Paro Hera ma Nakwongo Herogo Jehova Osekonya Nano

KINDE moro e higa mar 1970, tuwo nogoya matek ma orwaka e wod e osiptal moro miluongo ni Valley Forge General Hospital, Phoenixville, Pennsylvania, man Amerka. Ka an kanyo, nas moro ma dichwo ne siko pimo pressure mar remba bang’ dakika 30 ka dakika 30. Ne an jalweny ma jahigni 20 kendo tuwo moro marach ma landore nomaka. Nasno ne ohinga mana gi higni matin, to nonenore ka ng’at ma wach tuwona chando chunye. Nikech pressure mara ne medo dok chien, napenje niya: “Pok ne inenogae ka ng’ato tho nyaka nene?” Nobwok monyisa niya: “Pok nanenoga!”

Gie kindeno, ne onge geno moro amora ni adhi chango. To ere kaka nakelo bedo e osiptal? We agonue sigand ngimana e yo machuok.

KAKA NADONJO E LWENY

Nabedo ma tuwo kane atiyo kaka jakony laktar ma yeng’o e kinde lweny e piny Vietnam. Nahero konyo joma tuwo kod joma nohinyore kendo ne agombo bedo laktar ma yeng’o. Ne adhi Vietnam e dwe mar Julai 1969. Mana kaka ne itimo ne ng’ato ang’ata manyien mobiro, nomiya thuolo mar juma achiel mondo ang’i gi alworano ma sechege ne opogore gi thurwa, kendo ng’iyo gi liet mang’eny.

Mapiyo bang’ chako tich e osiptal mar yeng’o mayudore Mekong Delta machiegni gi Dong Tam, ndeke helikopta moting’o ji mang’eny mohinyore nochopo. Nahero Amerka ahinya kendo nahero tich ma natimo, omiyo nagombo mondo omiya tich mapiyo. Joma ohinyore ne itero mapiyo e ute matindo mag mabati ma nitiyogo kaka ute mag yeng’o. E moro ka moro kuom utego ne nitie laktar ma yeng’o, nas ma chiwo yath ma kweyo rem, nas ma iko ne laktar od yeng’o kaachiel gi gige yeng’o, kod nas ma medo gige yeng’o korumo, ka gitemo kar nyalogi mondo gires ngima jotuwo. Nafwenyo ni nitie osike moko madongo manie juelni marotenge ma ne ok ogol ei ndeke ma kelo jotuwogo. Ne onyisa ni juelnigo oting’o fuonni mopogore opogore mag jolweny monegi. Mago e gik ma nakwongo neno kane adonjo e lweny.

KAKA NACHAKO MANYO NYASAYE

Kane pod an rawera, noyudo asewinjo adiera e okang’ moro kowuok kuom Joneno mag Jehova. Minwa nopuonjore Muma gi Joneno, to ok notimo kinda mondo obatise. Nahero bedo gi minwa sama nopuonjore. E kinde ma minwa ne puonjoreno, chieng’ moro ne wakalo but Od Romo moro gi wuonwa machielo ma nokawo minwa. Napenje ni, “Macha en ot mane?” Nodwoka niya: “Kik item kata matin riwo machiegni gi jogo!” Nikech nahero wuonwano kendo nagene, nawinjo wach ma nokwerano. Kuom mano, tudruokna gi Joneno mag Jehova norumo kamano.

Bang’ wuok Vietnam, nachako bedo gi gombo mar ng’eyo Nyasaye. Paro gik malich ma naneno e lweny nomiyo gik moko ok lichna. Ne chal ka gima onge ng’ama nong’eyo gima ne dhi nyime e piny Vietnam. Anyalo paro ng’anyo ma ne timorega ka jong’anyogo luongo jolweny mag Amerka ni joneg nyithindo nikech ne nitie ripode moko ma ne nyiso kaka ne inego nyithindo matindo e lwenyno.

Mondo nabed gi kuwe e chunya nachako dhi e kanise mopogore opogore. Naheroga Nyasaye ahinya kata kamano gik ma ne timore e kanise ne ok mora kata matin. Gikone, napo ka adhi e Od Romo mar Joneno mag Jehova ma ne ni Delray Beach, Florida. Ne en chieng’ Jumapil dwe mar Februar higa mar 1971.

Sama nadonjo, twak mar ji duto ne chiegni rumo, omiyo narito puonjruok mar Ohinga mar Jarito. Ok anyal paro gima ne iwuoyoe, mak mana ni pod anyalo paro kaka nyithindo matindo ne elo Muma ka manyo ndiko misomo. Mano nomora ahinya. Nachiko ita kendo ng’icho mos. Sama nawuok e Od Romo, owadwa moro ma jahigni 80 kama nobiro ira. Niluonge ni Jim Gardner. Noting’o buk moro e lwete miluongo ni The Truth That Leads to Eternal Life kae to openja niya: “Inyalo yie kawo bugni?” Ne wachano mar romo kode chieng’ Tich Ang’wen okinyi mondo wachak puonjore kode Muma.

