TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w93 1/9 dib. 15-20
  • Dîku dia bena nkristo didi dienza malu mu buobumue

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Dîku dia bena nkristo didi dienza malu mu buobumue
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Bua tshinyi kuenza malu mu buobumue?
  • Buobumue mu dilonga dia mu dîku
  • Buobumue mu mudimu wa buambi
  • Buobumue mu dijikija bilumbu
  • Buobumue mu didiolola
  • Mabenesha adi afuma ku dienza malu mu buobumue
  • Dîku—Tshintu tshidi tshikengedibua bua bantu!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Kudiku nsapi wa disanka mu dîku anyi?
    Nsapi wa disanka mu dîku
  • Ikalayi nulonga Dîyi dia Nzambi mu dîku
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Tshidi mua kuambuluisha bena mu mêku ntshinyi?
    Mudimu wetu wa Bukalenge—2011
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
w93 1/9 dib. 15-20

Dîku dia bena nkristo didi dienza malu mu buobumue

“Mpindieu ndi nnusengelela, bana betu, . . . bua nuikale badisange menemene mu tshieledi tshimue tshia lungenyi ne mu njila umue umue wa ngeledi wa lungenyi.”​—1 KOLINTO 1:10.

1. Nnsombelu kayi udi mu mêku mavule pa bidi bitangila buobumue?

DIENU dîku didiku mu buobumue anyi? Peshi, muntu yonso udi wenda bilondeshile njila wende nkayende? Nutuku nuenza malu mu buobumue anyi? Peshi buonso buenu kanutu nusomba pa tshibidilu kaba kamue pa dîba dia muomumue? Muaku mene “dîku” udi ne diumvuija dia bena mu nzubu badi mu buobumue.a Pabi, mêku wonso kaatu mu buobumue. Muena université kampanda muena ditunga dia Angleterre wakafika ku diamba ne: “Pamutu pa kuikaladi nshindamenu wa nsangilu wa bantu muimpe, dîku . . . didi mpokolo wa tunyinganyinga tuetu tuonso.” Ke mudibi bua dîku dienu anyi? Bikalabi nanku, bidi bikengela kushalabi anu mushindu awu anyi?

2. Mbantu kayi badi Bible utela bakamuenesha patoke muvuabu bafumine mu dîku dimpe?

2 Buobumue anyi ditapuluka mu dîku didi dilondeshila pa tshibidilu bulombodi budi bufuma kudi badi ku mutu kuadi, kudi baledi buonso babidi anyi kudi muledi umue. Mu bikondo bitshivua Bible ufundibua, mêku avua atendelela mu buobumue avua apeta mabenesha a kudi Yehowa. Ke bivua bienzeka mu Izalele wa kale, muvua muana wa Jafete wa bakaji, Samson ne Samuele, baleja muntu yonso mu wende mushindu se: bavua balela mu mêku avua atshina Nzambi. (Bakalenge 11:30-40; 13:2-25; 1 Samuele 1:21-23; 2:18-21) Mu bikondo bia ku ntuadijilu wa buena-nkristo, Timote, mufidi wa lulamatu wa Paulo mu imue ngendu yende ya bu-misionere, uvua mukoleshibue ne dimanya dia Mifundu ya tshiena-Ebelu kudi kakuende mukaji Loïs ne mamuende Enise. Bushuwa, wakalua mulongi ne misionere wa tshitembu!​—Bienzedi 16:1, 2; 2 Timote 1:5; 3:14, 15; utangile kabidi Bienzedi 21:8, 9.

Bua tshinyi kuenza malu mu buobumue?

3, 4. (a) Mbikadilu kayi bidi ne bua kumueneka patoke mu dîku didi mu buobumue? (b) Mmunyi mudi nzubu wa bena dîku mua kuikala ne mushinga kupita tshisombedi kampanda patupu?

