Munafumi Nsañu Yakuzatisha muChihandilu niMudimu Wanetu AkaKristu Mukanda waKupompa
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NOVEMBER 3-9
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI KAMINA KASOLOMONI 1-2
Nsañu Yahosha haKukeña Kwabulaña Kukañanya
Munateli Kwikala naKukeña Kwabulaña Kukañanya?
9 Bayi neyi eyala namumbanda atela kuditeja hohu nawu adisumbuli chakadi kudikeñaku. Kafwampi, kukeña diyi mpanda yawuluwi wawakwaKristu. Hikukeña kwamuchidinyi kweniku? Komana hikukeña kwashindamena hanshimbi jamuBayibolu? (1 Yowanu 4:8) Komana hikukeña kwakufuma hamuchima chidi neyi kwekala hakachi kawantu amuchisaka? Ntahindi hikukeña kwekala hakachi kawamabwambu alala? (Yowanu 11:3) Indi kwiji hikukeña kwekala hakachi keyala namumbanda? (Yish. 5:15-20) Chakadi nikujina, kukeña kwalala nawa kwabulaña kumana kwekala hakachi kawantu adisumbula kwabombelamu kwejima kutunateni. Munateli kwiluka nenu ayikeña neyi ayimwekeshela kukeña. Chalema nankashi neyi adisumbula abulaña kwiteja yuma yelañawu hefuku-hefuku yiyikañesheña kudileja nawu adikeña. Chumichi chinateli kuyileñela kwikala nawuluwi wakola nawa wamuzañalu. Muyisemwa mwakeñelañawu muntu wakusumbuka nindi chakwila eyala namumbanda hiyadilukañaku sampu niifuku dachawija, neyi eluka nawu atela kudileja nawu adikeña, chumichi chinateli kukolesha wuluwi wawu.
10 Antu adisumbula neyi adilejaña nawu adikeña, chumichi chikuyikwasha chikupu. Mwanta Solomoni wamukanini kankaña wakuShulami nindi wukumwilila “yibaaba yawuru yakusha mota jasiliva.” Wamuhamekeli chikupu nakuhosha nindi wadiña ‘wamuwahi neyi kakweji, kutooka neyi itañwa.’ (Kam. 1:9-11; 6:10) Ilaña iwu kankaña watwelekeluhu kumukeña nkeñi yindi kabiña. Chumanyi chamukwashili hampinji yaambukiluwu? Watuleja nanawa mazu. (Tañenu Kamina kaSolomoni 1:2, 3.) Wanukileña ‘mazu akukeña’ amulejeleñayi kabiña. Iwu kankaña wamweneña mazu wenawa nindi ‘amawahi kubadika vinyu’ yaleñelaña muchima wamuntu kuzañalala, nawa ijina dindi dadiña nakumutiyisha kuwaha neyi ‘manji evumba dadiwahi anahuñunwinuwu’ hamutu. (Mas. 23:5; 104:15) Mwamweni, neyi eyala namumbanda anuka mpinji yadiluñishileñawu chumichi chinateli kuyikwasha kutwalekahu kudikeña. Chalema nankashi kudi antu adisumbula kudilejaña mazu akukeña!
Yuma Yalema yakuSpiritu
Munateli Kwikala naKukeña Kwabulaña Kukañanya?
11 Mumukanda waKamina kaSolomoni mwekala cheñi yuma yinateli kudizawu akwaKristu ajiki, sweje-e anakukeña muntu wakudisumbula nindi. Iwu kankaña hamukeñeli Solomoniku. Wayisanyikishili anyana awambanda amuYerusalema nindi: “Bayi mutonesha hela kuhindwisha kukeñaku chiña hanawahi.” (Kami. 2:7; 3:5) Muloñadi? Muloña chachiwahi wanyi kumwekeshela muntu wudi wejima kukeña kwekala hakachi keyala namumbanda. MukwaKristu wunakufwila kusumbula hela kusumbuka watela kuhembela nakudiwunjika kulonda amoni muntu wukakeñayi chakufuma hamuchima.
NOVEMBER 10-16
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI KAMINA KASOLOMONI 3-5
Kulema kwaLubanji Lwawuntu waMukachi
Munateli Kwikala naKukeña Kwabulaña Kukañanya?
8 Bayi neyi nhoshelu yejima yakukeña yidi mukamina yahosha hohu hakuwaha kwakumujimbaku. Shinshikenu chahosheliyi kabiña hamazu ahosheliyi kankaña. (Tañenu Kamina kaSolomoni 4:7, 11.) Wahosheli nindi nyivumbu yakankaña ‘yavwaña neyi wuchi wepuma.’ Muloñadi? Muloña mpuma yawuchi yatowala nawa yayiwahi nankashi kubadika wuchi wunakuhita mpepela. “Mwishina dedimi [dindi] mwekala wuchi namayeli,” dikwila nawu nhoshelu yindi yekala yakuzañalesha nawa yayiwahi neyi wuchi namayeli. Chakadi nikujina, kabiña chamulejeliyi kankaña nindi ‘wawaha mwejima, hosi ninaha watamina,’ hateneneña hohu hakuwaha kwahanjuku, chiña kuwaha kwamukachi.
w00 11/1 11 ¶17
Nzambi Chamonañayi Wuvumbi
17 Chañadima wakuShulami diyi muntu wamuchisatu wahembeli kanshinshi kindi. Chineli wadiña kansi nawa walubanji, amukomokeleña kudi kabiña nikudi Mwanta wawaIsarela waheta Solomoni. Munsañu yejima yayiwahi yashimunawu muKamina kaSolomoni, kaShulami watwalekelihu kwikala wakadi majilu, dichaletesheli amulemesheña kudi antu ejima. Hela chakwila Solomoni amukaanini kudi iwu kansi wamumbanda, amoneni kusoneka hadiwu kansi. Kabiña akeñeliyi niyena wamulemesheli nankashi muloña wayilwilu yindi yayiwahi. Mpinji yimu wahosheli nindi iwu mumbanda kaShulami wadiña neyi “itempa dakukoleka.” (Kamina kaSolomoni 4:12) MuIsarela wakushankulu, matempa alubanji adiña namafu amawahi amboka-mboka, nkenu jikweti ivumba dadiwahi ninyitondu yalubanji. Awa matempa ayituñileña nanyikoleku yadiña nankenu hela mpwembu nawa adiña hohu nachisu chimu kwadiña nakwiñililawu. (Isaya 5:5) Kudi iwu kabiña, yilwilu yayiwahi nikukeña kwaniwu kaShulami jadiña tuhu neyi idi itempa dalubanji. Wadiña wakadi majilu. Wadi kumwekesha hohu kukeña kwindi kudi muntu wadi kekala nfumwindi kumbidi.
g04 12/22 9 ¶2-5
Mutapu waLubanji Walema Chikupu
Komana lubanji lwamukachi lunateli kukokola antu? Georgina, wunashakami muwulu hadi yaaka 10, wahosheli nindi: “Hadi yaaka yejimiyi yitunashakami, nadikundi nankashi nanfumwami muloña washinshika nawa watwambaña wanyi. Chuma chasweja kulema muchihandilu chindi hikumuzañalesha Nzambi. Chumichi chinamuleteshi kwikala muntu watoñojokelañaku nawa wukweti kukeña. Wañihulaña chinnakutoñojoka neyi kudi yuma yinakukeña kufuukulayi nawa wanleteshaña kutiya nami wanlemesha. Neluka nami wankeña nankashi.”
Daniel wasumbwili mu 1987, wahosheli nindi: “Ñodami wekala walubanji kudami. Bayi neyi namukomokaña muloña walubanji lwindi hohuku, ilaña yilwilu yindi diyaleteshaña nimukeñi nankashi. Mpinji yejima watoñojokelañaku akwawu nawa wayitiyishaña kuwaha. Wukweti yilwilu yayiwahi yawakaKristu. Chumichi chantiyishaña kuwaha kwikala hamu nindi.”
Mukanu kaayi mwalemeshawu antu yuma yamonañawu hohu namesu, hitwatela kumonaña hohu hanjiku, ilaña nimukachi. Twatela kwiluka netu kwikala nammwekenu yayiwahi hichuma chakala, nawa neyi chakwila muntu wukweti lubanji, lubanji lwindi lukwikala lwakapinji kantesha. Hela chochu, chekala chaswayi kwikala nayilwilu yayiwahi yaleteshaña kwikala nalubanji lwamukachi. Bayibolu yahosha nawu: “Kuwaha kunateli kudimbana, nawa lubanji lunateli kwikala lwakapinji kantesha, ilaña mumbanda wamutiyaña Yehova woma akamuhameka.” Kwambukaku, Nsona yatusoñamishaña nawu: “Mumbanda walubanji wakaanaña maana amawahi wudi neyi kazeya kawuru kadi mumazulu angulu.”—Yishimu 11:22; 31:30.
Izu daNzambi datukwashaña kulemesha “wuntu wakujinda wamumuchima, kwakuvwala chakuvwala chabulaña kutoka chaspiritu yakuwunda nikwovwaha, yalema wuseya chikupu kumesu aNzambi.” (1 Petulu 3:4) Mwamweni, ilu lubanji lwamukachi lwalema nankashi kubadika lwahanji. Nawa antu ejima anateli kwikala nalu.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w06 11/15 18 ¶4
Yikuma Yamaneni Kufuma muKamina kaSolomoni
2:7; 3:5—Muloñadi ambanda amuchota chayisanyikishilañawu “natupaala ninanyikaji yawambaala amumasaña”? Tupaala ninyikaji atwilukilaña kulubanji lwammwekenu yatu. Munjila yikwawu, chañadima kaShulami nakuletesha ambanda amuchota kwila yuma yidi yejima yayiwahi nawa yalubanji kulonda abuli kumuletesha kumwekesha kukeña kwindi.
NOVEMBER 17-23
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI KAMINA KASOLOMONI 6-8
Ikalenu Mpwembu, Bayi Chenzeluku
it “Kamina kaSolomoni” ¶11
Kamina kaSolomoni
Chinamwekani neyi Solomoni wamwitejeli kaShulami kufunta kumukala wawu. Chamumweniwu hakushika kwakwihi, amanakwindi ehwili nawu: “Indi iwu mumbanda wunakufumina mwisaña hinyi, wunakundameni windi wahamuchima?” (Kam 8:5a) Amana kwaniwu kaShulami elukili wanyi nawu muhelawu wadiña nakukeña kwakashinshi. Yaaka yakunyima manakwindi wumu wahosheli hadi yena nindi: “Tukweti muheletu wakansi nawa hakweti mayeliku. Hanu dinu tukela ñahi namuheletu Hefuku dakenza nakumwihulawu?” (8:8) Manakwindi mukwawu wakwili nindi: “Neyi yena himpwembu, tukutuñilahu mbañu yasiliva, ilaña neyi hichenzelu, tukumwenzela nepulanga damutondu wamusida.” (8:9) Hela chochu, chineli kaShulami washindili ikoku dejima, watiyileña kuwaha netempa dindi danyivinyu nawa watwalekelihu kwikala washinshika kudi muntu akeñeliyi (8:6, 7, 11, 12), wahosheli chakadi kutiya nsonyi nindi: “Ami nidi mpwembu, nawa mayeli ami adi neyi tuposhi. Dichi, kumesu indi ami nekali neyi muntu wawanaña kuwunda.”—8:10.
yp 188 ¶2
Indi Kwila Wuvumbi Henohu Kanda Wiñili Muwulu?
Hela chochu, kutwalekahu kwikala wakadi majilu kwakwashaña kansi kubula kumona kukala kwasweja kwenzaña hamuloña wakwila wuvumbi. Bayibolu yashimuna chañadima wakansi watwalekelihu kudihemba hela chakwila wamukeñeli nankashi kajila kindi. Muloña wachumichi, wahosheli chakadi kutiya nsonyi nindi: “Ami nidi mpwembu, nawa mayeli ami adi neyi tuposhi.” Hadiña neyi chenzelu ‘chashinkukileña’ chinateli ‘kwenzununawu swayi’ muloña wekakeja dawuvumbiku. Chakadi majilu, wekalili neyi mpwembu yeneni yakadi kutwesha kukiluka, yatuposhi tunateli kubula kutwesha kwiñilawu. Wateleleli kumutena nawu “wabula ihuji” nawa chamuteleleli kuhosha hadi muntu wakekala nfumwindi nindi, “Kumesu indi ami nekali neyi muntu wawanaña kuwunda.” Kuwunda kwamuyitoñojoka kwadiñayi naku dikwayiletesheli asweji kwikala namuzañalu.—Kamina kaSolomoni 6:9, 10; 8:9, 10.
yp2 33
Muntu Itwatela Kwimbujola—kaShulami
Kansi wamumbanda kaShulami neluki nindi watela wanyi kwiteja kukeña kumuluwañeshi mumutu. Naleji amabwambu jindi nindi: “Nayisanyikishi: Bayi muvundula hela kusañumuna kukeña mudi amiku, sampu ami aweni nakutiyi.” KaShulami neluki nindi kukeña kunakutiyayi kunateli kumuletesha kuleka kutoñojoka chiwahi. Chakutalilahu, antu amakwawu anateli kumukanjikija kwiteja muntu wunabuli kumutelela. Nichinakutiyayi chinateli kumuletesha kubula kufuukula chachiwahi. Dichaletesheli iwu kaShulami atwalekihu kwikala neyi “mpwembu.”—Kamina kaSolomoni 8:4, 10.
Komana mwamonaña kukeña neyi chakumweneñawu kudi mumbanda kaShulami? Komana munateli kwila kwesekeja nachimunakutoñojoka chatela mwili chinakuyileja muchima wenu? (Yishimu 2:10, 11) Mpinji jikwawu antu amakwawu anateli kuyikanjikija kutachika kudiluka namuntu henohu kanda mudiloñeshi. Chumichi chinateli kuyiletesha kutachika kutoñojoka haniyi yuma. Chakutalilahu, neyi mumona eyala namumbanda anakwenda iku anadikwati kumakasa, komana ninenu mwakeñaña nenu mwikalihu namuntu wakuyikwata kumakasa? Komana munateli kwiñila muwulu namuntu wabula kukuhwelela yuma yimwakuhwelela? Mumbanda kaShulami wadiña namaana munsañu yakumwekesha kukeña. Ninenu munateli kwikala neyi yena!
Yuma Yalema yakuSpiritu
Munateli Kwikala naKukeña Kwabulaña Kukañanya?
3 Tañenu Kamina kaSolomoni 8:6. Nhoshelu yakwila nawu ‘muzuzu waYehova’ yazatishawu hakulumbulula kukeña yamwekeshaña nawu kukeña kwalala kwekala kwoku. Kukeña kwalala ‘himuzuzu waYehova’ muloña Yehova diyi Ntachikilu yakukeña kwamuchidiwu. Waleñeli muntu wadifwana nindi kulonda embujoleña kukeña kwindi. (Kutach. 1:26, 27) Nzambi chamuleteliyi mumbanda watachi, Eva, nakumwinka iyala watachi, Adama, mazu ahosheliyi Adama adiña ankumbu. Chakadi nikujina, Eva wadikundili chikupu naAdama, nanochu ‘chamufumishiluwu mudi iyala.’ (Kutach. 2:21-23) Chineli Yehova wayileñeli antu nawuswa wakumwekesha kukeña, eyala namumbanda anateli kwikala nakukeña kwalala nawa kwabulaña kukañanya.
NOVEMBER 24-30
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAYA 1-2
Yehova Wakwashaña “Antu Anasweji Yiluwa”
ip-1 14 ¶8
Tata Yawantu nawaNyanindi akaKudikaña
8 Isaya natwalekihu nakuleja muza waYuda nsañu yakola yakwila nawu: “Oyihuñu yakamona muza wanshidi, antu anasweji yiluwa, izanvu dawantu atama, anyana atama! Anamushiyi Yehova; hiyanamwekeshi kalemesha kudi Wajila waIsarelaku; anamufutaleli.” (Isaya 1:4) Kwila yuma yatama kunateli kusweja nankashi chakwila kunateli kwikala neyi chuma chalema chinateli kukisañana chuma. Mumafuku aAbarahama, Yehova walumbulwili nshidi jaSodoma naGomora nawu “jinasweji nankashi.” (Kutachika 18:20) Chuma chochimu dichinakumwekana nikudi antu amuYuda, chakwila Isaya wahosheli nindi “anasweji yiluwa.” Kubombelahu, wayiteneni nindi “izanvu dawantu atama, anyana atama.” Mwamweni, aYudeya adi neyi anyana atama. “Anamufutaleli,” hela neyi chahosha New Revised Standard Version nawu, “adambwili chikupu” kudi Tata yawu.
ip-1 28-29 ¶15-17
“Twayenu Twololi Nsañu”
15 Haniyi mpinji Yehova nakuhosha nezu dawunda nawa dawushona. “Yehova nindi, ‘Ichi dinu twayenu twololi nsañu hakachi ketu.’ ‘Hela chakwila nshidi jenu jichinana nge-e, akajitookesha neyi sino; hela neyi jichinana neyi ihina dichinana nge-e, jikatooka to-o neyi wanda wutooka.’” (Isaya 1:18) Mazu akutachikilahu ayinu vasi, kakavulu ayitiyilaña mwacheñi. Chakutalilahu, Bayibolu yaThe New English yahosha nawu, “Twayenu tuhoshihu,” chidi neyi mazanvu ejima ayedi atela kuhanjekahu kulonda aditeji muchuma chimu. Dimu wanyi! Yehova haluwañeshañaku, sweje-e dinu nanochu chelañayi nawantu jindi ejima adikañaña nawa anfwikiji. (Kuhituluka 32:4, 5) Iyi vasi hiyinakuhosha hakuhanjeka kwawantu esekanaku, ilaña yinakuhosha hakuleta wuñanji waloña. Ahanu chidi neyi Yehova nakusompa naIsarela muchota.
16 Awa mazu anateli kututiyisha woma, ilaña Yehova wasweja luwi nawa hiNsompeshi wukweti wushona. Wanakenaña chikupu kubadika kwamuntu wudi wejima. (Isamu 86:5) Yena nkawindi hohu diyi watwesheli kufumisha nshidi jawaIsarela “jichinana nge-e” nakujitookesha “neyi sino.” Hela chakwila antu akuzata nañovu chamuchidinyi, kuhana nyilambu hela akulomba hiyanateli kutwesha kufumisha ikeñeji danshidiku. Yehova hohu diyi wunateli kukosa nshidi jetu kuhitila mukutwanakena. Yehova watwanakenaña muniyi njila kushindamena hanshimbi jindi jatwinkañayi, munabombeli kubalumuka chacheni dikwila nawu kubalumuka mumuchima.
17 Ichi chalala chalema nankashi muloña Yehova wachifuntisha-futishahu munjila jashiyashana, dikwila nawu nshidi “jichinana nge-e” anateli kujitookesha nakwikala jajiha neyi wanda wutooka. Yehova nakukeña nindi twiluki netu yena diyi Mukakwanakena nshidi, hela chakwila jamaneni chamuchidinyi, natela kutwanakena chakala hohu tubalumuka chacheni. Ana atoñojokaña nawu anateli kuyanakena wanyi muloña wayiluwa yakoñeliwu, anateli kwila chiwahi neyi ataña nsañu yaManasi. Wakoñeli nshidi jamaneni hadi yaaka yayivulu. Ilaña wabalumukili mumuchima nawa amwanakeneni. (2 Kushindulula 33:9-16) Yehova nakukeña wonsu wetu, kushilahu ninana akoña nshidi jasweja kwiluka nawu kuchidi mpinji ‘yakwolola nsañu’ nayena.
Yuma Yalema yakuSpiritu
ip-1 39 ¶9
Itala daYehova Anadinyamuni Hewulu
9 Hela chochu, makonu antu jaYehova hiyapompelaña hampidi yachifwikija yidi natembeli yakutuña namalolaku. Tembeli yaYehova ayikisañeni kudi amashidika awaRoma mu 70 C.E. Kubombelahu, kapostolu Pawulu washimwini hatooka nindi tembeli yadiña muYerusalema nitabanaka jadiña nakwimenaku chuma chimu. Jemeneneñaku chuma chalema chakuspiritu, “[itenti] dalala dalemeniyi Yehova, bayi muntuku.” (AHeberu 8:2) Adina iteti dakuspiritu, hintanjikilu yakudifukwilamu kudi Yehova kushindamena hamulambu wefutu danyiloña daYesu Kristu. (AHeberu 9:2-10, 23) Kwesekeja naniyi nsañu, “mpidi yetala daYehova” yinashimuniwu haIsaya 2:2, yemenañaku kudifukula kwalala kwaYehova kwakadi majilu nawa kunatumbakeshiwu munanu mafuku etu. Ana etejaña kudifukula kwalala hiyapompelaña heluña dimuku; ilaña akela anuñañana mukudifukula.
DECEMBER 1-7
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAYA 3-5
Yehova Wakuhweleleli Nindi Antu Jindi Akumwovwahila
ip-1 73-74 ¶3-5
Oyu Yihuñu Yikamona Itempa daNyivinyu Dabula Kushinshika!
3 Hela chakwila Isaya wayimbilili antu adiña nakumutiyilila ichi chishimu hela nehi, chakadi nikujina akeñekeñeleña kutiyilila. Chakadi nikujina, amavulu elukili mudimu wekala hakutumba itempa danyivinyu nawa Isaya wayilumbulwilili yuma yavula kumonawu. Neyi chelañawu antu adimaña nyivinyu makonu, atumbaña nyitondu, bayi mbutu yanyivinyuku, “afuukulañahu” kuketula tunyitondu twanyivinyu hela kunona nyitombu yinakumena mumbadi yanyitondu yanyivinyu yikwawu nakutumba. Atumbaña matempa awu anyivinyu “kukapidi kakweti wushi,” iluña dikuletesha nyivinyu yawu kukula chiwahi.