Jumapindno gotieno nonego adhi tich. Nondika tich e osiptal moro ma ok mar sirkal man Boca Raton, Florida, kendo natiyo e emergency room. Natiyo chakre sa abich otieno nyaka sa achiel okinyi. Nikech otienono piny nokuwe mos, nayudo thuolo mar somo bugno. Nas moro ma dhako motelo ne mamoko e tich nobiro ira moyudho bugno e lweta, kendo bang’ ng’iyo tok bugno, nogona koko kowacho ni, “Idwaro bedo achiel kuom Joneno?” Namaye bugno kae to awachone niya: “Asesomo mana nusne kende, to mana kaka iwachono nenore ni adhi bedo achiel kuomgi!” Nowere koda, kendo natieko somo bugno te e otienono.

E puonjruokna mokwongo gi Owadwa Gardner napenje niya: “Koro wadhi puonjore ang’o?” Nodwoka ni, “Buk ma ne amiyicha.” Nawachone ni, “Macha nasetieko somo.” Owadwa Gardner nodwoka mamuol niya: “Mano ber, kara we wanon ane sula mokwongo.” Nawuoro ahinya kaka nitie gik mang’eny ma ok nawinjo tiendgi. Nojiwa mondo asom ndiko mang’eny katiyo gi Mumba mar King James Version mong’ere ahinya nikech weche ma Yesu nowacho duto ondik gi rangi makwar. Koro nasechako puonjora e wi Jehova Nyasaye madier. Owadwa Gardner, ma nadendoga ni Jim, nopuonjore koda sula adek mag bugno okinyino. Chakre kanyo, ne wasomoga sula adek adek Tich Ang’wen ka Tich Ang’wen. Puonjruok ne moraga sidang’. Mano kaka ne en thuolo makende puonjore gi Jakristo mowal ma nong’eyo Charles T. Russell maber!

Bang’ jumbe manok, nabedo jalendo mar wach maber. Jim nokonya e weche mang’eny ma ne chanda moriwo nyaka pek mar lendo ot ka ot. (Tich 20:20) Kaka namedo lendo gi Jim, e kaka nayudo ka tij lendo mit ahinya. Pod akawo tij lendo kaka achiel kuom gik mabeyo ahinya e ngimana. Mano kaka en gima mora ndi tiyo kanyachiel gi Nyasaye!—1 Kor. 3:9.

HERA MA NAKWONGO HEROGO JEHOVA

Koro we anyisue wach moro makende ahinya kuoma, ma en kaka nachako hero Jehova. (Fwe. 2:4) Hera ma naherogo Jehova osekonya nyagora gi paro maricho mag gik ma ne aneno kinde lweny kaachiel gi tembe moko mathoth.—Isa. 65:17.

Aparo odiechieng’ moro e higa mar 1971. Noyudo jonyuolna oriemba e ot ma ne giyiena adagie. Wuonwa ne ok nyal yie ne Janeno mar Jehova odagi e ode. Ne an mana gi pesa matin e kindeno. Osiptal kama ne atiyeno ne ichulaga bang’ jumbe ariyo, to noyudo pesa ma ne an-go nasenyiewogo lewni mag dhi lendo mondo anyis ni awinjora ting’o nying Jehova. Nitie pesa ma nakano to ne gin mana e bank man Michigan kama naponie. Omiyo, nochuna dak ei mtokana kuom odiechienge moko. Ne ajalwokora kendo liedo e baf ma yudore e stesende mag petrol.

Chieng’ moro kane pod adak ei mtoka, nachopo e Od Romo chon kodong’ seche mogwaro eka ji chokore odhi olendi. Noyudo eka aa e tich. Ne abet e tok Od Romo kama onge ng’ato ang’ata ma ne nyalo nena. Ka an kanyo, nachako paro gik ma notimore Vietnam, tik marach mar dend dhano mowang’ kod remo, kendo parogo nochako muoma. E pacha, nanyalo winjo kendo neno ka rowere ma ne athiedho penja ni, “Be adhi kwo adier? Be adhi kwo adier?” Nang’eyo maler ni gidhi tho, kata kamano natemoga jiwogi kaka nanyalo kendo ne ok anyis e wang’a ni ok gibi chango. Seche ma ne abet kanyo, parogo nobemba.

Ne alemo ka koni to pi wang’a bubni. (Zab. 56:8) Nachako paro matut kuom geno mar chier. Kanyo e kama wach chier nodonjonae maber: Kokalo kuom chier, Jehova Nyasaye biro tieko wach nek ma chalo gi ma nanenogo kendo tieko lit ma an kaachiel gi jomoko wasebedogo. Nyasaye biro chiero rowerego kendo obiro miyogi thuolo mar puonjore adiera kuome. (Tich 24:15) Wachno nomiyo chunya omedo hero Jehova sidang’ kendo nomulo chunya ma iye-iye. Odiechiengno osebedona odiechieng’ makende ahinya. Chakre chieng’no, asetimo duto manyalo mondo hera ma ne akwongo herogo Jehova kik lal nono, to moloyo sama anyagora gi tem kata pek moro.

