Watchtower LAYIBULALI YAHAINTANETI
Watchtower
LAYIBULALI YAHAINTANETI
Lunda
  • BAYIBOLU
  • NYIKANDA
  • KUPOMPA
  • kr kapetulu 9 mafu 87-97
  • Yuma Yafumaña Mukushimwina—‘Maha Anatookashani Ashika Dehi haKumuna’

Vidiyo yimwatonda hosi.

Atwanakeniku mwani, vidiyo yakañanya kwenzunuka.

  • Yuma Yafumaña Mukushimwina—‘Maha Anatookashani Ashika Dehi haKumuna’
  • Wanta waNzambi Wunakuyuula!
  • Tunyitu Twanyanya
  • Nsañu Yinadifwani
  • Ayilejeli Kuzata Mudimu Wukayiletela Muzañalu
  • Mwanta Nakulombola Mudimu Weneni Wakwaañula
  • Yuma Yafumaña Mukushimwina Ayishimwineñahu Dehi muYishimu
  • Muloña Waleteshaña Ambuña Yehova Ejima Kuzañalala
  • “Kufumisha Kwatuntukilaña Itañwa Nakushikija Kudahuminaña”
  • Mumaha, Mwatookashana Dehi to-o, Ashika Dehi Hakumuna
    Mudimu Wetu waWanta—2010
  • Swejenu Kudikita muMudimu Weneni waKumuna wakuSpiritu
    2010 Kaposhi Kakutalila Kanakubidika Wanta wa Yehova
  • Himuneluki jaKalumbulukaku!
    2008 Kaposhi Kakutalila Kanakubidika Wanta wa Yehova
  • Kuzata naMuzañalu muMudimu waKumuna
    Mwimbilenu Yehova
Wanta waNzambi Wunakuyuula!
kr kapetulu 9 mafu 87-97

KAPETULU 9

Yuma Yafumaña Mukushimwina ‘Maha Anatookashani Ashika Dehi haKumuna’

NKEÑELU YAKANU KAPETULU

Yehova nakulishi mbutu yachalala chaWanta

1, 2. (a) Muloñadi atumbanji chinahayaminuwu? (b) Yesu wateneneña kumuna kwamuchidinyi?

ATUMBANJI anahayami. Yesu nayileji nindi: “Fumbulenu mesu enu kulonda mutali maha, chiyanatookashaniwu dehi to-o, anashiki dehi hampinji yakwaañula.” Ilaña chiyaneli nawu atali kunakwinyikayi Yesu, anakumona hohu maha munenzali bali yinafumi tuhu hakututuka bayi yitookaku. Hadaha adihwili nawu ‘kwaañulanyi kunakutenayi?’ ‘Hakuhita tukweji twatuvulu hakwila chilaaka chakwaañula chishiki.’—Yow. 4:35.

2 Hela chochu, Yesu wateneneña kwaañula mbutu yayeni wanyi. Ilaña, wadizishileña atumbanji twindi yikuma yiyedi yalema kutalisha hakwaañula kwakuspiritu, dikwila nawu kwaañula antu. Yikumanyi yeniyi? Tushinshikenu iyi nsañu kulonda twiluki yikuma yayidizishileñayi Yesu.

Ayilejeli Kuzata Mudimu Wukayiletela Muzañalu

3. (a) Chumanyi chamuleñeleli Yesu kuhosha nindi ‘maha anatookashani dehi’? (Talenu tumazu twaheshina.) (b) Indi Yesu walumbulwili ñahi mazu indi ahosheliyi?

3 Yesu wahanjekeli nawatumbanji twindi iyi nsañu kukumana kwa 30 C.E., kwakwihi namusumba waSika wamuSamariya. Chayiliwu atumbanji twindi mumusumba, Yesu washalili heshima nakuhanjeka yuma yakuspiritu namumbanda washikeneni kwiluka kulema kwayuma yamutañishileñawu. Chafuntiliwu atumbanji kudi Yesu, mumbanda wayili lufuchi kuSika kulonda yakaleji antuñi nindi yuma yayiwahi yadiziliyi. Antu azañaleli nankashi chatiyiliwu mujimbu waleteli iwu mumbanda, dichi antuñi nindi amavulu ayili kwishima kwadiñayi Yesu. Hadaha Yesu chataliliyi mumaha, wamweni izaza dawaSamariya dinakwinza kwadiñayi, dihafumini hakuhosha nindi: ‘Talenu maha, chiyanatookashaniwu dehi to-o, anashiki dehi hampinji yakwaañula.’a Kuhiñahu, hakwila yalumbululi nindi hateneneña kwaañula mbutu yayeniku ilaña wateneneña kwaañula kwakuspiritu, Yesu wahosheli nindi: ‘Mukwakumuna nakupompesha nyikabu yawumi wahaya nyaaka.’—Yow. 4:5-30, 36.

4. (a) Yumanyi yiyedi yalema yatañishiliyi Yesu kutalisha hamudimu wakwañula? (b) Malwihwinyi itukuhanjekahu?

4 Yikumanyi yiyedi yalema yadizishileñayi Yesu kutalisha kwaañula kwakuspiritu? Chatachi, mudimu watela kuzatewa mukunyakashana. Yesu chahosheliyi nindi “mumaha mwatookashana dehi to-o, ashika dehi hampinji yakwaañula,” wayisañumwini atumbanji twindi kuzata nañovu. Hakukwasha atumbanji twindi kulonda azati mukunyakashana, Yesu wahosheli nindi: “Mukwakumuna natachiki dehi kutambula wufwetu.” Mwamweni, kwañula kwadiña kwatachika dehi, dichi hiyateleleli kumba mpinjiku. Chamuchiyedi, akwakuzata ekala namuzañalu. Yesu wahosheli nindi, akuwaña niakwakwaañula ‘akazañalela hamu.’ (Yow. 4:35b, 36) Neyi chazañaleliyi Yesu hakumona nindi “aSamariya amavulu amukuhweleleli,” atumbanji twindi niwena akekala namuzañalu weneni chakazatañawu mudimu wakumuna namuchima wejima. (Yow. 4:39-42) Iyi nsañu yalema nankashi kudi etu, muloña yamwekeshaña yuma yinakumwekana makonu kutalisha hamudimu weneni wakwaañula kwakuspiritu. Kwaañula kwamakonu kwatachikili mpinjinyi? Anyi azatañaku iwu mudimu? Yumanyi yafumamu?

Mwanta Nakulombola Mudimu Weneni Wakwaañula

5. Hinyi walombolaña mudimu wakumuna mukaayi kejima, nawa chimwenu chaYowanu chamwekeshaña ñahi nawu mudimu watela kuzatewa mukunyakashana?

5 Yehova wamulejeli Yowanu muchimwenu nindi, wamwinka Yesu wuswa wakulombola mudimu wakwaañula antu wamukaayi kejima. (Tañenu Chimwekeshu 14:14-16.) Munichi chimwenu, Yesu amumwekesha navwali chibaaba nawa nakwati nichikwakwa. “Chibaaba chawuru chidi kumutu waYesu” chamwekeshaña ñovu yikwetiyi yakuyuula neyi Mwanta. “muchikasa chindi mwadiña chikwakwa chatwa” chamwekeshaña nawu Himukwakumuna. Yehova chahosheliyi kuhitila mudi kañelu nindi “mbutu yahamaseki yakwañula yinahi nankashi,” wamwekesheli nindi mudimu watela kuzatewa mukunyakashana. Eña, “mpinji yakumuna yinashiki dehi”—hitwatela kumba mpinjiku. Hakwovwahila lushimbi lwaNzambi lwakwila nawu “Tachikaku kumuna nachikwakwa cheyi,” Yesu wahitishilimu chikwakwa chindi, nawa iseki atachikili kudimuna dikwila nawu antu ahamaseki anakuyimuna. Ichi chimwenu chachiwahi chatwanukishaña cheñi nawu ‘maha atookashana dehi to-o, ashika dehi hampinji yakwañula.’ Komana ichi chimwenu chinateli kutukwasha kwiluka mpinji yatachikili iku kumuna kwamukaayi kejima? Eña.

6. (a) Mpinjinyi yatachikili “chilaaka chakumuna”? (b) Indi mudimu “wakumuna mbutu yaheseki” watachikili mpinjinyi? Lumbululenu.

6 Chineli chimwenu chaYowanu chekala mumukanda waChimwekeshu kapetulu 14 chamwekeshaña Yesu, Mukwakumuna, navwali chibaaba (vasi 14), komana adiña amutonda dehi neyi Mwanta mu 1914. (Dan. 7:13, 14) Chimwahitili mpinji, Yesu amulejeli kutachika kumuna (vasi 15). Iyi yuma chiyamwekeni mundonda dichi chiyekala nimuchishimu chaYesu chakumuna tidiku, mwahosheliyi nindi: “Kwaañula dikukuma kwanshakaminu yamakonu.” Dichi, chilaaka chakumuna nikukuma kwanyaka yinu kwatachikili hampinji yoyimu mu 1914. Kuhiñahu, “mumpinji yakwaañula,” mudimu wakumuna watachikili. (Mat. 13:30, 39) Kwesekeja nachitweluka, tunateli kukunkulula netu Yesu chatachikiliyi kuyuula neyi Mwanta mwahitiliyi yaaka nawa mudimu wakumuna watachikili. Chatachi, kufuma mu 1914 nakushika kumatachikilu a 1919, Yesu watachikili mudimu wakutookesha atumbanji twindi awayishewa. (Mal. 3:1-3; 1 Pet. 4:17) Kuhiñahu mu 1919, mudimu “wakumuna mbutu yahamaseki” watachikili. Chakadi nikulaba, Yesu wamuzatishili nduñu wamaana watondeliyi kulonda yakwashi amanakwetu kuzata mudimu wakushimwina mukunyakashana. Shinshikenu yuma yamwekeni.

7. (a) Nsonanyi jakwashili amanakwetu kwiluka nawu atela kushimwina mukunyakashana? (b) Amanakwetu ayikolesheli kwiladi?

7 Kaposhi Kakutalila kaChizungu kaJuly 1920, kahosheli nawu: “Hanyima yakushinshika jiNsona tuneluki netu chechi yikweti kukooleka kwakushimwina nsañu yaWanta.” Chakutalilahu, mazu ahosheliyi Isaya muwuprofwetu akwashili amanakwetu kwiluka nawu atela kushimwina nsañu yaWanta mukaayi kejima. (Isa. 49:6; 52:7; 61:1-3) Elukili wanyi chadi kuzatawu iwu mudimu ilaña akuhweleleli nawu Yehova wakayileja chakushimwina. (Tañenu Isaya 59:1.) Chelukiliwu nawu atela kuzata mudimu wakushimwina mukunyakashana, amanakwetu ayikolesheli kulonda azateña hakumina ñovu jawu. Amanakwetu elilidi?

8. Yikumanyi yiyedi yelukiluwu amanakwetu kutalisha hamudimu wakushimwina mu 1921?

8 Kaposhi Kakutalila kaChizungu kaDecember 1921 kahosheli nawu: “Chinu chaaka tunadikiti nankashi; antu amavulu anatiyi nsañu yalala kubadika yaaka yejima yakunyima.” Aka Kaposhi kabombelelihu nawu: “Kuchidi mudimu weneni. . . . Dichi lekenu tuwuzati namuchima wejima.” Shinshikenu amanakwetu chelukiliwu yikuma yiyedi yalema yalejeliyi Yesu apostolu indi kutalisha hamudimu wakushimwina nindi: Iwu mudimu ateleli kuwuzatamukunyakashana, nawa akwakuzata ekala namuzañalu.

9. (a) Kaposhi Kakutalila kamu 1954, kahosheli nawudi hamudimu wakumuna nawa muloñadi? (b) Indi akwakushimwina anavuliluku ñahi hayaaka 50 yinahitihu? (Talenu chati yinakwila nawu “Kuvula kwawaKwakushimwina Mukaayi Kejima.”)

9 Muyaaka yamuma 1930, amanakwetu chelukiliwu nawu izaza deneni dawanyikoku acheñi dikatiya nsañu yaWanta, atachikili kuzata nañovu mumudimu wakushimwina. (Isa. 55:5; Yow. 10:16; Chim. 7:9) Mwafumini yumanyi? Antu adiña nakushimwina nsañu yaWanta avulililiku, mu 1934 adiña 41,000 ilaña kushika mu 1953 ashikili 500,000. Kaposhi Kakutalila kaChizungu kaDecember 1, 1954, kahosheli nawu: “Spiritu yaYehova niñovu Yezu dindi diyi yinatukwashi kuzata iwu mudimu weneni wakumuna wamukaayi kejima.”b—Zek. 4:6.

KUVULA KWAWAKWAKUSHIMWINA MUKAAYI KEJIMA

Country

1962

1987

2013

Australia

15,927

46,170

66,023

Brazil

26,390

216,216

756,455

France

18,452

96,954

124,029

Italy

6,929

149,870

247,251

Japan

2,491

120,722

217,154

Mexico

27,054

222,168

772,628

Nigeria

33,956

133,899

344,342

Philippines

36,829

101,735

181,236

U.S. of America

289,135

780,676

1,203,642

Zambia

30,129

67,144

162,370

KUVULILAKU KWAWATUDIZI ABAYIBOLU

1950

234,952

1960

646,108

1970

1,146,378

1980

1,371,584

1990

3,624,091

2000

4,766,631

2010

8,058,359

Yuma Yafumaña Mukushimwina Ayishimwineñahu Dehi muYishimu

10, 11. Muchakutalilahu chaluchacha lwamostadi, yumanyi yinatenuwu mukukula kwanaka kaluchacha?

10 Muyishimu yahosha haWanta, Yesu wahosheli hatooka to-o yuma yikafuma mumudimu wakumuna. Tuhanjekenu hachakutalilahu chalucha lwamostadi nicheluñi. Tukushinshika nankashi iyi yishimu chiyashikijewa mumpinji yakukuminina.

11 Chakutalilahu chaluchacha lwamostadi. Muntu natumbi luchacha lwamostadi. Hilukukula nakwikala mutondu kwawilaña atujila. (Tañenu Matewu 13:31, 32.) Yumanyi yinateniwu mukukula kwaluchacha munichi chakutalilahu? (1) Luchacha lwakulili nankashi. “luchacha lwakehelamu hanchacha jejima,” lwekalili mutondu “nanyitayi yamaneni.” (Maku 4:31, 32) (2) Mukwakutumba wakuhweleleli nindi lukakula. “Chakulutumbawu, [luchacha] lwakulaña.” Yesu hahosheli nindi, “Hadaha lukakulaku.” Ilaña, wahosheli nindi: “lwakulaña.” Kwosi chuma chinateli kulukañesha kukulaku. (3) Iwu mutondu wekala nawulelu chakwila enyi adiluñishaña kushakamamu. “Atuda amuluzwizu enzaña” nawa “ashakamaña muwulelu windi ” Indi iyi yuma yisatu yinakundami ñahi kukumuna kwakuspiritu kwamakonu?

12. Indi chakutalilahu chaluchacha lamostadi chakundama ñahi kumudimu wakumuna wamakonu? (Talenu cheñi chati yinakwila nawu “Kuvulilaku Kwawatudizi aBayibolu.”)

12 (1) Luchacha Lwakulili nankashi: Ichi chakutalilahu chamwekeshaña kutanda kwansañu yaWanta nikukula kwayipompelu yawakwaKristu. Kufuma tuhu mu 1919, akwakushimwina adikita anayipompeshi muchipompelu chawakwaKristu chatookeshawu. Hayina mpinji, naambala yawakwakuzata yadiñi yantesha ilaña yavulililiku nankashi. Kafwampi iyi naambala yavulililiku nankashi kufuma muyaaka yamuma 1900 nakushika makonu. (Isa. 60:22) (2) Mukwakutumba wakuhweleleli: Chipompelu chawakwaKristu chinatwalekihu nakukula chakadi kuchilekesha. Hela chakwila ayilumbu jaNzambi atwalekelihu kuyikañesha, ilaña mbutu yatwalekelihu nakukula nawa yashindili kukala kwejima. (Isa. 54:17) (3) Kushakamamu: “Atuda amuluzwizu” ashakamaña kumutondu emenañaku antu amavulu ashinshika afuma mumatuña 240 atambwila nsañu yaWanta nakwikala muchipompelu chawakwaKristu. (Ezek. 17:23) Munichi chipompelu atambwilaña yakuda yakuspiritu, ayikoleshaña nikuyikiña.—Isa. 32:1, 2; 54:13.

Tuda twatuvulu tudi kumutondu wamostadi

Chakutalilahu chaluchacha lwamostadi chamwekeshaña nawu antu ekala muchipompelu chawakwaKristu diwu akiñañawu (Talenu maparagilafu 11, 12)

13. Muchakutalilahu cheluñi, yumanyi yinateniwu mukuvuvumuka kweluñi?

13 Chakutalilahu cheluñi. Chelili mumbanda yanoni iluñi nakudibomba nawuña, wuña wejima weñilili iluñi nakuvuvumuka. (Tañenu Matewu 13:33.) Yumanyi yinateniwu mukuvuvumuka munichi chakutalilahu? Tushinshikenu hohu hayuma yiyedi. (1) Kuvuvumuka kwaleñelaña kubalumuka. Iluñi datandili nakuleñela ‘wuña wejima kwiñila iluñi.’ (2) Kuvuvumuka kwatandili kwejima. Iluñi davuvumukili “mumabañu awuña asatu” ejima. Indi iyi yuma yiyedi yakundama ñahi kumudimu wakumuna kwakuspiritu makonu?

14. Kuvuvumuka kweluñi kwakundama ñahi kumudimu wakumuna makonu?

14 (1) Kubalumuka: Iluñi demenañaku nsañu yaWanta, wuña wemenañaku antu. Neyi chochu chavuvumukaña iluñi chadibombawu nawuña, ninsañu yaWanta yabalumunaña nyichima yawantu etejaña iyi nsañu. (Rom. 12:2) (2) Kutanda kwejima: Kuvuvumuka kweluñi kwemenañaku chatandaña nsañu yaWanta. Iluñi chideñila mumuvuba, datandaña muwuña wejima. Munjila yoyimu, nsañu yaWanta yinatandi “kwakumina iseki dejima.” (Yil. 1:8) Yuma yinateniwu munichi chakutalilahu yamwekeshaña nawu nimumatuña mwalekeshawu mudimu wetu, nsañu yaWanta yinakutanda hela chakwila antu amunowu matuña hiyanateli kumona mudimu wetu wakushimwinaku.

15. Indi mazu ekala haIsaya 60:5, 22 anakushikijewa ñahi? (Talenu cheñi chikasha chinakwila nawu “Yehova Diyi Watukwashili,” hefu 93, nichikasha chinakwila nawu “‘Wanyanya Chinekaliyi Muza Wañovu,’” hamafu 96-97.)

15 Mwahitili yaaka 800 henohu Yesu kanda yahoshi iyi yakutalilahu, Yehova wahosheleli kuhitila mudi Isaya mazu akubula kuvulamena kutalisha hakutanda kwamudimu wakumuna kwakuspiritu wamakonu nimuzañalu wakafuma muniwu mudimu.c Yehova washimwini nindi antu ‘akafuma kwakulehi’ nakuhwila mukuloñesha kwindi. Wadesekejeli yomweni “namumbanda” wemenañaku awahishewa hanu hamaseki makonu nindi: ‘Wakamona, wakatamuka, muchima weyi wakazaala, wakatoheshewa nayalumbama mukaluñalwiji yakabalumukila kudeyi, nimaheta anyunza akeza kudeyi.’ (Isa. 60:1, 4, 5, 9, NW) Awa mazu anakushikijewa makonu. Ambuña Yehova anamuzatili hampinji yayilehi anakutamuka namuzañalu hakumona naambala yawakwakushimwina aWanta yadiñi yantesha chiyinakuvulilaku mumatuñawu.

Muloña Waleteshaña Ambuña Yehova Ejima Kuzañalala

16, 17. Chumanyi chateshaña ‘mukwakukuwa nimukwakumuna kuzañalela hamu’? (Talenu cheñi chikasha chinakwila nawu “Matilakiti Ayedi Chashikiliwu haNyichima Yawantu Ayedi muAmazoni.”)

16 Anukenu nenu Yesu walejeli apostolu indi nindi: “Mukwakumuna natachiki dehi kutambula wufwetu nikupompesha nyikabu yawumi wahaya nyaaka; kulonda mukwakukuwa nimukwakumuna wejima wawu azañaleli hamu.” (Yow. 4:36) Munjilanyi ‘mutwazañalelaña hamu’ mumudimu wakumuna wamukaayi kejima? Twazañalalaña muyuma yayivulu. Tushinshikenu hohu hayuma yisatu.

17 Chatachi, twazañalalaña hakumona Yehova chatukwashañayi kuzata iwu mudimu. Neyi tunakushimwina nsañu yaWanta, twatumbaña mbutu. (Mat. 13:18, 19) Neyi tumukwasha muntu kwikala kambanji kaKristu dikwila nawu twañulaña nyikabu. Nawa wejima wetu twazañalalaña nankashi hakumona Yehova chakojejañayi mbutu yaWanta “yamenaña nakukula” muchihayamisha. (Maku 4:27, 28) Mbutu yaWanta yikwawu yitwakuwaña yakulaña mukuhita kwampinji nawa ayañulaña kudi amakwawu. Hekwawu ninenu mwamonahu dehi chuma chidi neyi chamweni muhela mukwaKristu Joan wakuBritain wapapatisheweli yaaka 60 yinahituhu. Wahosheli nindi: “Nawanaña antu anlejaña nawu natumbili mbutu munyichima yawu chinayishimwinini yaaka yakunyima. Chakadi ami kwiluka, aYinsahu amakwawu ayidizishileña Bayibolu nakuyikwasha kwikala ambuña Yehova. Nazañalalaña hakwiluka nami mbutu yinatumbuli yakulili nawa ayañwili.”—Tañenu 1 Akorinda 3:6, 7.

Yehova Diyi Watukwashili

YESU wahosheli nindi: “Yuma yayikalilaña antu, kudi Nzambi hiyakalaku.” (Luka 18:27) Etu amavulu twamonahu dehi yuma yamwekeshaña nawu awa mazu alala. Hela chakwila antu azataña nañovu nawu alekeshi mudimu wakushimwina, Yehova natukwashi kuzata iwu mudimu.

Zacharie

A Zacharie Elegbe (adi nayaaka 66, apapatisheweli mu 1963) anukaña mudimu wawaYinsahu jaYehova walekesheliwu muBenin chiwakwashili amanakwetu: “Mu 1976, hitwadiñi nawakwakushimwina 2,300, mudimu wetu awulekesheli nawa nfulumendi yashimwini nawu atiyakeshi nsañu iyi hayikunzulemba mumadimi ejima. Chumichi chadiñi kanda chimwekanañahu dehi. Hela chakwila antu amuBenin ahoshaña madimi akubadika ha 60, hayina mpinji chikunzulemba chadiñi hohu nakutiyakesha nsañu mumadimi atanu. Dichi chabidikiliwu mumadimi ejima nsañu yakukaanisha mudimu wetu, antu amavulu ashakamineña mumaluña akwakulehi atutiyili katachi. Adihwileña nawu, ‘Indi aYinsahu jaYehova hiyanyi, nawa mudimu wawu anawukaanishilidi?’ Mukuhita kwampinji, chitwashikili kumaluña wenawa, antu amavulu ashikeneni dakwiteja chalala.” Makonu, muBenin mudi aYinsahu akubadika 11,500.

Mariya

A Mariya Zinich (adi nayaaka 74, apapatisheweli mu 1957) ahosheli nawu: “Chinadiñi nayaaka 12, chisaka chetu chejima achifumishili muUkraine nakututwala kuSiberia, muRussia. Hela chakwila nfulumendi yazatili nañovu kulonda yilekeshi mudimu wetu muyina nfulumendi yaSoviet Union yakunyaka, twatwalekeluhu nakuvulilaku. Chitwavulileña muchihayamisha hela chakwila atuyandishileña, chankwashili kwiluka nami iwu himudimu waYehova. Kwosi muntu wunatweshi kuwulekesha!” A Mariya niwena (adi nayaaka 73, apapatisheweli mu 1960) ahosheli nawu: “Nfulumendi chiyatwalili amanakwetu kuSiberia, chaleñeleli antu amavulu akwakulehi kwikala nakukooleka kwakutiya chalala.”

Jesús

A Jesús Martín (adi nayaaka 77, apapatisheweli mu 1955) anukaña nawu: “Hampinji yinadizili chaIala, muSpain mwadiñi hohu aYinsahu akushika ku 300. Mu 1960 atukabishili nankashi. Nfulumendi yalejeli akapokola nawu ayijilumuni aYinsahu jaYehova. Hayina mpinji chakalili kwiluka chitwadi kushimwina nsañu yayiwahi mwituña dejima. Yuma yejima yatukalilili. Makonu muSpain mudi aYinsahu akushika kwakwihi na 111,000. Chinadimweneneni iku kuvula namensu kapu hela chakwila atudimbululaña, chanleñela kwiluka nami Yehova watukwashaña, dichi tunateli kwila yuma yejima!”

18. Chumanyi chaletaña muzañalu chatenawu ha 1 Akorinda 3:8?

18 Chamuchiyedi, twazataña namuzañalu neyi twanuka netu Pawulu wahosheli nindi: ‘Wejima wetu twakatambwila wufwetu wetu kwesekeja nanyidimu yetu etu aweni, muntu nawufwetu windi, muntu nawufwetu windi.’ (1 Kor. 3:8) Wufwetu awuhanaña kwesekeja namudimu bayi neyi nayuma yafumaña mumudimuku. Chumichi chatela kuzañalesha antu ashimwinaña mumaluña mwabulañawu kutambwila nsañu yalala. Nzambi wamonaña nindi Chinsahu wejima wazatañaku mudimu wakukuwa namuchima wumu “wasoñaña nyikabu yayivulu” dichi watela kuzañalala.—Yow. 15:8; Mat. 13:23.

19. (a) Indi wuprofwetu waYesu wekala haMatewu 24:14 watuleñelaña ñahi kwikala namuzañalu? (b) Chumanyi chitwatela kwanuka hela chakwila tunakañanyi kwilisha kambanji?

19 Chamuchisatu, twazañalalaña hakwiluka netu mudimu wetu washikijaña wuprofwetu. Shinshikenu Yesu chayakwiliyi apostolu indi chamwihwiliwu nawu: “Tuleji, mpinjinyi yakamwekana yumiyi, nawa chinjikijilwinyi chikamwekesha kwikalahu kweyi nikukuma kwanshakaminu yamakonu?” Washimwini nindi chuma chimu munichi chinjikijilu chikekala mudimu wakushimwina wamukaayi kejima. Komana wadiña nakutena mudimu wakwilisha atumbanji? Inehi. Wahosheli nindi: “Ninsañu iyi yayiwahi yaWanta akayishimwina mwahita iseki dejima mwashakamawu antu kulonda yikekali wunsahu kudi akwanyuza yejima.” (Mat. 24:3, 14) Mwamweni, kushimwina nsañu yaWanta, dikwila nawu kukuwa mbutu hichuma chimu chamunichi chinjikijilu. Dichi neyi tunakushimwina nsañu yayiwahi yaWanta, twatela kwanuka netu hela chakwila tunelishi kambanji wanyi, tunazati mudimu wakuhana “wunsahu.”d Eñañi, hichikweti muloña nachakulañawu antuku ilaña twazataña mudimu washikijaña wuprofwetu waYesu nawa tukweti kukooleka kwakuzata neyi “akwakukalakala hamu naNzambi.” (1 Kor. 3:9) Chumichi chatela kutuzañalesha.

“Kufumisha Kwatuntukilaña Itañwa Nakushikija Kudahuminaña”

20, 21. (a) Indi mazu ekala haMalaki 1:11 anakushikijewa ñahi? (b) Chumanyi chimunakufwila kwila kutalisha hamudimu wakumuna, nawa muloñadi?

20 Mumafuku awapostolu, Yesu wayikwashili apostolu indi kwiluka nawu ateleleli kuzata mudimu wakumuna mukunyakashana. Kufuma mu 1919 Yesu nakukwasha atumbanji twindi makonu kwiluka nawu atela kuzata mudimu wakumuna mukunyakashana. Antu jaNzambi anakuzata nañovu nyidimu yawu. Nawa mudimu wakumuna wunatwalekihu. Neyi chashimwineñahu dehi kaprofwetu Malaki, mudimu wakushimwina anakuwuzata makonu “kufumisha kwatuntukilaña itañwa nakushikija kudahuminaña.” (Mal. 1:11) Eña, kufuma kwatuntukilaña itañwa nakushika kudahuminaña, dikwila nawu kumusela nikumujika, kwejima kwashakamawu aYinsahu hanu heseki, akuwaña niamunaña azañalelaña hamu. Mwamweni, kufuma kwatuntukilaña itañwa nakushika kudahuminaña, dikwila nawu kufuma ntetemena nimelela, twazataña mukunyakashana.

21 Neyi tushinshika hayaaka 100 yinahitihu nakumona izanvu danyanya dawambuña Nzambi chidi nakuli nakwikala ‘munza wañovu,’ nyichima yetu ‘yaswejaña kuzañalala chikupu’. (Isa. 60:5, 22) Eñañi, muzañalu weniwu nikukeña kutwamukeña Yehova, “Mwini mudimu wakwaañula,” kutusañumuneña wejima wetu kuzata iwu mudimu weneni wakwaañula.—Luka 10:2.

a Yesu chahosheliyi nindi ‘maha anatookashani dehi’ watela wateneneña yakuvwala yitooka yavwalili izaza dawaSamariya denjileña kudi yena.

b Neyi munakukeña kwiluka nsañu yayivulu haniyi yaaka niyaaka yalondelelihu, tañenu mukanda waJehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, mafu 425-520, washimuna yuma yafumini mumudimu wakumuna mu 1919 nakushika mu 1992.

c akwila mwiluka nsañu yayivulu yahosha haniwu wuprofwetu wawuwahi, talenu mukanda waIsaiah’s Prophecy—Light for All Mankind II, mafu 303-320.

d yi nsañu yalala yalema adiñi ayiluka dehi kudi Atudizi aBayibolu akusambila. Magazini yateneneñawu nawu Zion’s Watch Tower yaNovember 15, 1895, yahosheli nawu: “Neyi chakwila tunakwañula tidiku yantesha dikwila nawu, tunakushimuna wunsahu wawuvulu wansañu yalala. . . . Ejima anateli kushimwina nsañu yayiwahi.”

Komana Mwakuhwelela Nenu Wanta Walala?

  • Wanta wakoña yumanyi kutalisha hamudimu wakwaañula kwakuspiritu?

  • Indi chakutalilahu chamostadi nicheluñi chayikoleshaña ñahi mumudimu wenu wakushimwina?

  • Yumanyi yayileñelaña kuzañalala mumudimu wakushimwina?

MATILAKITI AYEDI CHASHIKILIWU HANYICHIMA YAWANTU AYEDI MUAMAZONI

Antônio Simões

Antônio Simões

ELUDA mukwaKristu washinshika wudi nayaaka 91 wejina daAntônio Simões wanukaña chiwahi tata yindi nimandumi yindi chawaninuwu chalala kuhitila mutumatilakiti tuyedi twedishiliwu kudi aYinsahu jaYehova. Wayihwili enyi amwendeleli nindi, “Mukukeña kutiya iyi nsañu?” Akwili nawu, “Eña.” Antônio watiyili kuwaha nawa watachikili kuyilumbulwila nsañu chiyadiña.

“Tata yami, Zeno, wadiñi ntañishi wamuchechi yaBaptist. Mu 1931, wayili kwiluña damumukala mwisaña daAmazon nakuhempula mukwawu wamuchechi. Chashikiliyi mwitala daniwu mukwawu wamumbanda, wawanini tumatilakiti tuyedi twashindamena haBayibolu. Iwu mumbanda wawanini itu tumatilakiti muchechi, ilaña welukili wanyi watutwalilumu. Tilakiti yimu yadiñi nakuhosha hahelu, yikwawu hansañu yakusañuka. Tata watiyili kuwaha hansañu yatañiliyi. Hohenohu wanukili ishaku dindi weyala wejina daGuilherme, wakaanineña nakumuleja nindi: ‘Hinakuhwelela munsañu yakesi kaheluku. Nzambi wukweti kukeña hanateli kuleña iluña damuchidiwuku.’ Chineli wafwilileña kumuleja Guilherme awa matilakiti, chakadi nikumba mpinji, Tata wavuwili watu hadi maora 8 nakuya kuManaquiri, kwakwihi naManaus, kwashakamineña Guilherme.

Antônio Simões nakwati mafoto kupompa kwachipompelu kwatachi muManaquiri, Amazonas State, Brazil

Chipompelu chatachi mwiluña daAmazonas muBrazil

“Chatañiliwu chiwahi nakuhanjeka hanana matilakiti, Tata naMandumi Guilherme ahosheli nawu, ‘Iwu diwu walala!’ Chakadi nikumba mpinji, asonekeli nakulomba nyikanda kukasanji kamutayi kamuBrazil. Tata walekeli mudimu wawupasita nawa yena nimandumi atachikili kushimwina nsañu yamuBayibolu kwenakuna. Antu atambwililili nsañu chakwila hakumana kwachaaka atuñili chipompelu mwiluña daManaquiri. Antu 70 ekalili akwakushimwina, chumichi chaleñeleli ichi chipompelu kwikala nawakwakushimwina amavulu kubadika yipompelu yejima muBrazil.” Antônio wahudikilili. Kuhiñahu wehwili nindi, “Kumona hichuma chachiwahuku hakutiya nsañu yayiwahi chiyenjili muAmazon?” Eña, hichuma chachiwahi. Tulubutu twanyanya tuyedi, dikwila nawu tumatilakiti tuyedi twashindamena haBayibolu, twameneni mwisaña daAmazon nakwikala chipompelu chakola. Makonu chipompelu chamuManaquiri chinashakami yaaka 83 nawa mwiluña daAmazonas muBrazil mudi yipompelu 143!

“Wanyanya” Chinekaliyi ‘Muza Wañovu’

‘KAKEHELAMU kakabalumuka ikombakaji, wadiñi wanyanya wakekala munza wañovu. Ami Yehova yami nakachinyakisha hamwaka wachu.’ (Isa. 60:22) Indi iwu wuprofwetu wunashikijewi ñahi? Indi kushikijewa kwaniwu wuprofwetu kwakwasha ñahi aYinsahu anamuzatili Nzambi yaaka yayivulu mukaayi kejima?

Börje Nilsson

Börje Nilsson (wudi nayaaka 84, wapapatisheweli mu 1943) Wahosheli nindi: “Nanukaña manakwetu wawayishewa wekalili kolopota muyaaka yamuma 1920. Chamulejeliwu nawu wukushimwinaña muSweden watachikili kushimwina hohenohu nawa mudimu windi nimudimu wazatili akwawu ashinshika mwafuma yuma yayiwahi. Makonu muSweden mwekala akwakushimwina akubadika 22,000. Hela chakwila nashinakaja dehi, inakukeña kutwalekahu kumuzatila Yehova nakashinshi. Chilukanyi hayuma yinateli kutwililayi Yehova?”

Etienne Esterhuyse

Etienne Esterhuyse (wudi nayaaka 83, wapapatisheweli mu 1942) Wahosheli nindi: “Makonu nahayamaña chikupu hakumona naambala yawantu jaYehova chiyinavuli muSouth Africa, mu 1942 twadiña 1,500 makonu tunabadiki ha 94,000. Chikuhwelelu chami chakola hakwikala muniku kuloñesha!”

Keith Gaydon

Keith Gaydon (wudi nayaaka 82, wapapatisheweli mu 1948) Wahosheli nindi: “Chinadimweni naambala yawakwakushimwina muBritain chiyinavuliliku kufuma ha 13,700 mu 1948 nakubadika 137,000 makonu, chinamwekeshi nawu chalala iwu himudimu waYehova. Muñovu jawantu hichadi kutweshekaku, ilaña Yehova diyi ‘welaña yuma yakuhayamisha.’”—Kwid. 15:11.

Ulrike Krolop

Ulrike Krolop (wudi nayaaka 77, wapapatisheweli mu 1952) Wahosheli nindi: “Hanyima yaNjita Yakaayi Yamuchiyedi, yipompelu yamuGermany ayikolesheli kudi aYinsahu adiñi akola omikili hakuyikabisha kudi nfulumendi yawaNazi. Antu akeñeleña kuyikundeja, nawa twadiñi nakuyikundeja chakubula nikumba mpinji muloña aYinsahu hiyadiñi nakulwa muyina njitaku. Hayaaka yakubadika 60 yinahituhu, nadimweni spiritu yaNzambi chiyinalomboli antu jindi. Makonu mwafuma yuma yayiwahi muloña tudi nawaYinsahu akubadika 164,000.”

Mariya Brinetskaya

Mariya Brinetskaya (wudi nayaaka 77, wapapatisheweli mu 1955) Wahosheli nindi: “Hakwila abuli kutukwata, ampapatishili nawufuku mumwidima. Chimwahitili mpinji, mfumwami amutwalili muchilombu chakuyandishila kwakulehi muloña wakwikala Chinsahu. Natwalekelihu kushimwina mukuswamujoka mumukala wetu muRussia, nawa antuñi nami amavulu etejeli chalala. Hayina mpinji, twadiña nawamanakwetu niahela antesha hohu. Owu muzañalu wunukweti makonu hakwiluka nami muRussia mudi aYinsahu akubadika 168,000!”

Kimiko Yamano

Kimiko Yamano (wudi nayaaka 79, wapapatisheweli mu 1954) Wahosheli nindi: “Chinelukili nami twadiña akwakushimwina 10,000 mu 1970 muJapan, nadilili muloña wamuzañalu nawa namukanini cheñi Yehova nami, ‘Nikutwalekahu kwikala washinshika muwumi wami.’ Fwikijenu muzañalu wunukweti hakwiluka nami makonu tukweti akwakushimwina akubadika 216,000!”

Daniel Odogun

Daniel Odogun (wayaaka 83) Wahosheli nindi: “Hampinji yinapapatisheweli mu 1950, muNigeria mwadiñi akwakushimwina 8,000. Makonu mudi akwakushimwina akubadika 351,000! Hakupompa kwamaneni, nazañalalaña hakumona antu amavulu mwizaza nawa natoñojokaña hamukanda waHagayi 2:7. Yehova nakukankisha nyuza nawa yuma yayiwahi yamunyunza yinakwinza mukuloñesha kwindi. Nafwilaña kuzata hakumina ñovu jami mumudimu wakushimwina muloña dimu namwekeshaña nami ‘Namusakililaña Yehova!’”

Carlos Silva

Carlos Silva (wayaaka 79) Wahosheli nindi: “Hampinji yinapapatisheweli mu 1952, twadiñi nawaYinsahu 5,000 muBrazil. Muchina chaaka, twadiña nakupompa kweneni mukapeka kakudinyikila nyijimba. Mwiluña dakwimikila nyotoka mwadiñi hohu nyotoka yiyedi. Manakwetu wenyikili mwibulu dayisela daPacaembu dadiña kwakwihi nawa wañihwili nindi, ‘Wunakutoñojoka neyi twamba kadinzeshahu?’ Chamwekeni neyi hitwamba kadinzeshahuku, ilaña mu 1973 denzeli nawantu 94,586 apompeli. Makonu muBrazil mudi amanakwetu niahela akubadika 767,000, chankomweshaña hakumona kuvula kwamuchidiwu.”

Carlos Cázares

Carlos Cázares (wayaaka 73) Wahosheli nindi: “Hampinji yinapapatisheweli mu 1954, muMexico mwadiña akwakushimwina 10,500. Kwadiñi kukaankila kwawakwakukalakala chakwila antondeli kwikala nkoñi wañinza henohu nidi nayaaka 21. Nazañalalaña chikupu hakudimwena namensu kushikijewa kwaIsaya 60:22. Makonu tudi nawakwakushimwina akubadika 806,000 anakulombola atudizi aBayibolu akubadika ha 1 miliyoni. Ichi hichuma chakuhayamisha.”

    Lunda Publications (2006-2025)
    Fumenumu
    Iñulenu
    • Lunda
    • Inkenuhu akwenu
    • Hakusetiñila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nshimbi Jakulondela
    • Nshimbi Jakujinda
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Iñulenu
    Inkenuhu akwenu