Dishintulula dia dîyi

DISHINDUMUNA miaku ne bukole ndambu didi diambuluisha bantu bua kumvua biudi wamba. Kadi badi mua kubiumvua bimpe kabidi biwashintulula bukole ne lubilu ne tshiona tshia dîyi diebe. Nebileje kabidi bantu muudi umona mene malu audi wamba. Mushindu uudi wangata muyuki webe udi mua kuleja bateleji mua kuwangatabu pabu. Ke mutubi patudi mu bisangilu anyi mu buambi.

Dîyi dia muntu ntshintu tshia dikema; didi mua kushintuluka bikole bia menemene! Paudi ukuata nadi mudimu bimpe, muyuki webe udi mua kulengela, kujula bantu majiya, kubatua ku muoyo ne kubasaka bua kutumikila malu audi ubambila. Kadi bua kufika ku nunku, kuenza patupu tumanyinu pa miaba ya kushintulula dîyi, kubandisha anyi kukepesha lubilu ne kushintulula tshiona tshia dîyi ki nkumana bualu to. Kushintulula dîyi pa miaba eyi nekumueneke bu bintu bidienzela. Bantu kabakumvua bimpe to; ne muyuki kawakulengela bu muudi ubielela meji nansha. Dishintulula dîyi bimpe ditu difumina mu mutshima wa muntu.

Dishintulula dîyi dienza ne budimu kadiakukoka ntema ya bantu kuudi ne kulekela muyuki to. Kadi bantu nebumvue bilenga menemene malu audi wamba.

Akaja bukole bua dîyi. Umue mushindu wa kushintulula muudi wakula, nkuakaja bukole bua dîyi diebe. Kadi kabiena biumvuija kubandisha ne kupuekesha dîyi anu kunyima kua tusunsa bungi kampanda to; abi bidi mua kunyanga muyuki, ne bantu kabakukumvua bimpe to. Wewe ubandisha dîyi misangu ya bungi menemene, nebitonde kabidi bantu.

Dîyi diebe didi ne bua kukumbanangana ne malu audi wamba. Nansha paudi ubala bualu bua kuenza ne mitalu bu mudi budi mu Buakabuluibua 14:6, 7 ne 18:4, peshi bualu budi bulenga ku muoyo, bu mudi ebu budi mu Ekesode 14:13, 14, mbimpe kubandisha dîyi biakane. Bia muomumue kabidi, paudi ubala mulawu bu mudi udi mu Yelemiya 25:27-38, dibandisha ne dipuekesha dia dîyi didi mua kuambuluisha bua kupatula bimpe imue miaku patoke.

Kupu kabidi tshiudi wipatshila muoyo to. Tshilejilu, udi musue bantu benze tshintu kampanda anyi? Udi musue kupatula malu manene patoke anyi? Nanku, ubandishe dîyi ne budimu. Kadi kubandisha dîyi tshianana kudi mua kuikala kubi. Bua tshinyi? Bualu bua malu audi wamba adi mua kuikala alomba anu kuakula ne bulenga buonso ne muoyo mujima kupita kubandisha dîyi patupu. Netupinganyine tshilumbu etshi mu Dilonga dia 11.

Paudi upuekesha dîyi ne mayele, udi mua kujula ntema ya bantu. Kadi bitu bikengela kubandisha tshivuma tshia dîyi diakamue kunyima. Dîyi dikese disangisha ne tshivuma tshienza bu tshibanduluke bidi mua kuleja kanyinganyinga anyi buôwa. Kupuekesha dîyi kudi kabidi mua kuleja ne: malu audi wamba adi ne mushinga mushadile kudi makuabu. Kadi pikala dîyi anu dikese, nebileje ne: udi welakana, ne biudi wamba kabiena bikutuisha peshi kuena umona mushinga wabi to. Ke bualu kayi dîyi dikese ndia kuenza nadi mudimu ne mayele onso.

Shintulula lubilu lua dîyi. Miaku itu idipatukila bu mâyi patutu tuyikila matuku onso. Patutu ne disanka, tutu tuakula lukasa lukasa. Patutu tukeba bua bakuabu kukuatabu bitudi tuamba muaku ku muaku, tutu tuakula bitulu bitulu.

Pabi, bantu bapiabapia ba bungi batu bapita ku tshiakuilu kabatu bashintulula lubilu mu diakula to. Bua bualu kayi? Mbualu batu balongolola miaku ya kuamba bimpe menemene. Batu mene bayifunda yonso. Padibu kabayi bafunde malu onso, batu bamba kukuata miaku yonso ku muoyo. Ke bua tshinganyi badi bamba malu onso anu ne lubilu lua mushindu umue. Kumanya mua kukuata mudimu ne plan nekubambuluishe.

