Kapetulu 1
‘Ichi Dichalumbuluka Kumukeña Nzambi’
‘Ichi dichalumbuluka kumukeña Nzambi, yowu kwila mwatulejañayi; mwatulejañayi himwakalaku.’—1 YOWANU 5:3.
1, 2. Chumanyi chayileteshaña mumukeñi Yehova Nzambi?
KOMANA mwamukeña Nzambi? Neyi mwadihana dehi kudi Yehova Nzambi, ñakwilu yenu yidi yakwila nawu eña, nawa dichuma chachiwahi! Nawa twamukeña Yehova chakufuma kumuchima. Twamukeña Nzambi muloña niyena watukeña. Bayibolu yalumbulula ñane: “Etu twamukeña yena nanochu chasambililiyi yena [Yehova] kutukeñetu.”—1 Yowanu 4:19.
2 Yehova diyi wasambilili kubuza njila yakutukeña. Watwinka iseki dadiwahi kushakamahu. Watwakamenaña kumujimba. (Matewu 5:43-48) Sweje-e dinu, watwakamenaña kuspiritu. Watwinka Izu dindi, Bayibolu. Cheñi nawa, nakukeña nindi tumulombeña nawa natushiiki nindi wukutiyaña kulomba kwetu nawa wukutwinka spiritu yindi yajila kulonda yitwikwasheña. (Masamu 65:2; Luka 11:13) Sweje-e dinu, watemesheli Mwanindi waswejayi kukeña yekali Nkuli yetu kulonda yatukuuli kunshidi nikufwa. Mwalala, Yehova watumwekeshela kukeña kweneni.—Yowanu 3:16; Aroma 5:8.
3. (a) Hakwila tushakami mukukeña kwaNzambi, chumanyi chitwatela kwila? (b) Lwihwinyi lwalema lutwatela kudihula, nawa kudihi kutwatela kuwana ñakwilu?
3 Yehova nakukeña nindi tuhetelumu mukukeña kwindi haya nyaka. Dichi, chinashindameni hadi muntu yomweni neyi nakukeña kuhetelamu hela nehi. Muloña Izu daNzambi datukonkomwenaña nawu: “Dihembenu kulonda mushakami mukukeña kwaNzambi, nakutalila . . . wumi wahaya nyaka.” (Yuda 21) Izu dakwila nawu “dihembenu” dalumbuluka nawu hakwila tushakami mukukeña kwaNzambi, twatela kwikala adikita. Twatela kumwekesha nawu twamukeña Nzambi kuhitila mukwila yuma yamwekanaña. Dichi twatela kudihula ilu lwihu lwalema netu, ‘Munjilanyi munatela kumwekesha nami namukeña Nzambi?’ Ñakwilu yidi mumazu onenawu akapostolu Yowanu akwila nawu: ‘Ichi dichalumbuluka kumukeña Nzambi, yowu kwila mwatulejañayi; mwatulejañayi himwakalaku.’ (1 Yowanu 5:3) Dichi twatela kushinshika chachiwahi kulonda twiluki mwatalisha awa mazu, muloña tunakukeña Nzambi yetu yeluki nindi twamukeña nankashi.
‘ICHI DICHALUMBULUKA KUMUKEÑA NZAMBI’
4, 5. (a) Indi mazu akwila nawu “kumukeña Nzambi” atalisha mudihi? (b) Shimunenu chimwatachikili kusweja kumukeña Yehova.
4 Kapostolu Yowanu watachikili kuhosha mazu adi hewulu nindi, “Kumukeña Nzambi.” Tutalenu chalumbulwiliyi mwatalisha kumukeña Nzambi. Henohu kanda tushinshiki hanilu lwihu, anukenu mpinji yimwatachikili kusweja kumukeña Yehova.
5 Toñojokenu hampinji yimwatachikili kudiza chalala hadi Yehova nihankeñelu yindi nikwikala nachikuhwelelu. Mwelukili nenu hela chakwila mwavwalikili akwanshidi aambuka naNzambi, Yehova kuhitila mudi Kristu wayibuzilili njila kulonda mwakashiki hakuwanina kwajimbesheliyi Adama nikuswana wumi wahaya nyaka. (Matewu 20:28; Aroma 5:12, 18) Mwatachikili kwiluka kutoha kwamulambu waheniyi Yehova hakutemesha Mwanindi wasweja kulema kulonda yoyifwili. Muchima wenu waswejeli iyena, nawa mwatachikili kumukeña Nzambi wayimwekesheleli kukeña kwabadika.—1 Yowanu 4:9, 10.
6. Indi kukeña kwalala akumwekeshaña ñahi, nawa kumukeña Nzambi kwayileñeleli kwiladi?
6 Hela chochu, chipepa chakumukeña Nzambi chadiña hohu ntachikilu yakusweja kumukeña Yehova. Kukeña bayi neyi hichipepa hohuku. Kumukeña Nzambi chikupu kwabadika kuhosha hohu nawu, “Namukeña Yehova.” Neyi chochekala chikuhwelelu, kukeña kwalala akwilukilaña kunyidimu yikwakoñaña. (Yakoba 2:26) Dichi twamwekeshaña kukeña kuhitila mukwila yuma yamuzañaleshaña muntu yitwakeña. Dichi, kukeña kutwamukeña Yehova chikwatandili mumuchima wenu, mwekalili nampwila yakutwalekahu kushakama nakumuzañalesha Tata yenu wamwiwulu. Komana wudi Chinsahu wapapatishewa? Neyi dimu, kusweja kukeña nikumwakama Yehova dikwayiletesheli mufuukuleñahu hachuma chasweja kulema mukuhanda kwenu. Mwadiheni kudi Yehova kulonda mwileña nkeñelu yindi, nawa mwamwekeshili kudihana kwenu kuhitila mukupapatishewa. (Aroma 14:7, 8) Hakwila tushikiji chikaninu chetu kudi Yehova munabombeli mazu analondeluhu ahosheliyi kapostolu Yowanu.
“KWILA MWATULEJAÑAYI”
7. Tenenuhu nshimbi jikwawu jaNzambi, nawa chumanyi chabombelamu mukujihemba?
7 Yowanu nalumbululi mwatalisha kumukeña Nzambi nindi: ‘Twileña mwaya nshimbi yatulejañayi.’ Indi nshimbi jaNzambi hiyumanyi? Yehova watwinkaña nshimbi jajivulu kuhitila Mwizu dindi, Bayibolu. Chakutalilahu, wahisha yililu yidi neyi kusheta, wuvumbi, kupesha, kwiya, nikutwamba. (1 Akorinda 5:11; 6:18; 10:14; Aefwesesa 4:28; Akolose 3:9) Kwila mwatulejañayi Nzambi mwabombela kulondela nshimbi jajiwahi jashimunawu muBayibolu.
8, 9. Tukwiluka ñahi yuma yamuzañaleshaña Yehova hela chakwila kwosi nshimbi yamuBayibolu yahosha hanochu chuma? Hanenu chakutalilahu.
8 Hakwila nawu tumuzañaleshi Yehova, kudi yuma yikwawu yitwatela kwila yinabadiki hakwovwahila nshimbi jindi. Yehova hatwinka nshimbi jayulaña yuma yejima yitwakoñaña mafuku onsuku. Dichi, mafuku onsu, twatalañanaña nayuma yayivulu yabula nshimbi yamuBayibolu. Neyi tutalañana nakukala kwamuchidiwu, tukwiluka ñahi yuma yatela kumuzañalesha Yehova? MuBayibolu mudi njila jajiwahi jamwekeshaña yitoñojoka yaNzambi. Chitukudizaña Bayibolu, tukwiluka yuma yakeñayi Yehova niyahelayi. (Masamu 97:10; Yishimu 6:16-19) Twelukaña yitoñojoka niyililu yalemeshayi. Neyi tusweja kwiluka yililu yaYehova ninshimbi jindi, twakatwesha kwiteja yitoñojoka yindi kutulombola mutwafuukulaña nikwiluka mwakwilila. Hela chakwila kunamwekani kukala kwabula lushimbi lwamuBayibolu, tukutwesha kushinshika “mwaya muchima waMwanta.”—Aefwesesa 5:17.
9 Chakutalilahu, muBayibolu mwosi lushimbi lwakaanisha kutala mafilimu hela maprogiramu ahaTV amwekeshaña madombu hela wuvumbi. Komana nimuyuma yamuchidiwu chiña hekala hohu nshimbi jayihisha? Tweluka Yehova chamonañayi yumiyi. Izu dindi dashimuna hatooka nawu: “Muchima [waYehova] wahelaña . . . muntu wakeña madombu.” (Masamu 11:5) Dahoshaña cheñi nawu: “Nzambi wakasompesha akwakubajama niayivumbi.” (Aheberu 13:4) Chitwashinshika hanawa mazu onenawu, tukwiluka chikupu chidi nkeñelu yaYehova. Dichi bayi tumanishaña wuudi nakutala nyevulu yamwekeshaña yuma yahelayi Nzambuku. Tuneluki netu Yehova wukuzañalala neyi tutondolwela yuma yawuzondu yaletaña adinu ituña neyi kwiji hiyisela yabula kufwana.a
10, 11. Muloñadi chitwakeñelaña kumwovwahila Yehova, nawa twatela kwovwahila ñahi?
10 Muloñanyi waweni watuleñelaña kwovwahila nshimbi jaNzambi? Muloñadi chitwakeñelaña mafuku ejima kulondela yuma yitweluka netu diyitoñojoka yaNzambi? Hitwalondelaña nshimbi jaNzambi muloña wakuchina kutubabesha hela kutondolwela yuma yatama yaholokelaña antu adiwulaña nkeñelu yaNzambuku. (Aŋalija 6:7) Ilaña twamwovwahilaña Yehova muloña hikukooleka kweneni kwakumwekeshelamu nawu twamukeña. Neyi chochafwilañayi mwana kuwana wuselewa kudi tata yindi, anetu nawa tunakukeña wuselewa waYehova. (Masamu 5:12) Diyi Tata yetu, nawa twamukeña. Kwosi chuma chatuzañalesha chikupu kubadika kwiluka netu tunakulondela njila ‘yakuwaninamu wuselewa kudi Yehova.’—Yishimu 12:2.
11 Dichi kwovwahila kwetu bayi neyi kwakukanjikijaku; nawa hikwakutonda chakutonda hela kushindamena hachumaku.b Hitwasakulaña nshimbi jitwatela kwovwahila hela kubula kwovwahilaku, ilaña twovwahilaña nshimbi yejima chili yapela chili yakala. Hela chochu, twekala “akwakwovwahila munyichima.” (Aroma 6:17) Twatiyaña neyi chatiyiliyi ñimbi yamasamu wasonekeli nindi: “Nukudiluñisha nakuleja kweyi kunakeñi.” (Masamu 119:47) Eñañi, twakeña kumwovwahila Yehova. Tweluka netu watela nawa wakeñaña nindi tumwovwahileña namuchima wetu wejima. (Kuhituluka 12:32) Tunakukeña Yehova yahoshi hadetu neyi chahosha Izu dindi hadi Nowa. Bayibolu yahosha hadi iwu nkakulula washinshika, wamukeñeli Nzambi kuhitila mukumwovwahila hadi yaaka yayivulu nawu: “Dichi cheliliyi Nowa; mwejima mwamulejeliyi Nzambi dimu mweliliyi.”—Kutachika 6:22.
12. Chumanyi chitwatela kwila hakwila tumuzañaleshi Yehova?
12 Indi Yehova watiyaña ñahi neyi tumwovwahila chakufuma kumuchima? Izu dindi dahoshaña nawu ‘twatiyishaña muchima windi kuwaha.’ (Yishimu 27:11) Komana kwovwahila kwetu kwazañaleshaña muchima waChinaweji Mwanta wakuleña kwejima? Eñañi, nawa kudi chuma chachiwahi chamuzañaleshaña Yehova. Yehova watuleñeli nindi tudifuukwileña. Dikwila nawu tudi nawuswa wakudifuukwila; tunateli kutondahu kumwovwahila hela kudikaña. (Kuhituluka 30:15, 16, 19, 20) Neyi tumwovwahila Yehova chakufuma kumuchima nawa neyi chuma chinatusañumuni himuchima wasweja kumukeña Nzambi, tukumuzañalesha Tata yetu wamwiwulu. (Yishimu 11:20) Dikwila cheñi nawu tunakutonda chihandilu chachiwahi.
“MWATULEJAÑAYI HIMWAKALAKU”
13, 14. Muloñadi chitukuhoshela netu ‘nshimbi jaNzambi hijakalaku,’ nawa tunateli kulumbulula ñahi?
13 Kapostolu Yowanu watulejaña chuma chatukoleshaña kutalisha hanshimbi jaYehova nindi: “Mwatulejañayi himwakalaku.” Izu dachiGriki dabalumunawu nawu ‘kukala’ ha 1 Yowanu 5:3 dalumbuluka nawu “kulema.”c Bayibolu yikwawu niyena yabalumuna idi izu nawu: “Nshimbi jindi hijatuzeyeshañaku.” (New English Translation) Nshimbi jaYehova bayi neyi jakala hela jazeyeshaku. Nshimbi jindi bayi neyi jakala chakukañanya kwovwahila kudi antu abula kuwaninaku.
14 Twatela kuchilumbulula muniyi njila. Twili netu ibwambu denu nayili nindi muyi nakumukwashaku kututa yuma kufuma mwitala dimu nakutwala mudikwawu. Hadi yiteli yayivulu chikupu. Yiteli yikwawu yapepela nawa anateli kuyisenda kudi muntu wumu, hakwila yikwawu yalema chakwila chiña ayisenda kudi antu ayedi. Dichi ibwambu denu yayileja niyiteli yinakukeñayi nindi musendi. Komana wukuyila nindi musendi yitelu yinelukiyi nindi yalema chikupu? Inehi. Hakukeña nindi musenuki nyima hakusenda chitelu nkawenuku. Munjila yoyimu, Nzambi yetu wakukeña nawa waluwi hakeñaña nindi tuhembeña nshimbi jakala kwovwahilaku. (Kuhituluka 30:11-14) Hamba katuleja nindi tusendi yiteli yalemaku. Yehova weluka mutwazeyazeyaña, muloña “weluka nyijimba yetu, waanukaña kwindi nindi hilunkuñu hohu kwalu.”—Masamu 103:14.
15. Muloñadi chitukukuhwelela netu nshimbi jaYehova jatukwashaña chikupu?
15 Nshimbi jaYehova jakala wanyi; jatukwashaña chikupu. (Isaya 48:17) Dihafumini Mosi kuleja aIsarela akushankulu nindi: ‘Yehova watulejeli kwila yidikiyi yejima, tumutiyaña Yehova Nzambi yetu woma, kulonda tumoni kuwaha mafuku ejima, kulonda atuhembi chachiwahi saña twahandila hohu, neyi ichi chitudi lelu ichi.’ (Kuhituluka 6:24) Anetu nawa tunateli kukuhwelela netu hakutwinka nshimbi jindi, Yehova watwakamenaña nankashi, wakeñaña nindi tushakami chikupu, haya nyaka. Komana nshimbi yaYehova yinateli kutuletela yihuñu? Yehova hiNzambi wasweja maana. (Aroma 11:33) Weluka yuma yatela kutukwasha. Yehova diyi chakutalilahu cheneni chakukeña. (1 Yowanu 4:8) Kukeña, hiwuntu windi waweni, kwayulaña yuma yahoshañayi niyakoñañayi. Dihashindamena nshimbi jejima jayinkayi antu jindi.
16. Hela chakwila mukanu kaayi mudi yuma yaluwañeshaña niyaaku yakubula kuwanina, muloñadi chitwatela kwikala ovwahila?
16 Bayi neyi tunakuhosha netu kumwovwahila Nzambi hichuma chaswayuku. Twatela kulwa nayuma yaluwañeshaña yamukanu kaayi, ‘kashakamaña mudi owu watama.’ (1 Yowanu 5:19) Cheñi twatela kulwisha nakubula kuwanina, kwatuleñelaña kufumpa nshimbi jaNzambi. (Aroma 7:21-25) Ilaña tunateli kushinda muloña twamukeña Nzambi. Yehova wakiswilaña antu akeñaña kumwekesha kukeña kwawu kuhitila mukumwovwahila. Wahanaña spiritu yindi yajila kudi “akwakumwovwahila.” (Yililu 5:32) Iyi spiritu yasoñaña nyikabu yayiwahi mudi etu, yililu yayiwahi yatela kutukwashaku kwikala ovwahila.—Aŋalija 5:22, 23.
17, 18. (a) Chumanyi chitukuhanjekahu muwunu mukanda, nawa chumanyi chitukutoñojokañahu? (b) Chumanyi chitukahanjekahu mukapetulu kanalondeluhu?
17 Muwunu mukanda, tukushinshika hayishina yaYehova ninshimbi yayiwahi niyuma yikwawu yakundama kunkeñelu yindi. Chitukuhanjekaña hayishina yaYehova, chiña twanuka yuma yayivulu yalema. Twatela kwanuka netu Yehova hatukanjikijaña nindi twovwahileña nshimbi niyishina yinduku; wakeñaña kwovwahila kwakweni kwafumaña mumuchima wetu. Dichi bayi tulalamena netu Yehova nakukeña nindi twikali nachihandilu chatela kuleta nkisu makonu nawa chakatutwala kuwumi wahaya nyaka kumbiduku. Twatela kumona kwovwahila kwakweni kwikala neyi hikukooleka kweneni kwakumwekeshelamu kudi Yehova netu twamukeña nankashi.
18 Hakwila nawu twambuli yayiwahi nayatama, Yehova mukudikeñela watwinka chinleji chamuchima. Hakwila nawu chitulomboleña chiwahi, twatela kudizisha chinleji chetu chamuchima, neyi chikuhosha kapetulu kanalondeluhu.
[Tumazu twaheshina]
a Talenu Kapetulu 6 kawunu mukanda kanakushimuna chakusakula yisela yayiwahi.
b Niaspiritu atama anateli kuyikanjikija nawu ovwahili. Cheliliyi Yesu yaleji andemoni kwidika mudi antu azakukileña, andemoni ayikanjikijili kwiluka ñovu jindi nawa ovwahilileña, hela chakwila aleteleña machinchi.—Maku 1:27; 5:7-13.
c HaMatewu 23:4, idi izu adizatisha kulumbulula ‘yiteli yalema,’ nshimbi niyidika yawantu yalema yakeñeleñawu ansoneki nawaFwarisi nawu antu ayanda ovwahileña. Izu dodimu adizatisha nawu ‘kuzuwa’ haYililu 20:29, 30 nawa datalisha kudi asenji azuwa ‘ahoshaña yuma yaheña’ nawa afwilaña kuhuñumuna akwawu.
MUKWAKULA NENUDI?
▪ Kwovwahila kwamuchidinyi kwakeñaña Yehova kudi akwakudifukula indi, nawa muloñadi chitwakeñelaña kwovwahila muniyi njila?—Kuhituluka 5:28-33.
▪ Indi kwovwahila kwetu kwalema ñahi kumesu aYehova?—1 Samweli 15:22, 23.
▪ Chumanyi chitukudizila kuyililu yaYesu yakwovwahila Nzambi?—Yowanu 8:29.
▪ Chumanyi chatwileñelaña kumwovwahila Yehova?—Chimwekeshu 4:11.
[Mwevulu wudi hefu dejima hefu 4]
[Nyevulu yidi hefu 6]
Kudihana nikupapatishewa hintachikilu yachihandilu chakumwovwahila Yehova