3 Bua tshinyi bidi bimpe bua mêku kuenza malu mu buobumue? Bualu kuenza nunku kudi kuambuluisha bua kudima diumvuangana ku mêyi ne kanemu pankatshi pa umue ne mukuabu. Pamutu pa muntu yonso kuditola pa nkayende, netutambe kulamata bamue kudi bakuabo ne kusuikakana bikole. Tshiena-bualu tshipatula matuku adi panshi aa mu tshikandakanda tshia Family Relations tshidi tshiamba ne: “Tshimfuanyi tshisunguluke tshia bikadilu bia ‘mêku makole’ tshidi tshitamba kutundubuka. Ku bimue bia ku bikadilu ebi kudi, didifila dia muntu ne muntu, dianyisha ne kanemu bua bakuabu, buobumue, diyukidilangana dimpe, mitalu mu dijikija bilumbu, makanda a mu nyuma mashindame.”

4 Padi bikadilu ebi bikale mu dîku, nzubu udi ulekela kuikala tuzubu tua dipana kasolonyi, muaba wa kuimana bua kuwuja kasolonyi mu tudiendelandela. Kêna anu tshisombedi patupu to. Mmuaba mulengele udi ukoka bena dîku. Mmuaba wa disanka ne dinanga, wa dileja diditeka pa muaba wa bakuabu ne diumvuangana ku mêyi. (Nsumuinu 4:3, 4) Ndisua anyi múlúndú mudi dîku disangila mu buobumue, kadi ki nditubu dia tuminyiminyi mudi disuyangana ne matapuluka to. Kadi, mmunyi mua kuimanyika nsombelu wa nunku?

Buobumue mu dilonga dia mu dîku

5. Ntshinyi tshitudi tutumika natshi bua kulonga ntendelelu mulelela?

5 Tudi tulonga ntendelelu mulelela wa Yehowa pa ditumika ne tshipedi tshietu tshia kuela meji, anyi “bukole bua kuela meji.” (Lomo 12:1) Bienzedi bietu kabiena ne bua kulombodibua kudi mpampakenu ya lupitapita bu eyi idi ifuma ku miyuki mipatshishi ya matshi miuwuja tente ne miaku mikole idi yenjibua ku bibasa anyi ku televizion. Kadi, tudi basakibue kudi dilonga dietu dia pa tshibidilu ne dieleela meji pa Bible ne mikanda idi yumvuija Bible idi “mupika wa lulamatu ne wa budimu” utupetesha. (Matayi 24:45) Bienzedi bietu bia buena-nkristo mbiashila pa ngeledi wa lungenyi wa Kristo utudi tudima mu nsombelu kayi wonso anyi mu ditetshibua bidi mua kutufikila. Bua bualu ebu, Yehowa udi Mulongeshi wetu Munene.​—Musambu wa 25:9; Yeshayi 54:13; 1 Kolinto 2:16.

6. Ntshilejilu kayi tshia pa buloba bujima tshitudi natshi tshia dilonga dia mu dîku?

6 Dilonga dia Bible mu dîku didi ne mudimu munene mu dishindama mu nyuma dia muena dîku dia bena nkristo yonso. Ndîba kayi ditu dilonga dienu dia mu dîku dienzeka? Bikaladi dienzeka mu mpukapuka anyi pa dîba kayi dionso dinudi nupangadija, nenku, mbimueneke bua se: dilonga dienu dia mu dîku kadiena dienzeka pa tshibidilu. Buobumue mu dilonga dia mu dîku budi bulomba tshibidilu ne programme mujadikibue. Nenku, buonso mbamanye dituku ne dîba didibo batekemena bua kuikalaku bua kubabidila tshikondo tshia didifila mu mianda ya mu nyuma pamue mu dîku. Bena dîku dia Betele bapite pa 12 000 pa buloba bujima mbamanye se: dilonga diabu dia mu dîku ditu dienzeka dilolo mu dimue. Mmuanda wa disanka bua bena budisuile aba badi batumika ku Betele bua kuvuluka se: buonso buabu badi babuela mu dilonga dia muomumue ku ndekelu wa dituku, kubangila mu bidiila bia mbuu wa Pacifique ne ku Nouvelle Zelande, pashishe, ku kakese ku kakese, ku Australie, Japon, Taiwan, Hong Kong, disambulukila ku Azi, Afrike, ne ku Mputu, ne ku ndekelu, ku Amerike. Nansha mudibu batapulula kudi binunu ne binunu bia kilomètre ne miakulu mivule, dilonga edi dia mu dîku didi dipetesha bena dîku dia Betele mushindu wa kudiumvua se: badi mu buobumue. Bilondeshile bungi buenu bukese, udi mua kudima didiumvua dia muomumue mu dilonga dienu dia mu dîku.​—1 Petelo 2:17; 5:9.

