CHIBAABA CHAKUDIZA 49
KAMINA 147 Nzambi Watushiika Wumi Wahaya Nyaaka
Yumanyi Yimwatela Kwila Hakwila Mwakekali naWumi Wahaya Nyaaka?
“Wejima wamwitejaña Mwana nikumukuhwelela [wakekala] nawumi wahaya nyaaka.”—YOW. 6:40.
TUKUDIZA
Yuma yatela kwilawu awayishewa nianyikoku amakwawu hakwila mulambu waYesu Kristu wuyikwashi.
1. Antu amakwawu atoñojokaña nawudi kutalisha hakushakama haya nyaaka?
ANTU amavulu adaña yakuda yayiwahi nikudolojola kumujimba kulonda atwalekihu kwikala akola kumujimba. Hela chochu, hiyakuhwelelaña kushakama haya nyaakaku. Chikutwesheka wanyi kukuhwelela kushakama haya nyaaka muloña wakukala kwamonañawu muloña wawushinakaji. Ilaña, Yesu wahosheli nindi antu anateli kushakama “haya nyaaka,” neyi chashimunawu haYowanu 3:16 ni 5:24.
2. Yowanu kapetulu 6 yahosha nawudi hawumi wahaya nyaaka? (Yowanu 6:39, 40)
2 Ifuku dimu, Yesu wadiishili izaza dawantu amavulu mankendi niinshi muchihayamisha.a Chumichi chadiña chachiwahi, ilaña mazu ahosheliyi ifuku dahiñilihu adiña akuhayamisha chikupu. Izaza damulondeleli kuKaperinamu, kwakwihi nachikumu chaÑaliliya, kwayilejeliyi nindi antu anateli kuyisañula nikushakama haya nyaaka. (Tañenu Yowanu 6:39, 40.) Muloña wachumichi, toñojokenu hadi amabwambu jenu niantaña jenu afwa dehi. Mazu aYesu amwekeshaña nawu antu amavulu afwa dehi anateli kuyisañula nawa wejima wenu, enu niwena munateli kwikala nawumi wahaya nyaaka. Hela chochu, antu amavulu chayikalilaña kutiyishisha mazu aYesu abombelelihu ekala muYowanu kapetulu 6. Tuhanjekenu hanawa mazu.
3. Kwesekeja naYowanu 6:51, Yesu washimwini yumanyi hadi yomweni?
3 Izaza dadiña muKaperinamu damweni kunuñañana kwadiña hamankendi afuminiyi Yesu nakuyidiisha namanina ayinkeliyi Yehova ankakulula jawu. Kafwampi, Nsona yatena manina nawu “mankendi” hela “yakuda yafumini mwiwulu.” (Mas. 105:40; Yow. 6:31) Yesu wazatishili manina hakulumbulula yuma yalema. Hela chakwila manina yadiña yakuda yayinkeliyi Nzambi muchihayamisha, mukuhita kwampinji afwili. (Yow. 6:49) Kwambukaku, Yesu waditeneni yomweni nindi diyi “yakuda yalala kufuma mwiwulu,” “yakuda yaNzambi” nawa “yakuda yawumi.” (Yow. 6:32, 33, 35) Yesu washimwini chaambu cheneni chadiña hamanina nayena. Wahosheli nindi: “Ami yami yakuda yayumi yafumini mwiwulu. Neyi muntu ada iyi yakuda wakashakama haya nyaaka.” (Tañenu Yowanu 6:51.) Ana aYudeya ahayamini. Hanu dinu Yesu wahoshelelidi nindi yena diyi “yakuda” yafumini mwiwulu yabadika manina ayinkeliwu ankakulula jawu kudi Nzambi muchihayamisha? Yesu wayikwashili kutiyishisha chahosheliyi nindi “yakuda yinakahana himujimba wami.” Watela watalishili mudihi? Twatela kutiyishisha iyi nsañu muloña ñakwilu yamwekeshaña chitunateli kwikala nawumi wahaya nyaaka kushilahu niantu itwakeña. Tuhanjekenu mwatalishiliyi Yesu.
YAKUDA YAYUMI NIMUJIMBA WINDI
4. Muloñadi antu amakwawu chahayamininiwu nayuma yahosheliyi Yesu?
4 Antu amakwawu atiyili chahosheleñayi Yesu, ahayamini chahosheliyi hakuhana mujimba windi “kukoola mawumi awantu.” Komana atoñojokeleña nawu wukuyinka mujimba windi kulonda awidii, kuda mukwawu muntu? (Yow. 6:52) Talenu mazu akuhayamisha abombelelihu Yesu: “Neyi enu kuda mujimba waMwana kamuntu hela kunwa mashi indi nehi, himwakekala nawumiku.”—Yow. 6:53.
5. Muloñadi chitukuhoshela netu Yesu hatalishili mukwila nindi antu atela kunwa mashi indi aweniku?
5 Mumafuku aNowa, Nzambi wakaanishili antu kuda mashi. (Kutach. 9:3, 4) Yehova wafuntishilihu ilu lushimbi muNshimbi jayinkeliyi aIsarela. Wejima wadiileña mashi ‘amujahileña.’ (Lev. 7:27) Yesu wahakwililiku ilu Lushimbi. (Mat. 5:17-19) Dichi, kwila aleja izaza dawaYudeya kuda mujimba windi hela kunwa mashi adiña munyijila yindi nehi. Hela chochu, nanawa mazu akuhayamisha, Yesu wayilejeleña antu yuma yatela kwilawu hakwila ekali nawumi—“wumi wahaya nyaaka.”—Yow. 6:54.
6. Muloñadi chitukuhoshela netu mazu ahosheliyi Yesu kutalisha hakuda mujimba windi nikunwa mashi indi adiña ankinji?
6 Yesu watalishili mudihi? Chakadi nikujina, Yesu wahosheleña munkinji, neyi cheliliyi hakusambila hamulejeleñayi mumbanda kaSamariya nindi: “Muntu wejima wukunwa menji inukumwinka, hakatiya cheñi mpwilaku, muloña menji inukumwinka akwikala mudi yena kaseloki kamenji anakusefuka nakumwinka wumi wahaya nyaaka.” (Yow. 4:7, 14)b Yesu watalishileña wanyi mukwila nindi mumbanda kaSamariya wakekala nawumi wahaya nyaaka neyi anwa hohu menji itwanwaña. Munjila yoyimu, wahosheleña wanyi nindi mazaza awantu ahanjekeliyi nawu muKaperinamu akashakama haya nyaaka neyi ada mujimba windi waweni nikunwa mashi indi aweni.
CHAAMBU CHEKALA HAKACHI KAYUMA YIYEDI YAMWEKENI
7. Antu amakwawu ahoshaña nawudi kutalisha hamazu aYesu ekala haYowanu 6:53?
7 Akakudifukula amakwawu ahoshaña nawu mazu aYesu ekala haYowanu 6:53 ahosha hakuda mujimba windi nihakunwa mashi indi, amwekeshaña chitwatela kwila haKuda kwaMwanta kwaMelela muloña haniyi mpinji wazatishili mazu amwekeni neyi adifwana. (Mat. 26:26-28) Ahoshaña nawu antu ejima anayi kuKuda kwaMwanta kwaMelela atela kuda kumankendi nikunwa vinyu yahitañeshañawu mudi antu anapompi. Komana diimu? Chalema nankashi kusandujola wunsahu walala kutalisha hachahoshañawu awa antu muloña chaaka nichaaka mamiliyoni awantu enzaña nakupompa nanetu kunichi chidika. Tukumona chaambu cheneni hakachi kamazu ekala haYowanu 6:53 namazu ahosheliyi Yesu haKuda kwaMwanta kwaMelela.
8. Chaambwinyi chidi haniyi yuma yiyedi? (Talenu cheñi nyevulu.)
8 Tutalenu yuma yiyedi yambuka kutalisha haniyi nsañu. Chatachi, kudihi nawa mpinjinyi yahosheliyi Yesu awa mazu ekala haYowanu 6:53-56? Walejeleña izaza dawaYudeya dadiña muÑaliliya mu 32 C.E. Welili mwenimu henohu kunashali kwakwihi nachaaka chimu nampinji yatachikishiliyi Kuda kwaMwanta kwaMelela muYerusalema. Chamuchiyedi, anyi alejeleñayi awa mazu? Antiyilili jindi amavulu muÑaliliya ashili nankashi maana kuyuma yakumujimba yakapinji kantesha kubadika yuma yakuspiritu. (Yow. 6:26) Kafwampi, Yesu chahosheliyi nsañu yayikalilili kutiyishisha, ashikeneni kuleka kumukuhwelela. Niatumbanji twindi amakwawu alekeli kumulondela. (Yow. 6:14, 36, 42, 60, 64, 66) Awa antu ambukiliku chikupu nawapostolu ashinshika 11 adiña naYesu hampinji yatachikishiliyi Kuda kwaMwanta kwaMelela. Hayina mpinji, apostolu indi 11 ashinshika atwalekelihu kwikala nayena hela chakwila hiyatiyishishili nsañu yatañishileñayiku. Hela chochu, kwambukaku nawantu amavulu adiña muÑaliliya, apostolu indi ashinshika akuhweleleli chikupu nawu Yesu wadiña Mwana kaNzambi wafumini mwiwulu. (Mat. 16:16) Wayihamekeli nindi: “Enu yenu munatwalekihu kwikala nanami mukweseka kwami.” (Luka 22:28) Ichi chaambu chamwekeshaña wanyi nawu mazu ekala haYowanu 6:53 Yesu walumbulwileña yuma yikamwekanaña haKuda kwaMwanta kwaMelela. Nawa kudi wunsahu wukwawu.
Yowanu kapetulu 6 yashimuna yuma yahosheliyi Yesu nezaza dawaYudeya muÑaliliya (kuchimunswa). Chimwahitili chaaka wahosheli nezanvu danyanya dawapostolu indi ashinshika muYerusalema (kuchidiilu) (Talenu paragilafu 8)
MAZU AYESU CHINAYIKUNDAMIWU
9. Mazu ahosheliyi Yesu haKuda kwaMwanta kwaMelela, akundama anyi?
9 HaKuda kwaMwanta kwaMelela, Yesu wayinkeli apostolu indi dinkendi dakadi iluñi nawa wayilejeli nindi dinakwimenaku mujimba windi. Kuhiñahu, wayinkeli vinyu nawa wayilejeli nindi yemeneneñaku ‘mashi achitiyañenu.’ (Maku 14:22-25; Luka 22:20; 1 Kor. 11:24) Chumichi chalema nankashi. Ichi chitiyañenu chachiha achitiyañeni “naamwitala daIsarela [akuspiritu]” akekala “muWanta waNzambi,” bayi nawantu ejimaku. (Heb. 8:6, 10; 9:15) Apostolu hiyatiyishishili hayina mpinjiku, ilaña hashimbwili wanyi ayiwayishili naspiritu yajila nakuyileta muchitiyañenu chachiha kulonda akekali neluña naYesu mwiwulu.—Yow. 14:2, 3.
10. Mazu ahosheliyi Yesu muÑaliliya anambuki ñahi chikupu namazu ahosheliyi haKuda kwaMwanta kwaMelela? (Talenu cheñi mwevulu.)
10 Anukenu haKuda kwaMwanta kwaMelela, Yesu wateneneña “mukanka wanyanya wanyikoku.” Aka kadizanvu kanyanya katachikili nawapostolu indi ashinshika adiñayi nawu mukana kapeka. (Luka 12:32) Wena niantu amakwawu ekalaña munidi izanvu diwu atela kuda kuyifwikija, dikwila nawu dinkendi nivinyu. Diwu akekala neluña hamu naYesu mwiwulu. Mazu ahosheliyi kudi apostolu hayina mpinji anambuki chikupu namazu ahosheliyi nezaza muÑaliliya, mwahosheliyi nsañu yakundamini antu amavulu. Awa mazu akundama antu amavulu nankashi.
Antu adaña kumankendi nianwaña vinyu hiizanvu dawantu antesha hohu, ilaña muntu wejima nateli kumukuhwelela Yesu nikwikala nawumi wahaya nyaaka (Talenu paragilafu 10)
11. Mazwinyi ahosheliyi Yesu muÑaliliya anakumwekesha nawu hadiña hohu nakutena antu anteshaku?
11 Hampinji yadiñayi Yesu muÑaliliya mu 32 C.E., walejeleña aYudeya akeñeleña nawu ayinki mankendi. Hela chochu, wayilejeli chuma chalema chadi kuyikwasha kubadika yakuda yakumujimba. Washimwini chuma chikayikwasha kwikala nawumi wahaya nyaaka. Nawa Yesu wahosheli nindi ana antu afwili akayisañula hefuku dakukumishaku nawa akashakama haya nyaaka. Hahosheleña hadi antu antesha atondewa, neyi cheliliyi haKuda kwaMwanta kwaMelelaku. Ilaña muÑaliliya wahosheleña hankisu yikatambwilawu antu ejima. Kafwampi wahosheli nindi: “Neyi muntu ada iyi yakuda wakashakama haya nyaaka . . . Yakuda yinakahana, himujimba wami wunakahana kukoola mawumi awantu kulonda akahandi.”—Yow. 6:51.c
12. Chumanyi chitwatela kwila hakwila twakatambwili nkisu yateneniyi Yesu?
12 Yesu walejeleña wanyi aYudeya adiña muÑaliliya nindi iyi nkisu yakenza hadi muntu wejima wadiñaku hela wakavwalika. Antu hohu ‘adaña kunidi dinkendi,’ antu akweti chikuhwelelu, diwu akatambwila iyi nkisu. Antu amavulu makonu ahoshaña nawu “akuhwelela mudi [Yesu]” nawa amutenaña nawu chamwinu chawu. (Yow. 6:29, King James Version) Hela chochu, antu amakwawu mwizaza amukuhweleleli Yesu hakusambila amushiyili. Muloñadi?
13. Yumanyi yitwatela kwila hakwila twiikali atumbanji twaYesu alala?
13 Antu amavulu hezaza adiishiliyi Yesu atiyileña kuwaha kumulondela chakala hohu nakuyinka yuma yakeñeleñawu. Ashili muchima hakuyuuka muchihayamisha, hayakuda yawaana, hela hantañishilu yesekeneña nayuma yakeñeleñawu. Ilaña, Yesu wamwekesheli hatooka nindi henjili hohu hamaseki nakwinka antu yuma yakeñeleñawuku, wenjili nakuyidizisha chuma chateleli kwilawu hakwila ekali atumbanji twindi alala. Ateleli kwiteja mutambi wakwila nawu ‘enzi’ kudi yena kuhitila mukwiteja nikwovwahila yuma yejima yadizishiliyi.—Yow. 5:40; 6:44.
14. Yumanyi yitwatela kwila hakwila mujimba nimashi aYesu atukwashi?
14 Yesu wakonkomweneni izaza dawantu nindi amwekesheña chikuhwelelu. Muyumanyi? Muñovu yakwamwina yamujimba windi nimashi akulambulayi mukuhita kwampinji. Chikuhwelelu chamuchidiwu chadiña chalema kudi ana aYudeya, ninetu makonu twatela kuchimwekesha. (Yow. 6:40) Eña, hakwila mujimba nimashi aYesu atukwashi, neyi chashimunawu haYowanu 6:53, twatela kukuhwelela mwifutu danyiloña. Antu amavulu nankashi adi naniku kukooleka kwakwilamu.—Efwe. 1:7.
15-16. Yumanyi yalema yitunadizi muYowanu kapetulu 6?
15 Nsañu yamuBayibolu yekala muYowanu kapetulu 6 yekala yalema kudi etu nikudi antu itwakeña. Yamwekeshaña hatooka luwi lwatiyilañayi Yesu antu. Hadiñayi muÑaliliya, wokili akata, watañishili haWanta nawa wayinkeleña antu yakuda yakeñeleñawu. (Luka 9:11; Yow. 6:2, 11, 12) Chasweja kulema, watañishili nindi yena diyi “yakuda yawumi.”—Yow. 6:35, 48.
16 Ana ateneniyi nindi “anyikoku amakwawu” hiyadaña nawa hiyatela kuda kumankendi hela kunwa vinyu yekalañaku haKuda kwaMwanta kwaMelela kwekalañaku kamu hachaakaku. (Yow. 10:16) Hela chochu, mujimba nimashi aYesu Kristu ayikwashaña. Elaña mwenimu kuhitila mukukuhwelela mukukuulewa kwamulambu windi. (Yow. 6:53) Kwambukaku, ana adaña kumankendi nikunwa vinyu amwekeshaña nawu anayileti muchitiyañenu chachiha nakwikala answana aWanta wamwiwulu. Nsañu yekala muYowanu kapetulu 6 yekala yalema kudi wejima wetu. Yakonkomwenaña chichalemena kwikala nachikuhwelelu hakwila twakekali nawumi wahaya nyaaka.
KAMINA 150 Mukeñenu Nzambi Kulonda Mwakahandi
a Yowanu 6:5-35 ayihanjekahu muchibaaba chinafumiku.
b Menji ateneniyi Yesu anakwimenaku njila yaloñeshayi Yehova yakwikalilamu nawumi wahaya nyaaka.
c Yowanu kapetulu 6 yazatisha izu dinateli kubalumunawu nawu “wejima” hakutena antu anateli kushakama haya nyaaka.—Yow. 6:35, 40, 47, 54, 56-58.