Kumunyika Chakuli Kalunga Cheji Kufumisanga Milima!
“Yehova mwangumunyikila mumilima yami.”—SAMWELE 2, 22:29.
1. Uno musana walikwatasana ngachilihi nakuyoya?
“KALUNGA ambile ngwenyi, Kupwenga kumunyika, kaha kumunyika kuchapwilenga.” (Kuputuka 1:3) Kwesekesa namazu kana awa, mujimbu wamumukanda waKuputuka uze wahanjika havyakutenga wasolola Yehova kupwa kasulu kamusana, mwomwo chikeshi musana kachi hamavu kahatwama kuyoyako. Kaha nawa Yehova ikiye kasulu kamusana wakushipilitu, uze weji kutumunyikilanga mukuyoya chetu. (Samu 43:3) Mwangana Ndavichi asolwele omu musana wakushipilitu walikwatasana nakuyoya hakusoneka ngwenyi: “Mwomwo kuli Ove kukiko kuli kaselwoke wakuyoya, mumusana wove mukiko natumwena musana.”—Samu 36:9.
2. Uno musana walikwatasana navyuma muka kweseka nomu asolwele kaposetolo Paulu?
2 Omu mwahichile myaka kafwe 1,000 kufuma halwola ayoyele Ndavichi, kaposetolo Paulu ashimutwilileho hamujimbu wahanjika vyakutenga. Asonekelele kuchikungulwilo chavaka-Kulishitu kuKolinde ngwenyi: “Ivene Kalunga, Ou ambile ngwenyi Mumilima mumunyikenga musana.” Paulu asolwele nge musana wakushipilitu walikwatasana hamwe nachinyingi chakuli Yehova hakwamba ngwenyi: “Ikiye vene Ou amunyikile mumichima yetu mangana ngwenyi, ahane kumunyika kana nachinyingi chakutachikiza upahu waKalungou uli kumeso aYesu Kulishitu.” (Wavaka-Kolinde 2, 4:6) Uno musana kana weji kutumunyikilanga ngachilihi?
Mbimbiliya—Yika-kumunyikila Musana
3. Musana muka atuhana Yehova kuhichila muMbimbiliya?
3 Yehova eji kumunyikilanga musana kuhichila muMazwenyi ahwima, Mbimbiliya. Shikaho hakulinangula Mbimbiliya nakutachikiza chinyingi chaKalunga, hakiko natuhasa kwitavila musana wenyi kutumunyikila. Yehova eji kumunyikilanga musana havyuma ajina kukalinga nakutulweza mwakulingila vyuma asaka kuhichila muMbimbiliya. Echi chatumunyikila vyuma twatela kulinga mukuyoya, nakutukafwa nawa kuzakama vyuma vyakushipilitu. (Muka-kwambulula 12:1; Mateu 5:3) Yesu ashindakanyine hamazu akwamba nge twatela kuzakama vyuma vyakushipilitu omu ahanjikile haJishimbi jaMose ngwenyi: “Vasoneka ngwavo, Mutu keshi kuyoyela hambolo kahako, oloze hamazu akulovoka mukanwa kaKalunga.”—Mateu 4:4; Lushimbi lwamuchivali 8:3.
4. Mujila muka Yesu apwila “musana wavaka-mavu”?
4 Yesu vamuvuluka kupwa musana wakushipilitu. Kaha nawa, alivulukile yavene kupwa “musana wavaka-mavu” nakwamba ngwenyi: “Ou mwangukavangizAmi keshi kwiza kukatambuka mumilimako, oloze mwatwamanga namusana wakuyoya.” (Yowano 8:12) Awa mazu eji kutukafwanga kwivwishisa mulimo atwama nawo Yesu hakujimbula muchano waYehova kuvatu. Kachi nge tunakusaka kufuma mumilima nakutambuka mumusana waKalunga, kaha twatela kwivwilila kuvyuma vyosena vize ahanjika Yesu nakukavangiza vyakutalilako vyenyi nakunangula chenyi kweseka nomu vavisoneka muMbimbiliya.
5. Mulimo muka vapwile nawo vaka-kumukavangiza Yesu hanyima yakufwa chenyi?
5 Omu kwasalile makumbi amandende shimbu kanda afwenga, Yesu alifwanyishile cheka kumusana nakulweza tumbaji twenyi ngwenyi: “Kuchili tando yayindende kaha naupwa musana muli enu. Tambukenunga shimbu muchili namusana, kuchina nakukamiwana milima kahou mwatambuka mumilima katachikizokwo ali nakuyako. Shimbu muchili namusana, witavilenu musana, mangana mupwe muvana vamusana.” (Yowano 12:35, 36) Vosena vaze vejile nakupwa vana vamusana valinangwile “[mwayile] mazu amakangule” amuMbimbiliya. (WaChimoteu 2, 1:13, 14) Ngocho, vazachishile awa mazu amakangule nakukoka vatu vamichima yamwaza kufuma mumilima nakuvaneha mumusana waKalunga.
6. Muchano muka wahanjika hamusana namilima uze vavuluka hali WaYowano 1, 1:5?
6 Kaposetolo Yowano asonekele ngwenyi: “Kalunga Ikiye Musana, kaha muli Ikiye kamweshi milima chipwe yayindendeko.” (WaYowano 1, 1:5) Achinyingililenu mumone chihandwa chatwama mumusana namilima. Musana wakushipilitu wafuma kuli Yehova, kaha milima yakushipilitu kayatwama muli ikiyeko. Uno mwenya milima apweya?
Kwafuma Milima yaKushipilitu
7. Iya mwenya milima yakushipilitu yili mulifuchi, kaha eji kutangulanga ngachilihi?
7 Kaposetolo Paulu ahanjikile “[vya]kalunga wamyaka yino.” Paulu apwile nakuvuluka Satana Liyavolo. Kaha ahanjikile cheka ngwenyi, “nelavisa lyehi meso avishinganyeka vyavaze vazeneka kwitava, kuchina kuvatutukila musana wamujimbu wamwaza waupahu waKulishitu, Ikiye vene Ou alifwana henyihenyi naKalunga.” (Wavaka-Kolinde 2, 4:4) Vatu vavavulu valivuluka kufwelela muli Kalunga, oloze kavetavila nge Liyavolo kwatwamako. Mwomwo ika? Mwomwo vakana kwitavila unjiho wakwamba nge ngolo javatu vakuhuka kujatwama kaha jinahase kwenyeka vishinganyeka vyavo. Oloze, Paulu asolola ngwenyi Liyavolo kwatwama, kaha nawa eji kutangulanga vatu mangana vahone kumona musana wamuchano. Ngolo jaSatana jakutangula vishinganyeka vyavatu vyasoloka kweseka nomu vamuvuluka mumazu aupolofweto ngwavo “uze . . . muka-kuhungumwisa vaka-mavu vosena.” (Kusoloka 12:9) Vaka-kumuzachila Yehova vapwa vakulihehwa, oloze vatu vamuchivulu vali nakumona ukalu mwomwo yavilinga vyaSatana vahanjikile chimweza kuli kapolofweto Isaya ngwenyi: “Mwomwo tala, milima nayikafwika hamavu, milima wi nayikafwika hali vatu veka naveka.”—Isaya 60:2.
8. Mujila muka vaze vatwama mumilima yakushipilitu vasoloka kupwa vakujimbala?
8 Chapwa chachikalu kumona vyuma nge kunelava. Mutu nahase kujimbala chipwe kuya nakupupuchila. Chochimwe navaze veji kupwanga mumilima yakushipilitu kaveshi kumonako kaha nawa veji kupupuchilanga muvyuma vyakushipilitu. Kavahasa kwijiva vyuma vyamuchano nevi vyamakuli, navyuma vyamwaza nevi vyavipiko. Kapolofweto Isaya asonekele vyavaze vatwama mumilima ngwenyi: “Mama lelo hali ava veji kuvulukanga kupihya ngwavo, Kuwaha, veji kuvulukanga kuwaha ngwavo, Kupihya, ava veji kujinanga milima ngwavo, Musana, veji kujinanga musana ngwavo, Milima, ava veji kujinanga vyavisasu ngwavo, Vyavisamu, veji kujinanga vyavisamu ngwavo, Vyavisasu!” (Isaya 5:20) Vosena vaze vatwama mumilima yakushipilitu vavatangula kuli kalunga wamumilima, Satana Liyavolo, kaha vahandunuka lyehi kukasulu kamusana nakuyoya.—Wavaka-Efwesu 4:17-19.
Ukalu Watwama Hakufuma Mumilima naKuya Mumusana
9. Lumbununa omu vaka-kupihisa veji kuvakokanga kumilima yivene neyi yakushipilitu.
9 Yopa, lunga wakushishika ahanjikile vyuma vyeji kukokanga vaka-kupihisa mumilima hakwamba ngwenyi: “Meso amuka-ujila nawa nawavandamina mumeso-vaya, ngwenyi, kakweshi liso nalingumonako, kaha mwaliwuva kumeso enyi.” (Yopa 24:15) Vaka-kupihisa nawa vatwama mumilima yakushipilitu, kaha milima kana yinahase kuvafungulula. Kaposetolo Paulu ahanjikile ngwenyi ujila, nawiji, nachipululu nakupenda nakasautu nalulami vikiko valinga vaze vatwama mumilima. Oloze weshowo mweza kumusana waMazu aKalunga nahase kwalumuka. Kwalumuka kana chinahase kupwako kweseka nomu alumbunwine Paulu mumukanda wenyi asonekelele vaka-Kolinde. Vaka-Kulishitu vavavulu vakuKolinde valingilenga vilinga vyamumilima, ngachize, Paulu avalwezele ngwenyi: “Oloze vamisanyisa lyehi, vamijilika lyehi, vamivulukila lyehi kwoloka, mulijina lyaMwata Yesu Kulishitu namuli Shipilitu yaKalunga ketu.”—Wavaka-Kolinde 1, 6:9-11.
10, 11. (a) Mujila muka Yesu evwilile keke uze lunga okile meso? (b) Mwomwo ika vatu vavavulu vahonena kusakula musana?
10 Nge mutu nafumu mumilima nakwiza mumusana, eji kuvangila kutwama kajingili kakandende numba jino mumeso mutaunuke kanawa. Yesu okile lunga wakapuputa kuMbetesaita, kaha amukile chikoki chikoki. “Amukwachile uze kapuputa kulivoko lyenyi, ayile nenyi kusali yalimbo. Kahomu alingile hanamufwijila lyehi maleji hameso enyi, hanamunangika mavoko enyi, amwihwile ngwenyi, Unamono chuma chimwe tahi? Andwile meso enyi, etavile ngwenyi, Ngunamono vatu, ngunavamono nge mitondo yili nakutambuka. Kaha himwamunangika cheka mavoko enyi hameso enyi, kaha ashishikile nakutala, kaha apwile cheka walambwe amwene vyuma vyosena vinatamuka.” (Mako 8:23-25) Chasoloka nge Yesu okile meso auze lunga chikoki chikoki mangana ahase kumona kanawa musana wakufuma kulikumbi. Achishinganyekenu kuwaha evwile uze lunga halwola aputukile kumona.
11 Chipwe ngocho, kuwaha evwile uze lunga vachihambakana kuli chize veji kwivwanga vaze veji kwalumukanga kufuma mumilima yakushipilitu nakuya mumusana wamuchano. Hakwijiva kuwaha veji kwivwanga, tunahase kulikomokela ovyo vatu vavavulu vahonena kwiza mumusana. Yesu avulukile vyuma vyavahonesa ngwenyi: “Chechi vene kupaya chavatu, mwomwo musana uneza lyehi hano hamavu, oloze vatu vanazange milima kuhambakana musana, mwomwo vilinga vyavo vyavipi, shikaho. Mwomwo weshowo eji kulinganga vyavipi auhunga musana, kaha keshi kwiza kumusanako kuchina vilinga vyenyi navavihanjikila.” (Yowano 3:19, 20) Enga, vatu vavavulu vasaka ‘kulinga vyuma vyavipi’—vyakufwana nge ujila, kutwama vakwavo chivwoto, kwonga, kulyapula vakwavo, nakwiva—kaha mumilima yakushipilitu yaSatana mukiko veji kulingilanga vyuma kana.
Kuzovoloka Hakupwa Mumusana
12. Mujila muka tunanganyala hakwiza mumusana?
12 Uno kwalumuka muka tunamono mulyetu vavene kufuma halwola twejile nakutachikiza chinyingi chamusana? Shimbu jimwe chapwa chamwaza kushinganyekanga nakukekesa kuzovoloka chetu chakushipilitu kufuma halwola twalumukile. Uno jitato muka jajipi jize tunaseze? Ukalu muka twapwile nawo mukuyoya chetu uze tunazachilaho nakuukumisa? Nyi vishinganyeka vyetu vyakulutwe vinalumuka ngachilihi? Mungolo jaYehova nashipilitu yenyi yajila, tunahase kutwalaho lika kwalumuna vilinga vyetu navishinganyeka vyetu nakusolola nge tuli nakwitavila musana. (Wavaka-Efwesu 4:23, 24) Paulu ahanjikile ngwenyi: “Mwapwilenga mumilima, oloze oholili munapu lyehi musana muli Mwata. Tambukenunga mwavana vamusana (mwomwo mihako yamusana yili mukuwaha chosena, namukwoloka, namumuchano).” (Wavaka-Efwesu 5:8, 9) Kwitavila musana waYehova ututwaminyinenga chinahase kutukafwa tupwenga nalutalililo nakutwivwila kuwaha kuli vakwetu twatunga navo hakuyoya chetu chamwaza. Kaha kwalumuka kana cheji kwivwisanga Yehova kuwaha!—Vishimo 27:11.
13. Uno tunahase kusolola ngachilihi ngwetu twasakwilila hamusana waYehova, kaha vyuma muka vyasakiwa hakulinga ngocho?
13 Twasakwilila kuyoya chetu tweji kulivwisanga kuwaha hakusolola musana waYehova—kwazana vyuma twalinangula muMbimbiliya navatanga jetu, namasepa jetu, navakwetu twatunga navo. (Mateu 5:12-16; 24:14) Kwambulula chetu nachiyoyelo chetu chauKulishitu vinahase kuhanjikila vaze vakana kwivwilila. Paulu alumbununa ngwenyi: “Kahesekenungovyo vyakumwivwisa Mwata kuwaha. Kanda mulikatanga navilinga vyamilima, vyakuhona namihakoko, olozenyi vihanjikilenunga kaha.” (Wavaka-Efwesu 5:10, 11) Kukafwa vatu kufuma mumilima nakuya mumusana chasaka kupwa vakujikiza. Kaha nawa chasaka kuzakama vakwetu nakupwa namuchima wakufwila kuvalwezako musana wamuchano mangana navakivo ukavanganyalise haya myaka namyaka.—Mateu 28:19, 20.
Zangamenu naKumunyika Chamakuli!
14. Mazu muka akuhuhumuna aze twatela kulama kutalisa kuchihande chakumunyika?
14 Vatu vaze veji kupwanga kukalungalwiji naufuku nge kuli milima, veji kwivwanga kuwaha nakala kumunyika veji kumonanga. Kumyaka yakushikulu mulifuchi lyaEngland, vatu vawikilenga kakahya hamalolwa kungenge yakalungalwiji kaze kasolwelenga kwakuswama nyamanganda. Vaka-kuzaula visepe vevwilenga kuwaha hakuvamunyikila kuvyau vyamwaza. Oloze kakahya kamwe kapwilenga kamakuli. Kajimbalishilenga visepe vyavivulu nakuya nakukakachila hamalolwa eka, haze mihuza vejilenga nakwiva vikumba. Namulifuchi lino lyakulumbuka, twatela kupwa vakuzangama kuchina navatuhungumwisa nakumunyika chamakuli chize chinahase kutuvombesa kushipilitu. Vatulweza ngwavo, “chipwe ivene Satana eji kulyalumunanga mweka nge kangelo kamusana.” Ngocho, navangamba jenyi, navaka-kusosoloka kulufwelelo vapwa “vaka-kuzata vamakuli” vaze veji ‘kulyalumunanga mweka kupwa nge vaka-kuzachila kwoloka.’ Shikaho nge natwitavila vyuma vyamakuli vanangula, vinahase kuzeyesa chipwe kwenyeka lufwelelo lwetu twafwelela muMazu aYehova amuchano, Mbimbiliya.—Wavaka-Kolinde 2, 11:13-15; WaChimoteu 1, 1:19.
15. Vyuma muka vinahase kutukafwa kutwama mujila yakuya kukuyoya?
15 Muka-kwimba jisamu asonekele ngwenyi: “Mazu ove anapu linongo kumahinji ami, anapu mumunyi mujila yami.” (Samu 119:105) Enga, ‘jila yakupalakana yakuya kukuyoya’ vayimunyika lyehi kuli Kalunga ketu wazangi Yehova, uze “[asaka] ngwenyi, vatu vosena vakalilwile, ngwenyi, vakahete kukutachikiza kanawa muchano.” (Mateu 7:14; WaChimoteu 1, 2:4) Kukavangizanga jindongi jamuMbimbiliya chinahase kutukinga tuhone kutambuka mujila yakuya kumilima. Paulu asonekele ngwenyi: “Mazu-vasonekosena vawahwima kuli Kalunga, kaha anawahila kunangula, nakuhuhumuna, nakwolola, nakulongesa kana chili mukwoloka.” (WaChimoteu 2, 3:16) Mazu aKalunga vatunangula akiko atulingisa tukule kushipilitu. Mumusana waMazu aKalunga mukiko tunahase kulihuhumuna etu vavene, chipwe kutuhuhumuna kuli tufunga vazangi vamuchikungulwilo. Chochimwe nawa, tunahase kulongesa kanawa vyuma nakwitavila mazu navatuhuhumuna mukwoloka nakutambuka mujila yakuya kukuyoya.
Kutambuka Mumusana naMuchima Wakusakwilila
16. Natuhasa ngachilihi kusakwilila Yehova hakutuhana musana?
16 Natuhasa ngachilihi kusakwilila Yehova hakutuhana musana? Yowano kapetulu 9 atulweza nge, omu Yesu okile uze lunga wakapuputa, uze lunga asakwililile chikuma. Mujila muka? Uze lunga afwelelele muli Yesu kupwa MwanaKalunga nakumuvuluka kuvatu ngwenyi “kapolofweto.” Kaha nawa, alumbunwinyine hatoma vatu vaze vapwile nakufwefulula vyuma vyakukomwesa alingile Yesu. (Yowano 9:17, 30-34) Kaposetolo Petulu avuluka vatu vaze vawavisa vamuchikungulwilo chavaka-Kulishitu ngwenyi “vatu jambala jaIvene Kalunga.” Mwomwo ika? Mwomwo vakwechi vishinganyeka vyovimwe vyakusakwilila ngana mwauze lunga wakapuputa vokile. Veji kusakwililanga Yehova, Muka-kuvanganyalisa ‘hakwivwakanyisa kuwaha cheka nacheka chayOu avasanyikile mumilima avasanyikilile mumusana wenyi wakukomwesa.’ (WaPetulu 1, 2:9; Wavaka-Kolose 1:13) Vaze vatwama nalutalililo lwakukayoya hamavu navakivo vakwechi muchima wakusakwilila, kaha nawa veji kukundwizanga vandumbwavo vawavisa hakuvilika “kuwaha cheka nacheka” chaYehova kuvatu. Ocho kutokwa kana Kalunga ahana vatu vakuhona kukupuka mwosena!