7. Bilondeshile Petelo, mmunyi mutudi ne bua kuangata dîyi dia bulelela?

7 Mupostolo Petelo udi utubela ne: “Bu bana ba katoto, nujinge ne dijinga dikole mabele adi kaayi masase a dîyi, bua nuenu kukola [mu nyuma] bua lupandu ku butuangaji buawu, binuikala balabule se: Mukalenge udi muimpe.” (1 Petelo 2:2, 3) Ntshidikijilu kayipu bulenga tshidi Petelo utela mu miaku eyi! Udi utumika ne muaku wa pa muanda wa tshiena-Greke e·pi·po·theʹsa·te, udi, mu diumvuangana ne Linguistic Key to the Greek New Testament, ufuma ku muaku udi umvuija “kujinga ne muoyo umue, kujinga bikole, kukengela menemene.” Udi umvuija dijinga dikole. Ukadi mumoneku mushindu utu kana ka nyama kakeba ne muoyo umue mutu wa dibele dia mamuaku ne kabidi mutu muana mutekete wa muntu udiumvua musankishibue padiye wamua dibele dia mamuende anyi? Tudi ne bua kuikala ne dijinga dia muomumue bua dîyi dia bulelela. William Barclay mushikuluji wa muakulu ne nshidimukilu wa bena Greke udi ulonda ne: “Bua muena nkristo mulelela, kulonga Dîyi dia Nzambi ki mmudimu udi utondesha to, apo mmudimu udi usankisha, bualu mmumanye bua se: mutshima wende neupeteleku biakudia bidiwu ujinga menemene.”

8. Ndutatu kayi ludi mfumu wa dîku ne bua kutantamena mu dilombola dilonga dia mu dîku?

8 Dilonga dia mu dîku didi dieyemejila mfumu wa dîku bujitu bunene. Udi ne bua kushindika bua se: dilonga didi disankisha buonso, ne kuenza mushindu wa buonso kufila mumvuija. Bana kabena ne bua kumvua bu se: dilonga didi amu bua bakulumpe nansha. Ngikadilu muimpe wa dilonga udi ne mushinga mukole kupita bungi bua malu masulakaja. Uvuije mianda ya mu Bible bu badi bayimona ne mêsu. Pikalabi bikumbanyine, wambuluishe bana bua kudifuanyikijila mu lungenyi tshimenga tshia Palestine, muaba uvua malu manene anudi nukonkonona menzekele. Muntu yonso udi ne bua kukankamijibua bua kuenza makebulula pa nkayende ne kuabanyangana ne bena mu dîku. Mushindu’eu bana pabo badi mua ‘kukolela kudi Yehowa.’​—1 Samuele 2:20, 21.

