Kapetulu 9
“Temukenu Wuvumbi”
“Dichi jahenu yidi yenu yidi hamaseki, wuvumbi, wuzondu wamumuchima, kufwila kwila yuma yatama, kusweja kukeña yatama, nilwisu himana kwawu nakupesha.”—AKOLOSE 3:5.
1, 2. Munjilanyi mwakwatililiyi Balami kafuta kakuleta wubanji hadi antu jaYehova?
CHIBINDA chanshi nayi nakulowa inshi hachilondu chindi chakeñayi. Kudi muchidi wanshi wunakukeñayi kulowa. Hakusha ndiisha kwilowa nakudinatila hamenji iku saña akwatila kumubeñu. Neyi mukulabula kwadisu, nsapi yijimina nikujimina, mubeñu wuzembama nize-e, hakuvubula. Hakudisehela muloña neluki nindi wazatisha ndiisha yayiwahi.
2 Muchaaka cha 1473 B.C.E., iyala wejina daBalami wadiña nakutoñojoka chikupu hakafuta katela kuzatishayi. Kafuta kindi kadiña kakukeña kuluwañesha antu jaNzambi, atuñilili chilombu Muyana yaMowabi, hañinza Netuña daChikaninu. Balami wahosheli nindi hikaprofwetu waYehova, henohu wadiña muntu walwisu hohu wenkeluwu mudimu wakushiña aIsarela. Hela chochu, kuhitila muwukwashu waYehova, Balami watwesheli kuyikiswila aIsarela. Hakufwila kutambula wuloku, Balami watoñojokeli nindi hadaha nateli kumwilisha Nzambi kushiña antu jindi, neyi chakwila ayeseka kukoña nshidi yasweja chikupu. Hakwikala nayitoñojoka yeniyi, Balami wakwatili kafuta kakuzatisha ayañadima alubanji akuMowabi kulonda ayiluwañeshi.—Kuchinda 22:1-7; 31:15, 16; Chimwekeshu 2:14.
3. Indi kafuta kaBalami kazatikili nakushika hadi?
3 Komana kafuta kindi kazatikili? Eña. A Isarela amavulu awamayala afwili mumuhetu weniwu kuhitila ‘mukwila wuvumbi nawanyana kawaMowabi awambanda.’ Atachikili nikudifukula kudi anzambi akuMowabi, kubombelahu nichishimashima chaBayali wakuPeyori, nzambi walusemu hela wawuvumbi. Chafuminumu, aIsarela 24,000 afwili henohu kanda eñili Mwituña daChikaninu. Mwalala, antu ahondekeli.—Kuchinda 25:1-9.
4. Muloñadi aIsarela amavulu chafwililuwu mumuhetu wawuvumbi?
4 Chumanyi chaletesheli iku kukala? Antu amavulu atachikili kwikala nanyichima yatama kuhitila mukumufutalela Yehova, yowu Nzambi wayipulwishili muEjipitu, wayinkeli yakudya muchinkalampata, niwayendesheli chachiwahi mwituña dachikaninu. (Aheberu 3:12) Hakutoñojoka haniyi nsañu, kapostolu Pawulu wasonekeli nindi: “Bayi twila wuvumbi neyi cheliluwu wena amakwawuku; hiyakufwa makombakaji makumi ayedi namakombakaji asatu ifuku dawu dimu.”a—1 Akorinda 10:8.
5, 6. Muloñadi nsañu yakuvulumuna kwawaIsarela Muyana yaMowabi chiyalemena kudetu makonu?
5 Mumukanda waKuchinda mwekala nsañu yayivulu yalema yatela kudizilaku antu jaNzambi makonu, adi kwakwihi nakwiñila mwituña dabadika kuwaha ituña dachikaninu. (1 Akorinda 10:11) Chakutalilahu, yitoñojoka yawantu makonu kutalisha hawuvumbi yinadifwani nayawaMowabi akushankulu ilaña ichi chinasweji. Cheñi, hachaaka hachaaka akwaKristu amavulu anakufwa mumuhetu wawuvumbi, muhetu wowumu wafwilumu aIsarela. (2 Akorinda 2:11) Kufwana Zimiri, wahamukili hakuleta mumbanda kaMidiyani kumesu achipompelu chawaIsarela mwitenti dindi, makonu antu amakwawu anakudikunda nawantu jaNzambi anekali akwakuluwañesha muchipompelu chawakwaKristu.—Kuchinda 25:6, 14; Yuda 4.
