Udi ne bua kuikala muntu wa mushindu kayi?
“Nudi ne bua kuikala bantu ba mushindu kayi mu bikadilu bia tshijila ne mu bienzedi bia dilamata Nzambi!”—2 PET. 3:11.
1, 2. ‘Tudi ne bua kuikala bantu ba mushindu kayi’ bua Nzambi kutuanyishaye?
TUTU tuditatshisha bikole bua kumanya mutu bantu bakuabu batumona. Kadi bu mutudi bena Kristo, katuenaku mua kuditatshisha bikole bua kumanya mutu Yehowa utumona anyi? Bushuwa, yeye ke Muntu mutambe bunene wa mu diulu ne pa buloba, ne yeye ke ‘mushimi wa mâyi a muoyo.’—Mus. 36:9.
2 Pavua mupostolo Petelo wakula bua ‘mushindu utudi ne bua kuikala’ ku mêsu kua Yehowa, wakatudimuija bua kuikala ne ‘bikadilu bia tshijila ne bienzedi bia dilamata Nzambi.’ (Bala 2 Petelo 3:11.) Bua Nzambi kutuanyishaye, “bikadilu” bietu bidi ne bua kuikala bia tshijila, mmumue ne: tudi ne bua kuikala bakezuke mu bikadilu, mu lungenyi ne mu nyuma. Tudi kabidi ne bua kuleja “bienzedi bia dilamata Nzambi,” kumuleja kanemu ne kumulamata bikole. Nunku, kukeba bua atuanyishe kudi kutangila bikadilu bietu ne tshitudi munda muetu menemene. Bu mudi Yehowa ‘mutetshi wa mitshima,’ mmumanye bituikala ne bikadilu bia tshijila ne bituikala bamulamate ne muoyo mujima anyi katuyi bamulamate.—1 Kul. 29:17.
3. Nnkonko kayi itudi ne bua kudiela bua bidi bitangila malanda etu ne Nzambi?
3 Satana Diabolo ki mmusue bua Nzambi atuanyishe to. Udi wenza muende muonso bua kutufikisha ku dinyanga malanda etu ne Yehowa. Satana udi ukuata mudimu ne mashimi bua kutupambuisha ne kutusemeja kule ne Nzambi utudi tutendelela. (Yone 8:44; 2 Kol. 11:13-15) Nunku mbimpe tudiebeje ne: ‘Mmunyi mutu Satana upambuisha bantu? Ntshinyi tshindi mua kuenza bua kulama malanda anyi ne Yehowa?’
SATANA UDI UPAMBUISHA BANTU MUSHINDU KAYI?
4. Bua Satana kutufikisha ku dilekela Nzambi, ntshinyi tshituye ukeba kunyanga? Bua tshinyi?
4 Muyidi Yakobo wakafunda ne: “Muntu yonso udi utetshibua padi dijinga diende dimukoka ne dimukuata mu buteyi. Pashishe, padi dijinga edi dikola, didi dilela bubi; ne bubi pabu padibu babuenza, budi bufikisha ku lufu.” (Yak. 1:14, 15) Bua Satana kutufikisha ku dinyanga malanda etu ne Nzambi, utu ukeba bua kunyanga muoyo wetu bualu wowu ke mpokolo wa majinga etu.
5, 6. a) Nku diambuluisha dia tshinyi kudi Satana ujinga bua kutupambuisha? b) Mmateyi kayi adi Satana wenza nawu mudimu bua kunyanga majinga a mu muoyo wetu? Mmushindu kayi ukadiye mupiluke mu dienza mudimu ne mateyi aa?
5 Nku diambuluisha dia tshinyi kutu Satana ukeba bua kunyanga muoyo wetu? Bible udi wamba ne: ‘Buloba bujima budi ku bukokeshi bua mubi.’ (1 Yone 5:19) Mu bintu bidi Satana ukuata nabi mudimu mudi “bintu bionso bidi pa buloba.” (Bala 1 Yone 2:15, 16.) Diabolo mmunyange ne budimu buonso nyungulukilu wetu munkatshi mua bidimu binunu bia bungi. Bu mutudi pa buloba apa, tudi ne bua kudilama ku mateyi ende masokome.—Yone 17:15.
6 Satana udi ukuata mudimu ne mayele kampanda bua kunyanga majinga a mu muoyo. Mupostolo Yone udi utela bintu bisatu bidi Satana wenza nabi mudimu ebi: 1) “majinga a mubidi,” 2) “majinga a mêsu,” ne 3) “didileja bua bintu bia mu nsombelu.” Satana wakakuata mudimu ne bintu ebi bua kuteta Yezu mu tshipela. Bu mudiye mukuate mudimu ne mateyi aa kukadi bidimu bia bungi, lelu udi ukuata nawu mudimu bimpe menemene, uteya muntu ne muntu bilondeshile tshidiye. Kumpala kua kumanya tshitudi mua kuenza bua kudikuba ku mateyi aa, tuanji kumonayi muvua Diabolo mukuate Eva ne mateyi ende aa kadi mupangile bua kukuata Muana wa Nzambi.
“MAJINGA A MUBIDI”
“Majinga a mubidi” ke butekete buvua nabu Eva (Tangila tshikoso tshia 7)
7. Mmushindu kayi uvua Satana muenze mudimu ne “majinga a mubidi” bua kuteta Eva?
7 Bantu batu dijinga ne biakudia bua kuikala ne makanda a mubidi. Mufuki uvua mulongolole bua buloba buikale bupatula biakudia bia bungi. Satana udi mua kututeta bua kukuata mudimu ne dijinga dia ku tshifukilu dia biakudia bua kutupangisha bua kuenza disua dia Yehowa. Tumona muvuaye muenze nunku ne Eva. (Bala Genese 3:1-6.) Satana wakambila Eva ne: uvua mua kudia tshimuma tshia “mutshi wa lungenyi lua kujingulula malu mimpe ne malu mabi” kayi ufua, kumuambilaye kabidi ne: mu dituku divuaye udia tshimuma atshi, uvua ne bua kulua bu Nzambi. (Gen. 2:9) Nunku Diabolo wakaleja ne: Eva uvua mua kushala ne muoyo nansha yeye kayi mutumikile Nzambi. Tshivua dishima dibi be! Pakabuela lungenyi elu mu meji a Eva, uvua kumpala kua malu abidi: Uvua mua kumbusha lungenyi alu peshi kutungunuka ne kululama, ulekela dijinga diende dia kudia tshimuma dienda dikola. Nansha muvuaye mumanye ne: uvua mua kudia mitshi mikuabu yonso ya mu budimi, wakasungula bua kuenza tshivua Satana muambe bua bidi bitangila mutshi uvua munkatshi mua budimi, ne ‘wakangata tshimuma, wakadia.’ Nunku Satana wakakuna munda mua Eva dijinga dia tshintu tshivua Mufuki wende mukandike.
Yezu kavua mulekele tshintu nansha tshimue tshiumbusha mêsu ende ku tshipatshila tshiende (Tangila tshikoso tshia 8)
8. Mmunyi muvua Satana mukuate mudimu ne “majinga a mubidi” bua kuteta Yezu? Buteyi buende ebu buakapangila bua tshinyi?
8 Satana wakakuata mudimu ne mayele a muomumue pavuaye mutete Yezu mu tshipela. Panyima pa Yezu mumane kujila biakudia matuku 40 a munya ne a butuku, Satana wakajinga bua kuteta dijinga dia Yezu dia biakudia. Wakamuambila ne: “Biwikala muana wa Nzambi, ambila dibue edi diandamuke diampa.” (Luka 4:1-3) Yezu uvua kumpala kua malu abidi: Uvua mua kusungula bua kubenga kuenza mudimu ne bukole buende bua kuenza bishima bua kukumbaja dijinga diende dia biakudia peshi kusungula bua kuenza nunku. Yezu uvua mumanye ne: kavua ne bua kukuata mudimu ne bukole ebu bua kukumbaja majinga ende nkayende to. Nansha muvuaye ne nzala, kavua muangate dijikija nzala ne mushinga mupite wa dilama malanda ende ne Yehowa to. Yezu wakamukudimuna ne: “Bakafunda ne: ‘Muntu kena ne bua kuikala ne muoyo anu bua diampa nkayadi, kadi mbua dîyi dionso didi dipatuka mukana mua Yehowa.’”—Mat. 4:4.
“MAJINGA A MÊSU”
9. Tshiambilu tshia ne: “majinga a mêsu” tshidi tshileja tshinyi? Mmunyi muvua Satana muenze mudimu ne dijinga edi bua kudinga Eva?
9 Yone uvua mutele kabidi “majinga a mêsu” bu buteyi. Tshiambilu etshi tshidi tshileja ne: muntu udi mua kutuadija kujinga tshintu anu padiye utshitangila. Satana wakateta Eva ne dijinga edi pakamuambilaye ne: ‘mêsu enu neabululuke.’ Pavua Eva utungunuka ne kutangila tshimuma tshivuabu bamukandike, tshivua tshienda tshimusankisha bikole. Eva wakamona ne: mutshi uvua ‘muimpe ku mêsu.’
