TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w98 15/3 dib. 24-25
  • Kabakadipetesha dîna dia butumbi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Kabakadipetesha dîna dia butumbi
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Dipangila dinene
  • Nimerode​—Ntomboji muena dikamakama
  • Bua tshinyi tudi dijinga ne Bukalenge bua Nzambi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia bantu bonso)—2020
  • Malu manene a mu mukanda wa Genese: Tshitupa I
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2004
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
w98 15/3 dib. 24-25

Kabakadipetesha dîna dia butumbi

BIBLE kêna utela mêna a bibaki ba tshibumba tshia Babela tshiende lumu lubi. Muyuki udi wamba ne: ‘Bakambilangana ne: Tuyayi kuasa musoko ne tshibumba tshile, musonga watshi neufike mulu mu matutu: tuikale ne dîna dia butumbi, bua katutangadiki pa buloba buonso.’​—Genese 11:4, disendamija miaku ndietu.

Bavua banganyi? Muanda eu wakenzeka bidimu bu 200 panyima pa Mvula munene. Mu tshikondo atshi Nowa, muikale ne bidimu bitue ku 800, uvua musombe munkatshi mua binunu bivule bia ndelanganyi yende. Bonso bavua bakula muakulu umue ne basombe pamue mu rejon munene muvuaye musombele ne bana bende panyima pa Mvula munene. (Genese 11:1) Tshikondo kampanda kunyima, tshinga tshitupa tshia bantu aba bavulavulayi tshiakaya ku Est ne ‘tshiakasangana mpata munene mu buloba bua Shinâ.’​—Genese 11:2.

Dipangila dinene

Mu mpata eu ke muvua tshisumbu etshi tshiangatshile dipangadika dia kutombokela Nzambi. Mushindu kayi nanku? Ee, Yehowa Nzambi uvua muleje dilongolola diende pakatuminaye bena dibaka babidi ba kumpala dîyi bua ‘balelangane, bakumbane ba bungi, buuje buloba tente.’ (Genese 1:28) Bakambuluila Nowa ne bana bende dîyi edi panyima pa Mvula munene. Nzambi wakabambila ne: ‘Nuenu kabidi nulelangane, nukumbane, nuvulangane ba bungi pa buloba, nukumbanepu.’ (Genese 9:7) Mu dibenga buludiki bua Yehowa, bantu bakasa tshimenga bua kabamonyi mua ‘kutangalaka pa buloba buonso.’

Bantu aba kabidi bakatuadija kuibaka tshibumba ne tshipatshila tshia kudipetesha “dina dia butumbi.” Kadi bishilangane ne matekemena abu, kabakajikija luibaku lua tshibumba etshi. Muyuki wa mu Bible udi uleja ne: Yehowa wakakodiakaja muakulu wabu bua kabamonyi mua kumvuangana. Muyuki mufundisha ku spiritu udi wamba ne: ‘Nunku Yehowa wakabamuangalaja pa buloba buonso, bakalekela kuasa musoko.’​—Genese 11:7, 8.

Dipangila dinene dia mudimu eu wa njiwu ndiela kashonyi kudi muanda wa se: mêna a bibaki kaatu manji ‘kutumba,’ anyi mamanyike bikole. Bushuwa, mêna abu ki mmamanyike ne akadi majimine mu miyuki ya bantu. Kadi bidi munyi bua Nimerode, kankanunuina ka Nowa? Ki nyeye uvua ntunga-mulongo wa buntomboji ebu buenzela Nzambi anyi? Dîna diende ki ndimanyike bikole anyi?

Nimerode​—Ntomboji muena dikamakama

Kakuyi mpata, Nimerode uvua ntunga-mulongo mu tshisumbu tshia bantomboji. Genese nshapita 10 udi umuleja bu “tshilembi tshikole ku mesu kua Yehowa.” (Genese 10:9) Mifundu idi yamba kabidi ne: “uvua tshilobo tshia kumpala tshia pa buloba.” (Tshibangidilu 10:8, MMM) Nimerode uvua muluanganyi wa mvita, muntu wa tshimvundu. Wakalua mukokeshi wa bantu wa kumpala kunyima kua Mvula munene, muditeke nkayende bu mukalenge. Nimerode uvua kabidi muibaki. Bible udi umuleja bu muenji wa bimenga muanda-mukulu, pamue ne Babela.​—Genese 10:10-12.

Nunku, Nimerode​—muluishi wa Nzambi, mukalenge wa Babela, ne muibaki wa bimenga—​wakadifila kakuyi mpata mu luibaku lua tshibumba tshia Babela. Kakadipetesha dîna dia butumbi anyi? Pa bidi bitangila dîna dia Nimerode, E. F. C. Rosenmüller, mushikuluji wa nshidimukilu ya ku Orient wakafunda ne: “Dîna dipesha Nimerode divua difumina ku [ma·radhʹ], ‘wakatomboka,’ ‘wakapambuka,’ bilondeshile ngumvuilu wa tshiena-Ebelu.” Pashishe Rosenmüller udi umvuija ne: “Misangu mivule bena ku Orient batu ne tshibidilu tshia kubikila bantu babu bende lumu mu mêna minyika kunyima kua lufu, kudi kufumina, imue misangu, dipetangana didi dikemesha pankatshi pa mêna ne malu menza.”

Bashikuluji kabukabu badi bitaba mmuenenu wa se: dîna dia Nimerode kadivua dîna dinyika ku tshilelelu. Kadi, badi badiangata bu dîna dimuinyika pashishe bua diakanangane ne ngikadilu wende wa buntomboji kunyima kua ngikadilu eu mumane kumueneka patoke. Tshilejilu, C. F. Keil udi wamba ne: “Dîna nkayadi, Nimerode difumine ku [ma·radhʹ], ‘netutomboke,’ didi dileja dikandamana kampanda dia tshimvundu ku mêsu kua Nzambi. Nditambe kusunguluka mu mushindu wa se: didi mua kuikala dimupesha anu kudi bena mu tshikondo tshiende, ne nenku dilue dîna diende.” Mu note kuinshi kua dibeji, Keil udi utela mushikuluji wa malu a kale Jacob Perizonius wakafunda ne: “Ndi mua kuitaba ne: muntu eu [Nimerode], muikale tshilembi muena luonji ne munyunguluka kudi tshisumbu tshia balunda, bua kumona mua kusaka bantu badi bashale ku buntomboji, misangu yonso uvua ne dîyi edi mukana muende ne uvua udipatula [wamba] ne: ‘nimerode, nimerode,’ mmumue ne: ‘Tutombokayi! Tutombokayi!’ Nenku, panyima pa bikondo, bakamubikila kudi bakuabu, nansha Mozese muine, mu dîyi adi bu dîna diende.”

Kakuyi mpata, Nimerode kakadipetesha dîna dia butumbi. Mbimueneke se: dîna dimuinyika ku tshilelelu ki ndimanyike. Kadivua difunda mu miyuki ya kale, bia muomumue ne mêna a aba bakamutua mu nyima. Nimerode kavua nansha mushiye ndelanganyi bua kulama dîna diende. Pamutu pa kupeta butumbi ne lumu, mbamuvuadike lumu lubi. Dîna dia Nimerode ndimusunguluje bua kashidi bu ntomboji muena dikamakama wakaluisha Yehowa Nzambi mu mushindu mubule lungenyi.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu