DILONGA DIA 15
Mmuenekelu muimpe
MMUENEKELU webe udi uleja tshiudi. Nansha mutu Yehowa utangila yeye malu adi mu mutshima, pa tshibidilu bantu batu buobu “batangila amu mpala, ne mushindu udi muntu.” (1 Sam. 16:7, MMV) Wewe muikale ne mankenda ne nsuki miakaja bimpe, bantu nebambe ne: udi muntu udi udinemeka; bushuwa nebajinge kukuteleja. Mvuadilu webe mulenga udi uleja tshidi tshitendelelu tshienu ne mudi Nzambi unudi nutendelela.
Mibelu ya kulonda. Bible kêna ufila mikenji ya bungi pa mmuenekelu wa muntu to, kadi udi ne mibelu ya meji idi mua kutuambuluisha bua kuangata mapangadika a nsongo. Dîyi diende dinene didi diamba ne: tuenze “malu onso bua kutumbisha Nzambi.” (1 Kol. 10:31) Mmêyi manene kayi makuabu adi atangila mmuenekelu wetu adiku?
Tshia kumpala, Bible udi utulomba bua mubidi ne bilamba bietu bikale ne mankenda. Yehowa wakapesha Isalele wa kale mikenji pa mankenda. Tshilejilu, pavua bakuidi benza mudimu, bavua ne bua kuowa mâyi ne kusukula bilamba biabu mêba kampanda. (Lew. 16:4, 24, 26, 28) Eyowa, nansha mudi bena Kristo kabayi ne bua kulonda Mikenji ya Mose, badi balonda mêyi manene avuamu. (Yone 13:10; Buak. 19:8) Nangananga patudi tuya muaba wa kutendelela Nzambi anyi mu buambi, mubidi ne mukana ne bilamba bietu bidi ne bua kuikala ne mankenda, kabiyi bilenduisha bantu. Aba badi ne miyuki ne manaya a bilejilu badi ne tshia kuikala ne mankenda. Kuikala ne mmuenekelu mulenga kudi kupa Yehowa ne bulongolodi buende lumu.
Tshibidi, Bible udi utulomba bua kuikala ne bupuekele ne meji makane. Paulo wakalomba bena Kristo bantu bakaji bua ‘badilengeje kabayi [ne bupuekele ne meji makane]. Baluke nsuki pa ndukilu mulenga. Kabavuadi bilengejilu bia tshiamu tshia mpawungi [anyi, or], nansha bia mabue a busanga, nansha bilamba bia mushinga mukole. Kadi badilengeje ne malu mimpe adibu benza. Ke bidi bakaji badi banemeka [Nzambi] ne bua kuenza.’ (1 Tim. 2:9, 10, MMV) Bantu balume pabu badi ne bua kulonda mubelu eu mu mvuadilu ne nkoseshelu wa nsuki yabu.
Muntu udi ne bupuekele kêna unyingalajangana kapayi bualu anyi ukeba ne: bantu bamumone anu yeye nansha. Meji makane adi afikisha muntu ku dikala ne budimu ne disunguluja dia malu. Muntu udi ne ngikadilu eyi udi ne nkatshinkatshi mu malu adiye wenza bualu udi unemeka mikenji ya Nzambi. Muntu udi ne ngikadilu eyi udi mua kuvuala bilenga kadi nansha nanku udi wepuka miodele ya nsuki ne bilamba bidi bikoka mêsu a bantu bonso. (1 Yone 2:16) Katupu mêyi manene aa muoyo patudi ku muaba wa kutendelela, mu buambi anyi patudi tuenza malu makuabu. Nansha bilamba bietu bia matuku onso bidi ne bua kuleja meji makane ne bupuekele. Bu mututu tuyisha imue misangu patudi ku mudimu anyi mu tulasa, mbimpe tuikale tuvuala bintu biakanyine, bia mankenda ne bidi bileja bupuekele nansha mudibi mua kuikala bishilangane ne bitutu tuvuala patutu tuya mu bisangilu ne mu mpungilu.
Tshidibi, tuetu bonso katutu tuvuala mumue to; ne kabena batulomba bua kuvuala mumue to. Muntu ne muntu utu ne wende mvuadilu udiye wanyisha, ne kakutu bualu to. Kadi mêyi a mu Bible adi ne bua kutulombola.
Mupostolo Petelo wakamba ne: “muntu musokoma wa mu mutshima” udi ne mushinga wa bungi kupita nsuki ne bilamba. (1 Pet. 3:3, 4) Padi mitshima yetu miuwule ne dinanga, ne disanka, ne ditalala, ne bulenga, ne ditabuja dikole, ngikadilu eyi ke bietu bilamba bia mu nyuma bidi biambika Nzambi lumu menemene.
Tshisatu, Bible udi utulomba bua kutangila bikala mmuenekelu wetu muakaja bimpe. 1 Timote 2:9 udi wakula bua ‘bilulu biakanyine’ anyi mvuadilu wa kanemu. Nansha mudi mupostolo Paulo wakula bua bantu bakaji, bantu balume badi pabu ne bua kulonda mubelu eu. Tshintu tshidi tshiakanyine tshitu tshiakaja bimpe. Babanji ne bapele badi mua kuikala ne mmuenekelu muakanyine.
Nsuki ke tshintu tshia kumpala tshitu bantu bamona. Idi ne bua kuikala miakaja bilenga. Tshidibi, bibidilu bia muaba udi muntu ne nsuki idiye nayi ke bidi bifikisha ku dienza nsuki modele kampanda anyi kansanga. Mu 1 Kolinto 11:14, 15, mupostolo Paulo udi ufila mubelu pa nsuki, ufila mubelu udi kauyi upua bintu bibidi ebi muoyo. Kadi padi nsuki ya muntu mulume imuvuija bu muntu mukaji ne muntu mukaji pende ulua bu muntu mulume, abi biabengianganyi ne mêyi a mu Bible.—Dut. 22:5.
