TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w97 15/6 dib. 26-29
  • Dikumbula teritware wetu wa bu-misionere mu ditunga dietu

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Dikumbula teritware wetu wa bu-misionere mu ditunga dietu
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Tumitu tua bualu
  • Ditshimuna mikalu ya muakulu
  • Mudimu wetu mushilashilangane
  • Nshidimukilu mishilashilangane
  • Matekemena malengele
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
w97 15/6 dib. 26-29

Dikumbula teritware wetu wa bu-misionere mu ditunga dietu

NDAMBU wa bisumbu bia bena nkristo bindi nkumbula udi ungangata kumbukila ku ditunga dia Portugal too ne ku ditunga dia Chine​—peshi ke mudibi bimueneka. Pabi, mukajanyi, Olive, ne meme katutu banji kumbuka mu Grande-Bretagne.

Tutu tukumbula bungi budi buenda budiunda bua bisumbu bia Bantemu ba Yehowa bia miakulu ya matunga menyi bimuangalake mu ditunga dijima. Kumbukila ku tshidiila tshia Jersey, kilometre mitue ku 20 ne muelelu wa Normandie mu ditunga dia France, muaba utudi ne kasumbu ka muakulu wa tshiena-Portugal, batangile too ne ku tshimenga tshia Sunderland ku Nord wa ditunga dia Angleterre, muaba ututu tukumbula basankididi ba bulelela badi bakula muakulu wa tshiena-Chine, tudi tuabanyangana mu budimi budi budiunda, bulubuluka mu nyuma, ne bua miakulu kabukabu. Mmunyi mutuakafika ku dipeta mudimu eu ukena wa pa tshibidilu? Ne ntshinyi tshidi tshienzeka mu teritware wetu wa bu-misionere mu ditunga dietu? Lekelayi nnumvuije.

Olive ne meme tudi basadile bidimu bitue ku 20 mu mudimu wa ngendu, tukumbula bisumbu bishilashilangane ku lumingu luonso. Ngendu yetu mmituambule kumbukila ku Nord too ne ku Sud, ku Est too ne ku Ouest, mu ditunga dijima dia Grande-Bretagne, ne matuku mashale aa kudi bana betu bena nkristo ba mu tshidiila tshia Méditerranée tshia Malte, muaba utuakapetela diakidilangana dia Buena-nkrito dia pa buadi. (Fuanyikija ne Bienzedi 28:1, 2.) Panyima pa bidimu bisatu mu Malte, tuakatuadija kudiebeja muaba utuvua mua kutumikila musangu uvua ulonda. Tuakela meji ne: pamu’apa tuvua mua kukumbula tshijengu tshia ku musoko tshia muakulu wa Anglais, ne tuakatuadija kuakajilula bieledi bietu bia lungenyi pa bualu ebu. Mmunyipu mutuvua bakemeshibue patuakapeta mudimu wetu wa kusadila mu tshijengu etshi tshipiatshipia tshienza ne tusumbu tukese pamue ne bisumbu bivua biakula miakulu 23 mishilangane!

Tuakadiebeja mushindu utuvua mua kupita ne bualu ebu. Pa kumbusha malu mamonamona etu a mu Malte, katuvua banji kupetangana menemene ne bantu ba nsombelu ne nshidimukilu mishilangane. Bushuwa tuvua mua kuikala ne mushindu wa kukankamija aba bavua kabayi bumvua muakulu wa Anglais bikole anyi? Mmunyi mutuvua mua kuakulangana nabu katuyi bamanye miakulu mikuabu? Bidi munyi bua biakudia ne bibidilu bishilashilangane bia bakuabu? Tuvua mua kuibidila mu mushindu mukumbane anyi? Nkonko bu eyi yakabuela diakamue mu bieledi bietu bia lungenyi bu mutuvua tukonkonona ne muoyo mujima bua kuandamuna ku dibikila edi dia mu Makedonia.​—Bienzedi 16:9, 10; 1 Kolinto 9:19-22.

Ditshimuna mikalu ya muakulu

“Kumpala mvua ndiumvua tshiyi muakanyine bualu tshivua mumanye miakulu,” ke mudi Olive umvuija. “Tshivua mmona mushindu umvua mua kuambuluisha bana betu ba bakaji. Pashishe ngakavuluka muvua bena dibaka babidi bakatulongesha Bible kumpala batukankamije bua katubengi mudimu kampanda. Bakatulongesha ne: Yehowa katu muanji kutulomba bua kuenza bualu kampanda butudi katuyi mua kuenza.” Pa nanku bubidi buetu tuakitaba mudimu ne budisuile buonso.

Mu diela meji, tudi bamone se: dipanga kumanya dietu dia muakulu mukuabu ndituambuluishe bua kuangata muntu yonso anu mu mushindu wa muomumue. Tshilejilu, dibuela mu bisangilu bilombola mu muakulu mushilangane lumingu luonso nditufikishe ku dijingulula muvua bana betu badiumvua pavuabu ne bua kusomba mu bisangilu bienza mu Anglais kadi bikale bumvua anu bikese bivua biambibua. Bushuwa tuvua ne bua kulongolola bisangilu bimpe bua tuetu kumona mua kujingulula ngumvuilu wa tshidibu bamba. Misangu yonso Olive utu wandamuna lumue lua ku nkonko mu tshisangilu. Utu ulongolola diandamuna mu Anglais ne muanetu wa bakaji kampanda umukudimuinadi, ufunda nkudimuinu mu nshindumuinu wa maleta. Udi witaba ne: utu wela tshianza muulu ne dielakana bua kufila diandamuna. Imue misangu madikolela ende atu ajula tuseku. Kadi ebi kabiena bimutekesha mu maboko nansha. “Ndi mumanye se: bana betu batu banyisha diditanta dianyi,” ke mudiye wamba. “Bushuwa, diandamuna dianyi ditu dikankamija aba badi batambe kumanya muakulu bua kufila mandamuna mu tshisangilu.”

Buanyi meme, dienza miyuki ndishilangane kabidi, bualu ndi ne bua kushila mukudimunyi dîba panyima pa tshiambilu tshionso. Mbipepele bua kujimija dilondangana dia ngenyi yanyi. Ndi mumone se: ndi ne bua kuteka lungenyi bikole muaba umue ne kukepesha menemene malu anyi a kuamba. Kadi ntu mubianyishe.

Mudimu wetu mushilashilangane

Mu bimenga binene bivule bia mu Grande-Bretagne, bantu bàtù bakula miakulu ya matunga menyi mbatangalake, pamu’apa babidi mu musesu umue, ne pashishe udi ne bua kuenda mutantshi mule bua kupeta bakuabu. Kadi, paudi ubela muoyo mu muakulu wabu ne umona diandamuna, udi ubiumvua biakanangane. Bikala muanetu undi nshindikija ufila mukenji wa Bukalenge mu muakulu wa mututeleji, diandamuna ditu misangu mivule disanka didi dilenga mutshima.

Bushuwa, mudimu wa mu budimi bua muakulu muenyi ng’umue wa ku idi mitambe buimpe ituakapeta munkatshi mua bidimu bietu 40 bia mudimu wa Bukalenge. Didiunda dìdì mua kuenzeka didi dikemesha bikole. Kakuena mpata bua se: bantu bavule badi batamba kumanya bulelela lukasa ne dianyisha diondoke padibu babalongesha mu muakulu wabu wa ku tshilelelu. (Bienzedi 2:8, 14, 41) Bitu ne buenzeji bukole mu mpampakenu bua kumona bana betu ba balume ne ba bakaji bikale ne binsonji bia disanka ku ndekelu kua bisangilu, mu imue nsombelu bua dikala ne mushindu wa kuteleja bua musangu wa kumpala ne kumvua programe mujima mu muakulu wabu.

Patudi tuyisha ku nzubu ne ku nzubu, tudi tuenza madikolela bua kuenza nansha mbuelelu umuepele mu muakulu wa mututeleji, nansha mututu imue misangu tupetangana tuetu bine ne lutatu kampanda. Tshilejilu, muoyo utubu belangana kudi bena nzubu bakudi ba tshiena-Gujarati utu: Kemcho, udi umvuija patupu ne: “Muoyo au.” Mbimueneke se: tshilema tshingakenza umue musangu tshiakumvuika bu ne: mvua ngendeshila mushindu kampanda wa kafé mumanyike bimpe lumu. Kadi, ku nzubu mukuabu mulume ne mukaji bakafukisha mimuemue pangakabela muoyo mu tshiena-Gujarati. Diakamue bakatubueja mu nzubu e kutupesha kafé ne bukalanga buonso​—ki mbua nshindumuinu wa miaku mubi. Biakalua kumueneka se: bavua bulongo ne bamue ba ku Bantemu ba Yehowa ba mu kasumbu katuvua tukumbula, ne bakaleja disankidila dia bushuwa mu bulelela.

Muanetu wa bakaji kampanda muakudi wa Anglais uvua misangu mivule ushila nsongakaji kansanga uvua wakula tshiena-Chine bibejibeji mu lupolo kankenge lua bidimu. Ukavua mulombe nsongakaji eu imue misangu dilonga dia Bible dia ku nzubu dikena kufidila mfranga, kadi kabiakakumbana. Dimue dituku muanetu wa bakaji uvua ulonga tshiena-Chine wakamushindikija ne wakafila mukanda wa Udi mua kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba bukudimuna mparadizua mu muakulu au, ne muteleji eu musankididi wakawitaba ne lukasa luonso. Muikale mpindieu ne mukanda eu mu muakulu wende, wakitaba dilonga dia Bible. Miaku ayi mikese miakula mu muakulu wa nsongakaji ivua ne buenzeji buimpe kudiye.

Nshidimukilu mishilashilangane

Katuvua bamanye se: mu imue nshidimukilu balume kabatu basue bua bakaji babu kupatukabu nkayabu butuku. Ebi biakakolesha malu bikole bua bana betu ba bakaji bavule kubuelabu mu bisangilu bienza ku dilolo. Bimue binsanga bia bena Azi bitu bitaba ne: bansongakaji badi kabayi basungula bua kusedibua ne batungunuka ne kushala basombe kumbelu badi bapenda dîku. Tatuende wa muanetu wa bakaji kampanda nsonga uvua musue bua kudilunga bua pavua muanetu wa bakaji eu mubenge bua kusedibua kudi muntu kampanda uvua dîku dimusunguile. Eyowa, tshidi bana betu ba bakaji bu aba ne bua kutantamena ntshintu tshia pa buatshi! Kadi, paudi umona buenzeji budi nabu bulelela pa nsombelu wa mu dîku ne mushindu udi bulamatshi bua bana betu ba bakaji aba kudi Yehowa bukemesha baledi, mbualu bua mpatshi bushuwa.

Pa kuitaba mudimu eu, tuvua ne bua kuenza amue mashintuluka. Bangabanga ne tuetu kutuadija mudimu wa ngendu, biakudia bianyi bivua ne bua kuikala anu bu mu ndambilu wa mu Angleterre, kadi mpindieu biakudia ebi mbia muenya mukole, bimpe menemene. Tudi tudijinga mutuvua bapitshishe bidimu bivule kumpala kua tuetu kutuadija dianyisha tshikuku tshishilashilangane​—kumbukila ku mishipa mibishi too ne ku biakudia bilamba ndambilu wa bena Inde.

Matekemena malengele

Bidi bimueneka patoke ne: etshi ke tshikondo bua teritware idi yakula miakulu ya matunga menyi kudiundayi mu rejon mivule. Mikanda mivulavulayi idiku mpindieu mu miakulu mishilashilangane. Udi mua kumona dibenesha dia Yehowa bu mudibu benza bisumbu bipiabipia. Bana betu badi bamanye miakulu mikuabu batu bafumina mu bisumbu bia kulekule bua kuambuluisha.

