TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 25
Eyemena Yehowa paudi ne tunyinganyinga
“Ndi . . . ne kanyinganyinga kakole.”—1 SAM. 1:15.
MUSAMBU WA 30 Tatu wanyi, Nzambi wanyi, ne Mulunda wanyi
KADIOSHAa
1. Bua tshinyi tudi ne bua kuteleja didimuija dia Yezu?
PAVUA Yezu wakula bua matuku a ku nshikidilu, wakamba ne: “Nudimuke bua mioyo yenu kayinemi bujitu ne . . . tunyinganyinga tua mu nsombelu” anyi disamisha mutu bua kupeta makuta makumbane peshi tunyinganyinga tua buatshia buila. (Luka 21:34) Mbimpe tuteleje didimuija edi. Bua tshinyi? Bualu lelu, tudi tutuilangana ne malu a muomumue adi akebesha tunyinganyinga atu afikila bantu bonso.
2. Nntatu kayi mikole idi bena Kristo netu batuilangana nayi?
2 Imue misangu ntatu ya bungi idi mua kutukuata musangu umue. Tuangate bilejilu ebi. Muanetu kampanda diende Jeanb udi ne disama dikole didi dienda ditekesha mubidi (sclérose en plaques). Mukajende wakamubenga pabi bamane kuenza bidimu 19 mu dibaka; biakamutonda bikole. Pashishe bana bende ba bakaji babidi bavuaye nabu bakabenga Yehowa. Muanetu mukuabu Bob ne mukajende Linda bakapeta bobu ntatu ya mushindu mukuabu. Midimu yabu yakafua, pashishe kupangilabu mua kufuta nzubu, kubapatulabu. Pa kumbusha ntatu ayi, bakakuata Linda ne disama dibi dia muoyo divua mua kumufikisha ku lufu, ne dikuabu ditu dikuata manungu.
3. Filipoyi 4:6, 7 udi utujadikila tshinyi bua Yehowa?
3 Tudi batuishibue ne: Yehowa Mufuki wetu ne Tatu wetu wa dinanga mmumanye mutudi tutata bua tunyinganyinga. Mmusue kabidi kutuambuluisha bua tutantamene ntatu itudi tupeta. (Bala Filipoyi 4:6, 7.) Mu Bible mudi bilejilu bia batendeledi ba Nzambi ba bungi bavua batantamene ntatu. Bible udi kabidi uleja muvua Yehowa mubambuluishe bua kutantamena ntatu ayi. Tukonkononayi bilejilu bikese tshianana.
ELIYA: “MUNTU UVUA UDIUMVUA ANU BU MUTUTU TUDIUMVUA PETU”
4. Nntatu kayi ivua Eliya mupete? Ntshinyi tshivuaye mujadike bua Yehowa?
4 Eliya wakenzela Yehowa mudimu mu bikondo bikole ne wakapeta ntatu mikole. Ahaba, umue wa ku bakalenge bapange lulamatu ba mu Isalele, wakasela Yezabele, muntu mukaji mubi uvua utendelela Bâla. Yeye ne mukajende eu bakuwuja ditunga ne ntendelelu wa Bâla, kushipabu baprofete ba Yehowa ba bungi. Eliya wakapeta mushindu wa kunyema. Wakapanduka kabidi ku tshiyole tshikole tshia nzala bualu uvua weyemena Yehowa. (1 Bak. 17:2-4, 14-16) Bualu bukuabu, dîba divua Eliya mutuilangane ne baprofete ne batendeledi ba Bâla, wakeyemena Yehowa, kulombaye bena Isalele bua kumutendelela. (1 Bak. 18:21-24, 36-38) Eliya uvua ne malu a bungi avua amujadikila ne: Yehowa uvua umukuatshisha mu bikondo bikole abi.
Yehowa wakatuma muanjelu bua kupeshilula Eliya bukole (Tangila tshikoso 5-6)c
5-6. Bilondeshile 1 Bakalenge 19:1-4, mmunyi muvua Eliya udiumvua? Ntshinyi tshivua Yehowa muenze bua kuleja Eliya ne: uvua mumunange?
5 Bala 1 Bakalenge 19:1-4. Kadi Eliya wakapeta buôwa pavua Yezabele mufune bua kumushipa. Ke yeye kunyemena ku Bê-sheba. Wakateketa bikole mu mikolo, “kulombaye bua afue.” Tshivua tshimutekeshishe nanku ntshinyi? Eliya uvua muntu mupange bupuangane, “muntu uvua udiumvua anu bu mututu tudiumvua petu.” (Yak. 5:17) Pamuapa kanyinganyinga ne ditshioka bivua bimupuile panshi. Bidi bimueneka ne: Eliya uvua muele meji ne: bionso bivuaye muenze bua kutungunuja ntendelelu mulelela bivua biye mu mâyi; buende yeye kakuvua malu malongoloke mu Isalele to, ne uvua wela meji ne: anu yeye nkayende ke uvua mushale utendelela Yehowa. (1 Bak. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Bidi mua kutukemesha bua muvua muprofete wa lulamatu eu mudiumvue mushindu eu. Kadi Yehowa uvua mumanye bimpe muvua Eliya udiumvua amu.
6 Yehowa kakatandisha Eliya bualu uvua muleje muvuaye udiumvua to. Kadi wakamuambuluisha bua apetulule bukole. (1 Bak. 19:5-7) Pashishe wakaleja Eliya bukole buende bua dikema bua kuakaja ngelelu wende wa meji. Wakamuleja kabidi ne: utshivua ne batendeledi 7 000 mu Isalele bavua babenge kutendelela Bâla. (1 Bak. 19:11-18) Yehowa wakamupesha bilejilu ebi bua kumuleja muvuaye mumunange.
MUATUAMBULUISHA YEHOWA
7. Mushindu uvua Yehowa muambuluishe Eliya udi utujadikila tshinyi?
7 Bituikala mu nsombelu wa kanyinganyinga, bidi bitukolesha ku muoyo bua mutudi bamanye ne: Yehowa uvua mumanye muvua Eliya udiumvua. Bidi bitujadikila ne: mmumanye mutudi tudiumvua patudi ne ntatu. Mmumanye malu atudi mua kuenza ne atudi katuyi mua kuenza, mumanye too ne mutudi tuela meji ne tudiumvua. (Mis. 103:14; 139:3, 4) Tuetu beyemene Yehowa anu bu Eliya, neatuambuluishe bua kutantamena ntatu idi itukebela tunyinganyinga.—Mis. 55:22.
8. Mmunyi muakuambuluisha Yehowa bua kupita bimpe ne tunyinganyinga?
8 Tunyinganyinga tudi mua kukufikisha ku dimona ne: lutatu luebe kaluakujika to, bikufikisha ku diteketa mu mikolo. Biobi bikufikile nanku, vuluka ne: Yehowa neakuambuluishe bua kupita bimpe ne tunyinganyinga. Mmushindu kayi wakuambuluishaye? Udi ukulomba bua umukuatshile malu adi akutonda. Neateleje kudila kuebe. (Mis. 5:3; 1 Pet. 5:7) Nunku ikala ne tshibidilu tshia kukuatshila Yehowa ntatu yebe. Kakukuandamuna mushindu uvuaye muandamune Eliya to, kadi neakuandamune ku diambuluisha dia Bible, Dîyi diende, ne dia bulongolodi buende. Miyuki iudi ubala mu Bible idi mua kukukolesha ne kukujadikila ne: nsombelu webe neashintuluke. Bena Kristo nebe nebakukankamije kabidi.—Lomo 15:4; Eb. 10:24, 25.
9. Leja mudi mulunda wa kueyemena mua kukuambuluisha.
9 Pavua Yehowa muambile Eliya bua kupesha Elisha imue ya ku midimu ivuaye nayi, uvua muenze bua Eliya apete mulunda muimpe menemene. Mulunda wende eu uvua pamuapa mumuambuluishe bua kupita bimpe ne tunyinganyinga tuende. Bia muomumue, patudi tukuatshila mulunda wa kueyemena malu adi matutonde, udi mua kutuambuluisha bua kupita bimpe ne tunyinganyinga tuetu. (2 Bak. 2:2; Nsu. 17:17) Wewe udimona kuyi ne muntu wa kukuatshila malu, lomba Yehowa bua upete muena Kristo mushindame mu nyuma udi mua kukukolesha.
10. Bualu buvua bufikile Eliya budi butujadikila tshinyi? Mmunyi mudi mulayi udi mu Yeshaya 40:28, 29 utuambuluisha?
10 Yehowa wakambuluisha Eliya bua kupita bimpe ne tunyinganyinga tuende ne bua kumuenzela mudimu ne lulamatu bidimu bia bungi. Bualu ebu budi butujadikila ne: tudi petu mua kupita bimpe ne tunyinganyinga tuetu. Tudi mua kutuilangana ne bikondo bia ntatu mikole idi mua kutshiokesha mubidi ne lungenyi luetu. Kadi tuetu beyemene Yehowa, neatupeshe bukole budi bukengedibua bua tutungunuke ne kumuenzela mudimu.—Bala Yeshaya 40:28, 29.
BANTU BASATU BA KALE BAKEYEMENA YEHOWA
11-13. Ntshinyi tshivua kanyinganyinga kenzele batendeledi ba Nzambi basatu ba kale?
11 Kudi batendeledi bakuabu ba Nzambi bavua bapete pabu nsombelu mikole ya tunyinganyinga. Tshilejilu, Hana uvua ne kanyinganyinga bua bundu buvuaye nabu bua muvuaye kayi mulele, ne bua muvua mukenende umusendeka. (1 Sam. 1:2, 6) Lutatu lukole luvua nalu Hana luvua lumubungamija bikole, bimufikisha ku didila, kayi kabidi umvua mua kudia.—1 Sam. 1:7, 10.
12 Kuvua misangu ivua mukalenge Davidi ne tunyinganyinga tukole. Elabi meji bua ntatu ivuaye mupete. Uvua mudiumvue mupile bua bilema bia bungi bivuaye muenze. (Mis. 40:12) Abashaloma muanende munanga wakamutombokela, kukebeshabi ne lufu luende. (2 Sam. 15:13, 14; 18:33) Mulunda mukuabu wa Davidi wa pa muoyo wakamutungila. (2 Sam. 16:23–17:2; Mis. 55:12-14) Misambu ya bungi ivua Davidi mufunde idi ileja muvuaye mutekete mu mikolo, ileja kabidi muvuaye weyemena Yehowa bikole.—Mis. 38:5-10; 94:17-19.
Ntshinyi tshivua tshiambuluishe mufundi wa misambu bua kuenzela kabidi Yehowa mudimu ne disanka? (Tangila tshikoso 13-15)d
13 Bidimu bia bungi pashishe, mufundi wa misambu kampanda wakatuadija kualakana nsombelu wa bantu babi. Mufundi au uvua wenza mudimu mu “muaba munene munsantu wa Nzambi” ne uvua mua kuikala wa mu ndelanganyi ya Asafa muena Lewi. Uvua ne kanyinganyinga kavua kamujimijile disanka, kamupangishe mua kusanka ne bivuaye nabi. Wakatuadija too ne kuela meji ne: kuenzela Nzambi mudimu kakuvua ne bua nsongo.—Mis. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.
14-15. Batendeledi ba Nzambi basatu bakalomba Yehowa diambuluisha. Tshilejilu tshiabu tshidi tshitulongesha tshinyi?
14 Batendeledi balelela ba Nzambi basatu batudi tufuma ku ditela aba bakalomba Yehowa diambuluisha. Bakamukuatshila tunyinganyinga tuabu mu disambila. Bakamuambila malu onso avua mabakebele tunyinganyinga. Bakatungunuka ne kuya muaba uvuabu batendelela Yehowa.—1 Sam. 1:9, 10; Mis. 55:22; 73:17; 122:1.
15 Luse luakasaka Yehowa bua kuandamuna yonso wa kudibu. Hana wakapeta ditalala mu lungenyi. (1 Sam. 1:18) Davidi wakafunda ne: “Ntatu ya muntu muakane nya bungi, kadi Yehowa udi umusungila kudiyi yonso.” (Mis. 34:19) Mufundi wa misambu au wakalua kumona ne: Yehowa uvua ‘mumukuate ku tshianza tshiende tshia balume,’ umulombola ne mibelu mimpe. Wakafunda ne: “Buanyi meme, kusemena pabuipi ne Nzambi nkuimpe buanyi meme. Ndi muvuije Mukalenge Mutambe Bunene Yehowa tshinyemenu tshianyi.” (Mis. 73:23, 24, 28) Tshilejilu tshiabu etshi tshidi tshitulongesha tshinyi? Tshidi tshitulongesha ne: kudi bikondo bituikala mua kupeta ntatu mikole idi mua kutukebela tunyinganyinga. Kadi tuetu tuvuluka mushindu uvua Yehowa muambuluishe bantu bakuabu, tumusambila, ne tumutumikila mu malu onso adiye utulomba bua kuenza, tudi mua kupita bimpe ne tunyinganyinga.—Mis. 143:1, 4-8.
EYEMENA YEHOWA BUA UPITE BIMPE NE TUNYINGANYINGA
Kumpala, muanetu wa bakaji mukuabu uvua musue kuditola bikole, kadi malu akalengela pakakebaye mishindu ya kuambuluisha bakuabu (Tangila tshikoso 16-17)
16-17. (a) Bua tshinyi ki mbimpe kuditola? (b) Tudi mua kupetulula bukole mushindu kayi?
16 Tshilejilu tshia batendeledi ba Nzambi basatu abu tshidi tshitulongesha bualu bukuabu bua mushinga ebu: ki mbimpe kuditola, kuikala kule ne Yehowa ne bantu bende to. (Nsu. 18:1) Muanetu wa bakaji mukuabu diende Nancy uvua mupete kanyinganyinga kakole pavua bayende mumulekele. Udi wamba ne: “Kuvua matuku a bungi amvua tshiyi nansha musue kumonangana ne muntu anyi kuyukila ne muntu to. Kadi bu mumvua anu muditole, kanyinganyinga kavua kenda anu kavula.” Malu akashintuluka pavua Nancy mukebe mishindu ya kuambuluisha bantu bakuabu bavua pabu ne ntatu. Udi wamba ne: “Pavua bantu bakuabu bankuatshila ntatu yabu, mvua nshala mubateleje. Ngakamona ne: pamvua nditeka pa muaba wabu, tshivua ntamba kuimanyina pa tuanyi tunyinganyinga to.”
17 Tuetu tubuela mu bisangilu bia bena Kristo, tudi mua kupetulula bukole. Patudi mu bisangilu, tudi tupesha Yehowa mpunga mikuabu ya yeye kuikala ‘muambuluishi wetu ne mutusambi.’ (Mis. 86:17) Udi utukoleshamu ku diambuluisha dia nyuma wende muimpe, dia Dîyi diende, ne dia batendeledi bende. Tudi tupetamu kabidi mpunga wa “kukankamijangana.” (Lomo 1:11, 12) Muanetu kampanda wa bakaji diende Sophia wakamba ne: “Yehowa ne bena Kristo nanyi bakangambuluisha bua kupita bimpe ne tunyinganyinga tuanyi. Bisangilu bivua ne mushinga wa bungi kundi. Ngakamona ne: kuyisha bikole ne kudifila bikole mu tshisumbu kuvua kungambuluishe bua kupita bimpe ne tunyinganyinga tuanyi.”
18. Tuetu tudiumvua batekete mu mikolo, Yehowa neatupeshe tshinyi?
18 Patudi tudiumvua batekete mu mikolo, tuvuluke ne: Yehowa mmutulaye bua kujikija tunyinganyinga tuetu bua kashidi mu matuku atshilualua, ne udi utuambuluisha bua kupita natu bimpe mpindieu. Udi utupesha “dijinga ne bukole” bua kupita bimpe ne ditekeshibua mu mikolo ne meji a dishikila atudi nawu.—Filip. 2:13.
19. Lomo 8:37-39 udi utujadikila tshinyi?
19 Bala Lomo 8:37-39. Mupostololo Paulo udi utujadikila ne: kakuena tshintu tshidi mua kutupandulula ku dinanga dia Nzambi. Mmushindu kayi utudi mua kuambuluisha bena Kristo netu badi batata ne tunyinganyinga? Tshiena-bualu tshialonda netshiakule bua mutudi mua kuleja bena Kristo netu luse ne mutudi mua kubakuatshisha padibu ne tunyinganyinga bua kuleja mutudi tuidikija Yehowa.
MUSAMBU WA 44 Kulomba kua muntu mupuekele
a Kanyinganyinga kakole anyi kadi kashala musangu mule kadi mua kutuenzela bibi mu lungenyi ne ku mubidi. Mmushindu kayi udi Yehowa mua kutuambuluisha? Netumone muvua Yehowa muambuluishe Eliya bua kupita bimpe ne tunyinganyinga. Bilejilu bia bantu bakuabu badibu bakuile mu Bible nebituleje tshia kuenza patudi ne tunyinganyinga bua Yehowa atuambuluishe.
b Tudi bashintulule mêna mu tshiena-bualu etshi.
c DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Muanjelu wa Yehowa ubisha Eliya ku tulu bimpe ne umupesha diampa ne mâyi.
d DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Mufundi wa misambu kampanda, pamuapa wa mu ndelanganyi ya Asafa, muikale ne disanka dia kufunda misambu ne kuyimba pamue ne bena Lewi nende.