4 Chakeñekaña kuzata nañovu hakwila itempa danyivinyu disoñi. Isaya walumbulwili nindi aweni adidimaña afumishañamu malola,’ himudimu wazeyesha chikupu! Azatishaña malola amaneni kulonda ‘atuñi kaposhi.’ Kunyima, tuposhi twamuchidiwu dihemeneñawu akakutalatala akiñileña mbutu kudi amakombi nikudi anyama. Cheñi, watuñileña mpwembu yamalola kulonda ashi mukoleku kwitempa danyivinyu. (Isaya 5:5) Elileña mwenimu kulonda iseki dawushi dahewulu dibuli kuya namenji anvula.
5 Chineli wazataña nañovu hakwila akiñi itempa dindi danyivinyu, mwini itempa wakuhwelelaña nindi dakasoña nyikaabu. Muloña wakukuhwelela chumichi, watuñaña mwakukamwina vinyu. Komana kukuhwelela nawu wakañula kwatalisha mukwila nawu wasweja kukeña yuma yakumujimba? Inehi, itempa danyivinyu dasoñaña nyivinyu yamwisaña.
ip-1 76 ¶8-9
Oyu Yihuñu Yikamona Itempa daNyivinyu Dabula Kushinshika!
8 Isaya wamuteneni Yehova nindi, mwini itempa danyivinyu, “nkeñi yami.” (Isaya 5:1) Isaya nateli kuhosha hadi Nzambi muniyi njila yakukeña muloña wukweti wubwambu wakola naYena. (Esekejenu Yoba 29:4; Isamu 25:14.) Hela chochu, kukeña kwamukeñawu Nzambi kudi iwu kaprofwetu anakukwesekeja nakukeña kwamwekesheleliyi Nzambi ‘itempa dindi danyivinyu,’ dikwila nawu muza ‘watumbiliyi.’—Esekejenu Kwidika 15:17; Isamu 80:8, 9.
9 Yehova “watumbili” muza windi mwituña daKenani nawa wayinkeli nshimbi niyishina, jadiña neyi mpwembu yadi kuyikiña kulonda abuli kuyiluwañesha kudi nyuza yikwawu yatama. (Kwidika 19:5, 6; Isamu 147:19, 20; AEfwesesa 2:14) Kubombelahu, Yehova wayinkeli ansompeshi, atupristu niatuprofwetu adiña nakuyileja chakwila. (2 Anyanta 17:13; Malaki 2:7; Yilwilu 13:20) Chelili Isarela amukabishi nakumulukuka kudi amashidika, Yehova wayinkeleña antu akuyamwina. (AHeberu 11:32, 33) Muloña wachumichi, Yehova wehwili nindi: “Chumanyi chikwawu chinadi kwila mwitempa dami danyivinyu chinnabuli kwila?”
w06 6/15 18 ¶1
“Akamenaku Iwu Muvinyu”!
Isaya wesekejeli “amwitala daIsarela” netempa danyivinyu dadiña nakusoña chovu-chovu “nyivinyu yatama.” (Isaya 5:2, 7) Nyivinyu yamwisaña yekala yanyanya nankashi kubadika nyivinyu yadimañawu, mbutu diyi yatohaña nankashi mukachi. Himukutwesha kwema vinyu hela kuda nyivinyu yamwisañaku, iyi yinakwimenaku muza wawakakusekesha wadiña nawantu afumpileña nshimbi jaloña chatela ajilondeleña. Bayi neyi mukakudima nyivinyu diyi waletesheli nyikaabu kubula kusoñaku. Yehova welili yuma yejima yakeñekeleña kulonda muza wusoñi nyikaabu. Wehwili nindi: “Chumanyi chikwawu chinadi kwila mwitempa dami danyivinyu chinnabuli kwila?”—Isaya 5:4.
w06 6/15 18 ¶2
“Akamenaku Iwu Muvinyu”!
Chineli muvinyu waIsarela hiwasoñeleñaku, Yehova wawusoñamishili nindi wakahumuna mpwembu yatuñiliyi kulonda yikiñeña antu jindi. Wakaleka kukunkula nyivinyu yindi yachifwikija hela kudima iseki dachu. Nvula yakanokelamu wanyi, nawa mwitempa danyivinyu mwakamena nyiña nimatahu.—Isaya 5:5, 6.
Yuma Yalema yakuSpiritu
ip-1 80 ¶18-19
Oyu Yihuñu Yikamona Itempa Danyivinyu Dabula Kushinshika!
18 Mpata yejima yaIsarela yadiña yambala yaYehova. Chisaka hichisaka achinkeli wuswana kudi Nzambi, adi kusonkesha hela kukongwesha, ilaña bayi kulandisha “lwejimaku.” (ALevi 25:23) Ilu lushimbi lwakañesheleña antu kukabisha akwawu, chidi neyi eni mpata kukabisha antu anakushakama mumpata jawu. Lwakiñileña cheñi yisaka kubula kwikala muwuzweñi wasweja. Hela chochu, antu amakwawu muYuda, adiña nalwisu chakwila afumpileña nshimbi jaNzambi muloña wampata. Mika wasonekeli nindi: “Afwilaña maha nawa ayitambulaña; nimatala, niwena ayitambulaña; atambulaña itala damuntu muwupwapoki, niwuswana windi.” (Mika 2:2) Ilaña Yishimu 20:21 yasoñamishaña nawu: “Wuswana wakutambula nalwisu hatachi kunsa yawu hiwakekala nkisuku.”
19 Yehova nashiiki kuyitambula awa antu ejima akweti lwisu yuma yejima yatambwiliwu munjila yatama. Matala mwaditumbakeshelañawu akekala “chakadi muntu wakashalamu.” Mpata yakomokañawu hiyakasoña nyikaabuku. Hiyanashimuni chakashikijewa idi ishiñu nimpinji yidakashikijewaku. Chibalu chikwawu chaniwu wuprofwetu, chatela chinakutalisha kuchuma chakamwekena antu akekala muwunkoli muBabiloni kumbidi.—Isaya 27:10.
DECEMBER 8-14
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAYA 6-8
“Yami Onu! Ntemeshi Ami!”
ip-1 93-94 ¶13-14
Yehova Nzambi Wudi muTembeli Yindi Yajila
13 Tutiyililenu hamu naIsaya. “Natiyili izu daYehova nawu: ‘Hinyi inukutemesha, nawa hinyi wukutuyilaku?’ Dichi ami nahosheli nami: ‘Yami onu! Ntemeshi ami.’”(Isaya 6:8) Lwihu lwehwiliyi Yehova walwihwili munjila yakwila lumuleteshi Isaya kwakula, muloña kwadiña wanyi kaprofwetu mukwawu wamwekeni muchimwenu. Chakadi nikujina, Yehova wadiña nakumuleja Isaya kwikala ntemesha windi. Hanu dinu muloñadi Yehova chehwililiyi nindi, “Hinyi wukutuyilaku?” Chahimpiliyi mazu kufuma mukwila nawu “Inukutemesha” nakuhosha nindi “wukutuyilaku,” Yehova nakumwekesha nindi wudi cheñi namuntu mukwawu. Hinyi? Komana iwu muntu wadiña Mwanindi wumu hohu, wenjili nakwikala Yesu Kristu? Eña, diyi Mwana yowumu alejeliyi Nzambi nindi, “Tuleñenu muntu muchifwanisha chetu.” (Kutachika 1:26; Yishimu 8:30, 31) Mwamweni, Yehova wekala hamu naMwanindi wumu hohu mwiwulu.—Yowanu 1:14.
14 Isaya washikeneni dakwakula! Hichikweti muloña nachikwikala nsañu yikumutemeshawu nakushimunaku, nashikeni kwakula nindi: “Yami onu! Ntemeshi ami!” Nawa nehuli wanyi wufwetu wakamwinkawu neyi aya nakuzata iwu mudimu. Ambuña aNzambi makonu, akwetu mudimu wakushimwina “nsañu yayiwahi yaWanta mwahita iseki dejima mwashakamawu antu” anateli kwimbujola muchima wakudihana wamwekesheliyi. (Matewu 24:14) Kufwana Isaya, akakelaña kumudimu wawu nikuhana “wunsahu kunyuza yejima” hela chakwila antu mukaayi etejaña wanyi. Nawa ashimwinaña iku anakuhweleli neyi cheliliyi Isaya, nakwiluka nawu mudimu wukwetiwu walema nankashi.
ip-1 95 ¶15-16
Yehova Nzambi Wudi muTembeli Yindi Yajila
15 Ichi Yehova nashimuni chikuhoshayi Isaya nichikwakulawu antu nindi: “Yaku wakaleji awa antu neyi: ‘Mwakela tuhu tiye-e, ilaña mwakatiyishisha wanyi; mwakela tuhu tale-e, ilaña jakayilumbulukila wanyi.’ Wakachinchikishi nyichima yanawa antu, wakashinki matu awu, nawa wakabuti mesu awu ejima, kulonda akabuli kumona namesu awu nikutiya namatu awu, kulonda nyichima yawu yikabuli kutiyishisha nawa kuchiina akabalumuki kulonda akayuuki.” (Isaya 6:9, 10) Komana chumichi chinayi mukwila nawu Isaya wadi kuhoshaña chakadi kutoñojoka, munjila yakuneñesha nikuyihosha chatama aYudeya, nakuyikojeja kubula kutiyañana naYehova? Inehi! Awa hiyantu jaIsaya ahandilañayi hamu nawu. Ilaña mazu aYehova anakumwekesha chakelawu antu nansañu yindi, hela chakwila Isaya wakashikija mudimu windi.
16 Antu diwu adiña nakukala. Isaya wahosheleña nawu ‘mapampa namapampa,’ ilaña hiyatejeleña nsañu yayilejeleñayi hela kumutiyililaku. Amavulu adiña achinchika nawa hiyetejeleñaku, akalili neyi amputa mesu nawa anjika matu. Isaya chafuntila-funtilileñaku kudi “awa antu” wayikojejeli kumwekesha nawu akeñeleña wanyi kutiyilila. Amwekesheli nawu anashinki matu awu ninyichima yawu kulonda abuli kutiyilila kunsañu yayilejeleñayi Isaya, yafumini kudi Nzambi. Dichuma chinakumwekana nikudi antu makonu! Amavulu akaanaña kuyitilila aYinsahu jaYehova neyi anakuyishimwina nsañu yayiwahi yaWanta waNzambi wunakwinza.
ip-1 99 ¶23
Yehova Nzambi Wudi muTembeli Yindi Yajila
23 Chahosheliyi mazu ekala muIsaya, Yesu wamwekesheli nindi iwu wuprofwetu washikijeweli mumafuku indi. Antu ejima elileña yuma neyi yelileñawu mumafuku aIsaya. Adilishili aweniwu kwikala amputa mesu nianjika matu kunsañu yayilejelañayi nawa niwena ajilumukili. (Matewu 23:35-38; 24:1, 2) Chumichi chamwekeni helili amashidika awaRoma alombweleñawu kudi Mukulumpi wawamashidika Titus enzi nakulukuka Yerusalema mu 70 C.E. nawa ahumuni musumba nitembeli yadiñamu. Ilaña, amakwawu amutiyilili Yesu nawa ekalili atumbanji twindi. Yesu wayiteneni nindi adiña “namuzañalu.” (Matewu 13:16-23, 51) Wayilejeli nindi neyi amona “amashidika anatuñi yilombu nakumunyeñumuka Yerusalema,” atela kutachika “kutemukila kumapidi.” (Luka 21:20-22) Dichi “lubutu lwajila” lwadiña nachikuhwelelu nawa lwelishiliwu kwikala muza wakuspiritu, “Isarela waNzambi,” alwipulishili.—AÑalija 6:16.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w06 12/1 9 ¶4
Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waIsaya—I
7:3, 4—Muloñadi Yehova chamukiñililiyi Mwanta watama Ahazi? Mwanta wakuSiriya nimwanta waIsarela akwatili kafuta kulonda amufumishi Mwanta Ahazi wawaYuda hawanta nakuswanyikahu mwanta wukwilaña yuma yejima yinakukeñawu. Akeñeleña kuswanyika mwana kaTabeli iyala wabula kwikala wamuchisaka chaDavidi. Aka kafuta katama kadi kuluwañesha ntanjikilu yachitiyañenu chaWanta waDavidi. Yehova wamukiñili Ahazi kulonda yahembi ndonda yachisaka mwakafuma “Kalamba waKuwunda” akaniniwu nawu wakenza.—Isaya 9:6.
DECEMBER 15-21
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAYA 9-10
“Chejeji Chacheni” Chaprofweteliwu
ip-1 125-126 ¶16-17
Kalamba waKuwunda Akaniniwu
16 Eña, “mukuhita kwampinji” kwashimwineñayi dehi Isaya himpinji yakazataña Kristu mudimu windi hanu hamaseki. MuÑaliliya dimwashakaminiyi Yesu hadi mpinji yayilehi hadiñayi hanu hamaseki. Munkambi yaÑaliliya dimwatachikililiyi mudimu windi wakushimwina nawa dimwatachikililiyi kubidika nindi: “Wanta wamumawulu wunaswini dehi kwakwihi.” (Matewu 4:17) MuÑaliliyi, dimwahaniniyi Mpanji Yindi yahaMpidi yaya mpuhu, kutonda apostolu, kukoña chihayamisha chatachi nikumwekana kudi akakumulondela 500 hanyima yakumusañula. (Matewu 5:1–7:27; 28:16-20; Maku 3:13, 14; Yowanu 2:8-11; 1 AKorinda 15:6) Muloña wayumiyi, Yesu washikijili wuprofwetu waIsaya kuhitila mukulemesha “ituña daZebuluni niituña daNafitali.” Hela chochu, Yesu washimwinineña hohu kudi aÑaliliya wanyi. Chashimwinineñayi nsañu yayiwahi mwituña dejima, Yesu waletesheli muza wejima waIsarela kushilahu niwaYuda ‘kulemesha’ iyi nsañu.
17 Indi “chejeji chacheni” chashimwiniyi Matewu muÑaliliya hichumanyi? Awa mazu niwena afumini muwuprofwetu waIsaya. Isaya wasonekeli nindi: “Antu endeleña mumwidima anamoni chejeji chacheni. Nawa antu ashakamineña mwituña damwidima waweni, chejeji chinayitoñekeli.” (Isaya 9:2) Muyaaka nkulakaji jakusambila C.E., chejeji chachalala achiswekeli kudi kwitiya kwakutwamba. Anlomboli akudifukula kwawaYudeya akakeleli kutushidikilu twawu twamunsakililu twaletesheli “izu daNzambi kwikala damukunkulwayi.” (Matewu 15:6) Antu adizoza adiña nakuyikabisha nikuyiluwañesha nawa alondeleleña jayilejeleñawu kudi “anlomboli amputamesu.” (Matewu 23:2-4, 16) Chelili Yesu wadiña Mesiya enzi, mesu awantu adizoza amavulu enzunukili munjila yakuhayamisha. (Yowanu 1:9, 12) Mudimu wazatiliyi Yesu hadiñayi hanu hamaseki ninkisu jafumini mukudihana kwindi ajilumbulula muwuprofwetu waIsaya nawu “chejeji chacheni.”—Yowanu 8:12.
ip-1 126-128 ¶18-19
Kalamba waKuwunda Akaniniwu
18 Ana etejeli chalala ekalili namuzañalu. Isaya watwalekelihu nindi: “Wunavulishi muza; wunawuleteshi wiikali namuzañalu chikupu. Azañalelaña kudi eyi neyi chazañalalañawu antu hampinji yakwaañula, neyi antu atiyaña kuwaha hakwanzañana yuma yinapuupiwu.” (Isaya 9:3) Muloña wamudimu wakushimwina wazatiliyi Yesu niakakumulondela, antu adiña nanyichima yashinshika enjili kudi Yesu nakumwekesha nawu anakukeña kudifukula kudi Yehova muspiritu nimuchalala. (Yowanu 4:24) Muyaaka kwakwihi nayiwana hohu, antu amavulu ekalili akaKristu. Antu akushika ku 3000 apapatisheweli hefuku daPentekosta 33 C.E. Hashimbwili wanyi, “antu ejima hamu adiña amayala 5,000.” (Yilwilu 2:41; 4:4) Chelili iyena dawatumbanji ditoñeki chejeji, “[atumbanji] niwena atwalekelihu kuvulilaku nankashi muYerusalema; nawa izaza deneni dawatupristu detiyili.”—Yilwilu 6:7.
19 Neyi chazañalalañawu ana añulaña yakuda yayivulu hela chazañalalaña amashidika hakwanzañana yuma yinapuupiwu hanyima yakushinda njita, akakumulondela Yesu niwena azañalalaña neyi amona antu anakuvulilaku. (Yilwilu 2:46, 47) Mukuhita kwampinji, Yehova waletesheli chejeji kutooñeka munyuza. (Yilwilu 14:27) Dichi antu akunyichidi yejima azañaleli nawu anayenzunwini njila yakuhanjekelamu naYehova.—Yilwilu 13:48.
ip-1 128-129 ¶20-21
Kalamba waKuwunda Akaniniwu
20 Yuma yafumini mumudimu wazatiliyi Mesiya yahaya nyaaka, neyi chitukumona mumazu analondelihu ahosheliyi Isaya nawu: “Mpaanda yachiteli chawu kotu-kotu, mbwechi yidi hamafwiji awu, mukombu wamukulumpi wamudimu, neyi chichadiña mumafuku aMidiyani.” (Isaya 9:4) Yaaka yayivulu yahitilihu henohu Isaya kanda, aMidiyani akwatili kafuta nawaMowabi kulonda ayileteshi aIsarela kukoña nshidi. (Kuchinda 25:1-9, 14-18; 31:15, 16) Chimwahitili mpinji, aMidiyani ayichiinishileña aIsarela kuhitila mukuyilukuka nikupuupa nyikala yawu nimaha awu hadi yaaka 7. (Ansompeshi 6:1-6) Ilaña Yehova wamuzatishili kambuñindi Gidiyoni kujilumuna amashidika awaMidiyani. Kufuma “mumafuku aMidiyani,” kwosi wunsahu wamwekeshaña nawu antu jaYehova ayikabishilihu cheñi kudi aMidiyaniku. (Ansompeshi 6:7-16; 8:28) Katatakichi kumbidi, Yesu Kristu, Gidiyoni muneni, wakemika mushindu ayilumbu jawantu aYehova makonu. (Chimwekeshu 17:14; 19:11-21) Kuhiñahu, “neyi chichadiña mumafuku aMidiyani,” akayijilumuna chahaya nyaaka, nañovu jaYehova bayi jawantuku. (Ansompeshi 7:2-22) Antu jaNzambi hiyakakabakanahu cheñiku!
21 Neyi Nzambi namwekeshi ñovu yindi hichinayi mukwila nawu nakulemesha njitaku. Yesu asañwiliwu diyi Kalamba waKuwunda, nawa wakaleta kuwunda kwahaya nyaaka chakajilumunayi ayilumbu jindi. Isaya wahosheli hayitwa yanjita yejima nindi akayocha mukesi: “Nsapatu yejima yakankishaña iseki hakwenda nichakuvwala chejima chinatumpikiwu mumashi yikekala yuma yakukwatisha nachu kesi.” (Isaya 9:5) Ipumba danshindu jawamashidika datiyakanaña neyi anakuhita, hidakatiyakanahu cheñiku. Yakuvwala yamashi yawamashidika akola nyichima, hiyakamwekanahu cheñiku. Hikwakekalahu cheñi njitaku!—Isamu 46:9.
Yuma Yalema yakuSpiritu
ip-1 130 ¶23-24
Kalamba waKuwunda Akaniniwu
23 Mukakufumba himuntu wafumbanaña hela kuleja maana. Yesu Kristu chadiñayi hamaseki wadiña nakufumba antu munjila yayiwahi. Twatañaña muBayibolu netu “mazaza awantu ahayamini chikupu chatañishileñayi.” (Matewu 7:28) Himukakufumbana wamaana nawa waluwi, weluka chatiyañawu antu. Kufumbana kwindi hikwashindamenaña hohu hakuzuwilaku. Kakavulu, kwekalaña munjila yakufumba nikuleja munjila yayiwahi. Kufumba kwaYesu kwakuwahi muloña mpinji yejima kwekalaña kwamaana, kwakuwahi nawa kwashindamenewa. Neyi tukulondela, twakekala nawumi wahaya nyaaka.—Yowanu 6:68.
24 Bayi neyi Yesu wafumbanaña muloña wamaana akwetiyiku. Ilaña wahosheli nindi: “Yuma yinatañishaña yami wanyi, ilaña yanowu wantemesheli.” (Yowanu 7:16) Neyi chichadiña naSolomoni, Yehova Nzambi diyi Nsulu yamaana adiña naYesu. (1 Anyanta 3:7-14; Matewu 12:42) Chuma cheliliyi Yesu chatela kuyikwasha atañishaña niafumbanaña muyipompelu yawakaKristu kushindamenaña mpinji yejima Hezu daNzambi.—Yishimu 21:30.
DECEMBER 22-28
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAYA 11-13
Mesiya Wakekala Muntu Wamuchidinyi?
ip-1 159 ¶4-5
Muchiyuulu chaMesiya Mwakekala Wamwinu niMuzañalu
4 Yaaka yayivulu yahitilihu henohu Isaya kanda ekaliku, ansoneki aBayibolu achiHeberu amakwawu ashimwineñahu dehi kwinza kwaMesiya, Nlomboli walala, akatemeshawu kudi Yehova muIsarela. (Kutachika 49:10; Kuhituluka 18:18; Masamu 118:22, 26) Yehova wabombelelihu mazu amakwawu kuhitila mudi Isaya. Isaya wasonekeli nindi: “Mutayi wakamena muchishinji chaYesi, nawa mutombu wakatutuka kunyiji yindi wakasoña nyikaabu.” (Isaya 11:1; Masamu 132:11) “Mutayi” nawa “wakatutuka” awa mazu ejima ayedi amwakeshaña nawu Mesiya wakafuma muchisaka chaYesi kuhitila mudi mwanindi Davidi, awahishiliwu namanji, kwikala mwanta waIsarela. (1 Samweli 16:13; Yeremiya 23:5; Chimwekeshu 22:16) Neyi Mesiya enza, iku ‘kututuka,’ kwakafuma mwitala daDavidi, kwakasoña nyikaabu yayiwahi.
5 Iwu Mesiya akaniniwu hiYesu. Nsoneki wansañu yayiwahi Matewu wabombelelihu kumazu ekala haIsaya 11:1, chahosheliyi nindi chamutenañawu Yesu nawu “wakuNazareta,” chashikijili mazu awatuprofwetu. Chineli wakulilili muNazareta, Yesu amuteneneña nawu wakuNazareta, hadaha ijina dakundamini kwizu dachiHeberu dazatishawu haIsaya 11:1 ‘dakututuka.’—Matewu 2:23, tumazu twaheshina; Luka 2:39, 40.
ip-1 159 ¶6
Muchiyuulu chaMesiya Mwakekala Wamwinu niMuzañalu
6 Mesiya wakekala nyuuli wamuchidinyi? Komana wakekala wakalisha nawa wadikañaña neyi Asiriya ajilumwini wanta wanyichidi 10 yakukabeta kakuchimunswa yawaIsarela? Inehi mwani. Isaya wahosheli hadi Mesiya nindi: “Spiritu yaYehova yakashakama hadi yena, spiritu yamaana nispiritu yakutiyishisha, spiritu yakufumba niyañovu, spiritu yakwiluka niyakumutiya Yehova woma. Nawa wakatiya kuwaha kumutiya Yehova woma.” (Isaya 11:2, 3a) Mesiya amuwayishili naspiritu yaNzambi yajila, bayi namanjiku. Chumichi chamwekeni hamupapatishileñawu Yesu, helili Yowanu Mpapatishi amoni spiritu yaNzambi yamwekeneña neyi kapompa yinakuwila hadi Yesu. (Luka 3:22) Spiritu yaYehova ‘yashakamini hadi’ Yesu nawa wamwekesheli nindi wadiña nayu chelileñayi yuma namaana, kutiyishisha, kufumba, ñovu nikwiluka. Iyi hiyilwilu yayiwahi yatela kwikala nanyuuli!
ip-1 160 ¶8
Muchiyuulu chaMesiya Mwakekala Wamwinu niMuzañalu
8 Mesiya wamwekesheli ñahi nindi wamutiyaña Yehova woma? Chakadi nikujina Yesu hamutiyaña Yehova woma nawu wukumwinka muloñaku. Ilaña Mesiya wamwinkaña Nzambi kalemesha kamutelela nawa wamutiyaña woma munjila yakukeña. Muntu wejima wamutiyaña Nzambi woma wafwilaña mpinji yejima kwila “yuma yamutiyishaña kuwaha,” neyi cheliliyi Yesu. (Yowanu 8:29) Kuhitila mumazu nimuyuma yelileñayi, Yesu watudizishili nindi tunateli kwikala namuzañalu chikupu neyi tumutiyaña Yehova woma mpinji yejima.
ip-1 160 ¶9
Muchiyuulu chaMesiya Mwakekala Wamwinu niMuzañalu
9 Isaya washimwineñahu dehi yilwilu yikwawu yikekala naMesiya nindi: “Hakasompesha kwesekeja nayuma yinakumona mesu indiku, hela hakazuwila kwesekeja nayuma yinakutiya matu indi hohuku.” (Isaya 11:3b) Komana kwila mutiya kuwaha kuyisompesha kudi nsompeshi wamuchidiwu neyi mudi muchota nehi? Chineli wukweti ñovu yakusompesha antu ejima, Mesiya hiyanateli kumuluwañesha nansañu yakutwamba, tufuta twamuchota, nsañu yakutiya hohu hela yuma yakumona, chidi neyi mahetaku. Wamonaña neyi muntu nakutwamba nawa hatalaña hohu chinakumwekanayi muntu hanjiku, ilaña welukaña “[wuntu] wakujinda wamumuchima.” (1 Petulu 3:4) Chakutalilahu chaYesu chachiwahi hichuma chinateli kwimbujolawu ejima enkañawu mudimu wakusompa muchipompelu chawakaKristu.—1 AKorinda 6:1-4.
ip-1 161 ¶11
Muchiyuulu chaMesiya Mwakekala Wamwinu niMuzañalu
11 Neyi akakumulondela anakukeñeka kuyifumba, Yesu wayifumbaña munjila yayiwahi yayikwashaña, chuma chatela kwimbujolawu akulumpi akaKristu. Munjila yikwawu, ana elaña yuma yatama atela kukuhwelela nawu akayisompesha. Nzambi chakasompeshañayi nshakaminu yamakonu, Mesiya “waketa iseki” nezu dindi dañovu, nakuhana wunsompeshi wakujilumuna antu ejima elaña yuma yatama. (Isamu 2:9; Esekejenu Chimwekeshu 19:15.) Nkumininaku, hikwakekalahu cheñi antu atama akaleteshaña antu kubula kwikala mukuwundaku. (Isamu 37:10, 11) Yesu, iku nakasi kuloña nikashinshi mumbunda nihamakata indi, wudi nañovu yakwila chumichi.—Isamu 45:3-7.
Yuma Yalema yakuSpiritu
ip-1 165-166 ¶16-18
Muchiyuulu chaMesiya Mwakekala Wamwinu niMuzañalu
16 Kudifukula kwalala asambilili kukulukuka mwitempa daEdeni helili Satana atweshi kuluwañesha Adama naEva kudikaña naYehova. Kushika nimakonu, Satana natwalekihu kufumisha antu amavulu kudi Nzambi. Ilaña Yehova haketeja kudifukula kwalala kujiya hanu hamasekiku. Munabombeli ijina dindi, nawa wakamenaña antu amukalakelaña. Dichi, wakanini kuhitila mudi Isaya nindi: “Hanodu ifuku muji waYesi wakemana nakwikala chinjikijilu chawantu. Nyuza yakabalumukila kudi yena kulonda ayitwaminini, nawa iluña dindi dakunookela dakekala dalema.” (Isaya 11:10) Mu 537 B.C.E., Yerusalema, musumba welishiliyi Davidi kwikala weneni mumuza, wadiña hichinjikijilu, chakutambikilahu aYudeya ashinshika ashalilihu kulonda afunti nakutuñulula tembeli.
17 Hela chochu, muniwu wuprofwetu munabombeli yuma yayivulu. Neyi chitunamoni, wahoshaña nihachiyuulu chaMesiya, Nlomboli walala wawantu akunyuza yejima. Kapostolu Pawulu wahosheli mazu ekala haIsaya 11:10 kulonda amwekeshi nindi mumufuku indi, antu akunyuza akekala muchipompelu chawakaKristu. Chahosheliyi hamazu ekala haniyi vasi muBayibolu yaSeptuagint, wasonekeli nindi: “Isaya niyena wahosheli nindi: ‘Kwakenza muji waYesi, wakenza nakuyuula nyuza; nawa nyuza yakakuhwelela mudi yena.’” (ARoma 15:12) Kubombelahu, iwu wuprofwetu watwalekahu kushika nikumafuku etu, anakumwekeshawu antu akunyuza nawu amukeña Yehova kuhitila mukukwasha amana kwaMesiya awayishewa.—Isaya 61:5-9; Matewu 25:31-40.
18 Mukushikijewa kwamakonu, “hanodu ifuku” dashimwiniyi Isaya datachikili helili Mesiya amwilishi kwikala Mwanta waWanta waNzambi mwiwulu mu 1914. (Luka 21:10; 2 Timotewu 3:1-5; Chimwekeshu 12:10) Kufuma tuhu iyi mpinji, Yesu Kristu wekala chinjikijilu, iluña dakupompela Isarela wakuspiritu niantu akunyuza yejima akeñaña nfulumendi yaloña. Neyi chashimwineñahu dehi, Mesiya nakulombola mudimu wakushimwina nsañu yayiwahi yaWanta kunyuza yejima. (Matewu 24:14, Maku 13:10) Iyi nsañu yayiwahi yinakwashi nankashi antu. “Izaza deneni dakadi kutwesha kuchinda kudi muntu, dawantu [anafumi] kunyuza yejima,” dinakumwovwahila Mesiya kuhitila mukudibomba hamu naawayishewa ashalahu mukudifukula kwalala. (Chimwekeshu 7:9) Antu amavulu amaha chinatwalekihu kwinza nakudibomba hamu naashalahu ‘mwitala daYehova dakulombelamu’ dakuspiritu, alemeshaña “iluña [daMesiya] dakunookela,” tembeli yeneni yaNzambi yakuspiritu.—Isaya 56:7; Hagayi 2:7.
DECEMBER 29–JANUARY 4
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAYA 14-16
Ayilumbu Jawantu jaNzambi Akayibabesha
ip-1 180 ¶16
Yehova Wajilumwini Musumba Wadinka Wanta
16 Chumichi chashikeneni wanyi kumwekana mu 539 B.C.E. Hela chochu, nimakonu chinakumwekesha hatooka nawu yuma yashimwineñahu dehi Isaya kutalisha hadi Babiloni yinashikijewi. Muntu wumu wahosha hansañu yamuBayibolu wahosheli nindi, “Hadi yaaka yayivulu yinahitihu kufuma hamujilumwininiwu [Babiloni] kushika niyinu mpinji, washala kwamahembi.” Kuhiñahu wabombelelihu nindi: “Chaswayi wanyi kuvulamena chamwekanaña Babiloni nikubula kwanuka chashikijewa mazu ahosheliyi Isaya niYeremiya.” Chakadi nikujina, kwosi muntu wamumafuku aIsaya wadi kushimunañahu dehi chakahumukayi Babiloni nichakajilumukayiku. Babiloni amujilumwini kudi aMediya nawaPeresi kwakwihi nayaaka 200 yahitilihu kufuma hasonekeleliyi Isaya mukanda windi! Nawa chimwahitili yaaka yayivulu dihamujilumwiniwu kakukumishaku. Komana chumichi hichinakutuletesha kukuhwelela chikupu netu Bayibolu Hizu daNzambi donenewaku? (2 Timotewu 3:16) Kubombelahu, chineli Yehova washikijili wuprofwetu wawuvulu kunyima, tunateli kukuhwelela netu wuprofwetu wejima wamuBayibolu wuchidi kanda wushikijewi wakashikijewa hampinji yatoñolayi Nzambi.
ip-1 184 ¶24
Ayilumbu Jawantu jaNzambi Akayibabesha
24 MuBayibolu anyanta afumineña muchisaka chamwanta waDavidi, ayesekeja natutumbwa. (Kuchinda 24:17) Kutachikila hohu hadi Davidi, atuna “tutumbwa” twayuulileña kufuma kuMpidi yaZiyona. Hanyima yakwila Solomoni natuñi dehi tembeli muYerusalema, musumba wejima atachikili kuwutena nawu Ziyona. Muchitiyañenu chaNshimbi, amayala ejima aIsarela ayilejeli kuya kuZiyona kapampa kasatu muchaaka. Dichi, yekalili “mpidi yakubulakena.” Nebukaneza chaletesheliyi anyanta awaYudeya kumwovwahila nichayifumishiliyi haniyi mpidi, wamwekesheli hatooka nindi walema kubadika itu “tutumbwa.” Hamwinkeli Yehova kalemesha kamutelela hakutushinda itu tumbwaku. Ilaña, wadivwimbili nakudimona neyi wamubadika Yehova.
ip-1 189 ¶1
Ayilumbu Jawantu jaNzambi Akayibabesha
YEHOVA nateli kuzatisha nyuza kubabesha antu jindi neyi anakwila yuma yatama. Hela chochu, hanakenaña iyi nyuza hamuloña wakutama kwawu, kudinka wanta niyiluwa yakoñañawu kutalisha kukudifukula kwalalaku. Dichaletesheli amoneni Isaya kusonekañahu dehi nawu “akumusompesha Babiloni.” (Isaya 13:1) Hela chochu, Babiloni wakaleta kukala kumbidi. Mumafuku aIsaya, Asiriya akabishileña antu akwatili chitiyañenu naNzambi nawa akisañeni wanta wakukabeta kakuchimunswa wawaIsarela nikujilumuna Yuda. Ilaña ñovu yaAsiriya yadiña yakapinji kantesha. Isaya wasonekeli nindi: “Yehova wamazaza nasanyiki nindi: “Neyi chinnakukeña, dichichakekala, nawa neyi chinnafuukuli, dichichakamwekana. Mwini Asiriya nakamuchika mwituña dami, nawa nakamudatolela hampidi jami. Mpaanda yindi akayifumisha hadi wena, nawa chiteli chindi akachifumisha hamafwiji awu.’” (Isaya 14:24, 25) Hashimbwili wanyi kufuma haprofweteliyi Isaya awa mazu, Asiriya alekeli kuyichinisha aYuda.
ip-1 194 ¶12
Ayilumbu Jawantu jaNzambi Akayibabesha
12 Mpinjinyi yikashikijewa iwu wuprofwetu? Katataka. “Idi didu izu dahosheliyi Yehova kunyima hadi Mowabi. Nawa ichi Yehova nahoshi nindi: “Mudi yaaka yisatu, neyi yaaka yamuntu eñijawu mudimu, kulema kwaMowabi akakwisawula nayikonkojola yashiyashana, nawa antu akashalahu akekala antesha nankashi nawa abula kulema.” (Isaya 16:13, 14) Kwesekeja naniyi nsañu, akakuvumbujola awana nawu kudi wunsahu wamwekeshaña nawu muyaaka ya 800 B.C.E., Mowabi wakabakeni chikupu nawa antu ashakamineña afuminimu. Tigilati Pileseri wamuchisatu wamuteneni Salamanu wakuMowabi kwikala hakachi kawanyuuli ahanineña nyilambu kudi yena. Senakeribi watambwilili mulambu kufuma kudi Kamusunabi, mwanta waMowabi. Anyanta awaSiriya aEsahadoni niAshuribanipali ateneni anyanta awaMowabi Musuri niKamashalitu diwu ayuulileñawu. Chimwahitili yaaka, aMowabi ajiyili chikupu. Nyisumba yadiña yawaMowabi yakushankulu ayiwana, ilaña chayinu mpinji awanaku hohu wunsahu wantesha kutalisha hadiwu chilumbu wañovu wawaIsarela.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w06 12/1 10 ¶11
Yikuma Yamaneni Kufuma Mumukanda waIsaya—I
14:1, 2—Antu jaYehova ‘atwalileña ñahi muwunkoli antu ayitwalili muwunkoli, nikuyovwahila kudi antu ayikanjikijileña kuzata nyidimu’? Chumichi chashikijeweli hadi antu adi neyi Danyeli, wadiña nachifulu cheneni muBabiloni hayuulileña aMediya nawaPeresi; hadiñayi Esita ñoda Mwanta wawaPeresi; niModekayi atondeliwu kwikala nguvulu wamuWanta waPeresi.