Buobumue mu mudimu wa buambi

9. Mmunyi mudi dipatuka mu buambi mua kuvuijibua tshikondo tshia disanka bua dîku?

9 Yezu wakamba ne: “Diambedi, lumu luimpe ludi ne bua kuanji kumanyishibua mu matunga wonso.” (Mako 13:10) Miaku eyi idi ipesha muena nkristo yonso muena butumike mudimu​—wa kumuangalaja evanjeliyo, kumanyisha kudi bakuabu lumu luimpe lua kukokesha kua Bukalenge bua Nzambi. Kuenza nunku mu buobumue mu dîku kudi mua kuikala muanda udi ukankamija ne upetesha disanka. Ba-mamu ne ba-tatu badi bumvua disankishibua bua mushindu udi bana babu balela bamanyisha lumu luimpe. Bena dibaka kampanda babidi badi balonda bua se: badi ne tshibidilu tshia kupatuka ne bana babu balela ba balume basatu ba bidimu bituadije ku 15 too ne 21 mu mudimu wa buambi bua patoke mu disatu dionso kunyima kua kalasa ne mu disambombo dionso mu dinda. Tatu udi wamba ne: “Tutu tubalongesha amue malu ku musangu wonso. Ne tudi kabidi tutabalela bua bikale tshikondo tshia musangelu ne tshidi tshikankamija.”

10. Mmunyi mudi baledi mua kufikisha bana babu balela ku dibabidila mudimu wa buambi?

10 Kupatuka mu mudimu wa buambi ne kulongesha pamue ne bena dîku kudi mua kupatula masanka mavule. Imue misangu, bantu batu basankidila mukenji bimpe padi muana mutekete wenza dileja dimpe mushindu mupepele ne mu yende miaku. Nanku, mamu peshi tatu badi pabuipi bua kutuala diambuluisha bikaladi dikengedibua. Baledi badi baditatshisha bua se: bana babu balela bende balongeshibua ku kakese ku kakese, ne nenku bende balua ba-ministre “badi kabayi mua kukunjija mêsu pa bualu nansha bumue, badi batumika bilenga ne dîyi dia bulelela.” Kupatuka mu buambi pamue mushindu’eu kudi kuambuluisha baledi bua kumona bimpe menemene mmuenenu wa muan’abu, ngenzelu muimpe ne bikadilu bia tshitembu mu buambi. Pa kuenza nunku pa tshibidilu, badi bamona dilubuluka dia muana, bamuibidija ku musangu ne ku musangu ne bamukankamija bua kukolesha ditabuja diende. Nanku, bana badi bamona bua se: baledi babu badi bilejilu bimpe mu buambi. Mu bikondo ebi bikole ne bia makenga, kutumika mu buobumue ne kuditatshisha bua dîku bidi mua kufila bukubi kampanda mu kartié mudi dibunda dikole dia bibawu.​—2 Timote 2:15; Filipoi 3:16.

11. Ntshinyi tshidi mua kutekesha bipepele mitalu ya muana bua bulelela?

11 Bitu bipepele bua bana kujingululabo mishindu ibidi ya nsombelu kudi bakulumpe. Bikala baledi kabayi baleja dinanga dilelela bua bulelela ne bua mudimu wa ku nzubu ne ku nzubu, nanku, mbikole bua kutekemena bua bana kuikalabu ne mitalu mu buambi. Kadi, baledi badi ne makanda a mubidi mimpe, ne wabu mudimu wa budimi ushikila amu ku dilonga dia Bible ne bana babo ku lumingu ne ku lumingu, nebapetangane ne ntatu mikole pakulumpa bana babo.​—Nsumuinu 22:6; Efeso 6:4.

12. Mmunyi mudi amue mêku mua kupeta dibenesha dia pa buadi dia kudi Yehowa?

12 Bulenga bua kuikala “menemene mu buobumue mu tshieledi tshia lungenyi” mbua se: pamu’apa bena dîku badi mua kueleshangana maboko bua umue wabo kusadilaye bu ministre mpanda-njila wa ku dîba ne ku dîba mu tshisumbu. Ke tshidi mêku mavule enza pa buloba bujima, ne buonso buawu adi apeta dibenesha pa kuabanyangana malu adi mpanda-njila umona ne dikolesha dia kuzanzamuka kuende.​—2 Kolinto 13:11; Filipoi 2:1-4.

Buobumue mu dijikija bilumbu

13, 14. (a) Nnsombelu kayi idi mua kunyanga diumvuangana ku mêyi mu dîku? (b) Mmunyi mua kuepuka bilumbu bivule bidi mua kujuka mu dîku?

13 Mu tshikondo etshi tshikole tshia “tunyinganyinga” ne “njiwu,” buonso buetu tudi tupetangana ne mateta. (2 Timote 3:1) Bilumbu bidi bijuka ku mudimu wa ku mubidi, mu tulasa, mu misesu, nansha ku nzubu kuine. Bamue badi batata bikole ne masama anyi lunsuya lua munanunanu, bitu imue misangu bijudija bilumbu ne dipanga kumvuangana dimpe ku mêyi mu dîku. Mmunyi mua kuakaja nsombelu ya mushindu’eu? Mpa kuditola muntu yonso ku diende ditúmba kabiyi kuelangana dîyi anyi? Mpa kudilamuna kudi bakuabu nansha munudi nusomba ku nzubu umue anyi? To. Kadi, tudi tukengela kumanyishangana tunyinganyinga tuetu ne kulombangana diambuluisha. Ne mmuaba kayipu mukuabu mutambe buimpe kupita mu dîku, muaba wa dinanga?​—1 Kolinto 16:14; 1 Petelo 4:8.

14 Anu mudi munganga kayi yonso mubimanye, budimu mbupite buanga. Mbia bushuwa kabidi bua bilumbu bidi bijuka mu dîku. Diyukidilangana mu bululame ne mutshima buashi didi misangu mivule mua kuepula dikoleshisha dia bilumbu. Nansha biajuka bilumbu binene, bidi mua kujikijibua bikala bena dîku bapangadija mu buobumue bua kutangila mêyi-maludiki a mu Bible adi akula bualu buabi. Misangu mivule disuyangana didi mua kukudimuka malanda masheme pa kutumikila miaku ya Paulo idi mu Kolosai 3:12-14: “Nudivuadike ne dinanga dileji luse, ne buimpe, ne budipuekeshi bua mu tshieledi tshia lungenyi, bupole-malu ne muoyo-mule. Tungunukayi ne kulekelelangana ne kufuilangana luse ku budisuile bikala umue ne bualu bua kudiabakena kudi mukuabu. . . . Nudivuadike ne dinanga, bualu ntshisuikidi tshipuangane tshia buobumue.”

Buobumue mu didiolola

15, 16. (a) Ntshimanyinu kayi tshidi ne bua kusunguluja mêku a bena-nkristo? (b) Bimue bitendelelu bidi bipatula bantu ba mushindu kayi, ne mbua tshinyi?

15 Yehowa nNzambi wa disanka, ne bulelela mmukenji wa disanka​—budi butuadila bukua-bantu ditekemena. Kabidi, dimue dia ku mamuma a nyuma ndisanka. Disanka edi ndishilangane kule ne disanka dia tshitupa tshîpi didi munayi kampanda upeta padiye utshimuna mu manaya a difuilakana [bu mudi lubilu lua makasa]. Ndidiumvua ne disankishibua diondoke didi divulangana mu mutshima bu tshipeta tshia didima malanda masheme ne Yehowa. Ndisanka didi diashila pa bintu bia mushinga mukole bia mu nyuma ne malanda masheme adi ibakangana.​—Galatia 5:22; 1 Timote 1:11.

