9b.] Bantu bavule badi badikonka bua kumanya bikala Nzambi utabalela malu a bantu. [Bala biambilu bibidi bia ntuadijilu bia mu tshikoso 4 mu dibeji dia 119.] Nshapita eu udi umvuija tshidi Nzambi muanji kulekela kansungasunga bua tshikondo bule kampanda.”
Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous?
“Nkuepi kutudi mua kupeta mibelu mimpe pa mushindu utudi mua kujikija ntatu mikole idi itutatshisha eyi? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Matayo 7:28, 29.] Mvese eu udi uleja mushindu uvua bantu bangata Muyuki wa Yezu wa pa Mukuna. Tangila tshidi bamue bantu bambe pabu. [Leja malu adi mu dibeji dia 152.] Nshapita eu udi wakula bua nsombelu wa Yezu ne malongesha ende.”
“Ukadiku mudiebeje ne: ‘Bu Nzambi muikalaku, kenaku mua kumbusha makenga ne kansungasunga bidi pa buloba anyi?’ [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Buakabuluibua 21:3, 4.] Mukanda eu udi umvuija tshikala Nzambi mua kuenza bua kumbusha makenga ne tshidi tshiakebesha.” Bulula bua kuleja nshapita wa 10.
Nushale anu batabale!
“Ntatu minene ne malu makuate buôwa adi enzeka lelu’eu bidi bitonda bantu ba bungi. [Tela tshilejilu tshia bualu budi bumanyike muaba unudi.] Udiku mumanye ne: malu a mushindu’eu adi enza tshitupa tshia tshimanyinu tshidi tshileja ne: mu katupa kîpi emu mbulamatadi wa Nzambi neikale ne bua kutangila malu a pa buloba anyi? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala umue wa ku mvese eyi udi ukumbanangana ne bualu buudi mutela, bu mudi wa Matayo 24:3, 7, 8; Luka 21:7, 10, 11; anyi 2 Timote 3:1-5.] Broshire eu udi uleja mudibi bia lukasa bua kumanya diumvuija dia malu adi enzeka matuku etu aa.”
“Bantu ba bungi batu bumvua bibi menemene padi malu makole makuate buôwa adi enzeka lelu’eu abakuata. Bamue badi badiebeja bua tshinyi Nzambi kenaku ukandika bua se: malu a mushindu’eu kaenzeki. Bible udi utujadikila ne: mu katupa kîpi emu Nzambi neajikije makenga onso a bantu. [Bala Buakabuluibua 14:6, 7.] Tangila tshikala dilumbuluisha dia Nzambi mua kuenza bua bukua-bantu. [Bala 2 Petelo 3:10, 13.] Broshire eu udi wakula malu a bungi pa tshiena-bualu etshi tshia mushinga mukole.”
Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi
“Bu buobu mua kukuambila bua kusomba mu muaba bu eu, newanyishe anyi? [Leja tshimfuanyi tshidi mu dibeji 4-5, ne lekela muntu andamune.] Manya ne: malu adi mu Dîyi dia Nzambi ke adi ne mushinga bua kutuleja tshia kuenza bua kupeta muoyo wa kashidi eu. [Bala Yone 17:3.] Mukanda eu neukuambuluishe bua kupeta dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi.” Petanganayi bua musangu udi ulonda bua nulua kukonkonona bikoso bitanu bia ntuadijilu bia nshapita wa 1.
Bulula pa tshimfuanyi tshidi mu dibeji dia 188-189, ne pa kuenza mudimu ne miaku idi yumvuija tshimfuanyi etshi ukonka mukuteleji ne: “Udiku utekemena bua kuikala ne muoyo mu Mparadizu pikala buloba buule tente ne dimanya dia Nzambi anyi? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Yeshaya 11:9.] Mukanda eu neukuambuluishe bua kulonga malu a bungi pa tshidi Bible wamba bua Mparadizu ne tshiudi mua kuenza bua wewe kubuelamu.” Umvuanganayi bua musangu udi ulonda nuyukile pa tshikoso tshia 11-16 mu nshapita wa 1.
Longa malu kudi Mulongeshi Munene
“Udiku wela meji ne: buloba buvua mua kuikala muaba muimpe wa bantu kusombela bu buobu mua kulonda dîyi edi anyi? [Bala Matayo 7:12a. Pashishe lekela muntu andamune.] Mu mukanda eu mudi malongesha a bungi atudi tulongela kudi mulongeshi mutambe bunene wa katshia ne katshia.” Umvuija bimfuanyi bidi mu nshapita wa 17 ne miaku idi ibiumvuija.
“Baledi ba bungi lelu’eu batu bakeba kulongesha bana babu bikadilu bimpe. Udi wela meji ne: bualu ebu budi ne mushinga anyi? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Nsumuinu 22:6.] Mona ne: badi balomba baledi bua kutuadija kulonga ne bana babu anu patshidibu bapuekele menemene. Mukanda eu mmuenza bua kuambuluisha baledi bua kuenzabu nunku.” Umvuija bimfuanyi bidi mu nshapita wa 15 anyi wa 18 ne miaku idi ibiumvuija.