10. Mmu mushindu kayi uvua Satana muenze mudimu ne “majinga a mêsu” bua kuteta Yezu? Yezu wakenza tshinyi?
10 Bidi bishi bua Yezu? Satana ‘wakaleja Yezu makalenge onso a pa buloba musangu umue. Pashishe Diabolo wakamuambila ne: “Nenkupeshe bukokeshi buonso ebu ne butumbi bua makalenge aa.”’ (Luka 4:5, 6) Yezu kavua mua kumona makalenge onso musangu umue ne mêsu ende to, kadi anu mudibi bileja mu tshikena kumona, Satana uvua muele meji ne: butumbi bua makalenge au buvua mua kukoka Yezu. Satana wakamuambila kayi bundu ne: “Nunku wewe munkukuile, bionso nebikale biebe.” (Luka 4:7) Mu mushindu nansha umue, Yezu kavua musue kuikala muntu wa mushindu uvua Satana ujinga bua ikale to. Wakamuandamuna diakamue ne: “Bakafunda ne: ‘Udi ne bua kutendelela anu Yehowa Nzambi webe, ne yeye nkayende ke uudi ne bua kuenzela mudimu wa tshijila.’”—Luka 4:8.
“DIDILEJA BUA BINTU BIA MU NSOMBELU”
11. Mmunyi muvua Satana muteye Eva?
11 Pavua Yone utela bintu bia pa buloba, wakakula kabidi bua “didileja bua bintu bia mu nsombelu.” Patshivua anu Adama ne Eva nkayabu pa buloba, kabavua mua ‘kudileja bua bintu bia mu nsombelu’ kudi bantu bakuabu to. Kadi bakaleja lutambishi. Pavua Satana mutete Eva, wakamuleja ne: Nzambi uvua mumupale tshintu kampanda tshimpe. Diabolo wakamuambila ne: mu dituku divuaye ne bua kudia tshimuma tshia “mutshi wa lungenyi lua kujingulula malu mimpe ne malu mabi,” uvua ne bua ‘kuikala bu Nzambi, umanya malu mimpe ne malu mabi.’ (Gen. 2:17; 3:5) Nunku Satana wakaleja Eva ne: uvua mua kupeta budikadidi pavuaye ulekela Yehowa. Lutambishi ke luvua mua kuikala lumusake bua kuitaba dishima edi. Wakadia tshimuma tshivuabu bamukandike, wela meji ne: kavua mua kufua bulelela to. Uvua mudishime bibi be!
12. Mmushindu kayi mukuabu uvua Satana mutete Yezu? Yezu wakenza tshinyi?
12 Bishilangane ne Eva, Yezu mmushiye tshilejilu tshimpe tshia didipuekesha. Satana wakajinga kumuteta mu mushindu mukuabu, kadi Yezu wakabenga too ne lungenyi lukese lua kuenza bualu bubi buvua mua kuteka Nzambi mu diteta. Bu yeye muenze nunku, uvua uleja lutambishi. Kadi Yezu wakafila diakamue diandamuna ditoke wamba ne: “Bakamba ne: ‘Kuena ne bua kuteta Yehowa Nzambi webe.’”—Bala Luka 4:9-12.
MMUNYI MUTUDI MUA KULAMA MALANDA ETU NE YEHOWA?
13, 14. Umvuija mudi Satana ukuata mudimu ne amue mateyi lelu.
13 Lelu, Satana udi wenza mudimu ne mateyi a muomumue ne avuaye muele Eva ne Yezu. Bua Diabolo kunyanga “majinga a mubidi,” udi ukuata mudimu ne bulongolodi buende bua kutumbishabu tshiendenda, didia ne dinua dipitshisha. Ku diambuluisha dia bimfuanyi bia bantu kabayi bavuala bilamba nangananga ku Enternete, udi mua kumanya lungenyi lua muntu udi kayi mudimuke udi ubitangila ne kumujula “majinga a mêsu.” Dinanga bintu bia ku mubidi, butumbi ne lumu bidi buteyi kudi bantu badi ne lutambishi ne kudi aba badi basue ‘kudileja bua bintu bia mu nsombelu.’
Mmêyi manene kayi a mu Bible audi ne bua kuvuluka paudi mu nsombelu ya buena eyi? (Tangila tshikoso tshia 13 ne tshia 14)
14 “Bintu bia pa buloba” bidi bu bilobeshi bia mulobi. Bitu bikoka, ne tshilobeshi tshionso tshitu tshiasa ku ndobo. Satana udi ukuata mudimu ne majinga a ku dituku ne ku dituku atu nawu bantu bua kubafikisha ku dienza malu adi abengangana ne mikenji ya Nzambi. Kadi mmuenze mateyi adi masokome aa bua kunyanga majinga etu ne muoyo wetu. Udi utuela mateyi aa bua kutufikisha ku diela meji ne: kuditatshisha bua majinga etu ne makanda etu kudi ne mushinga wa bungi kupita kuenza disua dia Nzambi. Netukuatshikaku mu mateyi a nunku anyi?
15. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kuidikija mushindu uvua Yezu mukandamene mateyi a Satana?
15 Nansha muvua Eva mukuluke mu mateyi a Satana, Yezu yeye wakaakandamena bimpe. Misangu yonso ivuaye ufila diandamuna uvua utela mêyi a mu Mifundu wamba ne: “Bakafunda ne” peshi ne: “Bakamba ne.” Tuetu tulonga Bible ne tshisumi, netuibidilangane ne mvese ne netuikale tuvuluka mvese idi mua kutuambuluisha bua kulama lungenyi luetu patudi kumpala kua diteta. (Mus. 1:1, 2) Kuvuluka bilejilu bia bantu bavua balamate Nzambi bidibu batele mu Bible nekutuambuluishe bua kubidikija. (Lomo 15:4) Kuikala ne kanemu kakole bua Yehowa, kunanga malu adiye munange ne kukina adiye mukine nekutukube.—Mus. 97:10.
16, 17. Mbukole kayi budi nabu ‘tshieledi tshietu tshia meji’ pa mushindu utudi mua kuikala?
16 Mupostolo Paulo udi utukankamija bua kuenza mudimu ne ‘tshieledi tshietu tshia meji’ bua kulua bantu badi bafumba kudi meji a Nzambi, kadi ki nkudi meji a pa buloba to. (Lomo 12:1, 2) Paulo wakaleja mudibi ne mushinga bua kulama bikole meji etu pakafundaye ne: “Tudi tutonkola ngelelu ya meji ne tshintu tshionso tshitumbuke tshidibu bajula bua kuluisha dimanya dia Nzambi; ne tudi tukuata meji onso mu bupika bua atumikile Kristo.” (2 Kol. 10:5) Lungenyi luetu ludi ne bukole pa mushindu utudi ne bua kuikala, nunku tudi ne bua ‘kutungunuka ne kuelela meji’ pa malu adi ibaka.—Filip. 4:8.
17 Katuena mua kutekemena bua kuikala ba tshijila bituikala tudidisha ne lungenyi ne majinga mabi to. Tudi ne bua kunanga Yehowa ne “muoyo mutoke.” (1 Tim. 1:5) Kadi muoyo utu utudinga, ne katuena pamuapa mua kujingulula menemene mushindu udi “bintu bia pa buloba” bitunyanga to. (Yel. 17:9) Nunku, katuenaku mua ‘kutungunuka ne kuditeta bua kumanya ni tudi mu ditabuja; kutungunuka ne kuteta tshitudi tuenu bine’ pa kudikonkonona ne muoyo mujima ku diambuluisha dia malu atudi tulonga mu Bible anyi?—2 Kol. 13:5.
18, 19. Bua tshinyi tudi ne bua kudisuika bua kuikala bantu ba mushindu udi Yehowa musue bua tuikale?
18 Bualu bukuabu budi butuambuluisha bua kukandamena “bintu bia pa buloba” nkuvuluka mêyi avua Yone mufunde ku diambuluisha dia nyuma muimpe aa: “Buloba budi bupita ne majinga abu kabidi, kadi muntu udi wenza disua dia Nzambi, udi ushala kashidi.” (1 Yone 2:17) Bulongolodi bua Satana budi bumueneka bu bulelela ne bu budi bushala matuku a bungi. Kadi, tumanye ne: nebujimine dimue dituku. Kakuena tshintu nansha tshimue tshia mu bulongolodi bua Satana tshiashalaku kashidi to. Kumanya bualu ebu nekutuambuluishe bua mateyi a Diabolo kaatupambuishi.
19 Mupostolo Petelo udi utudimuija bua kuikala bantu badi Nzambi wanyisha bu mutudi ‘bindile ne balame bimpe mu meji dikalaku dia dituku dia Yehowa; dituku adi diulu nedibutudibue mu kapia kadi kalakuka ne bintu bia mu diulu nebienguluke bua kapia kakole.’ (2 Pet. 3:12) Mu katupa kîpi emu, dituku adi nedifike ne Yehowa neabutule tshitupa tshionso tshia bulongolodi bua Satana. Too ne tshikondo atshi, Satana neatungunuke ne kukuata mudimu ne “bintu bia pa buloba” bua kututeta anu muvuaye mutete Eva ne Yezu. Katuena ne bua kufuana Eva ne kukeba bua kukumbaja majinga etu to. Kuenza nunku nekuikale bu kuitaba Satana bu nzambi wetu. Tudi ne bua kuikala bu Yezu ne kukandamena mateyi a nunku nansha wowu amueneka bu adi atusankisha anyi atukoka mushindu kayi. Yonso wa kutudi udi ne bua kudisuika bua kuikala muntu wa mushindu udi Yehowa ujinga bua tuikale.