Bua muntu mulume, mmuenekelu udi kabidi ulomba dikosa mustashe wende. Muaba udi bantu bamona mustashe bu tshintu tshimpe, bidi bikengela kuupempa biakane.
Tshinayi, mmuenekelu wetu kêna ne bua kuleja ne: tudi banange njila ne bintu bia panu to. Mupostolo Yone udi utudimuisha ne: ‘Kanusu malu a ba pa buloba, anyi bintu bia pa buloba.’ (1 Yone 2:15-17) Bantu batu benza malu mabi a bungi. Yone udi utela nkuka ya mubidi wetu udi ne mpekatu ne diditambisha bua bintu bitudi nabi. Bible udi kabidi wakula bua lungenyi lua buntomboji peshi dibenga kutumikila bamfumu. (Nsu. 17:11; Ef. 2:2) Bantu batu balejila ngikadilu mibi eyi ku mvuadilu ne ngakajilu wabu wa nsuki. Udi ubasangana bavuala bintu kabiyi biakanyine, bijula majinga mabi, bifuatuluke, bikale ne mifudi ne manyanu. Ntemu wa Yehowa kêna mua kuikala mushindu au to.
Pamutu pa kulonda bantu ba nunku, bua tshinyi kubenga kuidikija bana betu balume ne bakaji badi bapie mu nyuma? Tshilejilu, bansonga badi basue kulua bangamba-malu ba patoke badi mua kuidikija mmuenekelu wa aba batu benza miyuki ya patoke. Tuetu bonso tudi mua kulonda tshilejilu tshia bana betu bakadi bayishe matuku a bungi.—1 Tim. 4:12; 1 Pet. 5:2, 3.
Tshitanu, patudi tukeba tshintu tshiakanyine, tuvuluke ne: nansha ‘Kristo kakadisankisha’ to. (Lomo 15:3) Tshintu tshia kumpala tshivua Yezu ukeba tshivua kuenza disua dia Nzambi. Yezu uvua kabidi wanji kukeba kuambuluisha bantu bakuabu pamutu pa kuenza malu avuaye yeye musue. Pikala mpindieu bantu ba muaba utudi tuyishila kabayi banyisha mvuadilu ne ngakajilu wetu wa nsuki, tuenze tshinyi? Tuetu ne budipuekeshi bua buena buvua nabu Yezu, netufike ku diangata dipangadika dimpe. Mupostolo Paulo wakamba dîyi edi: ‘Katuena basue kulenduisha muntu nansha umue.’ (2 Kol. 6:3, MMV) Ke bualu kayi tudi mua kulekela ngakajilu wa nsuki anyi bintu kampanda bia kuvuala pikala bantu kabayi babianyisha.
Ngimanyinu. Mmuenekelu muimpe udi kabidi ulomba kuikala ne ngimanyinu muakanyine. Kadi, tuetu bonso katutu tuimana mushindu umue to, ne katuena ne bua kuidikija mushindu kansanga nansha. Nansha nanku, Mukanda wa Nzambi udi uleja ne: kuimana buololoke kudi kuleja mutudi bimpe ne batekemene malu malenga. (Lew. 26:13; Luka 21:28) Kadi, bua dienza mudimu matuku a bungi anu muiname, bua bukulakaje anyi bua butekete bua mubidi, muntu udi mua kupanga mua kuimana mululame peshi udi wimana mueyemene anu ku tshintu. Kadi mpindieu bua badi mua kuimana balulame kadi kabayi bimana nanku, bidi bimueneka bu badi kabayi ne meji kaba kamue peshi bu badi basue kulomba luse. Bia muomumue, nansha mudibi kabiyi bibi bua kutekaku ku misangu bianza pa tshiakuidi, kutshieyemena nkubi, bantu badi bamona ne: kuena ne disanka to.
Bintu biakaja bimpe. Pa kumbusha mmuenekelu wetu udi ne bua kuikala muimpe, bia mudimu bietu bia buambi bidi pabi ne bua kuikala ne mankenda, biakaja bionso bimpe.
Bible webe. Muntu yonso katu ne mushindu wa kupeta Bible mupiamupia padi wende ulua wa kale to. Kadi nansha Bible utudi nende yeye muikale ukadi ne matuku a bungi, bidi ne tshia kumueneka se: tuvua bamulame bilenga.
Kudi mishindu ya bungi ya kuela bintu mu tshibuta tshia kuyisha natshi, kadi bintu ebi bidi ne bua kuikala biakaja bionso bimpe. Kutuku muanji kumona mabeji amata panshi padi muntu usua kubala Bible mu buambi anyi ku tshiakuidi mu bisangilu anyi? Wewe uvua muanji kushala mutangile mabeji aa, ki mmuomu anyi? Nanku, wewe muteke mabeji muaba mukuabu nebikale bimpe, kabiakupumbisha bantu bua kukuteleja to. Umanye kabidi ne: mu imue miaba, bantu kabatu basue kuteka Bible anyi mukanda udi wakula malu a Nzambi panshi to.
Mmuenekelu muimpe mbualu budi ne bua kutusama ku muoyo. Bantu badi batuamba bilondeshile mmuenekelu wetu. Kadi tshitudi menemene tukenketela mmuenekelu wetu bimpe mbualu tudi basue ‘kutumbisha diyisha dia Nzambi, Musungidi wetu, mu malu onso.’—Tito 2:10.