Tshilejilu tshia pa buatshi tshivua diandamuna ku diyisha lumu luimpe lua Bukalenge mu Mfualansa. Bena tshimuangi bavule bafumine mu Zaïre ne mu matunga makuabu a mu Afrike bàdì bakula Mfualansa mbalue mu Grande-Bretagne bidimu biashadi ebi. Pakasabu tshisumbu tshia kumpala tshia Mfualansa mu Londres, bamanyishi ba Bukalenge batue ku 65 bakadisangishamu. Panyima pa tshidimu tshimue bungi buvua bufike ku bantu 117, ne ku buobu aba, bantu 48 bavua ku dîba ne ku dîba basadila bu bampanda-njila ba pa tshibidilu. Mutantshi mukese tshisumbu tshibidi tshiakenjibua bua kutabalela bipatshila bia didiunda. Mpindieu ntema mikole idi mua kufidibua kudi basankididi ba bulelela, bantu 345 ba kudibu bakabuela mu disekelela dia Tshivulukilu tshia mu 1995. Bena mapolome ba kale ba Gilada bavua basadile mu ditunga dia Benin, Côte d’Ivoire, Maroc, ne Zaïre badi mpindieu batumika ne malu mamonamona abu bua kutabalela teritware eu udi wenda udiunda, ne diandamuna didi dikemesha.

Mu dikumbula kampanda mu tshisumbu tshia muakulu wa Mfualansa, ngakatungunuka ne dilonga dia Bible ne nsongakaji kampanda muena Afrike. Patukavua pabuipi ne kumbuka, nsongakaji eu wakatusengelela ne: “Bu nuenu basue kanuyi to. Shalayi mutantshi.” Uvua ujinga anu bua kumanya bivule. Wakamvuluija Lidiya wa mu siekele wa kumpala.​—Bienzedi 16:14, 15.

Mudimu wetu wa kumpala uvua wa kuambuluisha tusumbu tukese tuvua tuakula miakulu ya matunga menyi bua kuluatu bisumbu. Mu tusumbu mùvuà bana betu benza Dilonga dia Mukanda dia Tshisumbu ku lumingu luonso, tuakabatekela Kalasa ka Mudimu wa Teokrasi kakepesha musangu umue ku ngondo. Ebi bidi bibambuluisha bua kuakulabu bimpe mu mudimu wa budimi. Pashishe badi batumika ku kakese ku kakese batangile ku dienza bisangilu bionso bitanu bia ku lumingu bia tshisumbu. Tukadi bamane kuikala ne bisumbu bipiabipia bidi biakula tshiena-Chine (Cantonais), Mfualansa, tshiena-Gujarati, tshiena-Japon, tshiena-Portugal, tshiena-Punjabi, tshiena-Tamil, ne tshiena-Pays de Galles.

Tudi kabidi banyishe disanka dia kubuela mu bisangilu bia bana betu bampata-matshi. Kutangila mudi bana betu bimba ne bianza biabu mbualu budi bulenga ku muoyo. Mujingulule ne: mu mudimu wabu batu bakula ku diambuluisha dia dinyungisha bitupa bia mubidi, ndi nganyisha madikolela abu matambe buimpe bua kuditua mu diyisha Bukalenge. Kudi bantu mene badi bakudimuna mu dinyungisha bitupa bia mubidi bua bampata-matshi badi bikale kabidi bampofu. Bidi bimueneka se: Yehowa udi ujadika ne: muntu nansha umue kêna ushala.

Bituikala tuvua mua kuenza dilomba dia pa buadi, divua ne bua kuikala dia muomumue ne dia Yezu: ‘Nulombe Mukalenge wa bintu bia kunowa, atume biende bena mudimu mu kunowa kuende.’ (Matayo 9:38) Bavule ba ku bana betu badi bitaba mudimu mukole wa kulonga miakulu ya bisumbusumbu bia bisa mu teritware wa tshisumbu tshiabu. Nansha mutudi katuyi bapeshibue mu tshishima mushindu wa kuakula miakulu mishilashilangane, bushuwa Yehowa udi unzulula mudimu mu teritware eu wa bu-misionere mu ditunga dietu​—teritware mubobe bua kunowa. (Yone 4:35, 36)​—Bu mudibi bilonda kudi Colin Seymour.

[Mêyi adi kuinshi]

a Mupatula kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu