Ne en Achiel Kuom Anyuola mar Kaiafa

Josayans makunyo gik machon e lowo, osebedo ka yudo gik ma nigi ndiko masiro weche mag ji miwuoyo kuomgi e Muma. Kuom ranyisi, e higa mar 2011, josomo e piny Israel nondiko weche moko e wi gima ne giyudo, ma en gir ng’at moro ma Muma wuoyoe. Gino en sanduku moro ma nosebedo e lowo kuom higini 2,000 mosekalo, kendo olose gi kite mabeyo mayudore e nam, to en sanduku ma ne oikie choke mag ng’at moro bang’ ka ringrene nosetow.

Sandukuno ondiki niya: “Miriam nyar Yeshua wuod Kaiafa, jadolo mar Maazia mawuok Beth Imri.” Jadolo maduong’ ma Ja-Yahudi ma ne nitie ka itemo Yesu kendo inege, ne en Kaiafa. (Joh. 11:⁠48-​50) Flavius Josephus ma en jasomo manono weche machon, luonge ni “Josef, mabende ne iluongo ni Kaiafa.” Nenore ni sundukuni ne en mar achiel kuom wede Kaiafa, jadolo maduong’. To nikech jadolo maduong’ ne oluong ni “Yehosef bar Caiapha,” kata ni Josef, wuod Kaiafa,a e weche ma nondik e sanduku ma ne okwong yudi kendo ma ne iparo ni mare, Miriam nyalo bedo ni ne en wat Kaiafa.

Kaluwore gi weche mag riwruok miluongo ni Israel Antiquities Authority (IAA), sanduku mar Miriam ne oma jokuoye ma ne okwalo sandukuno e bur kama ne oikee. Nonro mosetim e wi sandukuno kaachiel gi weche mondik kuome nyiso adiera mar wachno.

Sanduku mar Miriam fwenyonwa wach moro manyien. Weche manie sandugno wuoyo kuom “Maazia,” ma ne en tieng’ mogik e kidienje 24 mag jodolo ma ne tiyo e hekalu e Jerusalem. (1 Weche 24:18) Israel Antiquities Authority (IAA) wacho ni weche manie sandukuno nyiso ni “anyuola mar Kaiafa ne nie kidieny mar Maazia.”

Weche manie sandukuno bende wuoyo kuom Beth Imri. Tiend wachno nyalo bedo diriyo. Israel Antiquities Authority (IAA) wacho kama: “Mokwongo wachno nyalo nyiso ni Beth Imri ne en nying anyuola mar jodolo ma ne ong’ere kaka yawuot ‘Immer (Ezra 2:​36-​37; Neh. 7:​39-​42) ma nyithindgi noriwo joma ne yudore e grup mar Maazia. Mar ariyo, wachno nyalo nyiso bende ni [Beth Imri] ema ne en thurgi Miriam.” Gimaduong’ en ni sanduku mar Miriam nyiso adimba ni Muma wuoyo kuom ji masie kendo mawuok e anyuola masie.