6 Komana ninenu mwadimonaña nenu mudi Muyana yaMowabi yananu mafuku? Komana munakumona kwinza kwawuloku, wetuña dadiha dimunachiñilili hadi yaaka yayivulu? Neyi munakuwumona, zatenu nañovu jejima kulonda mushakami mukukeña kwaNzambi kuhitila mukutiyilila kufumba kwakwila nawu: “Temukenu wuvumbi.”—1 Akorinda 6:18.
INDI WUVUMBI HICHUMANYI?
7, 8. Indi “wuvumbi” hichumanyi, nawa antu elaña wuvumbi añulaña ñahi yuma yakuwañawu?
7 Kwesekeja nachadizatishawu muBayibolu, izu “[da]wuvumbi” (muchiGriki nawu por·neiʹa) datalisha hakukama namuntu wabula kwitejawu muNsona. Mwabombela wujila niwunyakalwalu, kudikama kwawantu abula kudisumbula, niwuvumbi wakwilila mukanwa niwakwilila kumahanda, wuvumbi wakuhemesha yiidi yalusemu yamuntu wabula kwikalayi nindi mumaluwi. Wabombelamu cheñi wuvumbi weyala neyala, mumbanda namumbanda, nikukama nakanyama.b
8 Nsona jalumbulula chikupu nawu: Antu elaña wuvumbi hiyatela kwikala muchipompelu chawakwaKristu nawa hiyamba katambula wumi wahaya nyakaku. (1 Akorinda 6:9; Chimwekeshu 22:15) Nimakonu adipwikaña yihuñu kuhitila mukubula kuyikuhwelela nikudisawula, kubula kutiyashana mumaluwi, nikwikala nachinleji chikweti muloña, kwimita mavumu akadi kukeña, nyisoñu, nikufwa. (Aŋalija 6:7, 8) Muloñadi wumukukoñela yuma yamuchidiwu yikuyiletela kukala kwakweni? Chawushona, antu amavulu hiyatoñojokelañahu chadimu hakukala kweneni kunateli kufumamu neyi hiyakutachika kukoña yuma yatama, yatachikilaña mukutala nyevulu yanzekesuku.
NYEVULU YANZEKESI DIYALETESHAÑA KWILA WUVUMBI
9. Komana nyevulu yanzekesi yatama wanyi neyi chahoshaña antu amakwawu? Lumbululenu.
9 Mumatuña amavulu, nyevulu yanzekesi ayishaña mumasitolu mwalandishilañawu yipapilu yansañu, mutumina, hanyivwimbimbi, nawa yinasweji kumwekena haIntaneti.c Komana nyevulu yanzekesi yatama wanyi neyi chahoshaña antu amakwawu? Yatama nankashi. Antu atalaña nyevulu yanzekesi anateli kwikala nachaaku chakudichuka nakusañumuna ‘kufwila kwatama kwawuvumbi,’ kwayileñelaña kuteñuka nawuvumbi, kufwila yuma yatama, kubula kutiyañana mumaluwi nikudiseña.d (Aroma 1:24-27; Aefwesesa 4:19) Muntu wakeñakeñaña mwakukwashila antu ateñuka nawuvumbi wesekeja kuteñuka nawuvumbi nachikatu chakansa. Wahosheli nindi, “chaswejelañaku hohu. Hichavula kumana swayuku, nawa cheñi chakala kuuka.”
