CHIBAABA CHAKUDIZA 50
Chikuhwelelu niNyidimu Jikuletesha Atuteni Kuloña
“Endaña chaloña nakwimbujola chikuhwelelu chadiña natata yetu Abarahama.”—ROM. 4:12.
KAMINA 119 Twatela Kwikala Nachikuhwelelu
NSAÑU YIDI MUCHIBAABAa
1. Neyi tutoñojoka hachikuhwelelu chadiña naAbarahama, lwihwinyi lutunateli kudihula?
HELA chakwila antu amavulu atiyahu dehi nsañu yahosha hadi Abarahama, amavulu hiyeluka nsañu jajivulu hadi yenaku. Hela chochu, enu mweluka nsañu yayivulu hadi Abarahama. Chakutalilahu, mweluka nenu Abarahama amutena nawu “tata yawantu ejima akweti chikuhwelelu.” (Rom. 4:11) Hadaha munateli kudihula nenu, ‘Komana nateli kwenda nakumwimbujola Abarahama nikwikala nachikuhwelelu neyi chadiñayi nachu?’ Eña, mukutwesha.
2. Muloñadi chichalemena kudiza hayuma yeliliyi Abarahama? (Yakoba 2: 22, 23)
2 Njila yimu mutunateli kwikalila nachikuhwelelu neyi chaAbarahama, hikudiza hayuma yeliliyi. Abarahama wovwahilili lushimbi lwaNzambi nakuya kwituña dakwakulehi, washakamineña mumatenti hadi yaaka yayivulu nawa wakeñeleña kulambula mwanindi akeñeliyi, Isaka. Yuma yeliliyi yamwekesheli nawu wadiña nachikuhwelelu chakola. Chikuhwelelu ninyidimu yaAbarahama yakojejeli Nzambi kumutiya kuwaha nawa wekalili ibwambu dindi. (Tañenu Yakoba 2:22, 23.) Yehova wakeñaña wejima wetu kushilahu ninenu, atutiyeña kuwaha nawa twiikali amabwambu jindi. Muloña wachumichi, woneneni ansoneki aBayibolu, aPawulu naYakoba kuhosha hayuma yeliliyi Abarahama. Tuhanjekenu hayuma yeliliyi neyi chashimunawu muARoma kapetulu 4 nimuYakoba kapetulu 2. Itu tupetulu twejima tuyedi twahosha hamazu alema ahosheliwu hadi Abarahama.
3. Nsonanyi hafumishiliwu aPawulu naYakoba mazu asonekeliwu?
3 Pawulu niYakoba, wejima wawu ahosheli hamazu ekala haKutachika 15:6, ahosha nawu: “[Abarahama] wamukuhweleleli Yehova, nawa Nzambi wamuteneni nindi waloña.” Kafwampi, Nzambi wamumonaña muntu nindi waloña hela wudana hakumwinkela muloña neyi yamutiyaña kuwaha. Hikukooleka chikupu kwiluka netu Nzambi nateli kumona etu antu abula kuwanina nawa akanshidi nindi tudi akadi muloña! Hadaha ninenu dichimunakukeña nenu Nzambi ayimoneña nawa chikutwesheka. Hakwila atumoneña muniyi njila, twatela kusambila kwiluka chaletesheli Abarahama amumoneña muyina njila.
TWATELA KWIKALA NACHIKUHWELELU HAKWILA ATUTENI KULOÑA
4. Chumanyi chakañeshaña antu kwikala aloña?
4 Mumukanda wayisonekeleliyi aRoma, Pawulu washimwini nindi antu ejima hiyakanshidi. (Rom. 3:23) Hanu dinu, muntu anateli kumumona ñahi nawu waloña hela wakadi muloña kulonda amutiyeña kuwaha kudi Nzambi? Hakwila akwashi akaKristu ejima ashinshika kwiluka ñakwilu yanilu lwihu, Pawulu wahosheli hayuma yeliliyi Abarahama.
5. Chumanyi chaletesheli Yehova amuteni Abarahama nindi waloña? (ARoma 4:2, 4)
5 Yehova wamuteneni Abarahama nindi waloña hampinji yashakamineñayi mwituña daKenani. Muloñadi Yehova chamuteneneniyi Abarahama nindi waloña? Komana chuma chaletesheli himuloña wakwila Abarahama wovwahilileña chikupu Nshimbi jaMosi? Dichuma chaletesheli wanyi. (Rom. 4:13) Muza waIsarela awinkeli iji Nshimbi chelili munahiti dehi yaaka kubadika 400 kufuma hamuteneniwu Abarahama kudi Nzambi nawu waloña. Hanu dinu, chumanyi chacheni chaletesheli Nzambi amuteni Abarahama nindi waloña? Yehova wamutiyilili Abarahama luwi lwasweja nawa wamuteneni nindi waloña muloña wachikuhwelelu chindi.—Tañenu ARoma 4:2-4.
6. Yehova welaña ñahi hakwila amuteni mukanshidi nindi waloña?
6 Pawulu wahosheli cheñi nindi neyi muntu amukuhwelela Nzambi, “chikuhwelelu chindi dichaleteshaña amumoneña nawu waloña.” (Rom. 4:5) Pawulu wabombelelihu nindi: “Neyi chahoshayi niDavidi hamuzañalu watiyañayi muntu atenañawu kuloña kudi Nzambi chakadi nyidimu nindi: ‘Adi namuzañalu wowu antu ananakeniwu yiluwa yawu yatama nawa anabutiliwu dehi hanshidi jawu; wudi namuzañalu yowu muntu akabula kusompeshawu kudi Yehova hanshidi yindi.’” (Rom. 4:6-8; Mas. 32:1, 2) Nzambi wanakenaña hela kubuta hanshidi jawantu amukuhwelelaña. Wayanakenaña chikupu nawa hanukaña cheñi nshidi jawuku. Wayimonaña awa antu nindi akadi muloña nawa aloña kushindamena hachikuhwelelu chawu.
7. Muloñadi wutukuhoshela netu ambuña aNzambi akunyima adiña aloña?
7 Hela chakwila ayiteneni nawu aloña, Abarahama, Davidi niakakudifukula aNzambi amakwawu ashinshika achidiña akanshidi abula kuwanina. Ilaña muloña wachikuhwelelu chawu, Nzambi wayimweneña nindi akadi muloña, sweje-e neyi ayesekeja nanana abulileña kudifukula kudi yena. (Efwe. 2:12) Neyi chamwekesheliyi hatooka Pawulu mumukanda windi, chikuhwelelu dichuma chacheni hashindamena wubwambu wetu naNzambi. Dichichadiña nikudi Abarahama niDavidi, nawa dichichekala nikudi etu.
CHIKUHWELELU NINYIDIMU JENDELAÑA ÑAHI HAMU?
8-9. Antu amakwawu akunkulula nawudi mwaluwa hansañu yasonekeli Pawulu niYakoba, nawa muloñadi?
8 Hadi yaaka yayivulu yinahitihu, akulumpi jamachechi aditaadikishaña nankashi hakunuñañana kwekala hakachi kachikuhwelelu nanyidimu. Akulumpi jamachechi amakwawu atañishaña nawu hakwila muntu akapuluki watela kukuhwelela mudi Mwanta Yesu Kristu hohu. Hadaha mwatiyahu dehi anakuhosha nawu, “Mwitejenu Yesu kulonda mwakapuluki.” Mpinji jikwawu, akulumpi jamachechi anateli kuzatisha mazu aPawulu akwila nawu: “[Muntu amutenaña] kuloña kudi Nzambi chakadi nyidimu.” (Rom. 4:6) Hela chochu, amakwawu ataadikaña nakuhosha nawu “wunateli kudipulwisha eyi aweni” neyi wuyaña kunyiyombu nikwila yuma yikwawu yashimunawu munoyu chechi. Hadaha anateli kuzatisha mazu ekala haYakoba 2:24 akwila nawu: “Muntu amutenaña kuloña muloña wanyidimu, bayi nachikuhwelelu hohuku.”
9 Muloña waniku kwambokelamu kwantiyishishilu, antu amakwawu adiza Bayibolu chikupu akunkulula nawu nsañu yasonekeli Pawulu niYakoba kutalisha hachikuhwelelu ninyidimu yaditaadikishaña. Akulumpi jamachechi ahoshaña nawu hela chakwila Pawulu wakuhweleleli nindi muntu amutenaña kuloña muloña wachikuhwelelu chakadi nyidimu, Yakoba yena washimwini nindi muntu anateli kumutiya kuwaha kudi Nzambi muloña wanyidimu yindi. Iyala wumu wadiza chikupu hansañu jakudifukula, wahosheli haniyi nsañu nindi: “Yakoba watiyishishili wanyi chaletesheli Pawulu akonkomweni nindi [muntu anateli kumutena nawu waloña] muloña wachikuhwelelu nkawachu chakadi nyidimu.” Ilaña Yehova woneneni aPawulu naYakoba kulonda asoneki yuma yasonekeliwu. (2 Tim. 3: 16) Dichi kwatela kwikala njila yapela yinateli kutukwasha kutiyishisha mwatalishili nsañu yasonekeliwu. Twatela kushinshika hansañu yikwawu yasonekeliwu yekala munyikanda yawu hakwila tutiyishishi mwatalishiliwu.
Pawulu wayikonkomweneni akaKristu aYudeya adiña muRoma nindi chikuhwelelu dichadiña chalema bayi nyidimu yamuNshimbi jaMosiku (Talenu paragilafu 10)b
10. ‘Nyidimwinyi’ yateneneñayi Pawulu? (ARoma 3:21, 28) (Talenu cheñi mwevulu.)
10 Nyidimwinyi yateneneñayi Pawulu muARoma 3 ni 4? Wateneneña “nyidimu yamunshimbi,” nshimbi jaMosi jamwinkeliwu haMpidi yaSinayi. (Tañenu ARoma 3:21, 28.) Chinamwekani neyi akaKristu aYudeya amakwawu amumafuku aPawulu, chayikalilileña kwiteja nawu Nshimbi jaMosi ninyidimu yashimwiniwu muyina Nshimbi yaleka dehi kuzatika. Dichi, Pawulu wahosheli hayuma yeliliyi Abarahama hakumwekesha hatooka nindi kwikala waloña kumesu aNzambi hikwashindamena “hanyidimu yamunshimbiku,” ilaña kwashindamena hachikuhwelelu. Chatukoleshaña muloña kwiluka chumichi kwatukwashaña kukuhwelela netu tunateli kutwesha kwila yuma yamutiyishaña Nzambi kuwaha. Chumichi chinatalishi mukwila nawu tunateli kumukuhwelela Nzambi niKristu, kulonda Nzambi atutiyeña kuwaha.
Yakoba wayikolesheli akaKristu kumwekesha chikuhwelelu kuhitila “munyidimu,” chidi neyi kwilila akwawu yuma yayiwahi chakadi chaambu (Talenu maparagilafu 11-12)c
11. ‘Nyidimwinyi’ yateneneñayi Yakoba?
11 Kwambukaku, nyidimu yashimunawu muYakoba kapetulu 2, bayi neyi “hinyidimu yamunshimbi” yashimwiniyi Pawuluku. Yakoba nakutena nyidimu hela yuma yelañawu akaKristu ifuku niifuku. Iyi nyidimu diyamwekeshaña neyi chakwila mukaKristu wamukuhwelela chikupu Nzambi hela nehi. Talenu yakutalilahu yiyedi yazatishiliyi Yakoba.
12. Yakoba walumbulwili ñahi kunuñañana kwekala hakachi kachikuhwelelu nanyidimu? (Talenu cheñi mwevulu.)
12 Muchakutalilahu chatachi, Yakoba washimwini muloña waweni wukuletesha akaKristu abuleña kumwekeshela antu chaambu. Wakolesheli ichi chikuma nachuma cheliliyi muntu walemesheli muntu waheta nakudiwula kazweñi. Yakoba wahosheli nindi hadaha ona iyala watoñojokeleña nindi wudi nachikuhwelelu, hanu dinu yumanyi yeliliyi yamwekesheleña nawu wudi nachikuhwelelu? (Yak. 2: 1-5, 9) Muchakutalilahu chamuchiyedi, Yakoba wahosheli hadi muntu wamweni ‘manakwindi hela muhela wudi nawuvu hela wudana yakuda’ ilaña yena kumukwasha nehi. Hela chakwila ona muntu wahosheli nindi wadiña nachikuhwelelu hichadiña nanyidimuku, dichi chikuhwelelu chindi chadiña chamukunkulwayi. Neyi chasonekeliyi Yakoba nindi, “chikuhwelelu chakadi nyidimu, chafwa.”—Yak. 2:14-17.
13. Chakutalilahwinyi chazatishiliyi Yakoba chinakumwesha nawu twatela kwikala nachikuhwelelu chikweti nyidimu? (Yakoba 2:25, 26)
13 Yakoba wahosheli hadi Rahaba muntu wamwekesheli chikupu nawu wukweti chikuhwelelu muloña wayuma yeliliyi. (Tañenu Yakoba 2:25, 26.) Watiyili yuma yeliliyi Yehova nawa welukili nindi wadiña nakuyikwasha aIsarela. (Yosh. 2:9- 11) Wamwekesheli chikuhwelelu muyuma yeliliyi, wakiñili ana aIsarela akakwendesha ituña ayedi hadiña mawumi awu muwubanji. Chafuminimu, iwu mumbanda wabula kuwanina nawa wabulili kwikala kaIsarela amuteneni nawu waloña, neyi chamuteneniwu Abarahama. Chuma cheliliyi chamwekeshaña hatooka kulema kwakwikala nachikuhwelelu chikweti nyidimu.
14. Muloñadi wutukuhoshela netu nsañu yasonekeli Pawulu niYakoba hiyaditaadikishañaku?
14 Dichi awa ansoneki aBayibolu ayedi aPawulu naYakoba, alumbulwili iyi nsañu yachikuhwelelu ninyidimu munjila jambuka. Pawulu wayilejeleña akaKristu aYudeya nindi Yehova hadi kuyitiya kuwaha muloña wakuzata hohu nyidimu yashimwiniwu muNshimbi jaMosiku. Yakoba wakolesheleña chikuma chakwila nawu akaKristu ejima atela kumwekesha chikuhwelelu chawu kuhitila mukwilila akwawu yuma yayiwahi.
Komana chikuhwelelu chenu chayileteshaña kuzata nyidimu yamutiyishaña Yehova kuwaha? (Talenu paragilafu 15)
15. Njilanyi jimu mutunateli kumwekeshela chikuhwelelu kuhitila munyidimu yetu? (Talenu cheñi nyevulu.)
15 Yehova wahosha wanyi nindi hakwila atuteni nawu twaloña twatela kwila yuma yejima yeliliyi Abarahama. Kafwampi, kudi njila jajivulu mutunateli kumwekeshela netu tukweti chikuhwelelu kuhitila munyidimu yetu. Tunateli kutambwila amaha muchipompelu, kukwasha amanakwetu niahela anakaankili chikupu nikwilila amuchisaka chetu yuma yayiwahi, yuma yejimiyi yikumutiyisha Nzambi kuwaha nawa wukuyikiswila. (Rom. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Yow. 3: 18) Sweje-e dinu, mudimu walema nankashi mutwamwekeshelaña chikuhwelelu chetu hikudikita chikupu mumudimu wakulejaku antu nsañu yayiwahi. (1 Tim. 4:16) Wejima wetu tunateli kumwekesha muyuma yitwelaña netu twakuhwelela netu yikaninu yaYehova yakashikijewa nawa njila jindi jajiwahi nankashi. Neyi twila mwenimu, tukukuhwelela chikupu netu Nzambi wukutumona nindi twaloña nawa wukututena nindi tudi amabwambu jindi.
KUSHA MUCHIMA HAYUMA YITWACHIÑEJAÑA KUKUKOLESHA CHIKUHWELELU CHETU.
16. Kuchiñeja kwamukwashili ñahi Abarahama kwikala nachikuhwelelu?
16 ARoma kapetulu 4 yashimuna chuma chikwawu chalema chitunateli kudizila kudi Abarahama: hikwikala nakuchiñeja. Yehova wakanini kuhitila mudi Abarahama nindi “nyuza yayivulu” akayikiswila. Chenochu chuma kuwaha chachiñejeleñayi Abarahama! (Kutach. 12:3; 15:5; 17:4; Rom. 4:17) Hela chochu, nihampinji yashikijiliyi Abarahama yaaka 100 nawa Sara yaaka 90, mwana akaniniwu wadiña kanda amwekani. Kwesekeja nammwenu yawuntu, chamwekeni neyi hichadi kutwesheka aAbarahama naSara kwikala namwanaku. Iku kwadiña hikweseka kweneni kudi Abarahama. “[Hela chochu, muloña wakuchiñeja], wakuhweleleli nindi wakekala tata yanyuza yayivulu.” (Rom. 4: 18, 19) Nawa chakadi nikujina, achina chuma chachiñejeleñawu chashikijeweli. Wavweli Isaka, mwana achiñejeliwu hadi yaaka yayivulu.—Rom. 4:20-22.
17. Tuneluki ñahi netu anateli kututena nawu twaloña nakwikala amabwambu jaNzambi?
17 Nzambi nateli kututiya kuwaha nakututena nindi twaloña nawa tukwikala amabwambu jindi neyi chadiñayi Abarahama. Kafwampi, Pawulu wahosheli hachumichi munsañu yasonekeliyi nindi: “Izu dakwila nawu, ‘amuteneni’ hiyadisonekeli muloña [waAbarahama] hohuku, ilaña nihamuloña wanetu akatenawu nawu twaloña, muloña twakuhwelela mudi Owu wamusañwili Yesu.” (Rom. 4: 23, 24) Kufwana Abarahama, twatela kwikala nachikuhwelelu nikuzata nyidimu yayiwahi kushilahu nikwikala nakuchiñeja. Pawulu watwalekelihu kuhosha muARoma kapetulu 5 hayuma yitwachiñejaña yitwakahanjekahu muchibaaba chinalondelihu.
KAMINA 28 Kwikala Ibwambu daYehova
a Twakeñaña netu Nzambi atutiyeña kuwaha nawa atumoneña nindi twaloña. Kuhitila mukuzatisha nsañu yasonekeliyi Pawulu niYakoba, achinu chibaaba chikushimuna yuma yitwatela kwila nimuloña waweni wutwatela kumwekeshela chikuhwelelu ninyidimu yikuletesha Yehova atutiyeña kuwaha.
b KULUMBULULA NYEVUL: Pawulu wayikonkomweneni akaKristu aYudeya kusha muchima hakwikala nachikuhwelelu, bayi “hanyidimu yamunshimbiku,” chidi neyi kuvwala wanda wabulu hachakuvwala, kwanuka Chipandakenu nikwila tushidikilu twakuwela kumakasa.
c KULUMBULULA MWEVULU: Yakoba wakonkomweneni hakumwekesha chikuhwelelu kuhitila mukwilila antu yuma yayiwahi, chidi neyi kukwasha atuzweñi