Dienza mudimu ne plan

BANTU ba bungi batu batshina padibu babambila bua kuenza muyuki ne plan. Batu badiumvua bimpe padibu bafunda malu onso anyi padibu baakuata ku muoyo.

Pabi mu bulelela, tutu tuakula matuku onso aa katuyi bafunde malu onso pa mabeji to (Bu mudi patutu tuyikila ne bena dîku dietu anyi balunda, patutu mu buambi, ne patutu tusambila nkayetu anyi ne bantu bakuabu).

Kutu dishilangana padi muntu udi wenza muyuki mufunde malu onso muaku ku muaku peshi muenze plan tshianana anyi? Nansha mudi malu mafunda onso mua kutuambuluisha bua kuamba bintu bijalame ne miaku mimpe, kaatu alenga mutshima bia bimpe menemene to. Tshilejilu, paudi ubala biambilu bivule, lubilu ne dishintulula dîyi kabiakuikala mumue ne pautu wakula pa tshibidilu to. Pawikala ne ntema yebe yonso anu ku malu audi mufunde, bantu kabakukuteleja bimpe to, bualu badi bamona se: kuena nabu ku muoyo menemene to, ne kuena ukeba kuamba malu adi mabakanyine to. Bua muyuki kusankisha bantu menemene, mbimpe kuakula kuyi anu ubala to, bienza anu bu badi bayikila.

Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kadi katuambuluisha mu nsombelu wetu wa matuku onso. Patutu tupetangana ne balunda, katutu tupatula dibeji ne tubalamu malu bua ikale mimpe to. Mu buambi, katutu tuya ne dibeji difunda malu atuikala mua kuya kuakula bua kubenga kupua makuabu muoyo to. Padibu batupeshe mudimu mu kalasa bua kuleja mua kuyisha mu nsombelu eyi, tudienzeje bua kuikala badilekelele anu bu mutubi menemene. Wewe mudilongolole bilenga, neumone ne: plan (wa mu mutu anyi mufunda) mmukumbane bua kutuvuluija malu manene atudi ne bua kuamba. Kadi mmunyi muudi mua kupeta muoyo mukole bua kuakula ne umue wa ku plan ibidi eyi?

Longolola ngenyi yebe. Bua wewe kuenza mudimu bimpe ne plan, tshia kumpala, ulonge ngenyi yebe bilenga. Kabiena bisua kuamba ne: usungule miaku ya kuakula nayi to. Kadi bidi biumvuija kuela meji kumpala kua kuakula.

Tutu tumona dituku dionso edi bantu badi ne luzuku mu diakula bamba mu tshiputuku mêyi avuabu kabayi mua kuamba, ne tumona bibatonda pashishe. Bakuabu bantu batu buobu bamba bualu bumue, baya ku bukuabu ne anu nanku. Bua kuluangana bimpe ne ngikadilu mibi ibidi eyi, bidi bikengela kutukija ne kuenza plan mukese wa mu mutu kumpala kua kutuadija kuakula. Bangabanga anji ikala ne tshipatshila kampanda mu mutu, pashishe keba malu audi ne bua kuenza bua kutshikumbaja, ne tuadija mpindieu kuakula.

Udi udilongolola bua kuya mu buambi anyi? Anji longolola ngenyi ya biwamba ne pashishe keba dîba dia kuela mikanda mu tshibuta. Biwikala ukeba bua kulonda dileja dia mu Mudimu wetu wa Bukalenge, udibale misangu mivule bua kukuata ngenyi minene bimpe. Amba mu tshikoso malu manene adimu mu tshiambilu tshimue peshi bibidi. Ubiambe bilondeshile bumuntu buebe ne malu adi mu teritware webe. Neumone mudibi bikuambuluisha bikole bua kuikala ne plan wa mu mutu eu. Kadi udi mua kuikala ne bintu kayi mu plan eu bidi mua kukuambuluisha? (1) Mu mbuelelu webe, ukebe tshintu tshidi mukana mua bantu ba mu teritware. Lomba muntu bua akule pende. (2) Keba tshintu kampanda tshisunguluke tshiudi mua kuamba pa tshiena-bualu atshi, ubueje mvese umue anyi ibidi idi ileja tshidi Nzambi mulaye bua kujikija lutatu alu. Pikalaku mushindu, ushindike ne: Yehowa neajikije tshilumbu atshi ku diambuluisha dia Bukalenge buende anyi mbulamatadi wende wa mu diulu. (3) Enza bua muntu angate dipangadika kampanda bua binudi nuyukila nende. Udi mua kumupesha tshintu kampanda tshia kubalaye ne (anyi) kumulomba bua kulonga nende Bible, pashishe kumvuangana bua nuenu kulua kupetangana kabidi dikuabu dituku.

Plan udi muakanyine muaba eu, ng’wa mu mutu. Wewe musue kuenza mudimu ne plan mufunde bua kuyisha muntu wa kumpala, plan eu ikale ne miaku mikese ya mbuelelu, ne mvese umue peshi ibidi, ne malu makese a kuamba mu nkomenu. Dilongolola ne dienza mudimu ne plan nedituambuluishe bua kubenga kuamba bintu kabiyi bibotakane, dituambuluisha bua kutokesha mukenji wetu bua muntu kuumvuaye bimpe ne bua ashale nawu kayi uupua muoyo.