10. Munjilanyi mutwatela kuzatishila lushimbi lwekala haYakoba 1:14, 15? (Talenu cheñi chikasha chidi hefu 101.)
10 Talenu mazu asonekawu haYakoba 1:14, 15, hitwatañaña nawu: “Antu ejima ayesekaña nachayikokolañawu nakuyidimbeka nakufwila kwawu aweni kwatama. Dichi kufwila kwatama chikukubaaba ivumu hikukuvwala nshidi; nshidi chiyikukula hiyikuvwala kufwa.” Dichi neyi mutachika kutoñojoka hayuma yatama, nyakalenu kuyifumisha muyitoñojoka yenu. Chakutalilahu, neyi mumona nyevulu yanzekesi chakuluwukila, nyakalenu kutala kumbadi hela jimenu kompyuta, hela himpenu chanelu chanyivwimbimbi. Zatenu nañovu yejima kulonda mutondolweli yililu yatama henohu kanda yitandi nankashi nikuyiteñula.—Matewu 5:29, 30.
11. Hakukañesha yuma yatama, tunateli kumwekesha ñahi netu twamukuhwelela Yehova?
11 Muntu watwiluka chachiwahi kubadika chitwadiluka etu aweni watukonkomwena nindi: “Dichi jahenu yidi yenu yidi hamaseki, wuvumbi, wuzondu wamumuchima, kufwila kwila yuma yatama, kusweja kukeña yatama, nilwisu himana kwawu nakupesha.” (Akolose 3:5) Chalala, kwila mwenimu kunateli kukala nankashi. Ilaña anukenu nenu, tukweti Tata yetu wamwiwulu wadiwunjika nawa wukweti kukeña wutwatela kutambika. (Masamu 68:19) Dichi nyakalenu kumulomba neyi mutachika kutoñojoka hayuma yatama. Lombenu “ñovu jabadika nankashi,” nawa tachikenu kutoñojoka nsañu yacheñi.—2 Akorinda 4:7; 1 Akorinda 9:27; talenu chikasha chinakwila nawu “Nateli Kuleka Ñahi Chaaku Chatama?” hefu 104.
12. Indi “muchima” wetu hichumanyi, nawa muloñadi wutwatela kuwuhembela?
12 Iyala wamaana Solomoni wasonekili nindi: “Hembaku muchima weyi chakubadika chiwahembaña yuma yejima, muloña mwenomu dimu mwedikaña wumi.” (Yishimu 4:23) “Muchima” wetu hiwuntu wetu wamukachi, chitwekala kumesu aNzambi. Kubombelahu, chamonañayi Nzambi “muchima” wetu, dichamwekeshaña neyi chakwila tukatambwila wumi wahaya nyaka hela nehi, bayi neyi chatumonañawu kudi antuku. Dichi chichekala. Nawa cheñi chinakukeñeka kuzatilahu lufuchi. Hakwila nawu yabula kutala mumbanda namesu akumufwila, muntu wakashinshi Yoba watiyañeni chitiyañenu namesu indi. (Yoba 31:1) Ichi hichakutalilahu chachiwahi nankashi. Ñimbi wamasamu niyena wadiña nayitoñojoka yoyimu hampinji yalombeliyi nindi: “Mbalumwini mesu ami abuli kutala yuma yamukunkulwayi.”—Masamu 119:37.
DINA WAFUUKWILI CHATAMA
13. Indi Dina wadiñanyi, nawa muloñadi chafuukwililiyi chatama hakutonda amabwambu?
13 Neyi chitwadizili muKapetulu 3, amabwambu jetu anateli kutukwasha hela kutuluwañesha. (Yishimu 13:20; 1 Akorinda 15:33) Talenu chakutalilahu chaDina, mwana wamumbanda wavweluwu kudi nkakulula Yakoba. (Kutachika 34:1) Hela chakwila, amukulishili chachiwahi, Dina muwusupi wakwatili wubwambu nawambanda amuKenani. Kufwana aMowabi, antu amuKenani adiña nayililu yatama nankashi. (Alevi 18:6-25) Hadi antu amuKenani, kushilahu niShekemi, ‘walemesheluwu chakubadika’ mwitala datata yindi, wamumweni Dina neyi himumbanda watela kwilayi nindi wuvumbi.—Kutachika 34:18, 19.
14. Indi kufuukula kwaDina kwakutonda amabwambu kwaleteli ñahi kukala?
14 Hadaha Dina hadiñi nakutoñojoka hansañu yawuvumbi chamumweniyi Shekemuku. Shekemi niyena welili chuma chadi kwilawu aKenani amavulu neyi muntu natiyi wuvumbi. Hela chakwila Dina wesekeli kukaana kwila wuvumbi kumakumishilu ilaña yuma yayili mumenji muloña Shekemi ‘wakamini nindi, nakumutamisha.’ Chinamwekani neyi mukuhita kwamafuku Shekemi “wamukeñeli” Dina nankashi, ilaña chumichi hichahimpili chuma chamwililiyi Dinaku. (Kutachika 34:1-4) Chafuminumu, antu amakwawu amweni yihuñu. Amabwambu jindi atondeliyi akojejeli kumwekani yuma yakasawuntu nawa yasonyi muchisaka chindi chejima.—Kutachika 34:7, 25-31; Aŋalija 6:7, 8.
15, 16. Tunateli kuheta ñahi maana alala? (Talenu cheñi chikasha chidi hefu 109.)
15 Neyi Dina wadizililuku chuma chalema, dikwila nawu wadizili hanyima yakumona kukala. Antu amukeña nikumwovwahila Yehova hiyatela kudiza hanyima yakumona kukalaku. Hamuloña wakumutiyilila Nzambi, akeñaña ‘kwenda nawakwamaana.’ (Yishimu 13:20a) Chelawu mwenimu elukaña “njila jejima jajiwahi” nawa atondolwelaña kukala kwakudikeñela.—Yishimu 2:6-9; Masamu 1:1-3.
16 Maana afumaña kudi Nzambi ekalaña nawantu ejima ayifwilaña nawa azatilaña hayuma yafwilañawu kuhitila mukukakela mukulomba, kudiza Izu daNzambi mpinji yejima ninsañu yaloñeshawu kudi izaza danduñu washinshika. (Matewu 24:45; Yakoba 1:5) Kudizoza cheñi kwakeñekaña, kuhitila mukwikala namuchima wakunyakala kwovwahila kufumba kwamuNsona. (2 Anyanta 22:18, 19) Chakutalilahu, mukwaKristu nateli kwiteja nindi muchima windi wunateli kumudimba nikukata. (Yeremiya 17:9) Indi neyi namoni kukala chakwila nakañanyi kuzatisha kashinshi, komana wadizoza chikupu hakwila yeteji kufumba kwakuwahi nikumukwasha?
17. Shimunenu chuma chinateli kumwekana muchisaka, nawa lumbululenu chatelayi tata yawantu kuhanjeka namwanindi wamumbanda.
17 Toñojokenu haniyi nsañu. Tata yawantu wakaanishaña mwanindi wamumbanda kuya hamu namukwenzi weyala mukwaKristu chakadi kuya namuntu mukwawu. Dichi mwana hakumwihula nindi: “Tata, komana himwakuhwelelaku? Kwosi chuma chatama chitukwilaku!” Watela wamukeña Yehova nawa nakufwila kwila yuma yayiwahi, hanu dinu ‘nakwenda namaana afumaña kudi [Nzambi]’? Komana ‘nakutemuka wuvumbi’? Tahindi hichisupi ‘wakuhwelelaña muchima windi’? (Yishimu 28:26) Hadaha munateli kutoñojoka hanshimbi jikwawu jinateli kukwasha tata yawantu nimwanindi kutoñojoka haniyi nsañu.—Talenu Yishimu 22:3; Matewu 6:13; 26:41.
YOSEFU WATEMUKILI WUVUMBI
18, 19. Yosefu wamweni kwesekanyi, nawa wakwishindili ñahi?
18 Kansi wamuwahi wakeñeli Nzambi nawa watemukili wuvumbi wadiña Yosefu, mana kwaDina wakuwanamu. (Kutachika 30:20-24) Yosefu wadimweneni namesu kapu kukala kwafumini muyuma yelili muhelindi hakubula kufuukula chiwahi. Hamuloña wakutoñojoka hayuma yamweniyi nikufwila kwindi kwakukeña kushakama mukukeña kwaNzambi, kwamukiñili muyaaka yahiñiluhu muEjipitu helili iñoda mwanta windi yamudimbekeña “hefuku hefuku” kwila nindi wuvumbi. Dichi hakwikala nduñu, Yosefu hadi kukumina dakushiya mudimu windi nakudiyilaku. Wateleli kuzatisha kashinshi nakuna kukala nawa chakubula kutiya woma. Welili mwenimu kuhitila mukutwalekahu nakuleja iñoda Potifwari nindi chinjila, nkumininaku wamutemukili.—Kutachika 39:7-12.
19 Toñojokenu ntahi: Neyi Yosefu watoñojokeleña hadi mumbanda hela wadiña nachaaku chakutoñojoka hawuvumbi, komana wadi kutwesha kuhemba kashinshi kindi? Kwakulehi. Chatela yatoñojokeña hayuma yatama, Yosefu walemesheli wubwambu windi naYehova, wamwekeneni mumazu alejeliyi iñoda Potifwari. Wahosheleña nindi: “Kwosi chuma chananlekeshiyuku chiña yeyi hohu nanochu chiwudi iñodindi. Ndochu ami nukutwesha ñahi kukoña chumichi chasweja kutama nakumuvulumuna Nzambi?”—Kutachika 39:8, 9.
20. Indi Yehova wawahishili ñahi yuma kutalisha hadi Yosefu?
20 Toñojokenu chazañaleliyi Yehova hakumona kansi Yosefu chahembeliyi kashinshi kindi mpinji yejima hela chakwila wadiñi kwakulehi nachisaka chindi. (Yishimu 27:11) Nkumininaku, Yehova wawahishili yuma kulonda Yosefu amufumishi mukaleya nikumwilisha mulopu muEjipitu nikwikala mukwakutala yakudya. (Kutachika 41:39-49) Eña, mazu ekala haMasamu 97:10 ashikijeweli: “Enu mwamukeña Yehova helenu yatama; yena wahembaña chachiwahi wumi wawantu indi ajila; wayipulwishaña kudi antu atama.”
21. Indi mana kwetu wamwituña dimu damuAfrica wamwekesheli ñahi yililu yayiwahi yakuhamuka?
21 Nikulelu, ambuña aNzambi amavulu amwekeshaña nawu ‘ahela yatama, nakukeña yayiwahi.’ (Amosa 5:15) Mana kwetu wakansi wamwituña dimu damuAfrica wanukili nindi mukwawu mukashikola wamumbanda wamulejeli hatooka kwila nindi wuvumbi chelili namukwashi dehi hakweseka kwamumakumi. Wahosheli nindi, “chanlejeliyi nakaanini hohenohu. Hakuhemba kashinshi kami, antu anvumbikaña nikunlemesha, yuma yasweja kuwaha kubadika wuru nasiliva.” Eña, nshidi yaletaña ‘kuluña kwakapinji kantesha,’ ilaña kuluña kwamuchidiwu kwavula kuleta chineñi. (Aheberu 11:25) Cheñi, kuluña kweniku hikukwesekana namuzañalu wahaya nyaka wafumaña mukwovwahila Yehovaku.—Yishimu 10:22.
ITEJENU WUKWASHU WAFUMAÑA KUDI NZAMBI WALUWI
22, 23. (a) Neyi mukwaKristu yakoña nshidi yeneni, komana atela kumwanakena? (b) Wukwashinyi wakwashañawu mukwakuvulumuna?
22 Hamuloña wakubula kuwanina, wejima wetu twafwilaña kuleka yuma yachisemwa kulonda kwila yuma yayiwahi kumesu aNzambi. (Aroma 7:21-25) Yehova weluka chumichi, ‘waanukaña nindi twekala lunkuñu hohu.’ (Masamu 103:14) Mpinji yikwawu, mukwaKristu nateli kukoña nshidi yeneni. Komana hiyakumwanakenaku? Akumwanakena. Eña, mukwakuvulumuna nateli kumona kukala, neyi chamweniyi Mwanta Davidi. Hela chochu, Nzambi “waanakenaña” mpinji yejima antu adanakenaña nawa ‘etejaña nshidi yawu yanavulumunuwu.’—Masamu 86:5; Yakoba 5:16; Yishimu 28:13.
23 Cheñi nawa, Nzambi nahani ‘yamukunkulu mudi antu’ muchipompelu chawakwaKristu, atubiña apama kuspiritu ashikahu nawa atela kukwashana. (Aefwesesa 4:8, 12; Yakoba 5:14, 15) Afwilaña kukwasha mukwakuvulumuna kulonda yekali cheñi nawubwambu naNzambi neyi chahosheliyi mukwamaana nindi ‘atambuli kashinshi’ kulonda yabuli kwila cheñi nshidi.—Yishimu 15:32.
‘TAMBULENU KASHINSHI’
24, 25. (a) Indi mukwenzi weyala washimunawu haYishimu 7:6-23 wamwekesheli ñahi nawu ‘hadiñi namuchimaku’? (b) Tunateli ‘kutambula ñahi kashinshi’?
24 Bayibolu yahoshaña hadi antu ‘akadi muchima’ niantu ‘atambulaña kashinshi.’ (Yishimu 7:7) Hamuloña wakubula kupama kuspiritu nikubula kukuluka yitembi mumudimu waNzambi, muntu “wakadi muchima” hekalaña nakashinshuku nawa hafuukulaña chiwahuku. Kufwana mukwenzi washimunawu haYishimu 7:6-23, chakadi kulaba nateli kukoña nshidi yeneni. Ilaña, ‘muntu watambulaña kashinshi’ washinshikaña muntu windi wamukachi kuhitila mukudiza Izu daNzambi nikulomba mpinji yejima. Kushika hakumina ñovu jindi muwuntu windi wakubula kuwanina, wesekejaña yitoñojoka yindi, yuma yakeñayi, niyikwonkwanyi yindi nayuma yamuzañaleshaña Nzambi. Dikwila nawu “wakeña wumi windi yomweni,” hela wadikiswilaña, nawa “wakawana yayiwahi.”—Yishimu 19:8.
25 Dihulenu nenu: ‘Komana neluka chikupu nami nshimbi jaNzambi jaloña? Komana nakuhwelela chikupu nami neyi nikakela kuniji nshimbi jikaleta muzañalu waweni?’ (Masamu 19:7-10; Isaya 48:17, 18) Neyi mukweti kadihuji kakujinooka, esekenu kuzatilahu kamani. Toñojokenuña hayuma yafumaña mukubula kutiyilila nshimbi jaNzambi. Cheñi nawa, “tompenu mutiyi chawahayi Yehova” kuhitila mukukakela kuchalala nikutoñojokaña hayuma—yalala, yaloña, yalumbwa, yasweja kuwaha, yampuhu yayiwahi yejima. (Masamu 34:8; Afwilipi 4:8, 9) Neyi mukwila mwenimu, mukusweja kumukeña Nzambi, mukukeña yuma yakeñayi, nawa mukuhela yuma yahelayi. Yosefu hadiña wawaninaku. Ilaña, ‘watemukili wuvumbi’ muloña wetejeli Yehova kumufumba hadi yaaka yayivulu, nakufwila kumutiyisha Nzambi kuwaha. Anenu nawa imbujolenu chakutalilahu chindi.—Isaya 64:8.
26. Nsañwinyi yalema yitwakahanjekahu?
26 Nleñi yetu watuñili yiidi yetu yalusemu kulonda yitukwasheñaku kuvwala anyana nikudiluñisha mumaluwi, bayi neyi hiyuma yakuhemesha hohuku. (Yishimu 5:18) Tupetulu tuyedi tunalondeluhu twakahosha hadi Nzambi chamonañayi maluwi.
[Tumazu twaheshina]
a Kuvula kunasonekuwu mumanaambala chakadi nikujina mwabombeleli “tulamba twawantu” ajahiluwu kudi ansompeshi, ashikili ku 1,000, niantu ajahiluwu kudi Yehova yomweni.—Kuchinda 25:4, 5.
b Neyi munakukeña kwiluka chalumbuluka yililu yamajilu nikubajama, talenu “Malwihu Kufuma Kudi Antañi” muKaposhi Kakutalila kaJuly 15, 2006 kachibemba kasonekawu kudi aYinsahu jaYehova.
c Nhoshelu yakwila nawu “nyevulu yanzekesi,” neyi chinayizatishuwu hanu yinakuhosha hanyevulu, nsañu yakusoneka, hela izu damuntu wunakuhosha hansañu yakusañumuna wuvumbi. Nyevulu yanzekesi yinateli kutachika namwevulu wamuntu wudi nzekesi kushika tuhu nikunyevulu yatama yawantu ayedi hela amavulu anakwila wuvumbi.
d Kudichuka anakwilumbululi muApendikisi, yidi hamafu 218-19.
[Chikasha chidi hefu 101]
CHINEKALILI NAWUSWA WAKWIKALA NAYILILU YAYIWAHI
Mukwenzi wumu wahosheli nindi: “Henohu nichidi kampululu, nadiñi nachaaku chakutala nyevulu yanzekesi nikudichuka.” “Akwetu hashikola atoñojokelaña nawu yililu yamuchidiwu yayiwahi kudi atwansi. Ilaña yaluwañesheli chinleji chami, nawa yanletesheli kutachika kwila yuma yatama. Nkumininaku nelukili nami yumiyi yinankwati hohu wunduñu. Hela chochu, nawukwashu waYehova nichipompelu natwesheli kuleka yaaku yatama. Ichi dinu natondaña chachiwahi amabwambu jami, muloña neluki nami antu amakwawu anateli kunluwañesha. Nachiwani neyi kulomba nikudiza Bayibolu mpinji yejima halwami hiyuma yalema muloña yankwashañaku kubula kwila yuma yatama. Chatela nikali nduñu wakufwila kwachisemwa, ichi dinu nindi nakukooleka kwakukalakala neyi payiniya wampinji yejima.”
[Chikasha/Mwevulu wudi hefu 104]
NATELI KULEKA ÑAHI CHAAKU CHATAMA?
Lushimbi: “Enu mwamukeña Yehova helenu yatama.”—Masamu 97:10.
Malwihu yimwatela kudihula
▪ Komana inakutondolwela yuma yinateli kunleñela kudiñija mukufwila kwatama?—Matewu 5:27, 28.
▪ Komana natoñojokaña hayuma yafumaña mukwila yuma yatama?—Yishimu 22:3.
▪ Chumanyi chinatela kwila chikupu chikunkwashaku kushinda yaaku yatama?—Matewu 5:29, 30.
▪ Neyi chinatwesheki, komana nateli kulejamu nvwali hela ibwambu dami mukwaKristu wapama kukala kunukweti?—Yishimu 1:8, 9; Aŋalija 6:1, 2.
▪ Nateli kumwekesha ñahi nami nashindamena hañovu nimaana aYehova kulonda nishindi kukala kwami?—Yishimu 3:5, 6; Yakoba 1:5.
[Chikasha chidi hefu 109]
NSONA JITWATELA KUTOÑOJOKAÑAHU
“Enu mwamukeña Yehova helenu yatama.”—Masamu 97:10.
“Muntu wukutala mumbanda namesu akumufwila, neli dehi nindi wuvumbi mumuchima windi.”—Matewu 5:28.
“Muntu welaña wuvumbi waditamishaña mujimba windi yomweni.”—1 Akorinda 6:18.
“Nafumbaña mujimba wami nakuwukofwola, kuchina kunkinjika ami aweni nashimwinaña antu acheñi.”—1 Akorinda 9:27.
“Yonsu yakudimayi muntu, diyi yakadyayi. Muntu wukukuwila chisemwa chindi chaheseki, wakadya kutoka kuchisemwa chaheseki; hakwila yena wukukuwila spiritu, wakadya wumi wahaya nyaka kudi spiritu.”—Aŋalija 6:7, 8.
“Dichi jahenu yidi yenu yidi hamaseki, wuvumbi, wuzondu wamumuchima, kufwila kwila yuma yatama.”—Akolose 3:5.
“Wejima wenu mwiluki chachiwahi kuheta iwu mujimba windi, iwu mujimba windi, nakujila nakalemesha; bayi nakufwila yawuvumbuku.”—1 Atesalonika 4:4, 5.
[Mwevulu wudi hefu 98]
Kutala kwishinadi daYana yaMowabi
[Mwevulu wudi hefu 103]
Kuzatishila Intaneti hatooka diyi njila yamaana