16 Kadi, bu mutudi bena nkristo Bantemu ba Yehowa, katuena ne kabingila ka kuikala babungame anyi katuyi tuseka ne bakuetu. Bimue bitendelelu bitu bivuija bantu ba mushindu’eu bualu ngikadilu wa ditabuja diabu udi uzangika malu adi atekesha ku muoyo. Malongesha adi apatula ntendelelu wa mîdima, mushindu kampanda wa ntendelelu, udi kayi upetesha disanka, kayi muashila pa Bible ne kayi wa mmuenenu muakanyine. Kabiena bienza mêku adi ne disanka mu mudimu wa Nzambi. Yezu uvua mumanye dikengedibua dia didiolola ne dijikija lutetuku. Tshilejilu, musangu mukuabu, wakambila balongi bende bua kuya “kapengama muaba kampanda pa nkayabu bua kuanji kuikisha kakese.”​—Mako 6:30-32; Musambu wa 126:1-3; Yelemiya 30:18, 19.

17, 18. Mmishindu kayi mikumbanyine idi mêku a bena-nkristo mua kubabidila bua kudiolola?

17 Bia muomumue, mêku adi akengela dîba bua kujikija lutetuku. Muledi kampanda udi wamba bua bana bende ne: “Tudi tuenza malu mavule malenga pamue buonso buetu​—kuya ku dilobo dia tshisenga bua kuowela, kuya kutua ndundu mu lupangu lua nyama mu tshisuku, kuya kubandila mikuna ne kudiaku biakudia. Imue misangu, tutu tudifundila ‘dituku dia bumpanda-njila’ ne tupatuka pamue mu buambi; pashishe, tutu tutshionkomoka bua dituku edi pa kudia biakudia bia dinono, ne pamu’apa tupeshangana kado.”

18 Baledi badi kabidi mua kupangadija bua kuya kubandila mpangu milengele ya nyama (zoo) ne dîku dijima, kuya miaba idi milongolola bua manaya mashilangane, kuya kubandila nzubu ya dilamina bintu bia kale, ne miaba mikuabu milenga. Kuya kuendakana muitu, kubandila nyunyu kabukabu, kuenza mudimu mu lupangu lua bisekiseki ne bilongo, ng’imue midimu idi mua kupetesha bena dîku disanka. Baledi badi kabidi mua kukankamija bana babu balela bua kulonga mua kuimba bisanji bia mijiki anyi kudifila mu manaya adi makumbanyine. Bushuwa, baledi badi benza malu mushindu muakanyine nebalame dîba bua kunaya pamue ne bana babu. Padi bena dîku banaya kaba kamue, kudi mushindu wa kushalabo mu buobumue!

19. Mmuenenu kayi wa buena lelu udi mua kubipisha dîku?

19 Mmuenenu wa buena lelu udi nende bansonga ng’wa kuditapulula ne dîku bua kuenza malu pa nkayabu padibu basue kudiolola. Nansha kabiyi njiwu bua nsonga kudifila mu manaya anyi kupitshisha kapepa, kabiakuikala bia meji bua kulekela bintu bia mushindu’eu bimutapulula bikole menemene ne bakuabu bena dîku nansha. Apo, tudi basue kutumikila dîyi-diludiki divua Paulo mumanyishe ne: “[Utabalele], ki ng’amu malu adi bua disanka diebe nkayebe, kadi, nansha mine adi bua disanka dia bakuabo kabidi.”​—Filipoi 2:4.

20. Mmunyi mudi mpuilu ya tshijengu ne ya distrike mua kuikala bikondo bia disanka?

20 Ndisanka kayipu bua yonso wa kutudi bua kumona mêku masombe kaba kamue mu mpuilu [ya bijengu ne ya distrike]! Mushindu’eu, bana ba mvula mibandile badi mua kutabalela batshidi batekete. Ndongoluelu wa mushindu’eu udi kabidi mua kuepula bansonga ku tshibidilu tshia kusomba pamue ne bena mulongo nabu mu milongo ya ndekelu ne kuteya ntema anu mikese ku programme wa mpuilu. Nansha kuya ne kualukila muaba udi mpuilu yenzekela kudi mua kuikala muanda wa disanka padi bena dîku badianjila kumvuangana bua njila walondabu, miaba kampanda ya kubandila mu njila, ne muaba watudilabu. Anjibi kutshinka, bivua tshikondo tshia musangelu kayipu mu matuku atshivua Yezu pa buloba pavua mêku enza ngendu pamue matangile ku Yeruzaleme!​—Luka 2:41, 42.

Mabenesha adi afuma ku dienza malu mu buobumue

21. (a) Mmunyi mutudi mua kuenza madikolela bua kulubuluka mu dibaka? (b) Tela ngenyi mimpe inayi ya kubabidila bua dibaka kushaladi kashidi.

21 Kabitu bipepele bua kulubuluka mu dibaka ne kuibaka dîku didi mu buobumue, ne kabiena mua kuenzeka nanku mu mpukapuka to. Mbimueneke patoke bua se: ‘bamue kabena benza kabidi madikolela,’ banyanga mabaka pa kuashipa, ne bateta mua kutuadija tshiakabidi ne muntu muakuabo. Kadi, bilumbu bimue bimue bitu amu bijuka mu dibaka dia musangu muibidi anyi dia musangu muisatu. Ngenzelu muimpe kupita mikuabu ng’wa bena-nkristo: kuenza madikolela bua kulubuluka pa kutumikila mêyi-maludiki a mu Bible adi akula bua dinanga ne kanemu. Buobumue bua mêku budi buenda tshiapamue ne lungenyi lua kupesha ne kuangata, ludi kaluyi lua budinangi. Mufidi kampanda wa mibelu kudi bena mabaka wakazangika muanda umuepele bua dibaka kushaladi kashidi. Wakafunda ne: “Malu manene anayi adi asanganyibua mu mabaka mimpe pabuipi ne wonso ndijinga dia kuteleja, didiakaja bua kulomba dilekelela, kuikala ne makokeshi makumbane bua kuukutshisha dijinga dia kunangibua, ne disua dia kulejangana dîba dionso dinanga dilelela.” Bu mudiwu mashindamena kabidi pa mêyi-maludiki makezuke a mu Bible, malu aa adi mua kuambuluisha bua dibaka kushaladi kashidi.​—1 Kolinto 13:1-8; Efeso 5:33; Yakobo 1:19.

22. Ng’amue masanka kayi adi afuma ku dienza malu mu buobumue mu dîku?

22 Bitualonda mibelu ya mu Bible, netuikale ne bishimikidi bishindame bua buobumue bua dîku dietu, ne mêku adi mu buobumue adi nshindamenu wa buobumue ne makanda a mu nyuma bua tshisumbu. Nenku, bu mutudi tumusamuna mu buobumue, netupete mabenesha mavule a kudi Yehowa.

[Mêyi adi kuinshi]

a “Muaku Dîku udi ufuma ku muaku wa L[atin] familia, uvua ufunkuna ku ntuadijilu nsangilu wa basadidi ne bapika ba nzubu munene, pashishe, nzubu muine ne tatu wa nzubu, mamu, bana​—ne bena mudimu.”​—Origins—​A Short Etymological Dictionary of Modern English, kudi Eric Partridge.

Utshidi muvuluke anyi?

◻ Bua tshinyi mbiakane bua mêku kuikala enza malu mu buobumue?

◻ Bua tshinyi dilonga dia pa tshibidilu dia Bible mu dîku didi ne mushinga mukole?

◻ Bua tshinyi bidi bimpe bua baledi kuikala bapatuka pamue ne bana babu balela mu mudimu wa budimi?

◻ Bua tshinyi bidi biambuluisha bua kuyukidilangana bilumbu mu dîku?

◻ Bua tshinyi mêku a bena-nkristo kaena ne bua kuikala mu dibungama ne kubula disanka?

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Dîku dienu ditu dilabula disanka dia kudia biakudia pamue anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Kujikija lutetuku pamue ne dîku dijima kudi ne bua kupetesha disulakana ne disanka

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu