CHIBAABA CHAKUDIZA 34
KAMINA 107 Chitalilu chaNzambi chaKukeña
Chakumwekeshela Akanshidi Kukeña niLuwi
“Nzambi muluwi lwindi nakukeña nindi wubalumuki mumuchima.”—ROM. 2:4.
TUKUDIZA
Akulumpi chazatañawu nañovu kukwasha antu muchipompelu anakoñi nshidi yahamesu bwi-i.
1. Chumanyi chinateli kuyimwekena antu amakwawu akoñaña nshidi yahamesu bwi-i?
MUCHIBAABA chinafumihu, twamweni kapostolu Pawulu cheliliyi namuloña wanshidi yeneni muKorinda. Muntu wavulumwini wabalumukili wanyi mumuchima nawa amufumishili muchipompelu. Hela chochu, neyi chinashimuni nsona hanashindameni achinu chibaaba, amakwawu anakoñi nshidi yahamesu bwi-i anateli kubalumuka mumuchima. Anateli kuyikwasha kubalumuka mumuchima. (Rom. 2:4) Akulumpi anateli kuyikwasha ñahi kubalumuka mumuchima?
2-3. Chumanyi chitwatela kwila neyi twiluka netu mukwetu mukakwitiya nakoñi nshidi yahamesu bwi-i, nawa muloñadi?
2 Henohu akulumpi kanda atachiki kuyikwasha, atela kwiluka chiwahi oyu nsañu. Dichi, chumanyi chitwatela kwila neyi twiluka netu mukwetu mukakwitiya nakoñi nshidi yahamesu bwi-i, yinateli kumuletesha amufumishi muchipompelu? Twatela kumuleja netu ayi nakulomba wukwashu kudi akulumpi.—Isa. 1:18; Yilw. 20:28; 1 Pet. 5:2.
3 Indi neyi muntu wunavulumuni nakaani kuyilejamu akulumpi? Etu tukuya nakuyilejamu akulumpi kulonda amukwashi. Chitwela mwenimu, tukumwekesha kukeña muloña hitunakukeña kujimbesha manakwetu hela muhelaku. Neyi muntu wunavulumuni atwalekahu nakuvulumuna, wubwambu windi naYehova wukusweja kutaminaku. Nateli cheñi kutamisha ijina dadiwahi dachipompelu. Dichi twahamukaña nakwilahu chuma muloña wakumukeña Yehova nimuntu wunavulumuni.—Mas. 27:14.
AKULUMPI CHAKWASHAÑAWU ANAKOÑI NSHIDI YAHAMESU BWI-I
4. Chumanyi chafwilañawu akulumpi kwila neyi anamubulakani muntu wunakoñi nshidi yahamesu bwi-i?
4 Neyi muntu muchipompelu nakoñi nshidi yahamesu bwi-i, izanvu dawakulumpi datondaña amanakwetu asatu ashikahu hakachi kawu kulonda ekali mukometi.a Awa amayala atela kwikala amwovu nawa adizoza. Hela chakwila akuzata nañovu kulonda akwashi muntu kubalumuka mumuchima, atela kwanuka nawu hiyatela kumukanjikija muntu kuhimpaku. (Kuhit. 30:19) Akulumpi eluka nawu bayi neyi antu ejima anavulumuni akubalumuka mumuchima, neyi chelili Mwanta Davidiku. (2 Sam. 12:13) Antu amakwawu anavulumuni anateli kudiwula kufumba kwaYehova. (Kutach. 4:6-8) Hela chochu, chuma chafwilañawu akulumpi hikumukwasha muntu wunavulumuni kubalumuka mumuchima neyi chinatwesheki. Yishinanyi yayikwashaña hampinji yinamubulakaniwu muntu wunavulumuni?
5. Kufumbanyi kwatela kwanukañawu akulumpi hampinji yinamubulakaniwu muntu wunavulumuni? (2 Timotewu 2:24-26) (Talenu cheñi mwevulu.)
5 Akulumpi amonaña muntu wunavulumuni nawu himukoku walema, wunajimbali. (Luka 15:4, 6) Dichi, neyi anamubulakani, hiyahoshaña nindi munjila yakuzuwa hela kubula kumumwekeshela luwiku; nawa amonaña wanyi iku kubulakana nawu himpinji hohu yakwihula malwihu nakukeña kwiluka yuma yamwekeni. Ilaña, amwekeshaña yilwilu yekala ha 2 Timotewu 2:24-26. (Tañenu.) Akulumpi atwalekañahu kwikala awunda, amwovu nawa akweti luwi hampinji yinakufwilawu kumushika hamuchima muntu wunavulumuni.
Neyi chelileña atubiña akunyima, akulumpi afwilaña kufuntisha mukoku wunajimbali (Talenu paragilafu 5)
6. Akulumpi anateli kuloñesha ñahi nyichima yawu henohu kanda adibulakani namuntu wunavulumuni? (ARoma 2:4)
6 Akulumpi aloñeshaña nyichima yawu aweni. Afwilaña kumwimbujola Yehova muyuma yejima yinakuhanjekawu namukanshidi, nakwanuka mazu aPawulu akwila nawu: “Nzambi muluwi lwindi nakukeña nindi wubalumuki mumuchima.” (Tañenu ARoma 2:4.) Akulumpi atela kwanukaña nawu hiyatubiña alombolañawu kudi Kristu. (Isa. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Henohu kanda adibulakani namuntu wunavulumuni, kometi yatela kulombelahu hachuma chacheni chatela kwilawu: kukwasha muntu wunavulumuni kubalumuka mumuchima. Akusandujola muNsona nimunyikanda yetu nawa atela kulomba kashinshi. Akutoñojoka hayuma yatela kwilukawu hankulilu yanowu muntu neyi diyi yinaleteshi atoñojoki hela eli chuma chineliyi.—Yish. 20:5.
7-8. Akulumpi anateli kwimbujola ñahi kudiwunjika kwaYehova hampinji yinamubulakaniwu muntu wunavulumuni?
7 Akulumpi embujolaña kudiwunjika kwaYehova. Anukaña Yehova cheliliyi nawantu avulumwineña kunyima. Chakutalilahu, Yehova wahanjekeli naKena mukudiwunjika, wamusoñamishili yuma yatama yadi kufuma mukukoña nshidi nawa nindi wukumukiswila neyi ovwahila. (Kutach. 4:6, 7) Yehova wamufumbili Davidi kuzatisha kaprofwetu Natani, wazatishili chakutalilahu chamushikili mwanta hamuchima. (2 Sam. 12:1-7) Nawa Yehova ‘watwalekelihu kutemesha’ atuprofwetu indi “kapampa kakavulu” kumuza waIsarela wadikañili. (Yere. 7:24, 25) Wahembeleli wanyi antu jindi kubalumuka mumuchima kulonda dinu ayikwashi. Ilaña, watachikililihu kuyikonkomwena nindi abalumuki munyichima.
8 Akulumpi amwimbujolaña Yehova neyi anakufwila kukwasha anakoñi nshidi yahamesu bwi-i. Neyi chashimunawu ha 2 Timotewu 4:2, ahoshaña “nakudiwunjika chikupu” neyi anakuhanjeka namukwawu mukakwitiya wakalisha. Dichi mukulumpi mpinji yejima watela kwikala wawunda nawa wadiwunjika hakwila akwashi muntu wunavulumuni kwila chuma chaloña. Neyi mukulumpi ahila hela atachika kuzuwa, muntu wunavulumuni wukutiyilila wanyi kunoku kufumba nawa wukubalumuka wanyi mumuchima.
9-10. Akulumpi anateli kumukwasha ñahi muntu wunavulumuni kutoñojoka hachuma chafuukwiliyi kwila?
9 Akulumpi afwilaña kwiluka yuma yaletesha muntu avulumuni. Chakutalilahu, komana mukaKristu watachikili kuzeya chovu-chovu muloña walekeli kudiza halwindi indi kwiji kushimwina? Komana walekeli kulomba kudi Yehova mpinji yejima? Wetejeleña yitoñojoka yatama kumulombola? Wafuukwili chatama hakutonda amabwambu hela yisela? Yuma yafuukwiliyi yaluwañesheli ñahi muchima windi? Komana neluki nindi yuma yafuukulayi niyuma yelayi yinamuneñeshi Tata yindi, Yehova?
10 Neyi akulumpi ehula malwihu chiwahi chakadi kudiñija nankashi munsañu yanowu muntu, akumukwasha muntu wunavulumuni kutoñojoka hachuma chinakoñiyi. (Yish. 20:5) Kubombelahu, anateli kuzatisha yakutalilahu yinateli kumukwasha atoñojoki nikumona chiluwa chinakoñiyi, neyi cheliliyi Natani kudi Davidi. Hadaha hakubulakana kwatachi, owu muntu wukutachika kutiya kutama hachuma chafuukwiliyi kwila. Nateli nikubalumuka mumuchima.
11. Yesu welileña ñahi nawakanshidi?
11 Akulumpi afwilaña kumwimbujola Yesu. Hampinji yahanjekeleñayi naSawulu wakuTarusa, Yesu asañwiliwu wamwihwili lwihu lwaluwahi nindi: “Sawulu, Sawulu, muloñadi chiwunakunkabishila?” Yesu wamukwashili kutoñojoka hachuma chatama chelileñayi. (Yilw. 9:3-6) Nawa hansañu yanona mumbanda “Yezebeli,” Yesu wahosheli nindi: “Namwinkeli mpinji nami abalumuki mumuchima.”—Chim. 2:20, 21.
12-13. Akulumpi anateli kumwinka ñahi mpinji muntu wunavulumuni kulonda abalumuki mumuchima? (Talenu cheñi mwevulu.)
12 Kufwana Yesu, akulumpi hiyashikenaña kukunkulula nawu muntu wunavulumuni hakubalumuka mumuchimaku. Hela chakwila amakwawu anateli kubalumuka mumuchima hampinji yinayibulakaniwu kudi kometi katachi, amakwawu akeñekaña mpinji. Dichi akulumpi anateli kumubulakana kubadika hepampa dimu. Hadaha hanyima yakumubulakana katachi, mukaKristu wunavulumuni wukutachika kutoñojoka chikupu hayuma yinamulejiwu. Nateli kudizoza nakulomba kudi Yehova. (Mas. 32:5; 38:18) Dichi, hakubulakana kukwawu, mukanshidi nateli kuhimpa yitoñojoka yindi kwambukaku nayamwekesheliyi hakubulakana kwatachi.
13 Hakumukwasha muntu wunavulumuni kulonda abalumuki mumuchima, akulumpi amwekeshaña wushona niluwi. Akuhwelelaña nikulombelahu nawu Yehova ayikiswili nawa nawu mukaKristu wunasenuki ahimpi yitoñojoka yindi kulonda abalumuki mumuchima.—2 Tim. 2:25, 26.
Akulumpi anateli kumubulakana muntu wunavulumuni kubadika hepampa dimu kulonda amwinki mpinji yakubalumuka mumuchima (Talenu paragilafu 12)
14. Hinyi atela kulemeshawu neyi mukanshidi abalumuka mumuchima, nawa muloñadi?
14 Neyi mukanshidi abalumuka mumuchima, chaletaña muzañalu hama! (Luka 15:7, 10) Hinyi atela kulemeshawu hachumichi? Akulumpi tahindi? Anukenu Pawulu chasonekeliyi kutalisha hadi akanshidi nindi: “Hadaha Nzambi wukuyikwasha kubalumuka munyichima.” (2 Tim. 2:25) Dichi, Yehova diyi wakwashaña mukaKristu kuhimpa yitoñojoka niyilwilu yindi, bayi muntu wudi wejimaku. Pawulu walumbulwili yuma yayiwahi yafumañamu hanyima yakwila muntu nabalumuki mumuchima. Ona muntu nateli kwiluka chalala chikupu, watachikaña kutoñojoka cheñi chiwahi nawa nateli kusopoka munyihetu yaSatana.—2 Tim. 2:26.
15. Akulumpi anateli kutwalekahu ñahi kumukwasha muntu wavulumwini wunabalumuki mumuchima?
15 Neyi muntu wavulumwini nabalumuki mumuchima, kometi yashañaku ntanjikilu yakumubiña kulonda yatwalekihu kutambwila wukwashu wunateli kumukwasha kushinda nyihetu yaSatana nikwolola njila jakwendamu nyendu yindi. (Heb. 12:12, 13) Hela chochu, akulumpi hiyalejaña muntu wudi wejima nsañu yejima yinakundami kunshidi yinakoñiyi muntuku. Hanu dinu, chumanyi chatela kulejawu chipompelu?
“YIZUWILI HAMESU AWANTU EJIMA”
16. Kwesekeja na 1 Timotewu 5:20, Pawulu watalishileña kudanyi chahosheliyi nindi ‘antu ejima’?
16 Tañenu 1 Timotewu 5:20. Pawulu wasonekeleli mukwawu mukulumpi Timotewu awa mazu kutalisha hachatela kwilayi “[nawantu] ejima akoñaña nshidi.” Watalishili mudihi? Chahosheliyi nindi ‘antu ejima’ hateneneña chipompelu chejimaku. Ilaña, watalishileña kudi antu antesha hohu atela aneluki oyu nshidi yakoñeliyi. Anateli kwikala antu adimweneni namesu, hela alejeliwu kudi yomweni muntu wunavulumuni. Akulumpi anateli kuyileja awa antu mukubabala nawu iku kukala anakuzatilihu nawa mukanshidi anamukwashi.
17. Neyi nshidi yahamesu bwi-i yinelukewi nankashi muchipompelu hela chinakumwekana neyi antu akuyiluka, atela kubidika nawudi, nawa muloñadi?
17 Mpinji jikwawu, yuma yatama yinakoñiyi muntu hadaha yinelukewi nankashi muchipompelu hela chinakumwekana neyi antu akuyiluka. Neyi yuma yidi muniyi njila, dikwila nawu ‘antu ejima’ munabombeli chipompelu chejima. Dichi mukulumpi wumu nateli kubidika kuchipompelu nindi manakwenu hela muhela kanaña anamuzuwili. Muloñadi? Pawulu waakwili nindi: “Kulonda akwawu niwena adiziliku” kubula kukoña nshidi.
18. Akulumpi atela kwila ñahi neyi anakuzatila hanyiloña yinakundami atwansi apapatishewa achidi kanda ashikiji yaaka 18? (Talenu cheñi mwevulu.)
18 Chumanyi chinateli kumwekana kudi atwansi apapatishewa, ana achidi kanda ashikiji yaaka 18, neyi akoña nshidi yahamesu bwi-i? Izanvu dawakulumpi dikutonda akulumpi ayedi kulonda amubulakani owu kansi hamu nawanvwali jindi akaKristu.b Akulumpi atela kwihula anvwali kulonda atiyi yuma yinakwilawu hakwila amukwashi mwanawu abalumuki mumuchima. Neyi owu kansi nakumwekesha yilwilu yayiwahi nawa anvwali jindi anakumukwasha, awa akulumpi ayedi anateli kumona nawu chidi hohu chiwahi kumanisha iyi nsañu hohenohu. Kafwampi, Nzambi wayinka anvwali mudimu wakwolola anyanawu munjila yakukeña. (Kuhit. 6:6, 7; Yish. 6:20; 22:6; Efwe. 6:2-4) Kuhiñahu akulumpi akuhanjekaña nawanvwali jindi mumpinji-mumpinji kulonda amoni neyi mwanawu nakutambwila wukwashu wakeñekaña. Hanu dinu chumanyi chinateli kumwekana neyi kansi wapapatishewa nakaani kubalumuka mumuchima nakutwalekahu kwila yuma yatama? Neyi chuma chamuchidiwu chimwekana, kometi yawakulumpi yikumubulakana hamu nawanvwali jindi akaKristu.
Neyi kansi wapapatishewa nakoñi nshidi yahamesu bwi-i, akulumpi ayedi akumubulakana hamu nawanvwali jindi akaKristu (Talenu paragilafu 18)
“YEHOVA WUKWETI WUSHONA CHIKUPU NILUWI”
19. Akulumpi azataña nahi nañovu kumwimbujola Yehova hampinji yinakuzatilawu hanyiloña yawantu anavulumuni?
19 Akulumpi ekalaña mumakometi akweti mudimu weneni kumesu aYehova wakuhemba chipompelu chakadi majilu. (1 Kor. 5:7) Akeñaña cheñi kukwasha muntu wunavulumuni kulonda abalumuki mumuchima. Chelawu mwenimu, akuhwelelaña nawu iwu muntu wukuhimpa. Muloñadi? Muloña afwilaña kumwimbujola Yehova “wukweti wushona chikupu niluwi.” (Yak. 5:11) Talenu kapostolu wakula dehi Yowanu chamwekesheliyi iyi yilwilu. Wasonekeli nindi: “Enu anyana anyanya, inakuyisonekela yumiyi kulonda mubuli kukoña nshidi. Hela chochu, neyi muntu akoña nshidi, tukweti nkwashi wudi naTata, yowu Yesu Kristu, waloña.”—1 Yow. 2:1.
20. Nsañwinyi yitwakahanjekahu muchibaaba chakukumishaku muniyi yibaaba?
20 Chawushona, mpinji jikwawu mukaKristu nateli kukaana kubalumuka mumuchima. Neyi ela mwenimu, atela kumufumisha muchipompelu. Akulumpi elaña ñahi neyi kunamwekani kukala kwamuchidiwu? Tukahanjeka haniyi nsañu muchibaaba chakukumishaku muniyi yibaaba.
KAMINA 103 Atubiña Hiyawana Mudi Antu
a Kunyima, awa mazanvu ayiteneneña nawu makometi awunsompeshi. Ilaña chineli kusompesha kwadibombela mumudimu wawu, ichi awa mazu tukuyizatishaña wanyi. Ilaña tukutenaña idi izanvu netu kometi yawakulumpi.
b Iyi nsañu yinahoshiwu kutalisha hadi anvwali yinakundami cheñi kudi amuhembaña hela adi ejima akweti mudimu wakuhemba mwana wanyanya.