CHIBAABA CHAKUDIZA 41
Yuma Yitunateli Kudizila kuNyikanda Yiyedi Yasonekeliyi Petulu
“Mpinji yejima nakeñaña kuyanukisha hayumiyi.”—2 PET. 1:12.
KAMINA 127 Nateli Kwikala Muntu Wamuchidinyi?
NSAÑU YIDI MUCHIBAABAa
1. Hikwashalili mafuku antesha henohu Petulu kanda afwi, amwoneneni kwiladi?
KAPOSTOLU Petulu welukili nindi keña afwi. Muyaaka yejima yakalakeliyi nakashinshi, wendeli naYesu, watachikili kushimwina antu abulili kwikala aYudeya nawa wadiña membala wamwizanvu dalombolaña. Ilaña mudimu windi wamanini wanyi. Mu 62 C.E. nakushika mu 64 C.E., amwoneneni kusoneka nyikanda yiyedi yamuBayibolu, mukanda wa 1 Petulu niwa 2 Petulu. Wakuhweleleli nindi iyi nyikanda yakakwasha akaKristu neyi nafwi dehi.—2 Pet. 1:12-15.
2. Tukuhosheladi netu nyikanda yasonekeliyi Petulu yenjili hampinji yatelela?
2 Petulu wasonekeli nyikanda yindi yonenewa hampinji yaneñeliwu akwawu akaKristu “nakweseka kwashiyashana.” (1 Pet. 1:6) Antu atama afwilileña kuleta ntañishilu yakutwamba ninhoshelu yawuzondu muchipompelu. (2 Pet. 2:1, 2, 14) AkaKristu ashakamineña muYerusalema adiña kwakwihi nakumona “kukuma kwayuma yejima,” dikwila nawu kukisañana kwawuna musumba ninshakaminu yawaYudeya yejima kudi amashidika awaRoma. (1 Pet. 4:7) Chakadi nikujina, nyikanda yaPetulu yayikwashili akaKristu kwiluka chatela kuumikawu kweseka kwamweneñawu hayina mpinji nikudiloñeshela chadimu nakweseka kwakamonawu kumbidi.b
3. Muloñadi chitwatela kuhanjekela hanyikanda yaPetulu yonenewa?
3 Hela chakwila Petulu wayisonekeleli iyi nyikanda akaKristu adiñaku hayina mpinji, Yehova wabombeleli iyi nyikanda Mwizu Dindi. Dichi iyi nyikanda yinateli kutukwasha ninetu. (Rom. 15:4) Chineli twashakamaña mukaayi mudi yilwilu yawuzondu, ninetu twahitaña mukweseka kunateli kuletesha chitukalili kumukalakela Yehova. Kubombelahu, katatakichi tumoni lukadi lwasweja kubadika lwaleteli kukuma kwanshakaminu yawaYudeya yejima. Twawanaña yanukishu yalema munyikanda yiyedi yasonekeliyi Petulu. Yumiyi yikutukwasha kutwalekahu kuchiñilila ifuku daYehova, kudikeña wumu namukwawu chikupu nikuleka kutiya antu woma. Iyi yanukishu yinateli cheñi kukwasha akulumpi kwiluka chinateli kwakamenawu chachiwahi mukanka wanyikoku.
TWALEKENUHU KUCHIÑILILA
4. Neyi chinamwekeshiwu ha 2 Petulu 3:3, 4, chumanyi chinateli kuzeyesha chikuhwelelu chetu?
4 Twashakamaña nawantu abula kukuhwelela wuprofwetu wamuBayibolu. Akakudimbulula anateli kutusupisha muloña wakwila tunatwalekihu kutalila kukuma hadi yaaka yayivulu. Akakudimbulula amakwawu ahoshaña nawu kwakenza wanyi. (Tañenu 2 Petulu 3:3, 4.) Neyi tutiya mazu amuchidawa kudi mwini itala, mukwetu mutwazatilaña hela muntu wamuchisaka chetu, chikuhwelelu chetu chinateli kuzeya. Petulu walumbulwili chuma chinateli kutukwasha.
5. Chumanyi chikutukwasha kumona yuma munjila yayiwahi kutalisha hakukuma kwanshakaminu yamakonu? (2 Petulu 3:8, 9)
5 Antu amakwawu anateli kumona nawu Yehova nakulaba kujilumuna akanu kaayi katama. Mazu aPetulu anateli kutukwasha kumona yuma munjila yayiwahi, muloña atwanukishaña nawu Yehova chamonañayi mpinji chambuka chikupu nachayimonañawu antu. (Tañenu 2 Petulu 3:8, 9.) Yehova wamonaña yaaka 1,000 neyi hiifuku dimu. Yehova wadiwunjika nawa hakeñaña muntu hela wumu akajilumukiku. Hela chochu, chakenza ifuku dindi, akanu kaayi kakakuma. Okukooleka kutukweti kwakuzatisha mpinji yinashaliku kulonda tushimwini antu akunyuza yejima.
6. Chumanyi chikutukwasha “[kwanukaña] chikupu” ifuku daYehova? (2 Petulu 3:11, 12)
6 Petulu watukonkomwenaña ‘kwanuka chikupu’ ifuku daYehova. (Tañenu 2 Petulu 3:11, 12.) Tunateli kwila ñahi mwenimu? Tukwila chiwahi neyi tutoñojokaña hefuku-hefuku nkisu jitwakatambwila mukaayi kakaha. Difwikijenu munakwona mpepela yakadi majilu, munakuda yakuda yayiwahi, munakutambwila antaña niamabwambu anakusañulawu nawa munakudizisha antu adiñaku kunyima oko-o hakushikijewa kwawuprofwetu wamuBayibolu. Kutoñojoka muniyi njila kukuyikwasha kutwalekahu kuchiñilila nikukuhwelela chikupu nenu tunakushakama mumafuku akukuminina. Chineli ‘tunelukili chadimu’ yuma yikamwekana kumbidi, hiyamba ‘katuluwañesha’ kudi antu atañishaña nsañu yakutwambaku.—2 Pet. 3:17.
LEKENU KUTIYA ANTU WOMA
7. Kutiya antu woma kunateli kutukojeja kwiladi?
7 Chineli tweluka chikupu netu ifuku daYehova didi kwakwihi nakwinza, twazataña nañovu kushimwina antu nsañu yayiwahi. Hela chochu, mpinji yikwawu kudi yuma yinateli kuletesha tushintajali kuhosha. Muloñadi? Tunateli kutiya antu woma. Dichuma chamumwekeneni Petulu. Hawufuku wamwinkeleñawu Yesu nyiloña, Petulu wakaanini nindi wadiña kambanji kaYesu wanyi nawa watwalekelihu kukaana nindi wamwilukili wanyi. (Mat. 26:69-75) Hela chochu, iwu kapostolu walekeli kutiya woma, nawa mukuhita kwampinji wasonekeli nindi: “Bayi mutiya woma yuma yatiyañawu wena womaku, hela bayi muluwankanaku.” (1 Pet. 3:14) Mazu aPetulu anakutukwasha kwiluka nawu tunateli kuleka kutiya antu woma.
8. Chumanyi chinateli kutukwasha kuleka kutiya antu woma? (1 Petulu 3:15)
8 Chumanyi chinateli kutukwasha kuleka kutiya antu woma? Petulu watuleja nindi: “Mujilikenuña Kristu neyi Mwanta munyichima yenu.” (Tañenu 1 Petulu 3:15.) Chumichi munabombeli kutoñojoka chikupu hachifulu niñovu jikwetiyi Mwanta wetu, Kristu Yesu. Neyi mutiya woma kulejaku antu nsañu yayiwahi, anukenu Mwanta wetu. Fwikijenu nakuyuula mwiwulu iku anamunyeñumuki kudi añelu amavulu nankashi. Anukenu nenu wukweti “wuswa wejima mwiwulu niheseki” nawa nenu “[wukwikalaña] nanenu mafuku ejima kushika nikukukuma kwanshakaminu yamakonu.” (Mat. 28:18-20) Petulu watukonkomwena kwikala ‘adiloñeshela chadimu mpinji yejima’ kulonda tuhakwileñaku yuma yitwakuhwelela. Komana mukukeña kushimwina kumudimu, kushikola indi kwiji kwiluña dacheñi? Toñojokelenu chadimu mpinji yimukwila mwenimu, kuhiñahu loñeshelenu chadimu yuma yimukuhosha. Lombenu mwiikali ahamuka, nakukuhwelela nenu Yehova wukuyikwasha kuleka kutiya antu woma.—Yilw. 4:29.
“DIKEÑENU CHIKUPU”
Petulu wetejeli chamufumbiliwu kudi Pawulu. Nyikanda yiyedi yasonekeliyi Petulu yatudizishaña kumwekeshela amanakwetu niahela kukeña (Talenu paragilafu 9)
9. Mpinji yimu Petulu wakañenyi ñahi kumwekesha kukeña? (Talenu cheñi mwevulu.)
9 Petulu welukili chakumwekesha kukeña. Wadiña hohu hampinji yahosheliyi Yesu nindi: “Inakuyinka lushimbi lwaluha nami, keñañanenu; neyi chinayikeña, ninenu keñañanenu wumu namukwawu.” (Yow. 13:34) Hela chochu, mukuhita kwampinji Petulu watiyili woma nawa wakaanini kuda nawamanakwindi niahela Akanyuza. Kapostolu Pawulu wateneni chuma cheliliyi Petulu nindi “wunfwikiji.” (Ñal. 2:11-14) Petulu wetejeli mwamufumbiliwu nawa wadizililiku. Munyikanda yindi yejima yiyedi wakonkomweneni nindi hitwatela hohu kutoñojoka netu twayikeñaku, ilaña twatela kuyimwekeshela iku kukeña.
10. Chumanyi chatukwashaña kumwekesha ‘kukeña kwakudikeña nawanakwetu kwakadi wunfwikiji?’ Lumbululenu. (1 Petulu 1:22)
10 Petulu wahosheli nindi twatela kumwekeshela akwetu akakudifukula ‘kukeña kwakudikeña nawanakwetu kwakadi wunfwikiji.’ (Tañenu 1 Petulu 1:22.) Twamwekeshaña iku kukeña muloña ‘wakwovwahila chalala.’ Munichi chalala mwabombela ntañishilu yakwila nawu “Nzambi hakweti chaambuku.” (Yilw. 10:34, 35) Neyi tunakumwekeshela antu amakwawu kukeña muchipompelu ilaña amakwawu nehi, dikwila nawu hitunakwovwahila lushimbi lwaYesu lwahosha hakukeñaku. Hela chochu, tunateli kudikunda nankashi nawantu amu kubadika amakwawu, neyi cheliliyi Yesu. (Yow. 13:23; 20:2) Ilaña Petulu watwanukishaña nindi twatela kuzata nañovu ‘tudikeñeña nawanakwetu,’ dikwila nawu kumwekeshela amanakwetu niahela ejima kukeña neyi kwekalaña muchisaka.—1 Pet. 2:17.
11. Chumanyi chabombela mukukeña akwetu “chikupu chakufuma hamuchima”?
11 Petulu watukonkomwena “[kudikeña] chikupu wumu namukwawu chakufuma hamuchima.” Muniwu mukuku wamazu, kudikeña “chikupu” munabombeli kumukeña muntu hela chakwila chinakutukalila kumumwekeshela kukeña. Chakutalilahu, indi neyi manakwetu natuneñeshi hela natutiyishi kutama? Kakavulu twafwilaña kufuntisha katama nakatama chatela tumumwekesheli kukeña. Ilaña Petulu wadizilili kudi Yesu nindi ichi chilwilu hichamutiyishaña Nzambi kuwahaku. (Yow. 18:10, 11) Petulu wasonekeli nindi: “Bayi mufuntisha katama kudi muntu wunayili katamaku, hela kutuka muntu wunayitukiku. Ilaña yikiswilenuña.” (1 Pet. 3:9) Neyi mukeña akwenu chikupu mukwikala naluwi nawa mukuyitoñojokelañaku kushilahu ninana ayineñesheli.
12. (a) Kudikeña chikupu kunateli kutuletesha cheñi kwila chumanyi? (b) Neyi chamwekeshawu muvidiyo yaHembenu Chawaana Chakunuñañana, chumanyi chimunakufwila kwila?
12 Mumukanda windi watachi, Petulu wazatishili mazu wowamu nindi “dikeñenu chikupu.” Iku kukeña hikwabutaña hohu hanshidi janteshaku, ilaña ‘nihanshidi jajivulu.’ (1 Pet. 4:8) Hadaha Petulu wanukili chuma chamudizishiliwu kudi Yesu kutalisha hakwanakena hadi yaaka yayivulu yahitilihu. Hayina mpinji, Petulu watela wakuhweleleli nindi wadiña namuchima waluwi hahosheliyi nindi watela kumwanakena manakwindi “mapampa 7.” Ilaña Yesu wamudizishili yena ninetu nindi, twatela kwanakena “kushika kumapampa 77,” dikwila nawu twatela kwanakenaña hohu-u. (Mat. 18:21, 22) Neyi chayikalilaña kuzatisha iku kufumba, bayi muneñaku! Ambuña aYehova ejima abula kuwanina, mpinji jikwawu chayikalilaña kwanakena. Chuma chalema chimwatela kwila chayinu mpinji hikuzata nañovu kumwanakena manakwenu nikuleta kuwunda nayena.c
ENU AKULUMPI, BIÑENUÑA MUKANKA WANYIKOKU
13. Yumanyi yinateli kuletesha chiyikalili akulumpi kubiña amanakwawu niahela?
13 Chakadi nikujina, Petulu wavulameneni wanyi mazu amulejeliwu kudi Yesu chasañukiliyi, akwila nawu: “Biñaña anyikoku ami anyanya.” (Yow. 21:16) Neyi mudi mukulumpi, mweluka nenu iji nshimbi jayikundama ninenu. Hela chochu, chinateli kumukalila mukulumpi kuwana mpinji yakuzata iwu mudimu walema. Akulumpi atela kusambila kwakamena yisaka yawu kumujimba, muyitoñojoka nikuspiritu. Alombolaña cheñi mudimu wakushimwina, kushilahu kuloñesha nikuhana jimpanji hakupompa kwachipompelu, kwañinza nikweluña. Amakwawu cheñi akwashanaña muJikomiti Jatiyañanaña naYipateli hela muDipatimenti Yatalaña Mudimu waKutuña (LDC). Mwamweni akulumpi ekala nanyidimu yayivulu!
Akulumpi akweti kukeña hela chakwila ekalaña nanyidimu yayivulu, adihanaña kubiña mukanka wanyikoku yaNzambi (Talenu maparagilafu 14-15)
14. Chumanyi chinateli kuyisañumuna akulumpi kubiña mukanka wanyikoku? (1 Petulu 5:1-4)
14 Petulu walejeli akwawu akulumpi nindi, “Biñenuña mukanka wanyikoku yaNzambi.” (Tañenu 1 Petulu 5:1-4.) Neyi mudi mukulumpi, tuneluki netu mwakeña amanakwenu niahela nawa munakukeña kuyibiña. Hela chochu, mpinji jikwawu munateli kutiya nenu munakasiki hela munazeyi nankashi chakwila himukutwesha kuzata iwu mudimuku. Chumanyi chimwatela kwila? Mulejenumu Yehova chimunakutiya. Petulu wasonekeli nindi: “Neyi kudi muntu wukweti wuswa wakukalakela akwawu, akalakaleña kushindamena hañovu jahanañayi Nzambi.” (1 Pet. 4:11) Amanakwenu niahela hadaha anakuhita mukukala kunateli kubula kumanishawu mukanu kaayi katama. Ilaña anukenu nenu “kabiña muneni,” Yesu Kristu, nateli kuyikwasha kubadika chimunateli kuyikwasha. Nateli kwila mwenomu makonu nimukaayi kakaha. Nzambi wakeñaña hohu nindi akulumpi akeñeña amanakwawu, kuyibiña nikwikala “akutalilahu kudi mukanka wanyikoku.”
15. Mukulumpi wumu wabiñaña ñahi mukanka wanyikoku? (Talenu cheñi mwevulu.)
15 Manakwetu William wunakalakali hawukulumpi hadi yaaka yayivulu, weluka chalemena mudimu wakubiña. Chatachikili chipupu chaCOVID-19, yena niakwawu akulumpi afuukwilihu kutemeshelaña muntu wejima wamwizanvu dawu foni mulungu-himulungu. Walumbulwili nindi: “Amanakwetu amavulu ashakamineña hohu nkawawu hetala nawa adi kutachika kwikala nayitoñojoka yaheña.” Neyi manakwetu hela muhela wudi nakukala, manakwetu William watiyililaña nakanañachima kulonda eluki chuma chinakumwakamisha niyuma yinakukeñayi. Kuhiñahu, wakeñakeñaña nyikanda hela mavidiyo amu hawebusayiti yetu kulonda akwashi owu muhela hela manakwetu. Wahosheli nindi: “Ichi mudimu wakubiña wunakukeñeka chikupu. Twazataña nañovu kukwasha antu kulonda amwiluki Yehova; dichitwatela kwila nihakubiña mukanka wanyikoku, dikwila nawu nyikoku yaYehova kulonda atwalekihu muchalala.”
MWITEJENU YEHOVA AMANISHI KUYIDIZISHA
16. Tunateli kuzatisha ñahi yuma yitunadizi munyikanda yaPetulu?
16 Tunahanjeki hohu hayuma yantesha yalema yitunateli kudizila munyikanda yaPetulu yiyedi yonenewa. Hadaha munamoni himwatela kuzatila. Chakutalilahu, kwila mutachika kutoñojoka chikupu hankisu jimwakatambwila mukaayi kakaha nehi? Komana munafuukulihu kushimwina kumudimu, kushikola indi kwiji kumaluña amakwawu? Komana mwawanañaku njila jakuyimwekeshelamu amanakwenu niahela kukeña chikupu? Enu akulumpi, komana mwabiñaña nyikoku yaYehova chakuyikanjikija? Kudishinshika enu aweni chakufuma hamuchima kunateli kuyikwasha kwiluka nenu kudi kuzeyazeya kumukweti, ilaña bayi muzeyaku. “Mwanta wukweti luwi” nawa wukuyikwasha kuzatilahu. (1 Pet. 2:3) Petulu watukolesha nindi: “Nzambi . . . wakamanisha yomweni kuyidizisha. Wakayikolesha, wakayinka ñovu, wakayishimatisha chikupu.”—1 Pet. 5:10.
17. Neyi twiteja kutudizisha kudi Yehova, yumanyi yakafumamu?
17 Mpinji yimu Petulu wadimweni nindi washikilamu wanyi kwikala hamu naMwana kaNzambi. (Luka 5:8) Ilaña nawukwashu wawuwahi waYehova niYesu, Petulu watwalekelihu kwikala mukakumulondela Kristu. Dichi Petulu amwitejeli “kwiñila muWanta wahaya nyaaka waMwanta wetu nawa Chamwinu chetu Yesu Kristu.” (2 Pet. 1:11) Idi dadiña isomu deneni chikupu! Neyi mutwalekahu chakadi kuzeya neyi cheliliyi Petulu nawa mwiteja kuyidizisha kudi Yehova, ninenu mwakatambwila isomu dawumi wahaya nyaaka. “[Mwakatambwila] yuma yimwakuhwelela, wamwinu wenu.”—1 Pet. 1:9.
KAMINA 109 Keñenu Akwenu Chakufuma haMuchima
a Muchinu chibaaba, tukumona yuma yitukudizila kunyikanda yasonekeliyi Petulu chiyinateli kutukwasha kuumika kweseka. Akulumpi niwena akuyikwasha kumona chinateli kuzatawu mudimu wawu wakubiña.
b Chinamwekani neyi akaKristu ashakamineña muPalesitini atambwilili nyikanda yaPetulu yiyedi henohu musumba waYerusalema kanda awulukuki katachi mu 66 C.E.
c Talenu ha jw.org vidiyo yaHembenu Chawaana Chakunuñañana.