Munafumi Nsañu Yakuzatisha muChihandilu niMudimu Wanetu AkwaKristu Mukanda waKupompa
SEPTEMBER 2-8
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | AHEBERU 7-8
“Kapristu Wudi Neyi Melekizedeki Nawa Wakekala Kapristu Haya Nyaaka naNyaaka”
(Aheberu 7:1, 2) Muloña iwu Melekizedeki, mwanta waSalema, kapristu kaNzambi Mukwakubadika Chikupu, wamukinkililili Abarahama hampinji yafuntileñayi kufuma kwayiliyi nakutapa anyanta nawa wamukiswilili, 2 kubombelahu, Abarahama wamwinkeli yamwikumi yejima. Chatachi, ijina dindi adibalumuna nawu “Mwanta Wakuloña,” cheñi mwanta waSalema, dikwila nawu, “Mwanta Wakuwunda.”
it-2 366
Melekizedeki
Mwanta wakushankulu Salema nawa “kapristu kaNzambi Mukwakubadika Chikupu,” Yehova. (Kut 14:18, 22) Diyi kapristu wakusambila atenawu muNsona; wadiñaku mu 1933 B.C.E. Chekalayi mwanta Salema, chaya mukwila nawu ‘Kuwunda,’ Melekizedeki amulumbulula kudi kapostolu Pawulu nawu, “Mwanta Wakuwunda,” kwesekeja nejina dindi dakwila nawu “Mwanta Wakuloña.” (Heb 7:1, 2) Salema hiluña dakushankulu delukiliwu nawu dadiña mukachi kamusumba waYerusalema nawa ijina dachu adifumishili kwijina daYerusalema yatenañawu mpinji yikwawu nawu “Salema.”—Ms 76:2.
Hanyima yakwila Abarama (Abarahama) nashindi dehi Kedolawoma nianyanta adiñiyi nawu, nkakulula wenjili kuchinekineki chakuShave, hela “chinekineki chaMwanta.” Kweniku Melekizedeki “wedishili nidinkendi nivinyu” nawa wamukiswilili Abarama nkisu, nindi: “Abarama amukiswili kudi Nzambi Wabadika Kwiwulu, diyi waheta nimawulu nimaseki; Kisu kisu Nzambi Wabadika Kwiwulu, nahani kudeyi akwankunyi neyi.” Kufumahu Abarahama wamwinkeli mwanta kapristu “yuma yejima mumaseka ikumi, wamwinkeluku iseka dimu” muyuma yejima “yapupiliyi kunjita” kufuma kudi anyanta ejima ashindiliyi.—Kut 14:17-20; Heb 7:4.
(Aheberu 7:3) Yena hakweti tata yindi hela mama yindiku, hakweti chisakaku, nawa hosi hasonekawu ifuku dakuvwalika hela dakufwa kwindiku, ilaña chamwilishiliwu kwikala neyi MwanakaNzambi, watwalekañahu kwikala kapristu haya nyaaka.
it-2 367 ¶4
Melekizedeki
Chumanyi chamwekeshaña nawu Melekizedeki wadiñi wakadi ‘ifuku dakuvwalika hela dakufwa kwindi’?
Pawulu wamulemesheli chikupu Melekezedeki nindi: “Yena hakweti tata yindi hela mama yindiku, hakweti chisakaku nawa hosi hasonekawu ifuku dakuvwalika hela dakufwa kwindiku, ilaña chamwilishiliwu kwikala neyi Mwana kaNzambi, watwalekañahu kwikala kapristu haya nyaaka.” (Heb 7:3) Melekezedeki wasemukili nikufwa neyi chochekalawu antu. Hela chochu, majina atata yindi nimama yindi hiyayishimunaku, ankakulula nichisaka hiyayitenaku, nawa muNsona hiyashimunamu ifuku dakuvwalika hela dakufwa kwindiku. Dichi, Melekezedeki nashikilimu kwimenaku Yesu Kristu, wukweti wupristu wabulaña kukuma. Chineli Melekezedeki hakweti waswaniniyi hela wakamuswana hawupristu windiku, dichi Kristu niyena haswaninihu kapristu muneni wudi neyi yenaku nawa Bayibolu yamwekeshaña nawu kwosi wakamusinsa. Kubombelahu, hela chakwila Yesu wasemukili mumutaña waYuda nawa mwivumu dawanta waDavidi, hela wadiñanachitachi chaniwu muchidi hidichi chamuletesheli yekali kapristu hela kwiji kusemukila mwivumu dawatupristu nimwivumu dawanta dichadi kumuletesha yekali naniku kulemaku. Yumiyi yenjli muloña wakwila Yehova wasanyikili kudi yena.
(Aheberu 7:17) Muloña chahoshewa hansona yimu hadi yena nawu: “Eyi wudi kapristu wudi neyi Melekizedeki nawa wakekala kapristu haya nyaaka nanyaaka.”
it-2 366
Melekizedeki
Chiwemeneñaku Wupristu waKristu. Muwuprofwetu wawuMesiya Yehova wasanyikili kudi “Mwanta” waDavidi nindi: “Eyi wukapristu wahaya nyaka, wafwana neyi Melekizedeki.” (Ms 110:1, 4) Idi isamu donenawu dayikwashili aHeberu kumulemesha Mesiya akaniniwu nawu diyi kapristu nawa mwanta. Mumukanda wayisonekeleliwu aHeberu kudi kapostolu Pawulu, wayikwashili kubula kujinoka hadi muntu ashimwineñahu dehi, nindi “Yesu, mukwakuyañahu dehi kumbidi hansañu yetu, anamukunjiki dehi kwikala kapristu muneni wahaya nyaaka wafwana neyi Melekizedeki.”—Heb 6:20; 5:10; Talenu CHITIYAÑENU.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Aheberu 8:3) Muloña kapristu muneni wejima amutondaña kulonda yahaneña yawaana nikulambula nyilambu; dichi, chateleleli iwu niyena kwikala nachuma chakuhana.
w00 8/15 14 ¶11
Nyilambu Yamuzañalesheli Nzambi
Kapostolu Pawulu wahosheli nindi: “Kapristu muneni wejima amutondaña kulonda yahaneña yawaana nikulambula nyilambu.” (Aheberu 8:3) Pawulu washimwini nindi kapristu muneni mumpinji yawaIsarela wahanineña nyilambu yiyedi, “yawaana” hela “nyilambu yakujima nachu nshidi jawu.” (Aheberu 5:1) Antu ahanaña yawaana kulonda amwekeshi kukeña nikusakilila, kukwata wumbwambu, kuyitiya kuwaha, hela kuyiteja. (Kutachika 32:20; Yishimu 18:16) Munjila yoyimu, nyilambu yashimunawu muNshimbi anateli kuyimona neyi “yawaana” yakumwinka Nzambi kulonda yayitiyi kuwaha nikuyiteja. Muntu neyi nafumpi Nshimbi wafweteleña “nyilambu yakujima nachu nshidi.” A Pentateuch, sweje-e mumukanda waKwidika, Alevi niKuchinda, ashimuna yuma yakeñekeleña kutalisha kuniyi nyilambu yamboka-mboka. Hela chakwila chinateli kwikala chakala kutiyishisha nikwanuka nsañu yejima, ilaña yuma yikwakwu kutalisha kuniyi nyilambu twatela kuyiluka.
(Aheberu 8:13) Chinahoshiyi nindi “chitiyañenu chachiha,” dikwila nawu nelishi dehi chachikulu kwikala chamukunkulwayi. Dichi ichi chitiyañenu chamukunkulwayi nawa chinakukula, chidi kwakwihi nakunoña.
it-1 523 ¶5
Chitiyañenu
Chitiyañenu chaNshimbi chekalili ñahi “chamukunkulwayi”?
Hela chochu, chitiyañenu chaNshimbi chenjili nakwikala“chamukunkulwayi” mpinji yashimwiniyi Nzambi kuhitila mudi kaprofwetu Yeremiya nindi kukwikala chitiyañenu chachiha. (Yer 31:31-34; Heb 8:13) Mu 33 C.E. chitiyañenu chaNshimbi achijimini kushindamena hakufwa kwaKristu hamutondu wakuyandishila (Kol 2:14), chitiyañenu chachiha dichenjili nakusinsahu.—Heb 7:12; 9:15; Yil 2:1-4.
Kutaña Bayibolu
(Aheberu 7:1-17) Muloña iwu Melekizedeki, mwanta waSalema, kapristu kaNzambi Mukwakubadika Chikupu, wamukinkililili Abarahama hampinji yafuntileñayi kufuma kwayiliyi nakutapa anyanta nawa wamukiswilili, 2 kubombelahu, Abarahama wamwinkeli yamwikumi yejima. Chatachi, ijina dindi adibalumuna nawu “Mwanta Wakuloña,” cheñi mwanta waSalema, dikwila nawu, “Mwanta Wakuwunda.” 3 Yena hakweti tata yindi hela mama yindiku, hakweti chisakaku, nawa hosi hasonekawu ifuku dakuvwalika hela dakufwa kwindiku, ilaña chamwilishiliwu kwikala neyi Mwana kaNzambi, watwalekañahu kwikala kapristu haya nyaaka. 4 Talenu iwu iyala chadiñayi walema chikupu kudi Abarahama mutu wachisaka, nawa wamwinkeli iwu iyala iseka damwikumi dayuma yayiwahi yapupiliyi kunjita. 5 Chalala, kwesekeja naNshimbi, anyana kaLevi atambwilaña mudimu wawupristu, akweti lushimbi lwakutambula jamwikumi kudi antu, dikwila nawu kudi anakwawu, hela chakwila wenawa hiyanyana kaAbarahama. 6 Ilaña iwu iyala wabulili kufuma muchisaka chaLevi, watambwili jamwikumi kudi Abarahama nawa wakiswilili muntu akaniniwu yikaninu. 7 Dichi, chumichi chakwila nawu muntu wakehelamu amukiswilaña kudi wamubadika, tunachiluki. 8 ALevi atambwilaña jamwikumi, diwu amayala anakufwa, ilaña iyala mukwawu watambwilaña jamwikumi, Nsona yashimunaña hatooka nawu watwalekañahu nakuhanda. 9 Nawa tunateli kuhosha netu niLevi watambwilaña jamwikumi, nahani jamwikumi kuhitila mudi Abarahama, 10 muloña hampinji yamubulakeniwu kudi Melekizedeki, wachidiña kanda yavwaliki muchisaka chankakulula yindi. 11 Dichi, neyi kuwanina akutambwileña kuhitila muwupristu wawaLevi (muloña wupristu wadiña chuma chamuNshimbi chayinkeliwu antu), hanu dinu muloñadi chikwakeñekeleleña kapristu mukwawu wudi neyi Melekizedeki bayi wudi neyi Aroniku? 12 Chineli wupristu awuhimpaña, dikwila nawu Nshimbi nijena atela kujihimpa. 13 Muloña muntu anateneniwu yumiyi, wafumini kumuchidi wacheñi. Kuniwu muchidi, kwosi muntu hela wumu wazatilahu dehi kukameñaku. 14 Muloña chinamwekani hatooka to-o nawu Mwanta wetu wafuma muchisaka chaYuda, ilaña Mosi hashimwinihu nindi kuniwu muchidi kwakafuma atupristuku. 15 Nawa chumichi chinatulumbulukili chikupu chinamwekani kapristu mukwawu wudi neyi Melekizedeki, 16 wunekali kapristu bayi neyi muloña walushimbi lwashindamena hachisemwa chawantuku, ilaña muloña wañovu yamwinkaña wumi wakadi kujilumuka. 17 Muloña chahoshewa hansona yimu hadi yena nawu: “Eyi wudi kapristu wudi neyi Melekizedeki nawa wakekala kapristu haya nyaaka nanyaaka.”
SEPTEMBER 9-15
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | AHEBERU 9-10
“Mwevulu Wayuma Yayiwahi Yakenza”
(Aheberu 9:12-14) Weñilili mwiluña dajila, bayi namashi awampembi hela namashi awanyana kañombi ayizambaku, ilaña weñililimu namashi indi yomweni, kamu hohu, nawa kuhitila mudi yena, atwamwinini haya nyaaka. 13 Muloña neyi mashi ampembi niawañombi ayizamba nimawuti añombi wamukaji ajisampwila hadi antu anatamishewi, jayikojejaña kwikala ajila nakuyitookesha kumujimba, 14 komana mashi aKristu, wadilambwili yomweni chakadi ihuji kudi Nzambi kuhitila muspiritu yahaya nyaaka, kwila atwesha kutookesha chinleji chetu chamuchima kunyidimu yafwa kulonda tukalakali mudimu wajila kudi Nzambi nehi?
it-1 862 ¶1
Kwanakena
Kwesekeja nanshimbi yaNzambi yayinkeliyi aIsarela, hakwila nawu muntu wunavulumuni kudi Nzambi hela kudi mukwawu muntu amwanakeni nshidi yindi, chatachi wateleli kwiteja munavulumuniyi kwesekeja nachashimwini Nshimbi, nawa kakavulu ahanineña mulambu wamashi kudi Yehova. (Lev 5:5–6:7) Dichi, Pawulu washimwini kwesekeja nachishina nindi: “Kwesekeja naNshimbi, yuma yayivulu ayitookeshaña namashi, nawa neyi kupwekesha mashi nehi, nshidi hiyinateli kwanakenewaku.” (Heb 9:22) Hela chochu, mulambu wamashi akanyama hiwamanishileña nshidi yamuntu nakwikala nachinleji chitookaku. (Heb 10:1-4; 9:9, 13, 14) Kwambukaku, chitiyañenu chachiha chashimwiniwu dehi kushindamena hefutu danyiloña damulambu waYesu Kristu chenzunwini njila yakwanakenamu nshidi. (Yer 31:33, 34; Mt 26:28; 1Ko 11:25; Efw 1:7) Mpinji yadiñayi Yesu hamaseki, wamwekesheli nindi wukweti ñovu yakwanakena nshidi chamukiliyi ona iyala wakata kalepa.—Mt 9:2-7.
(Aheberu 9:24-26) Muloña Kristu heñilili mwiluña dajila mwakutuña namakasa mwadifwana namwiluña mwalalaku, ilaña weñilili mwiwulu mwamweni kulonda yatwimeneñaku kudi Nzambi. 25 Helili mwenimu kulonda yadilambuleña yomweni kakavulu neyi chelileñayi kapristu muneni heñilileñayi mwiluña dajila hachaaka-hachaaka namashi abulili kwikala indiku. 26 Neyi welili mwenimu, wadi kukabakana kakavulu kufuma haaliliwu chikuku chakaayi. Ilaña nadisololi yomweni kamu hohu hakumana kwanshakaminu yamakonu kulonda yafumishihu nshidi kuhitila mukudilambula yomwenindi.
“Twalekakuhu Kunlondela”
Nsona hiyashimuna chamutambwililiwu Yesu hampinji yafuntiliyi mwiwulu nichazañaleliyi hakudiwana naTata yinduku. Hela chochu, Bayibolu yashimwineñahu dehi yuma yikamwekana mwiwulu hampinji yafuntiliyi Yesu. Kufuma mumafuku aMosi nakushika muyaaka nkulakaji yakusambila, aYudeya adiñi nakwanakana chawija chajila mpinji yejima. Ifuku dimu hachaaka nichaaka, kapristu muneni weñilileña Mwamweni Mwajila mutembeli nakusampula mashi anyilambu kuchimbañu chachitiyañenu Hefuku daKubuta Nshidi. Hanidi ifuku kapristu muneni wemeneneñaku Mesiya. Nkeñelu yachina chawija yadiña yakwanakena nshidi. Dichi Yesu washikijili iyi nkeñelu kamu hohu hampinji yaheniyi ifutu danyiloña dakeñekeleña hakwanakena antu nshidi. Wayili kudi Yehova, mwiwulu mwalubanji, mwasweja kujila mukuleña kwejima nakuhana ifutu danyiloña kudi Tata yindi. (Aheberu 9:11, 12, 24) Komana Yehova wetejeli mulambu windi?
(Aheberu 10:1-4) Chineli Nshimbi jinekali mwevulu wayuma yayiwahi yakenza, bayi wayuma yayeni chikupuku, dikwila nawu hijikutwesha kwilisha antu akundama kwakwihi naNzambi kwikala awanina kuhitila munyilambu yoyimu yalambulañawu hachaaka-hachaakaku. 2 Neyi chadiña mwenimu, komana nyilambu hiyadi kuleka kuyilambulaku, tahindi? Muloña antu akalakalaña mudimu wajila nawa atookesheliwu kamu hohu, hiyadi kwikala nachinleji chamuchima chakuyanukisha cheñi nshidi jawuku. 3 Ilaña, iyi nyilambu yayimuna, yayanukishileña hanshidi jawu hachaaka-hachaaka, 4 muloña mashi awañombi ayizamba niawampembi hiyanatweshi kufumishahu nshidiku.
it-2 602-603
Kuwanina
Kuwanina kwaNshimbi jaMosi. Nshimbi jayinkeliwu aIsarela kuhitila mudi Mosi mwabombeleli kwikala nawatupristu nikuhana nyilambu yamboka-mboka yawatunyama. Hela chakwila iyi Nshimbi yafumini kudi Nzambi nawa yoloka, hela Nshimbi, wupristu, hela nyilambu hiyaleteli kuwanina kudi antu adiña muNshimbiku, neyi chamoneneniwu kapostolu. (Heb 7:11, 19; 10:1) Chatela yileti kusubuka kufuma kunshidi nikufwa, ilaña yamwekesheli nshidi. (Ro 3:20; 7:7-13) Hela chochu, yuma yejimiyi yazatili mudimu washiliku Nzambi; Nshimbi yemeneneñaku “mukwakutañisha” nakulombola antu kudi Kristu, nakutuña “mwevulu wayuma yayiwahi yakenza.” (Ñal 3:19-25; Heb 10:1) Dichi, Pawulu hakuhosha “chakañenyi Nshimbi kukoña muloña wakwila yazeyeli kumujimba” (Ro 8:3), nakutalisha hakukañanya kwakapristu muneni wawaYudeya akumujimba (atondeliwu kwesekeja naNshimbi kulonda ataleña janyilambu nikwiñila Mwamweni Mwajila Hefuku Dakubuta Nshidi namulambu wamashi) “nikwamwina chikupu” ejima amwininiyi, neyi chinalumbululiwu Aheberu 7:11, 18-28. Hela chakwila nyilambu yahanineñawu muwupristu waAroni yayikwashileña antu kwikala nañimenu yayiwahi kudi Nzambi, hiyamanishileña chikupu nshidi hela kwikala nachinleji chitookaku. Kapostolu watalishili chumichi hakuhosha nindi nyilambu yakubuta nachu nshidi hiyelishileña antu “kwikala awaninaku,” dikwila nawu kutalisha kuyinleji yawu. (Heb 10:1-4; esekejenu Heb 9:9.) Kapristu muneni hatwesheleña kuhana wuseya wefutu danyiloña wakeñekeleña kukuula nachu antu kunshidiku. Chiña mudimu wazatiliyi Kristu wawupristu nimulambu windi diwu wadi kutwesha.—Heb 9:14; 10:12-22.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Aheberu 9:16, 17) Muloña neyi muntu yatiyañana chitiyañenu naNzambi, iwu muntu anatiyañaniyi nindi watela kufwa, 17 muloña chitiyañenu chatachikaña kuzatika neyi muntu wunachitiyañani nafwi dehi, ichi chitiyañenu hichazatikaña neyi muntu wunachitiyañani wuchidi wamumiku.
w92 3/1 31 ¶4-6
Malwihu Kufuma Kudi Antañi
Pawulu washimwini nindi kufwa kwakeñekeleña kulonda kukolesha yitiyañenu hakachi kaNzambi nawantu. Chakutalilahu chitiyañenu chaNshimbi. Mosi diyi wadiña ihaku dachu, waleteli chitiyañenu hakachi kaNzambi nawaIsarela. Dichi, Mosi wazatili mudimu walema nankashi nawa diyi wazatili nawaIsarela hampinji yakwatileñawu chitiyañenu. Mosi amumweneña neyi muntu wachitiyañenu chaNshimbi chakwatiliyi naYehova. Komana Mosi wateleleli kuhana wumi windi hakwila nawu ichi chitiyañenu chaNshimbi chitachiki kuzatika? Inehi. Ilaña ahanineña nyilambu yawanyama nawa mashi awanyama ahiñileña hamashi aMosi.—Aheberu 9:18-22.
Indi chitiyañenu chachiha hakachi kaYehova namuza wawaIsarela akuspiritu? Yesu Kristu wadiña namudimu walema wakwikala hakachi, dikwila nawu kwikala ihaku hakachi kaYehova nawaIsarela akuspiritu. Hela chakwila Yehova diyi watachikili chitiyañenu, chemeneni hadi Yesu Kristu. Kubombela hakwikala ihaku, Yesu wadikundili mumujimba wawuntu hamu nawantu atachi kwikala munichi chitayañenu. (Luka 22:20, 28, 29) Dichi, washikililimu kuhana mulambu wakeñekeleña wakukolesha nachu chitiyañenu. Iwu mulambu hiwadiña wawanyamaku ilaña wadiña wawumi wamuntu wawanina. Dihafumini Pawulu kumutena Kristu nindi muntu watiyañeni chitiyañenu chachiha. Hanyima yakwila ‘Kristu . . . neñilili mwiwulu mwamweni kulonda yatwimeneñaku kudi Nzambi,’ dihatachikili chitiyañenu chachiha.—Aheberu 9:12-14, 24.
Chahosheliyi Pawulu nindi Yesu niMosi adiña antu amuyitiyañenu, Pawulu hatalishileña mukwila nindi wejima wawu diwu atachikili yitiyañenuku, yafumini kudi Nzambi. Ilaña, awa antu ayedi adiña mahaku akuleta yitiyañenu. Muniyi yitiyañenu yejima kufwa kwakeñekeleña, anyama adiña nakusinsa hadi Mosi nawa Yesu wahanini wumi windi kudi antu amuchitiyañenu chachiha.
(Aheberu 10:5-7) Dichi, chenjiliyi mukaayi wahosheli nindi: “‘Hiwakeñeli mulambu wachimuna ninyilambu yikwawuku, ilaña wanloñesheleli mujimba. 6 Hiwetejeli nyilambu yejima yakushita ninyilambu yakujima nachu nshidiku.’ 7 Dichi nahosheli nami: ‘Talaña! Ami nenzi (mumuvuñilu asonekamu nsañu yahosha hadi ami) nakwila nkeñelu yeyi, Nzambi.’”
it-1 249-250
Chipapatishu
Luka wahosheli nindi Yesu wadiña nakulomba hampinji yamupapatishileñawu. (Luk 3:21) Kubombelahu, nsoneki wasonekeleleli Aheberu mukanda wahosheli nindi chenjili Yesu Kristu “mukaayi” (hidiyi mpinji yasemukiliyi nawa yabulileñayi kutaña nikuhosha awa mazuku, ilaña himpinji yadihaniniyi yomweni muchipapatishu nikutachika mudimu windi wakushimwina) wahosheleña kwesekeja na Masamu 40:6-8 (LXX) nindi: “Hiwakeñelimulambu wachimuna ninyilambu yikwawuku, ilaña wanloñesheleli mujimba. . . . Talaña! Ami nenzi (mumuvuñilu asonekamu nsañu yahosha hadi ami) nakwila nkeñelu yeyi, Nzambi.” (Heb 10:5-9) Yesu wasemukilili mumuza wawaYudeya, muza wadiña nachitiyañenu naNzambi chateneneñawu nawu chatiyañenu chaNshimbi. (Kwi 19:5-8; Ñal 4:4) Muloña wachumichi, Yesu wadiña dehi muchitiyañenu naYehova Nzambi hampinji yadihaniniyi yomweni kudi Yowanu nakupapatishewa. Yesu wazatili nañovu kubadika yuma yateleli kuzatayi kwesekeja naNshimbi. Wadihanini nakwila “nkeñelu” yaTata yindi Yehova nikulambula hela ‘kuloñesha’ mujimba windi nawa nankeñelu yakufumishahu nyilambu yawatunyama yahanineñawu kwesekeja naNshimbi. Kapostolu Pawulu wahosheli nindi: “Kuhitila muniyi “nkeñelu,” anatujiliki namulambu wamujimba waYesu Kristu walambwiliyi kamu hohu.” (Heb 10:10) Iyi nkeñelu yaTata yindi yazatileñayi Yesu yabombelelimu nyidimu yakundamini kuWanta kushilahu nikudihana yomweni. (Luk 4:43; 17:20, 21) Yehova wetejeli iwu mulambu waMwanindi nawa wamuwayishili naspiritu yajila nakuhosha nindi: “Yeyi Mwanami, inakeña; inatiyaña kuwaha.”—Mak 1:9-11; Luk 3:21-23; Mat 3:13-17.
Kutaña Bayibolu
(Aheberu 9:1-14) Chitiyañenu chachikulu chadiña nanshimbi jakeñekeleña hakuzata mudimu wajila niiluña dachu dajila hanu hamaseki. 2 Muloña atuñili kapeka katachi kamwitenti mwadiña hakutenteka inoñu, mesa nihakutenteka mankendi akutenteka kumesu aNzambi; nawa aka kapeka akiteneneña nawu, Mwiluña Dajila. 3 Ilaña kunyima yehina dakujika nachu damuchiyedi, kwadiña kapeka kamwitenti kateneneñawu nawu, Mwajila Chikupu. 4 Mwenimu mwadiña nichakochelahu insensi chawuru nichimbañu chachitiyañenu chalambwijiliwu nawuru kwejima omu mwadiña nsaba yawuru, mwadiña manina, mbwechi yaAroni yasapukili nimalola awubasa achitiyañenu; 5 nawa hewulu dachimbañu hadiña akerubi akulema abutili nanyevulu yawu hachifwiku hakujimina nshidi. Ilaña ayinu hidiyi mpinji yakuhosha hayumiyi hachuma-hachumaku. 6 Dichi, chamanishiliwu kuloñesha yumiyi muniyi njila, atupristu eñilileña mpinji yejima mukapeka katachi kamwitenti nakukalakala nyidimu yajila; 7 ilaña kapristu muneni weñilileña nkawindi mukapeka kamuchiyedi kamu hachaaka, nawa wasendeleña mashi alambwileñayi hanshidi jindi nimashi ahanshidi jawantu avulumwineña mukubula kwiluka. 8 Dichi, spiritu yajila yashimuna hatooka nawu njila yakwiñilila mwiluña dajila yadiña kanda ayisololi hatooka henohu itenti datachi dichidi kwoku. 9 Idi itenti hichinjikijilu chayuma yinakumwekana hayinu mpinji, nawa kwesekeja naniku kuloñesha, yawaana ninyilambu anakuyihana. Hela chochu, yumiyi hiyinateli kwilisha chinleji chamuchima chamuntu wunakukalakala mudimu wajila kwikala chawaninaku. 10 Ilaña iyi yawaana ninyilambu, yashindamena hayakuda, hayakunwa ninjila jamboka-mboka jakuditookeshelamu kwesekeja nanshimbi. Yumiyi yakeñekeleña munshimbi kutalisha kumujimba nawa ayihanini kushika nihampinji yatoñolawu yakwolola yuma. 11 Hela chochu, Kristu chenjiliyi neyi kapristu muneni wayuma yayiwahi yinamwekani dehi, weñilili mwitenti deneni nankashi nawa dawanina chikupu, bayi dakutuña namakasaku, dikwila nawu, bayi dahanu hamasekiku. 12 Weñilili mwiluña dajila, bayi namashi awampembi hela namashi awanyana kañombi ayizambaku, ilaña weñililimu namashi indi yomweni, kamu hohu, nawa kuhitila mudi yena, atwamwinini haya nyaaka. 13 Muloña neyi mashi ampembi niawañombi ayizamba nimawuti añombi wamukaji ajisampwila hadi antu anatamishewi, jayikojejaña kwikala ajila nakuyitookesha kumujimba, 14 komana mashi aKristu, wadilambwili yomweni chakadi ihuji kudi Nzambi kuhitila muspiritu yahaya nyaaka, kwila atwesha kutookesha chinleji chetu chamuchima kunyidimu yafwa kulonda tukalakali mudimu wajila kudi Nzambi nehi?
SEPTEMBER 16-22
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | AHEBERU 11
“Chikuhwelelu Chalema Nankashi”
(AHEBERU 11:1) Chikuhwelelu hikwiluka chikupu netu yuma yitwachiñejaña yidi kwoku, nawa hichinjikijilu chamwekeshaña nawu yuma yitwakuhwelela yalala hela chakwila hitwayimonaku.
Kuhwelelenu muYikaninu yaYehova
Bayibolu yalumbulula mwatalisha chikuhwelelu hamukanda waAheberu 11:1. (Tañenu.) Chikuhwelelu chashindamena hayuma yiyedi yitwabulaña kumona: (1) “Yuma yitwachiñejaña”—yinateli kubombelamu yuma yatukanawu kumbidi yakamwekana yitwabulahu dehi kumona ilaña yichidi kanda yimwekani, chidi neyi kukuma kwayuma yatama yejima nikwinza kwetuña dadiha. (2) “Yuma yakadi kumonewa.” Muniyi nsañu, izu dachiGiriki dabalumunawu nawu ‘chinjikijilu chamwekeshaña’ datalisha ‘kuwunsahu walala’ wayuma yabulaña kumwekana, yidi neyi kwikalaku kwaYehova Nzambi, Yesu Kristu, añelu niyuma yikwawu yekala muWanta wamwiwulu. (Heb. 11:3) Twamwekeshaña ñahi netu yuma yitwachiñejaña yalala nawa netu twakuhwelela muyuma yitwabula kumonahu dehi yashimunawu Mwizu daNzambi? Twamwekeshaña netu tukweti chikuhwelelu kuhitila munhoshelu nimuyilwilu yetu.
(Aheberu 11:6) Kubombelahu, chakadi chikuhwelelu, hichikutwesheka kumuzañalesha Nzambiku, muloña muntu wejima wukumusolomoka Nzambi, watela kukuhwelela nindi wekala kwoku nawa nindi yena diyi mukwakufweta antu amukeñakeñaña chikupu.
‘Mukwakusomwena Antu Amukeñakeñaña’
Yumanyi yitwatela kwila kulonda tumuzañaleshi Yehova? Pawulu wasonekeli nindi: ‘Chakadi chikuhwelelu hitukutwesha kumutiyisha Nzambi kuwahaku.’ Muniyi vasi, Pawulu nakuhosha wanyi nindi kumuzañalesha Nzambi chakadi chikuhwelelu hichuma chakala. Ilaña, nakuhosha nindi hitukutwesha kumuzañaleshaku. Munjila yikwawu, neyi tunakukeña kumuzañalesha Nzambi twatela kwikala nachikuhwelelu.
Chikuhwelelwinyi chamuzañaleshaña Yehova? Twatela kwila yuma yiyedi. Chatachi, twatela ‘kukuhwelela netu wudi kwoku.’ Tunateli kumuzañalesha ñahi neyi tunakujinoka netu wekala kwoku? Hela chochu, kudi yuma yitwatela kwila kulonda twikali nachikuhwelelu, muloña niandemoni eluka nawu Yehova wudi kwoku. (Yakoba 2:19) Neyi tukuhwelela netu Nzambi wudi kwoku, tukumwekesha chikuhwelelu chetu kuhitila mukwila yuma yamuzañaleshaña muchihandilu chetu.—Yakoba 2:20, 26.
Chamuchiyedi, ‘twatela kukuhwelela netu’ Nzambi ‘himukwakusomwena.’ Muntu wudi nachikuhwelelu chalala weluka chikupu nindi Nzambi wakamusomwena hanyidimu yejima yinakudikitayi. (1 Akorinda 15:58) Tunateli kumuzañalesha ñahi Yehova neyi tunakujinoka netu hanateli kutusomwenaku? (Yakoba 1:17; 1 Petulu 5:7) Muntu wahoshaña nindi Nzambi wakola muchima, wahamekaña wanyi nawa wahanaña wanyi hamwiluka Nzambuku.
Antu amuchidinyi asomwenañawu kudi Yehova? Pawulu nindi: ‘Antu amukeñakeñaña.’ Mukanda wumu wawakwakubalumuna Bayibolu wahosha nawu “kukeñakeña” hikwaya mukwila nawu “kuya nakukeñaku,” ilaña kwatalisha mukwila nawu kuya “nakudifukula” kudi Nzambi. Mukanda wukwawu walumbulula nawu idi izu daChiGriki dahosha nankashi hakudikita chikupu nikushaku maana. Yehova wasomwenaña antu akweti chikuhwelelu chayileñelaña kudifukula kudi yena namuchima wawu wejima nawa neyena.—Matewu 22:37.
(Aheberu 11:33-38) Chikuhwelelu chawu chayikojejeli kwimika mushindu mawanta, kuleta kuloña, kutambwila yikaninu, kujika kutunwa twawanyitupa, 34 kujima ñovu yakesi, kupuluka kuwumwemu wampoku yakabali, kuyikolesha kufuma kukuzeyazeya kwawu, kwikala ayilobu munjita nikushinda amashidika ayilukukileña. 35 Ambanda atambwilili antaña jawu afwili asañwiliwu, ilaña amayala amu ayikabishili muloña hiyalekeli kukuhwelela yuma yakuhweleleliwu kulonda ayisubuliku, hakwila nawu akatambwili kusañuka kwabadika kuwaha. 36 Antu amakwawu ayesekeli kuhitila mukuyisupisha nikuyivupola yikoti, nawa kubombela hayumiyi, ayikasili mumaleñi nikuyisha mutuleya. 37 Ayasili malola, ayesekeli, ayiketoleli hayedi, ayitapoleli nampoku yakabali, akimbokeleña iku anavwali yitembi yanyikoku, yitembi yampembi, iku adi mukukaankila, mulukadi nikuyikabisha; 38 nawa kaayi hikayiteleleliku. Akimbokeleña muyinkalampata, mujimpidi, mumayeñu nimumena ahamaseki.
Koleshenu Chikuhwelelu Chenu Muyuma Yimwachiñejaña
Mumukanda waAheberu kapetulu 11, kapostolu Pawulu washimwini kweseka kwomikiliwu ambuña amavulu aNzambi abula kutenawu hamajina. Chakutalilahu, kapostolu wateneni ambanda adiña nachikuhwelelu afwishili anyanawu awamayala, ilaña atambwilili anyanawu hanyima yakuyisañula. Kuhiñahu, wateneni cheñi amakwawu abulili ‘kwiteja kuyipulwisha kulonda akamoni kusañuka kwabadika kuwaha.’ (Heb. 11:35) Hela chakwila hitunateli kwiluka antu ateneniyi Pawuluku, ilaña antu adi neyi, Naboti niZekariya, ayijahili namalola muloña wakwovwahila Nzambi nikwila nkeñelu yindi. (1 Anya. 21:3, 15; 2 Kushi. 24:20, 21) Chakadi nikujina, Danyeli nialunda nindi adiña nakukooleka ‘kwakuyuumbaku’ neyi chakwila alekeli kwikala ashinshika. Ilaña, kukuhwelela muñovu jaNzambi, munjila yikwawu chidi neyi dikwayikwashili kujika ‘tunwa twanyitupa, nikujima kesi kadiña nakubidima.’—Heb. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.
Muloña wachikuhwelelu chawu, atuprofwetu adi neyi Mikaya niYeremiya ‘ayesekeli kuhitila mukuyisupisha nikuyikasa mutuleya.’ Amakwawu adi neyi Elija, “akimbokelaña nakululuta mwakadi meji, nihamapidi, nakwiñela mumayeñu nimumena amumaseki.” Wejima wawu omikili muloña ‘elukili nawu yuma yachiñejeleñawu yadiña kwoku.’—Heb. 11:1, 36-38; 1 Anya. 18:13; 22:24-27; Yere. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Aheberu 11:4) Muloña wachikuhwelelu, Abeli walambwili mulambu kudi Nzambi, wabadikili mulambu walambwiliyi Kena, nawa kuhitila munichi chikuhwelelu, amuteneni nawu waloña, muloña Nzambi wetejeli yawaana yindi, hela chakwila wafwa dehi, nihanu wuchidi kuhosha kuhitila muchikuhwelelu chindi.
it-1 804 ¶5
Chikuhwelelu
Yakutalilahu yaWantu aKunyima Adiña naChikuhwelelu. Muntu wejima “[wamwivu] deneni dawayinsahu” washimwiniyi Pawulu (Heb 12:1) wadiña nawunsahu walala hachikuhwelelu chindi. Chakutalilahu, Abeli welukili chikupu chikaninu chaNzambi kutalisha ‘kulubutu’ lukamuchika “kapela” kumutu. Nawa wadimweneni chashikijeweli mazu ahosheliyi Yehova kutalisha hadi anvwali jindi muEdeni. Adama nachisaka chindi chayifumishiliwu muEdeni adiña nakusulwila hakwila nawu adi yakuda, muloña iseki adishiñili nawa dadiña nakusoña nyiña ninyisonsonyi. Chakadi nikujina, Abeli wamweni Eva chatiliyi muchima hadi nfumwindi nawa Adama chekaliliyi mwanta windi. Chakubula nikujina, mama yindi wahosheli kutalisha hamakabi amweneñayi hakuvwala mwana. Cheñi nawa, hawiñililu wamwitempa daEdeni akiñileñahu kudi akerubi nimulañu wakesi wampoku yakabali. (Kut 3:14-19, 24) Yuma yejimiyi yamuleñeleli Abeli kwiluka nawu yadiña “hichinjikijilu chamwekesheleña” nawu wamwinu wakenza kuhitila ‘mulubutu lwakaniniwu.’ Dichi muloña wanichi chikuhwelelu, “walambwili mulambu kudi Nzambi” kubadika wahanini Kena.—Heb 11:1, 4.
(Aheberu 11:5) Muloña wachikuhwelelu, Enoki amutuntulwili kulonda yabuli kumona kufwa, nawa hiyamuwanini cheñiku muloña Nzambi wamutuntulwili; henohu kanda amutuntululi, watambwilili wunsahu nawu wamutiyishili Nzambi kuwaha.
‘Wamutiyishileña Nzambi Kuwaha’
Munjilanyi ‘mwamutuntulwiluwu’ Enoki kulonda yabuli “kumona kufwa”? Yehova wamutuntulwili Enoki munjila yayiwahi kuhitila mukufumisha wumi nawa wafwili, kulonda yabuli kumona yihuñu yakufwa. Chatachi Enoki watambwilili “wunsahu nawu wamutiyishilaña Nzambi kuwaha.” Munjilanyi? Henohu kanda yafwi, hadaha Enoki amumwekesheleli chimwenu kudi Nzambi nakumuleja paradisa heseki. Hanyima yakumumwekeshela chimwenu chachiwahi kudi Yehova, Enoki wafwili. Hakusoneka hadi Enoki niamayala nawambanda amakwawu ashinshika, kapostolu Pawulu wahosheli nindi: “Wenawa ejima afwili mukukuhwelela.” (Aheberu 11:13) Kuhiñahu, ayilumbu jindi akeñakeñeli mujimba windi, ilaña “hiyamumwenuku,” hadaha Yehova wadiña wawukisañana dehi, kuchinisha kuwuzatisha mukudifukula kwakutwamba.
Kutaña Bayibolu
(Aheberu 11:1-16) Chikuhwelelu hikwiluka chikupu netu yuma yitwachiñejaña yidi kwoku, nawa hichinjikijilu chamwekeshaña nawu yuma yitwakuhwelela yalala hela chakwila hitwayimonaku. 2 Muloña wanichi chikuhwelelu, antu akushankulu ayishimwini nawu Nzambi wayitiyileña kuwaha. 3 Muloña wachikuhwelelu, tuneteji chikupu netu yuma yamwiwulu niyahamaseki ayileñeli kwesekeja namwaya izu daNzambi, chakwila iyi yuma yitunakumona yafumini kuyuma yitwabulaña kumona. 4 Muloña wachikuhwelelu, Abeli walambwili mulambu kudi Nzambi, wabadikili mulambu walambwiliyi Kena, nawa kuhitila munichi chikuhwelelu, amuteneni nawu waloña, muloña Nzambi wetejeli yawaana yindi, hela chakwila wafwa dehi, nihanu wuchidi kuhosha kuhitila muchikuhwelelu chindi. 5 Muloña wachikuhwelelu, Enoki amutuntulwili kulonda yabuli kumona kufwa, nawa hiyamuwanini cheñiku muloña Nzambi wamutuntulwili; henohu kanda amutuntululi, watambwilili wunsahu nawu wamutiyishili Nzambi kuwaha. 6 Kubombelahu, chakadi chikuhwelelu, hichikutwesheka kumuzañalesha Nzambiku, muloña muntu wejima wukumusolomoka Nzambi, watela kukuhwelela nindi wekala kwoku nawa nindi yena diyi mukwakufweta antu amukeñakeñaña chikupu. 7 Muloña wachikuhwelelu, Nowa chamusoñamishiliwu kudi Nzambi kutalisha hayuma yachidiña kanda yimwekani, wamwakamini nawa watuñili watu wakupulwishilamu amwitala dindi; dichi kuhitila munichi chikuhwelelu, wamwekesheli nindi aka kaayi kateleleli kujilumuka. 8 Muloña wachikuhwelelu, Abarahama chamutambikiliwu, wovwahilili kuhitila mukuya kwiluña damukaniniwu kumwinka kwikala wuswana windi, dichi wayili, hela chakwila yena helukili kwayileñayiku. 9 Muloña wachikuhwelelu, washakamini neyi ñiinza mwituña damukaniniwu, odu dadiña dambala, washakamini mumatenti naIsaka niYakoba, answana akuswana hamu nayena ichi chikaninu chochimu. 10 Muloña yena watalilileña musumba wukweti yikuku yalala chikupu, yakwila mukwakuyipima nimukwakuyituña, yowu Nzambi. 11 Muloña wachikuhwelelu, Sara amwinkeli ñovu yakuvwala mwana, hela chakwila wadiña wahita dehi hachipimu chakuvwalilahu mwana, muloña wamweni Owu wamukanini nindi washinshika. 12 Muloña wachumichi, kufuma kudi iyala wumu wamwekeneña neyi wafwa dehi, diku kwavwalikili anyana amavulu, avulili neyi kuvula kwatutumbwa twamwiwulu nawa neyi kuvula kwawusekulula wakukaluñalwiji wakukañanya kuchinda. 13 Awa ejima afwilili muchikuhwelelu hela chakwila hiyatambwilili yuma yayikaniniwuku; ilaña ayimweneni hahalehi chantesha nawa azañaleleli muyumiyi nakushimuna hatooka kudi antu nawu adiña enyi nawa akwakwenda mwambala mwituña mwashakamineñawu. 14 Muloña antu ahoshaña muniyi njila, amwekeshaña nawu anakukeñakeña chikupu iluña dawu aweni mwatela kushakamawu. 15 Dichi, neyi atwalekelihu kwanuka iluña kwafuminiwu, mutenowu adi kufunta kwenoku. 16 Ilaña ichi anakufwila iluña dabadika kuwaha nankashi, dikwila nawu, iluña damwiwulu. Dichi, Nzambi hatiyaña nsonyi neyi amutena nawu, Nzambi yawuku, muloña nayiloñesheli dehi musumba.
SEPTEMBER 23-29
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | AHEBERU 12-13
“Kubabesha kwaMwekeshaña Nawu Nzambi Watukeña”
(Aheberu 12:5) Nawa munalalameni chikupu kukonkomwena kwayikonkomwenañawu enu anyana nawu: “Eyi mwanami, bayi wudiwula kubabesha kwaYehova hela kudihomba neyi anakufumbi kudi yenaku;
Bayi Mutala ‘Kuyuma Yakunyimaku’
Kufumba kwakatishaña kumuchima. Indi neyi tunahili muloña wakufumba kwatufumbiluwu? Chumichi chinateli kutukatisha kumuchima nawa ‘chatuzeyeshaña.’ (Heb. 12:5) Hela chakwila ‘tudiwula’ mwanatufumbuwu hamuloña wakukaana mwanatufumbuwu hela ‘tuzeya’ hamuloña wakwiteja kufumba, nkumininaku tukaana mwanatufumbuwu, tunakoñi chuma chochimu, tweteja wanyi kuna kufumba kutukwashi nikutolola. Chikuwaha neyi tukulondela mazu aSolomoni akwila nawu: “Kwataku kufumbika mbe, bayi yena akukosomokaku; muhembi muloña yena diyi wumi weyi.” (Yish. 4:13) Kufwana ñendeshi wovwahilaña yinjikijilu yahamukwakwa, twatela kwiteja kufumba, kuzatisha kufumba nikutwalekahu kwila yuma yaloña.—Yish. 4:26, 27; tañenu Aheberu 12:12, 13.
(Aheberu 12:6, 7) muloña antu akeñayi Yehova wayibabeshaña, kafwampi, yena wavupolaña muntu wejima watambwilañayi kwikala mwanindi.” 7 Mwatela kuumika muloña chumichi hinjila yakuyibabeshelamu. Nzambi nakuyibabesha neyi anyana. Indi mwananyi abulaña kubabeshawu kudi tata yindi?
“Neyi hiMukulomba, Hoshenuña Nenu, ‘Tata’”
Tata yawantu wababeshaña anyanidi, muloña wakeñaña nindi akuleña chachiwahi. (Aefwesesa 6:4) Tata yawantu wakoleshaña munafukuliyi, ilaña hazuwaña hakuyifumba anyanindiku. Munjila yoyimu, Tata yetu wamwiwulu nateli kutubabesha. Ilaña Nzambi watufumbaña munjila yakukeña bayi munjila yatamaku. Kufwana Tata yindi, Yesu hadiña wakalisha nawatumbanji twindiku, hela chakwila anazatilihu swayi wanyi neyi nayifumbu.—Matewu 20:20-28; Luka 22:24-30.
(Aheberu 12:11) Chalala, kwosi kubabesha kwatiyishaña muntu kuwaha hampinji yinakumubabeshawuku, ilaña kwakataña, hela chochu, mukuhita kwampinji, antu etejaña kuyibabesha asoñaña mukabu wakuwunda, dikwila nawu, kuloña.
“Tiyenu Kufumba, Mwikali Akwamaana”
Hela chakwila kufumba kwakataña kumuchima, ilaña kudi chuma chabadika kukata kutwatiyaña neyi anatufumbi, chuma chatama chafumaña mukubula kwiteja kufumba. (Heb.12:11) Shinshikenu yakutalilahu yiyedi, Kena niMwanta Zedekiya. Kena chatachikiliyi kuhela manakwindi Abeli, Nzambi wamwihwili nindi: “Wunazuwilidi? Wunadihombelidi kumesu? Neyi wukwila chachiwahi hiyakukitiyaku? Ilaña neyi hiwukwila chachiwahuku nshidi yinafukami kuchisu; wakata muchima hadeyi, nineyi wakela mwanta windi.” (Kutach. 4:6, 7) Kena hatiyililiku. Dichi nshidi niyena yamwimakeneni. Kena wadileteleli yomweni yihuñu nimakabi. (Kutach. 4:11, 12) Neyi watiyililili kufumba kwaYehova chiña mwafumini yuma yatama wanyi.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Aheberu 12:1) Dichi dinu, chineli tukweti idi ivu deneni dawayinsahu dinatunyeñumuki, tunatenu yuma yejima yalema ninshidi yanyakalaña kututañila nawa tutemukenu nakuumika lufuchi lunatuloñesheliwu
Temukenu Lufuchi Nakuumika
Pawulu wahosheli nindi ambuña aYehova adiñaku henohu akwaKristu kanda ekaluku adiña ‘ivu deneni dawayinsahu datunyeñumuka.’ Atwalekeluhu kwikala ashinshika kudi Yehova sampu nikukufwa kwawu, nawa chakutalilahu chawu chamwekeshaña nawu, akwaKristu anateli kwikala ashinshika kudi Yehova nimukukala. Idi “ivu dawaYinsahu” dadiña neyi akwakutemuka lufuchi ashikili kumufunda. Chakutalilahu chawu chakoleshaña amakwawu kutwalekahu nakutemuka kushika nikumufunda. Neyi chakwila tunakutemuka lufuchi nawa twiluka netu akwakutemuka lufuchi akuluka yitembi anakututala nikutukolesha nawu tutwalekuhu nakutemuka, tunateli kudinkaku chikupu kulonda tushiki kumufunda. Dichi Aheberu akwaKristu ateleleli kutoñojoka hachakutalilahu chawambuña aYehova akunyima. Chakutalilahu chawu chayileñeleli ekali nawulobu nikwiluka nawu niwena anateli ‘kutemuka lufuchi nakuumika’ nakushika nikumufunda. Anetu nawa tunateli kutwesha.
(Aheberu 13:9) Bayi ayisenwisha nantañishilu yacheñi yashiyashanaku, muloña chachiwahi kukolesha muchima naluwi lwasweja, bayi nayakuda yabulaña kuhetesha antu ashañaku muchima chikupuku.
w89 12/15 22 ¶10
Hanenu Nyilambu Yamutiyishaña Yehova Kuwaha
Aheberu ateleli kutondolwela “[kuyisenwisha] nantañishilu yacheñi yashiyashana” yawaYudeya. (Añalija 5:1-6) Bayi ‘kuhitila muniyi ntañishilu yakutwambaku ilaña kuhitila muluwi lwaNzambi lwasweja dilunateli kutukwasha kutwalekahu kwimana chakola muchalala. Hadaha amakwawu aditadikishileña kutalisha hayakuda ninyilambu, muloña Pawulu wahosheli nindi nyichima yawu yadiña yachinchika “bayi nayakuda yabulaña kuhetesha antu ashañaku muchima chikupuku.” Yuma yayiwahi yakuSpiritu yenzaña namuloña wakumwakama Nzambi nikusakilila ifutu danyiloña bayi namuloña wakuda yakuda yimu nihakwanakana mafuku akunookaku. (Aroma 14:5-9) Dichi, mulambu waKristu waleñeleli nyilambu yahanineñawu Alevi kuleka kuzatika.—Aheberu 9:9-14; 10:5-10.
Kutaña Bayibolu
(Aheberu 12:1-17) Dichi dinu, chineli tukweti idi ivu deneni dawayinsahu dinatunyeñumuki, tunatenu yuma yejima yalema ninshidi yanyakalaña kututañila nawa tutemukenu nakuumika lufuchi lunatuloñesheliwu 2 hampinji yitunakushinshika chikupu hadi Ntwamina Muneni nawa Mukwakuwanisha chikuhwelelu chetu, Yesu. Muloña wamuzañalu wamuloñesheleliwu kumbidi, womikili hamutondu wakuyandishila, wadiwili nsonyi, nawa ichi nashakami dehi kuchikasa chachidiilu chetanda daNzambi. 3 Chalala, toñojokenu chikupu hadi muntu womikili nhoshelu yakudikaña yawakwanshidi adiña nakudiletela awenawu kukala kulonda enu mubuli kuzeya nakudihomba. 4 Chimwalwishaña naniyi nshidi, kanda mulwisheñahu dehi kwakwihi nakupwekesha mashi enuku. 5 Nawa munalalameni chikupu kukonkomwena kwayikonkomwenañawu enu anyana nawu: “Eyi mwanami, bayi wudiwula kubabesha kwaYehova hela kudihomba neyi anakufumbi kudi yenaku; 6 muloña antu akeñayi Yehova wayibabeshaña, kafwampi, yena wavupolaña muntu wejima watambwilañayi kwikala mwanindi.” 7 Mwatela kuumika muloña chumichi hinjila yakuyibabeshelamu. Nzambi nakuyibabesha neyi anyana. Indi mwananyi abulaña kubabeshawu kudi tata yindi? 8 Ilaña neyi enu ejima kanda ayibabesheñahu dehi muniyi njila, dikwila nawu mudi chikupu anyana amuwujila, bayi anyana alalaku. 9 Kubombelahu, atata jetu awuntu, atubabesheleña nawa twayilemesheleña. Komana kwila tusweja kwovwahila Tata yetu watutondeli naspiritu yindi yajila kulonda tuhandeña nehi? 10 Muloña wena atubabesheli hakapinji kantesha kwesekeja nanomu muyamweniwu wena nawu mwamuwahi, ilaña yena watubabeshaña kulonda tuhetelimu, kulonda twikaleña ajila neyi chekalayi yena. 11 Chalala, kwosi kubabesha kwatiyishaña muntu kuwaha hampinji yinakumubabeshawuku, ilaña kwakataña, hela chochu, mukuhita kwampinji, antu etejaña kuyibabesha asoñaña mukabu wakuwunda, dikwila nawu, kuloña. 12 Dichi, koleshenu makasa alepuka nimanuñu azeya, 13 nawa twalekenuhu kwolola njila jakwendamu nyendu yenu, kulonda chiidi chawufwayi chibuli kusopoka mwinuñi, ilaña chuukewi. 14 Fwilenu kuleta kuwunda nawantu ejima nikwikala ajila, muloña chakadi kujila muntu hakatwesha kumumona Mwantaku. 15 Babalenu chikupu kulonda kubuli kwikala muntu hela wumu wukukañanya kutambwila luwi lwaNzambi lwasweja, kuchiina kwakenda kamena muji wawulembi wukuleta kukala nakukojeja antu amavulu kuditamisha naniwu muji; 16 nawa babalenu kuchiina hakachi kenu hakenda kekala chivumbi, hela muntu wabulaña kulemesha yuma yajila, neyi chadiñayi Esawu wahimpili wuswana windi wakwikala wedi nayakuda, yakuda kamu hohu. 17 Muloña enu mweluka nenu, chakeñeliyi nindi yaswani nkisu, amukaaninini; muloña hela wesekeli chikupu kuhimpa yitoñojoka yindi kuhitila mukudila madilu, hichatweshekeliku.
SEPTEMBER 30–OCTOBER 6
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | YAKOBA 1-2
“Chaleteshaña Kukoña Nshidi niKufwa”
(Yakoba 1:14) Ilaña muntu wejima amwesekaña kuhitila mukumukokola nikumudimbeka kukufwila kwindi yomweni.
g17.4 14
Kweseka
Muntu amwesekaña neyi yamona yuma yinamutiyishi kuwaha sweje-e yuma yatama. Chakutalilahu, hampinji yinakulandayi nateli kumona chuma chikumutiyisha kuwaha. Nawa yitoñojoka yindi yinateli kumuleja nawu iyaku akukumona wanyi. Hela chochu, chinleji chindi chikumuleja nawu kwiya nehi! Dichi yalondela munamuleji chinlenji chindi. Haniyi mpinji, dikwila nawu nashindi kweseka.
CHAHOSHAÑA BAYIBOLU
Neyi ayeseka hichinatalishi mukwila nawu mwatamaku. Bayibolu yashimunaña nawu wejima wetu twahitaña mukweseka. (1 Akorinda 10:13) Chuma chacheni chasweja kulema hichuma chitwelaña neyi anatweseki. Amakwawu atwalekañahu kufwila kwatama nawa hashimbulaña wanyi akoñaña nshidi. Ilaña amakwawu ashikenaña dakuyifumishamu swayi swayi.
“Muntu wejima amwesekaña kuhitila mukumukokola nikumudimbeka kukufwila kwindi yomweni.”—Yakoba 1:14.
(Yakoba 1:15) Kufumahu, neyi kufwila kusweja chikupu, kwaleñelaña muntu kukoña nshidi; nawa hanyima yakwila nakoñi dehi nshidi, mwafumaña kufwa.
g17.4 14
Kweseka
Bayibolu yashimuna yuma yaleteshaña muntu kukoña nshidi. Yakoba 1:15 yahosha nawu: “Kufwila [kwatama] neyi kusweja chikupu [muchiGiriki, “kubaaba ivumu,” talenu tumazu twaheshina], kwaleñelaña muntu kukoña nshidi.” Tulumbululi netu, neyi tutoñojoka chikupu hakufwila kwatama twashikaña hachipimu chakukoña nshidi neyi chochavwalaña mumbanda mwana. Hela chochu, tunateli kutondolwela kwikala anduñu kuyitoñojoka yatama. Tunateli kuyishinda.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Yakoba 1:17) Yawaana yayiwahi yejima niyawaana yabadika kuwaha yejima, yafumaña mwiwulu, yenzaña hamaseki kufuma kudi Tata yetu wayejeji yamwiwulu, wabulaña kubalumoka neyi chabalumokaña nyevulu.
it-2 253-254
Chejeji
Yehova diyi “Tata yetu wayejeji yamwiwulu.” (Yak 1:17) Bayi neyi “Wahanaña itañwa kulonda dimunyikaña namwaana ninshimbi jakuyulaña kakweji natutumbwa tumunyikaña nawufuku” hohuku (Yer 31:35) ilaña cheñi diyi Mwini wayuma yejima yachejeji chakuspiritu. (2Ko 4:6) Nshimbi yindi, wuñaji windi, nimazu indi ekala hichejeji kudi antu etejaña nawu yayilomboleña. (Ms 43:3; 119:105; Yis 6:23; Isa 51:4) Ñimbi yamasamu wembili nindi: “Muchejeji cheyeyi dimu twakamwena chejeji.” (Ms 36:9; esekejenu Ms 27:1; 43:3.) Neyi chatoñekaña chejeji chamwaana kufuma kumacha “nichikushika itañwa mwiwulu,” dichatookelañaku ninjila yawantu aloña, kuhitila mumaana aNzambi hefuku hefuku. (Yis 4:18) Hakwila tulondeli njila yaYehova chiña twenda muchejeji chindi. (Isa 2:3-5) Munjila yikwawu neyi muntu yamonaña yuma nakufwila kwatama dikwila nawu wudi mumwidima wakuspiritu chikupu. Yesu wahosheli hachumichi nindi: “Neyi disu deyi didi nalwisu, mujimba weyi wejima wukwikala mwidima. Neyi chejeji chidi mudi eyi himwidima waweni, yenowu mwidima wukusweja chikupu!”—Mat 6:23; esekejenu Kuh 15:9; 28:54-57; Yis 28:22; 2Pe 2:14.
(Yakoba 2:8) Dichi, neyi mwalondelaña lushimbi lwawanta kwesekeja namwaya nsona, lwakwila nawu, “Keñaku mukwenu neyi chiwadikeña eyi aweni,” dikwila nawu munakwila chiwahi chikupu.
it-2 222 ¶4
Nshimbi
“Lushimbi lwaWanta.” “Lushimbi lwawanta” lwatiyakana nawa lwalema hashimbi jikwawu jalombolaña antu nawa jenkañayi mwanta antu jindi. (Yak 2:8) Lushimbi lwachitiyañenu lwadiña hikukeña; nawu “keñaku mukwenu neyi chiwadikeña eyi aweni” (lushimbi lwawanta) dilunshimbi lwamuchiyedi hashindameneni Nshimbi jejima nimazu awaTuprofwetu. (Mat 22:37-40) AkwaKristu hela chakwila hiyekala muNshimbi jachitiyañenuku, ovwahilaña nshimbi jaMwanta Yehova niMwanindi, Mwanta Yesu Kristu, yakundama kuchitiyañenu chachiha.
Kutaña Bayibolu
(Yakoba 2:10-26) Muloña neyi muntu yovwahila Nshimbi jejima, ilaña yafumpahu lushimbi lumu, dikwila nawu iwu muntu nafumpi nshimbi jejima. 11 Muloña owu wahosheli nindi, “Bayi wila wujilaku,” cheñi wahosheli nindi, “Bayi wujaha muntuku.” Dichi, neyi eyi hiwelaña wujilaku ilaña wajahanaña, dikwila nawu wunekali mukwakufumpa nshimbi. 12 Hoshenuña nikwila yuma neyi yelañawu antu akasompeshawu nalushimbi lwawantu asubuka. 13 Muloña muntu wabulaña kutiyila akwawu luwi, akamusompesha chakadi kumutiyila luwi. Luwi lwemikaña mushindu wunsompeshi. 14 Enu anakwami, chumanyi chikuhetelamu muntu neyi yahosha nindi wukweti chikuhwelelu, ilaña hakweti nyidimuku? Chikuhwelelu chamuchidiwu hichikumwamwinaku, tahindi? 15 Neyi manakwetu hela muhela wudi nawuvu nawa wudana yakuda yashikila yanodu ifuku, 16 ilaña wumu hakachi kenu hakumwila nindi, “Yaña mukuwunda; ikalaku neyena nawa ikutaku chikupu,” ilaña enu kumwinka yuma yinakaankiliyi kumujimba windi nehi, hanu dinu chikumukwasha ñahi? 17 Chochimu, chikuhwelelu chakadi nyidimu, chafwa. 18 Hela chochu, muntu wumu wukuhosha nindi: “Eyi wukweti chikuhwelelu, ami nikweti nyidimu. Nleji chikuhwelelu cheyi chakadi nyidimu, ninami nikukuleja chikuhwelelu chami nanyidimu yami.” 19 Eyi wakuhwelela neyi kwekala Nzambi wumu, hidimuku? Wunakwila chachiwahi. Andemoni niwena dichakuhwelelawu nawa azaalaña. 20 Eyi muntu wabula kwiluka, hiwunakukeña kwiluka neyi chikuhwelelu chakadi nyidimu chamukunkulwayiku, tahindi? 21 Komana tata yetu Abarahama hiyamuteneni nawu waloña muloña wachuma cheliliyiku? Diimu, amuteneni nawu waloña hanyima yakusha mwanindi Isaka hakameña. 22 Wunamoni kwila nawu chikuhwelelu chindi chadiña chakola hamu nanyidimu yindi nawa chikuhwelelu chindi achiwanishili muloña wanyidimu yindi, 23 ninsona yashikijeweli, yahosha nawu: “Abarahama wamukuhweleleli Yehova nawa amuteneni nawu waloña,” dichi amuteneni cheñi nawu ibwambu daYehova. 24 Dichi munamoni nenu muntu amutenaña nawu waloña muloña wanyidimu, bayi nachikuhwelelu hohuku. 25 Munjila yoyimu, komana Rahaba mumbanda chivumbi, niyena hiyamuteneni nawu waloña muloña wanyidimu yindi chelili yatambwili antemesha nachisambu nakuyileja nindi afuntili munjila yacheñiku, tahindi? 26 Chalala, neyi chochiwekala wafwa mujimba wakadi spiritu, dichi nichikuhwelelu chakadi nyidimu chafwa.