Kik Chunyi ‘Chid gi Jehova’

1, 2. Ang’o momiyo ok onego waket ketho kuom Jehova nikech chandruoge ma waneno e piny? Chiw ane ranyisi.

WAKAW ane ni in dichwo moherore gi chiege ahinya kendo usedak gi kuwe kuom higini mang’eny. Kata kamano chieng’ moro kiduogo ot, to iyudo ka gik moko duto okethore. Kombe koda mese duto otur, sende otore, kapet bende oyiech maok kuwore. Odi mayande igeno oselokore gimoro nono. Be ibiro rikni penjo jaodi ni, “Ang’o momiyo itimo kama?” Koso ibiro penje niya, “Ng’ano mane oketho gigi?” Penjo mar ariyoni ema nenore ni inyalo penjo. Nikech ang’o? Nikech ing’eyo ni chiegi ok nyal timo gik machalo kamano.

² Ndalowagi bende, waneno kaka piny ma en kar dak mar dhano osekethore. Lowo, pi, koda muya manie kor lwasi osechido. Dhano timo timbe gero, kod anjawo. Wan kaka jopuonjre Muma, wang’eyo ni Jehova ok ema kel chandruoge manie pinywani. Nochweyo pinyni mondo obed paradis maber. (Chak. 2:8, 15) Jehova en Nyasaye ma jahera. (1 Joh. 4:8) Puonjruok Muma osekonyowa ng’eyo ni en ng’ano sie ma nokelo chandruok e pinywani. Ng’atno en Satan Jachien, ‘jaloch mar pinyni.’—Joh. 14:30; 2 Kor. 4:4.

3. Ere kaka wanyalo chako bedo gi paro mogwenyore nikech chandruogewa?

³ Kata kamano, Satan ok ema kelnwa chandruoge duto. Nikech ang’o? Nikech moko kuom chandruoge ma wayudo, wan wawegi ema wakelo. (Som Rapar mar Chik 32:4-6.) Kata obedo ni wanyalo yie gi wachno, richo ma ne onyuolwago nyalo gwenyo pachwa mi wachak paro e yo maok kare ma wadonj e chandruok. (Nge. 14:12) E yo mane? Kar keto ketho kuomwa wawegi kata kuom Satan nikech chandruok moro, wanyalo chako keto ketho kuom Jehova. Chunywa nyalo kata chako ‘chido kod Jehova.’—Nge. 19:3.

4, 5. Ere kaka chuny Jakristo nyalo ‘chido kod Jehova’?

⁴ Be en gima nyalore mondo chunywa ochak ‘chido kod Jehova’? Ee nyalore, to mak mana ni timo kamano en tich manono. (Isa. 41:11) Be wanyalo kedo gi Nyasaye mi waloye? Jandiko moro nondiko kama: “Lweti chiek ahinya madak igogo Nyasaye.” En adier ni seche moko ok wanyal wacho achiel kachiel ni wakecho gi Jehova. Kata kamano, Ngeche 19:3 wacho ni ‘fup dhano ketho yorene; kae to chunye chako chido kod Jehova.’ En adier ni ng’ato nyalo kecho gi Nyasaye ei chunye. Ng’ato nyalo nyiso mano e yore mopondo. Kuom ranyisi, onyalo dwoko kindane chien e tij Jehova, kata weyo dhi e chokruoge mag kanyakla.

⁵ Ang’o manyalo miyo ‘chunywa ochid kod Jehova’? Wanyalo timo ang’o mondo kik wadonj e obadhono? Dwarore ahinya wang’e dwoko mag penjogi eka mondo warit winjruok maber ma wan-go gi Jehova Nyasaye!

ANG’O MANYALO MIYO CHUNYWA ‘OCHID GI JEHOVA’?

6, 7. Ang’o momiyo Jo-Israel nochako ng’ur ne Jehova e kinde Musa?

⁶ Ang’o manyalo miyo jatich Jehova mosebedo kochung’ motegno ochak ng’ur ne Nyasaye motiyone? Sulani biro nono weche abich manyalo miyo chuny jatich Nyasaye odonj e obadhono, kae to bende wabiro nono ranyisi mag jogo manie Muma ma chunygi ne ojok gi Jehova.—1 Kor. 10:11, 12.

⁷ Weche maok kare ma jomoko wacho nyalo nyoso chunywa. (Som Rapar mar Chik 1:26-28.) Noyudo eka oa gol Jo-Israel e piny Misri kama ne ginie wasumbni. Noyudo Jehova osekelo masiche apar ne Misri kae to bang’e onego Farao gi jolweny mage e Nam Makwar. Jo-Israel koro ne ni thuolo. (Wuok 12:29-32, 51; 14:29-31; Zab. 136:15) Oganda Nyasaye ne oikore mar donjo e Piny Manosingi. Kata kamano, ne gichako ng’ur ne Jehova mana gikanyono. Ang’o ma nomiyo chunygi ochido mapiyo kamano? Mano notimore kaluwore gi ripode manyoso chuny ma ne ochiw gi chwo apar ma noyudo oor mondo onon Piny Manosingi. (Kwan 14:1-4) Ang’o ma ne otimore bang’e? Tieng’no duto ma ne ong’ur, ne ok oyienegi donjo e ‘piny maberno.’ (Rapar 1:34, 35) Ang’o ma wanyalo puonjore kuom wachno? Ka wachiko itwa ne weche manyoso chuny ma jomoko wacho, mano nyalo miyo yiewa obed mayom yom, ma wachak ng’ur kuom kaka Jehova tayo joge.

8. Ang’o momiyo oganda Nyasaye e kinde Isaya nochako keto ketho kuom Jehova?

⁸ Chandruoge nyalo nyoso chunywa. (Som Isaiah 8:21, 22.) E kinde janabi Isaya, Jo-Yahudi ne chandore mokalo. Ne gidak e kind jowasigu. Chiemo ne nok ahinya omiyo ji mang’eny ne kech kayo. To moloyo duto, ne nitie kech mar winjo wach Nyasaye. (Amos 8:11) Kar mondo giket genogi kuom Jehova mondo olonegi chandruogegi duto, gin ne gichako “kuong’o” ruodhgi koda Jehova Nyasachgi. Ne giketo ketho kuom Jehova. E yo machalo kamano, kapo ni masira moro otimore kata chandruok moro oyudowa, wanyalo chako ng’ur e chunywa ni Jehova ok nokonyowa e sama ne wadwaree.

9. Ang’o momiyo Jo-Israel e ndalo Ezekiel nobedo gi paro maok kare e wi Jehova?

⁹ Ok wang’eyo weche duto. Nikech Jo-Israel e ndalo Ezekiel ne ok ong’eyo weche duto ma ne timore, ne giparo ni ‘yore Jehova ok ni kare.’ (Eze. 18:29) Ne chalo ka gima gin giwegi giketore jong’ad bura e wi Nyasaye, ka giketo chikegi giwegi mondo onere ka gima ni malo moloyo mag Jehova, kendo ng’adone bura kaluwore gi kaka ne gineno gik moko gi pachgi morem. Muma oting’o weche moko manyalo bedonwa matek winjo tiendgi. Samoro nyalo bedo ni ok wang’eyo gimomiyo chandruok moro yudowa. Mano nyalo miyo wachak winjo e chunywa ni ‘yore Jehova ok ni kare.’ —Ayub 35:2.

10. Ere kaka ng’ato nyalo luwo ranyisi marach mar Adam?

¹⁰ Waketo ketho e wi jomoko kuom richo mwatimo. Kane Adam otimo richo, noketo ketho kuom Nyasaye. (Chak. 3:12) Kata obedo ni Adam noketho chik Nyasaye goyiem kendo nong’eyo gima ne dhi yude, pod noketo ketho kuom Jehova. Weche ma nowacho ne chalo ka gima ong’ur ni Jehova ema nomiye dhako marach. Chakre kindeno, ji oseluwo ranyisi mar Adam mar keto ketho kuom Nyasaye kata ka gin ema gitimo richo. Ber ka wapenjore kama; ‘Be dibed ni chandruok ma ayudo nikech richona miyo awinjo ni chike Jehova tek ahinya?’

11. En puonj mane mwanyalo yudo kuom ranyisi mar Jona?

¹¹ Waketo pachwa ahinya kuom gima jomoko wacho kuomwa. Janabi Jona iye nowang’ nikech Jehova nong’wono ne Jo-Nineve. (Jona 4:1-3) Iye nowang’ nikech ang’o? Nenore ni noparo ni ji biro kawe ni en janabi mar miriambo nikech dalano ok ne okethi kaka nokoro. Jona ne paro mana kuom gima ji ne dhi wacho kuome, kar paro chal mar Jo-Nineve. Be wan bende wanyalo keto pachwa kuomwa wawegi, ma chunywa chak ‘chido gi Jehova’ kuom gimomiyo pok oketho piny marachni? Kapo ni kuom higini mang’eny wasebedo ka walando ni odiechieng Jehova chiegni, be chunywa nyalo chako jok gi Jehova kapo ni jomoko jarowa nikech lando oteno mawuok e Muma?—2 Pet. 3:3, 4, 9.

KAKA WANYALO TANG’ MONDO KIK CHUNYWA ‘CHID GI JEHOVA’

12, 13. Kapo ni chunywa morem ok mor gi gima Jehova timo kata moweyo mondo otimre, en ang’o manyaka watim?

¹² Wanyalo timo ang’o kapo ni chunywa morem ok mor gi gima Jehova timo kata oweyo mondo otimre? Mokwongo, ng’e ni bedo gi paro ni Jehova nyalo timo gimoro marach ok en paro manyiso rieko. Loko machielo keto Ngeche 19:3 niya: “Fuwo ma dhano nigo nyalo chocho yorene ma ochak goyo lweny gi Jehova.” (Byington) Ka wan gi wachni e paro, weuru koro wanon ane gik moko abich mabiro konyowa mondo kik wayie chandruoge mayudowa e ngima omi waket ketho kuom Jehova.

¹³ Kik ijwang’ winjruok mari gi Jehova. Kapo ni wan gi winjruok maber kendo machiegni gi Jehova, ok wabi bedo gi ich wang’ moro amora kode. (Som Ngeche 3:5, 6.) Dwarore ni wagen Jehova. Ok onego wapar ni wariek maloye, kata paro ni dwachwa ema onego obed motelo. (Nge. 3:7; Ekl. 7:16) Mano biro miyo kik waket ketho kuom Jehova sama gik maricho timore.

14, 15. Ang’o mabiro konyowa mondo weche maricho ma jomoko wacho kik mi chunywa ochid gi Jehova?

¹⁴ Kik iwe weche maok kare ma jomoko wacho onyos chunyi. Jo-Israel ma kinde Musa noseneno gik mang’eny manyiso ni Jehova ne nigi nyalo mar rwakogi e Piny Manosingi. (Zab. 78:43-53) Kata kamano, kane giwinjo ripot marach ma nowuok kuom chwo apar ma noor mondo onon pinyno, “ok ne giparo lwete,” tiendeni ok ne giparo gik ma Jehova nosetimonegi. (Zab. 78:42) Ka waparo matut kuom gik mabeyo ma Jehova osetimonwa, wabiro tego winjruok manie kindwa kode. Ka watimo kamano, ok wabi weyo weche maricho ma jomoko wacho opogwa gi Jehova.—Zab. 77:11, 12.

¹⁵ Gimachielo manyalo ketho winjruokwa gi Jehova en ka wabedo gi paro maok kare e wi Jokristo wetewa. (1 Joh. 4:20) Kane Harun oket jadolo-maduong’, Jo-Israel nong’ur nikech wachno. Kata kamano, Jehova nokawo ni Jo-Israel ne ng’urne. (Kwan 17:10) E yo machalo kamano, kapo ni wachako ng’ur e wi jogo ma Jehova tiyogo e tayo riwruok mar oganda mare manie piny, timo mano nyalo nyiso ni wang’ur ne Jehova.—Hib. 13:7, 17.

16, 17. Ang’o monego wapar sama wayudo chandruok?

¹⁶ Kinde duto ng’e ni Jehova ok ema kelnwa chandruoge. Kata obedo ni Jo-Israel e kinde Isaya noloko ne Jehova ng’egi, Jehova pod ne dwaro konyogi. (Isa. 1:16-19) Omiyo katabed ni wanyalo romo gi chandruok mane, en gima hoyo chunywa ng’eyo ni Jehova dewowa kendo odwaro konyowa. (1 Pet. 5:7) E wi mano, osingo ni obiro miyowa teko mar nano e bwo chandruok.—1 Kor. 10:13.

¹⁷ Ayub nokalo e chandruoge to kata kamano Jehova ok ema nokelone chandruogego. Jehova osin gi tim maok kare. (Zab. 33:5) Weuru wabed kaka Elihu osiep Ayub, ma nowacho kama: “Nyasaye ok nyal timo richo; Ng’a Manyalo Duto ok nyal timo tim mamono ngang’.” (Ayub 34:10) Jehova miyowa “mich mabeyo duto, gi chiwo malong’o duto.” En ok okel chandruok ne ng’ato ang’ata.—Jak. 1:13, 17.

18, 19. Ang’o momiyo ok onego waket kiawa moro amora kuom Jehova? Chiw ane ranyisi.

¹⁸ Kik ibed gi kiawa kuom Jehova. Nyasaye en ng’ama kare, kendo pache ni malo ahinya moloyo pachwa. (Isa. 55:8, 9) Omiyo ka wanyiso bolruok madier kendo yie ni warem, mano biro miyo wayie ni pachwa orem. (Rumi 9:20) Thothne ok wajong’eyo weche duto sama gimoro otimore. En adier ni iseneno adiera mar wechegi: ‘Ng’a makuongo yalo buche janenore ng’at makare; to bang’e jabute kobiro to ng’eng’e.’—Nge. 18:17.

¹⁹ Kuom ranyisi, kaw ane ni osiepni moro otimo gimoro maok donjni kata miparo ni ok ne owinjore otim. Be ibiro rikni wacho ni otimo gima ok kare? Ooyo. Kar mano, ibiro hori mos nikech ok ing’eyo gimomiyo otimo gino, to ahinya wuon kapo ni en ng’at miseng’eyo kuom higini mang’eny. Kapo ni wanyalo hore mos gi dhano ma en osiepwa, donge nyalo bedo maber ka wageno Wuonwa manie polo ma wang’eyo ni yorene duto nikare kendo pache ni malo moloyo marwa!

20, 21. Ang’o momiyo en gima kare keto ketho kama owinjore?

²⁰ Ket ketho kama owinjorego. Ang’o momiyo onego watim kamano? Adiera en ni seche moko wan ema wanyalo kelo chandruok kuomwa wawegi. Kapo ni wan ema wakelo chandruogno, to onego wayie. (Gal. 6:7) Kik iket ketho kuom Jehova. Ang’o momiyo ok onego waket ketho kuome? Par ane ranyisini: Inyalo los mtoka gi nyalo mar ringo matek. Kata kamano, derep mtokano nyalo yiero mar riembo mtoke gi ng’wech moloyo ng’weye mapile sama ogoyo kona, kae to otuomo gimoro kata ogore piny. Be onego oket ketho kuom kambi ma ne oloso mtokano? Ooyo! E yo machalo kamano, Jehova nochweyowa gi nyalo mar timo yiero marwa wawegi. Kendo pod omiyowa chike matayowa mondo watim yiero makare. Omiyo ang’o ma dimi waket ketho kuom Jachwechwa sama wan wawegi watimo gimoro marach?

²¹ En adier ni chandruoge moko ma wayudo ok bi nikech timbewa. Moko kuom gik maricho yudowa nikech masiche matimore apoya. (Ekl. 9:11) Kata kamano, kik wiwa wil ni ng’eny gik maricho matimore e pinyni, Satan Jachien ema kelo. (1 Joh. 5:19; Fwe. 12:9) En e jasigu makelo chandruok to ok Jehova!—1 Pet. 5:8.

KAW MAPEK WINJRUOK MARI GI JEHOVA

22, 23. Ang’o monego wapar kinde duto kapo ni chunywa nyosore nikech chandruoge?

²² Sama ikalo e chandruok moro, kinde duto par ranyisi mar Joshua kod Kaleb. Gin ne gipogore gi chwo aparka nikech ne gikelo ripot maber. (Kwan 14:6-9) Ne ginyiso ni gin gi yie kuom Jehova. Kata kamano, pod ne nyaka gitangni e thim gi Jo-Israel mamoko kuom higini 40. Be Joshua gi Kaleb nowinjo malit e chunygi kata ng’ur ka giwacho ni kum ma Jehova nochiwono, gin ne ok owinjore giyudi? Ooyo. Ne giketo geno kuom Jehova kendo ne ogwedhgi kuom timo kamano. Kata obedo ni tieng’ marachno duto ne otho e thim, gikone Joshua gi Kaleb nodonjo e Piny Manosingi. (Kwan 14:30) E yo machalo kamano, Jehova biro gwedhowa kaok “waol” gi timo dwache.—Gal. 6:9; Hib. 6:10.

²³ Kapo ni chunyi nyosore nikech chandruoge miyudo, kata nikech ketho mag jomoko, kata nikech nyawo magi iwuon, onego itim ang’o? Ng’e ni Jehova en Nyasaye ma nigi kido mabeyo miwuoro. Par gik mabeyo ma Jehova osingo ni obiro miyi. Penjri kama, ‘Ngimana dikoro chalo nade ka dine bed ni ok alam Jehova?’ Kinde duto bed machiegni gi Jehova, kendo kik chunyi jog kode kata matin!