“Misangu ya bungi baledi batu bakema bikole bua nkonko itu bana babu babela. Imue ya ku nkonko eyi itu mikole bua kuyandamuna, ki mmuomu anyi? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Efeso 6:4.] Mukanda eu udi mua kuambuluisha baledi bua kumanyabu mua kuandamuna nkonko ya bana babu lelu’eu.” Umvuija bimue bia ku bimfuanyi bidi mu nshapita wa 11 ne wa 12 anyi wa 34 too 36 pamue ne miaku idi ibiumvuija.
La vie: comment est-elle apparue? Évolution ou Création?
“Dishipangana ne tshinyangu bidi mu tshitupa tshietu emu bidi bitonda muntu yonso wa kutudi. Udiku mumanye muntu udi mua kujikija lutatu elu bimpe menemene anyi? [Lekela muntu andamune.] Nzambi ke udi mua kulujikija.” Bulula mu dibeji dia 196; bala ne umvuija Nsumuinu 2:21, 22 mu tshikoso tshia 19. Leja tshiena-bualu tshia nshapita wa 16, ne fila mukanda.
Bulula mu dibeji 6, ne amba ne: “Bantu ba bungi badi bela meji ne: buloba buetu bulenga ebu ne muoyo udipu mbifike ku dikalaku mu mpukampuka. Ndiumvuija kayi diudi mumone ne: ndiakanyine bua tshilumbu tshia dikalaku dia bintu bionso ebi? [Lekela muntu andamune.] Bible udi ne bijadiki bipite bungi bidi bileja mudi Mufuki wa bintu ebi muikala ne bukole butambe bungi ne mutunange bikole. Yeye ke Nzambi umuepele mulelela ne dîna diende, n’Yehowa.” Bala Musambu 83:18, umvuija mu mêyi makese dilongolola diende dia kukudimuna buloba bujima mparadizu.
L’humanité à la recherche de Dieu
“Bu mudiku bitendelelu bia bungi lelu’eu, ukadiku mudiebeje mushindu uudi mua kumanya tshitendelelu tshidi Nzambi wanyisha anyi?” Kunyima kua wewe mumane kuteleja diandamuna, bulula mu dibeji dia 377. Umvuija bualu bua 7, ne konka mukuteleji ni udi witaba ne: ntendelelu mulelela udi ne bua kusangisha bantu ba makoba onso. Bala umue wa ku mvese idibu batela ne pikalaku mushindu, yukilayi pa amue malu adibu batela aa. Bikalaye muleje dijinga dia kumanya bia bungi, udi mua kumushila mukanda. Kumpala kua wewe kumushiya, udi mua kumuebeja ne: “Ntendelelu mulelela udi ne bua kuikala ne bukole kayi pa ngikadilu ya muntu?” Nupetangana bua kualukila ne kuandamuna ku lukonko elu.
Biadileje muntu yeye nkayende bu mudiye wa mu tshitendelelu kampanda tshinene, udi mua kuamba ne: “Bidi bienza disanka dia bungi bua kutuilangana ne bantu ba bitendelelu bishilangane. Bukua-bantu mbulonda njila ne masangu bipite bungi mu dikeba dia Nzambi. [Pikalabi ne mushinga, bala Bienzedi 17:26, 27.] Misangu mivule, bantu batu balonda tshitendelelu tshia baledi babu. [Bala tshikoso tshia 12 mu dibeji dia 8.] Kulonga bivule pa ntendelelu mikuabu kudi kuambuluisha ne kuvudija diamanya bikole. Mukanda eu udi uleja muaba udi ngenzelu ne malongesha bia mu bitendelelu bivule bidi pa buloba lelu’eu bifumine.” Tshilejilu udi mua kumuleja tshidi mu mukanda pa bidi bitangila tshitendelelu tshiende bu mudibi bileja mu mabeji adi alonda aa: bena Sikh (100-101); bena Hindu (116-117); bena Buddha (141); bena Tao (164-166); bena Confucius (177); bena Shinto (190-195); bena Yuda (220-221); ne ba-Mizilma (289).
Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
“Ukadiku mumvue bakula bua . . . [tela bualu kampanda bupiabupia]. Patu lufu lua tshikoso lukuata bantu, bavule batu badiebeja tshidibu mua kuenza bua kuambuluisha dîku dia udi mufue. Udi wela meji kayi?” Lekela muntu andamune. Pashishe bulula mu dibeji dia 299, ne leja tshimfuanyi tshia dibishibua tshidimu. Tungunuka ne amba ne: “Bantu ba bungi badi bakema pa kumanya ne: bantu bakane ne babi nebabishibue bua kuikala ne muoyo mu Mparadizu pa buloba apa. [Bala Bienzedi 24:15 bu mudibu bamutela mu tshikoso tshia 9 mu dibeji dia 297, ne pashishe fila diumvuija diangatshila mu tshikoso tshia 10.] Mukanda eu udi wakula mu bule ne mu butshiama pa malu makuabu a bungi adi atangila dilongolola dia Nzambi bua matuku atshilualua.”
La Bible: Parole de Dieu ou des hommes?
“Tudi mu tshikondo tshidi muntu yonso ne ntatu mivule. Bavule mbanyemene kudi bafidi ba mibelu ba mishindu yonso bua kupeta buludiki. Bamue mbaye kukeba too ne bena mbuku bua kupeta diambuluisha. Udi wela meji ne: nkuepi kutudi mua kupeta mibelu ya mushinga idi mua kutukuatshisha bu tuetu mua kuyitumikila? [Lekela muntu andamune.] Bible udi wamba bualu bukuabu bulenga bua dikema butudi tuetu bonso tujinga kumanya. [Bala 2 Timote 3:16. Pashishe bulula mu dibeji dia 187, ne bala tshikoso tshia 9.] Mukanda eu neukuambuluishe bua kumanya mudi ditumikila dia mibelu ya mu Bible dipatula bipeta bimpe misangu yonso.”
Muntu Mutambe bunene wa katshia ne katshia
“Mu matuku atudi aa, bantu ba bungi batu batamba kuela meji bua Yezu. Nansha nanku, bu mudi malu mabi a bungi atungunuka ne kuenzeka pa buloba bujima, bamue badi badiebeja bikala Yezu udi ututabalela. Mmunyi muudi umona pebe muanda eu?” Teleja diandamuna. Bulula nshapita wa 24, ne yukila nende mu mêyi makese pa tshivua Yezu muluile pa buloba. Pashishe, bala Yone 15:13, akula bikole bua dinanga dia muoyo mujima divua Yezu muleje bantu.
“Padi muntu utela Yezu Kristo, bantu ba bungi batu batamba kumumona anu bu muana anyi bu muntu udi upunga ne lufu. Mmuenenu wabu eu mmuimanyine anu pa diledibua ne lufu bia Yezu. Malu a kukema avuaye muambe ne muenze pavuaye ne muoyo pa buloba, kabatshitu nansha bakula bualu buawu to. Malu avuaye muenze adi atangila bantu bonso badi ne muoyo pa buloba. Ke bua tshinyi bidi bia mushinga bua kulonga malu a bungi avuaye muenze bua diakalenga dietu.” Bala Yone 17:3. Bulula mu dibeji dia kumpala dia mêyi a mbangilu ne bala tshikoso tshinayi.
Ntshinyi tshidi Nzambi utulomba?
“Udi wela meji ne: Nzambi mmutufundile anu bua tuetu kuikala ne muoyo mûle ne ntatu bu mudi eyi itudi tutuilangana nayi lelu anyi? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Matayo 6:10.] Udiku mumanye tshidi Bukalenge bua Nzambi bumvuija anyi?” Bulula dilonga 6, ne bala nkonko idibu bele ku ntuadijilu kua dilonga. Nudi mua kutuadija dikonkonona dia dilonga edi anyi peshanganayi tshipungidi bua kutuadija musangu udi ulonda.
“Nansha mudi bena lelu bapeta mamanya mavule, masama ne lufu bidi bitungunuka anu ne kukebela bantu makenga a bungi ne tunyinganyinga. Udiku mumanye tshikala Yezu mua kuenzela masama, bukulakaje too ne lufu anyi?” Lekela muntu andamune. Bikala muntu musue kupeta diandamuna, bulula mu dilonga 5, ne bala nkonko ya tshikoso 5-6. Nukonkonona bikoso ebi anyi petanganayi bua kulonga musangu udi ulonda.
Tutendelelayi Nzambi umuepele mulelela
“Udi wela meji ne: nkuepi kutudi mua kutangila bua kupeta diambuluisha bua kujkija ntatu ya mu nsombelu? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Lomo 15:4.] Tangila ne: dikuatshisha didi mu Mifundu minsantu didi dituludika, ditukankamija ne ditupesha ditekemena, ne bionso ebi bidi bituambuluisha bua kutantamena ntatu itudi tupeta. Mukanda eu udi ufila dikuatshisha pa mishindu itudi mua kupeta mabenesha ku dibala dietu dia Bible.” Umvuija malu anayi adibu batela mu dibeji dia 30.
“Katshia anu Yezu wadiata pa buloba apa, bantu bavule mbatuadije kusambila balomba bua Bukalenge bua Nzambi bulue. Kutuku muanji kudiebeja bua kumanya tshikala dilua dia Bukalenge ebu mua kumvuija bua bukua-bantu anyi? [Lekela muntu andamune. Pashishe bala Danyele 2:44.] Mukanda eu udi umvuija tshidi Bukalenge bua Nzambi, malu ikalabu mua kuenza ne tshitudi mua kuenza bua tuetu kupeta masanka ku bukokeshi buakane ebu.” Leja tshimfuanyi tshidi mu dibeji dia 92-93.