Kubandisha dîyi lubilu mu tshiputuku nkubi, bualu nkuenze anu bu patu kampusu kenda kendakana kamona mbua katumpika kadiela lubilu. Kuakudi lukasa lukasa bifuana biakupangisha mua kushindumuna miaku biakane to.

Kuikadi ubandisha upuekesha dîyi amu panyima pa mutantshi bule kampanda to. Kuenza nunku nekunyange muyuki webe. Dishintuluka dia dîyi edi didi ne bua kukumbanyina malu audi wamba, muudi musue ne: bantu bumvue, ne tshiudi wipatshila. Lubilu luikale luakane. Tshilejilu, bua kuleja disanka, akula lukasa anu muutu wenza dituku dionso amu. Akula kabidi lukasa paudi wamba malu adi kaayi ne mushinga wa bungi peshi paudi ulonda bualu budi ne tuntu tukuabu tudi katuyi menemene ne mushinga to; nunku muyuki kawakulua mumakane to. Kadi bijadiki ne malu manene ne nkomenu bitu bikengela kuya nabi bitekete bitekete.

Shintulula tshiona tshia dîyi. Elabi meji ne: muntu udi wimba tshiombelu kampanda mutantshi bu wa dîba dijima anu ne note anyi muadi umue: utshididisha bikole, utshididisha bitekete; imue misangu uya lukasa, mikuabu uya bitekete. Nansha mudiye ushintulula bukole bua muadi ne lubilu lua tshiombelu tshiende, “mijiki” kayena yumvuika milenga menemene to, bualu tshiona tshiayi katshiena tshishintuluka to. Bia muomumue kabidi, padi dîyi dietu anu ne tshiona tshimue, kadiakusankisha bantu nansha.

Kadi tumanyayi ne: dishintulula tshiona kaditu mumue mu miakulu yonso to. Tshilejilu, mu miakulu itubu bashindumuna miaku ne tshikuma bu mudi tshiena-Chine, kushintulula tshiona kudi mua kushintulula ngumvuilu wa muaku. Kadi nansha nanku, mu miakulu ya nunku, kudi mushindu udi muntu mua kuenza bua kushintulula ngakuilu wende. Udi mua kuluangana bua kushintulula tshiona tshia dîyi diende ndambu eku mulame bikuma bia miaku. Nenku tshikuma tshikole udi utshikolesha bikole, tshikuma tshikese udi utshitekesha menemene.

Nansha miakulu idi kayiyi ya tshikuma, dishintulula tshiona tshia dîyi didi mua kufila ngenyi ya bungi. Tshilejilu, dibandisha kakese tshiona ne bukole bua dîyi kabidi didi mua kuambuluisha bua kushindika malu. Peshi dishintulula tshiona didi mua kuleja bunene nansha bule bua tshintu. Dibandisha dîyi ku ndekelu kua tshiambilu didi mua kuleja ne: ndukonko. Bua mikuabu miakulu, bitu bikengela kupuekesha dîyi.

Musangelu ne disanka bitu bilomba kubandisha tshiona. (Mu miakulu idibu bakula ne mêyi a bikuma, bidi mua kulomba didiundisha bunene bua dîyi bikole.) Bitu bikengela kupuekesha dîyi bua kuleja kanyinganyinga ne dibungama. (Mu miakulu idibu bakula ne mêyi a bikuma, udi ukepesha bunene bua dîyi.) Bintu bu mudi dibungama ne disanka bitu biambuluisha ngamba-malu bua malu adiye wamba kulengawu mutshima wa bantu. Paudi wakula bualu buabi, kuambi anu miaku to. Dîyi diebe dileje ne: udi pebe ubiumvua.

Pa kushintuluila dîyi. Dishintulula dîyi ditu dituadijila penyi? Anu pautshidi usungula malu a muyuki webe. Muyuki wowu muwule anu ne dieleshangana meji peshi dikankamijangana, kuakupeta menemene mushindu wa kushintulula dîyi to. Nanku enza bua muyuki webe wikale ne malu mashilangane ne a mushinga.

Tuambe tshilejilu ne: wewe mumane kufika munkatshi mua diakula, udi umona ne: muyuki webe mmumakane. Newenze tshinganyi? Ushintulule malu. Mushindu kayi? Udi mua kubulula Bible, kulomba bateleji bua babulule pabu Bible yabu, mpindieu kubala mvese pamutu pa kuakula patupu. Peshi udi mua kuenza tshiambilu tshilua lukonko, kuanji kuikisha bua kushindika bualu. Udi kabidi mua kufila mufuanu mupepele. Ke mutu bangamba-malu bapiluke benza. Kadi nansha wewe ne dimanya dia bishi, ulonde malu aa paudi ulongolola muyuki webe.

Dishintulula dîyi ditu dishemesha muyuki. Wewe mukuate nadi mudimu mu mushindu mulenga ne muakanyine, muyuki webe neumvuike bimpe ne bantu nebumvue disanka dia kuulonda.