17, 18. (a) Mulimo muka akwechi mutu himutu? (b) Vyuma muka vize katela kulinga muka-Kulishitu hakusaka kulondezeza Chimoteu?
17 Chapwa chachilemu kusakwililanga hamusana wamuchano vatuhana. Anukenu ngwenu, mutu naumwe pimbi asemukile nachinyingi chenyi chamuchanoko. Vamwe veji kulinangulangawo muukulwane, kaha veji kumona omu walema musana mumilima. Kaha veka nawa, vatokwa mwomwo vanavalele kuvisemi vamwivwa Kalunga woma. Echi chinahase kuvalingisa valelese musana. Chinjiho umwe uze apwile navisemi vaputukile lyehi kuzachila Yehova shimbu kanda achisemuke ambile ngwenyi, mwahichile tando yayisuku numba jino amone omu walema muchano vamunangwile kufuma kuunyike. (WaChimoteu 2, 3:15) Tuvosena, vanyike navakulwane, twatela kusakwilila hamuchano natusolwela Yehova.
18 Mukweze Chimoteu vamunangwile “Mazu-vasoneka ajila” kufuma kuunyike, oloze hakulihakilako ivene mumulimo wakwambulula chamulingishile apwenga muka-Kulishitu wakuhya. (WaChimoteu 2, 3:15) Apwile namulimo wakukafwa kaposetolo Paulu, uze amukolezezele ngwenyi: “Solola unyongochima wimane uwakwalisa kumeso aKalunga, umuka-kuzata wakuzeneka chuma chakwivwila sonyi, mazu amuchano uwambululenga mwakwoloka.” Ngana mwaChimoteu, tuvosena katwatela kulinganga vyuma vize navitwivwisa sonyi—chipwe kusawisa Yehovako!—WaChimoteu 2, 2:15.
19. (a) Ngana mwaNdavichi, vyuma muka twatela kuhanjika tuvosena? (b) Vyuma muka natushimutwila mumutwe wachihande unakavangizaho?
19 Tukwechi vyuma vyakutulingisa twalise Yehova, uze atuhana musana wamuchano. Tweji kwambanga ngana muze ambile Mwangana Ndavichi ngwenyi: “Ove Yehova, Ove ulinongo lyami, Yehova mwangumunyikila mumilima yami.” (Samwele 2, 22:29) Ngocho, kanda natupwa vaka-kuyayavalako, mwomwo echi chinahase kutulingisa tukinduluke cheka kumilima kuze vatufumishile. Shikaho mutwe unakavangizaho nautukafwa tumone omu walema muchano waKalunga mukuyoya chetu.
Vyuma Muka Munalinangula?
• Uno Yehova eji kutuhananga ngachilihi musana wakushipilitu?
• Ukalu muka watujingilika uze watwama mumilima yakushipilitu?
• Uno twatela kulihenda kuukalu muka?
• Uno natuhasa kusakwilila ngachilihi hakupwa namusana wamuchano?
[Muvwimbimbi halifwo 23]
Yehova ikiye kasulu kamusana uvene namusana wakushipilitu
[Muvwimbimbi halifwo 25]
Yesu eji kutukafwanga kufuma kumilima yakushipilitu chikoki chikoki ngana muze okile uze lunga wakapuputa