Pikala lukonko anyi malu adi apumbisha mayuki bikale mu teritware webe, wenze makebulula pa bualu ebu. Mbimpe kukeba bualu buakanyine bumue anyi abidi ne imue mvese miakanyine kabidi idi mua kumana bualu ebu. “Biena-bualu bia kuyikilangana pa Bible” peshi malu mafunda ne maleta mafiikisha bikole mu mukanda wa Comment raisonner à partir des Écritures bidi mua kuenza plan uudi ukeba. Udi mua kupeta kabidi mêyi mimpe kampanda mu mukanda mukuabu. Enza plan muîpi ne fundamu kabidi mêyi audi mupete aa, umuele mu bintu bia kuya nabi mu buambi. Padi muntu ukuela lukonko anyi ujula tshilumbu, muleje ne: udi musue kumuleja malu atudi tulongesha. (1 Pet. 3:15) Enza mpindieu mudimu ne plan webe bua kuandamuna.

Pawikala ne bua kuenza disambila bua dîku dienu, bua kasumbu ka dilonga dia mukanda, anyi bua tshisumbu tshienu, mbimpe bangabanga wanji ulongolole kabidi ngenyi. Tshilejilu, bilondeshile Luka 11:2-4, Yezu wakapesha bayidi bende plan wa disambila dilenga. Solomo wakenza disambila dile dituku dia dibanjija ntempelo. Bidi bimueneka ne: uvua muanji kuela meji kumpala kua kudienza. Wakanji kuakula bua Yehowa ne malu avuaye mulaye Davidi; kulua kuakula bua ntempelo; ne pashishe kuakula bua nsombelu misunguluke ne bua bantu. (1 Bak. 8:22-53) Bilejilu ebi bidi mua kutuambuluisha.

Plan webe ikale mupepele. Plan webe ng’wa kuenza nende muyuki anyi? Mmalu bungi kayi ikalamu?

Kupu muoyo ne: mudimu wa plan ng’wa kukuvuluija ngenyi. Bumue, bidi mua kuikala bimpe bua kufunda biambilu bikese bia mbuelelu webe. Kadi panyima, ushindamene pa ngenyi, pamutu pa miaku. Biwasungula kufunda ngenyi ayi mu biambilu, ufunde biambilu bîpi bîpi. Mbimpe malu manene makese patupu aa ikala amueneka ne lukasa. Udi mua kufunda malu aa ne maleta manene peshi kuelaku tulongo anyi kuafunda mu kulere peshi dikala dikuabu. Udi mua kufunda mpindieu muinshi mua bualu bunene ngenyi idi ibualabaja. Funda mvese yudi musue kubala. Bitu bimpe kubadila mvese mu Bible nkayende buludiludi. Enza tumanyinu bua mifuanu iwafila. Udi mua kuikala kabidi ne amue malu malenga mangatshila mu mikanda idi kayiyi yetu ya Bantemu. Bua wewe kuamba malu majalame, malu ebe adi pa dibeji ikaleku a bungi ndambu. Plan yeye muenza ne bulongame ne mutokesha biakane, bidi bipepela bua kuenza nende mudimu.

Bamue batu benza mudimu ne plan muikale ne malu makese tshianana. Udi usangana plan eu muikale anu ne miaku mikese idi ne mushinga wa bungi, mvese ya kuambabu mu mutu, ne bintu bizola bidi bibambuluisha bua kuvuluka ngenyi. Tuntu tukese tua nunku tudi tubambuluisha bua kuamba malu malondangane bimpe, benza anu bu badi bayukila ne bantu. Ke kipatshila ka dilongesha edi mene.

Kubanga ku dibeji dia 39 too ne ku dia 42 mu mukanda emu, mudi tshiena-bualu ne: “Mua kuenza plan wa muyuki.” Wewe mutshibale paudi wenza mudimu pa dilonga dia 25 edi, mbimpe be!

Mua kuenza mudimu ne plan. Tshipatshila tshiebe katshiena amu tshia kulongolola muyuki mu plan to; kadi ntshia kukuata nende mudimu biakane.

Tshintu tshia kumpala tshia kuenza bua kukuata mudimu ne plan nkulongolola muyuki. Tangila mutu wa bualu, bala bualu bunene buonso, keba diumvuangana didi pankatshi pa bualu bunene buonso ne mutu wa bualu munene. Manya dîba diudi mua kupitshisha ne bualu bunene buonso. Mpindieu pingana ne longa bualu bunene bua kumpala. Tangila bijadiki ne mvese ne mifuanu ne bilejilu biudi musue kuenza nabi mudimu mu bualu bunene abu. Bala tshitupa etshi misangu mivule too ne paudi utshiumvua bimpe. Wenze nunku ne bualu bunene ne bualu bunene buonso. Keba malu audi mua kulekela bua kubenga kupitshisha dîba. Wewe mumane kujikija, bala mpindieu muyuki mujima. Kushindamenyi pa miaku to, shindamena pa ngenyi. Kukuatshi muyuki ku muoyo to.

Mbimpe kutangila bantu paudi wakula. Panyima pa dibala dia mvese, bidi bikengela kuamba tshiudi mumufidile kuyi utangila pa dibeji diebe to. Paudi kabidi ufila mufuanu, uulonde muutu wenza anu bu udi ulondela balunda bebe malu, kuubadi to. Mu diakula, kuikadi utangila dibeji diebe bua kubala tshiambilu ne tshiambilu tshionso nansha. Malu audi wamba wowu umukile mu mutshima webe, neulenge mitshima ya badi bakuteleja.

Wewe mumanye kuenza mudimu ne plan, wedi tshidia tshinene bua kulua ngamba-malu muimpe.