JEHOVA OSEBEDO KA KONYA

E lweny, ji timoga gik malich miwuoro, kendo an be natimo gigo. Kata kamano paro matut kuom ndiko moko ariyo mahero osekonya ahinya. Ndiko mokwongo en Fweny 12:10, 11 ma wacho ni Jachien iloyo ok mana gi wach maber ma walando kende to bende gi remb Nyarombo. To mar ariyo en bug Jo-Galatia 2:20. Ka luwore gi ndikono ang’eyo ni Kristo Yesu notho “ne an.” Jehova nena kokalo kuom remb Yesu kendo oseweyona kethoga duto ma natimo. Ng’eyo mano osemiyo abedo gi chuny ma onge bura kendo osejiwa mondo atim duto manyalo mondo akony jomoko ong’e adiera e wi Jehova, Nyasaye ma kecho ji!—Hib. 9:14.

Ka agoyo picha chien, amor gi kaka Jehova osebedo ka miya rit makende. Kuom ranyisi, chieng’ ma Jim nofwenyo ni adakga e mtoka, notuda gi nyaminwa moro ma nigi ute ma ji dakie to chulo. An gadier ni Jehova notiyo gi Jim kod nyaminwani mondo ayud kamoro maber ma nanyalo dakie. Jehova ng’won adier! Orito jotichne mogene.

NE AN JAKINDA TO NYAKA NE APUONJRA TIYO GI RIEKO

E dwe mar Mei higa mar 1971, nochuna dhi Michigan mondo alo dijena moko. Kapok nawuok e kanyakla mar Delray Beach man Florida, napong’o but mar mtoka gi gasede mang’eny, kae to nawuok kachomo nyandwat ka aluwo ndara mar Interstate 75. Gasedego norumo pep kata kapok nawuok Georgia ma ne ok en kata nus mar kama ne adhiye. Nalandoga wach Pinyruoth gi kinda kuonde duto. Ne alendoga e jela moko kendo nachiwoga trakt magwa ne chwo ma ne ayudo kuonde ma ji konyoree. Nyaka chil kawuono, pod awuoro kabe kodhi ma ne apidhogo nodongo.—1 Kor. 3:6, 7.

Kiwacho adier, kane eka apuonjora Muma ne ok ajatiyo gi rieko sama alendo ne ji, to ahinya ahinya ne joodwa. Nikech hera ma nakwongo herogo Jehova ne liel ka mach e chunya, nalendonegi gi chir mak mana ni ne amwomora kuomgi gi wach. Nahero ahinya owetega madongo John gi Ron, kendo najachunogi gi adiera. Naduogo akwayogi ng’wono bang’e kuom temo timo mano. Kata kamano, pok aweyo lemonegi mondo chieng’ moro girwak adiera. Chakre kindeno, Jehova osepuonja, kendo sani atiyo gi rieko sama alendo ne jomamoko kendo kapuonjogi.—Kol. 4:6.

JOMAMOKO MA BENDE AHERO E NGIMANA

Sama aparo kaka ahero Jehova, wiya ok wil bende gi jomamoko ma ahero e ngimana. Ng’at machielo ma be ahero en Susan jaoda mageno. Nang’eyo ni adwaro jakony ma ne nyalo konya timo tije Pinyruoth. Susan en nyako motegno kendo mohero Nyasaye. Anyalo paro ka chieng’ moro nalime e kinde ma ne pod watimo kisera. Nayude kobet e varanda man nyim od jonyuolne man Cranston, Rhode Island. Nosomo gaset mar Ohinga mar Jarito kotiyo gi Muma. Gima nomora en ni nosomo achiel kuom sula ma ok mag puonjruok e gasedno kod ndiko moketi. Nawacho e chunya ni, ‘Nyakoni ohero Nyasaye adier!’ Ne wakendore e dwe mar Desemba e higa mar 1971, kendo amor ni chakre kindeno, osebedo koriwa lwedo kendo kokonya e weche duto. Gima mora kode ahinya en ni kata obedo ni ohera, ohero Jehova moloyo.

Ne oguedhwa gi nyithindo ariyo ma yawuowi, Jesse kod Paul. Jehova ne ni kodgi kane gidongo. (1 Sam. 3:19) Nikech ne gikawo adiera mapek e ngimagi, gimorowa ahinya kaka jonyuolgi. Gisebedo ka gitiyo ne Jehova nikech giparo hera ma ne gikwongo herego. Giduto gisebedo ka gitiyo ne Jehova gi thuologi duto kuom higni mokalo 20. Bende, amor gi mond yawuota ariyo, Stephanie gi Racquel, ma akawo kaka nyiga awuon. Yawuotago duto nokendo nyiri mohero Jehova gi chunygi duto kod ngimagi duto.—Efe. 6:6.

Kane osebatisa, natiyo kuom chiegni higni 16 e Rhode Island, kama nabedoe gi osiepe mabeyo miwuoro. Nitie gik mang’eny ma anyalo paro e wi jodong-kanyakla ma ne watiyogo kanyachiel e kanyakla. E wi mano, aduoko erokamano ne jorit ma lworo ma dak akwan ma nojiwa ahinya. Mano kaka en gima ber tiyo kanyachiel gi owete ma pod ohero Jehova gi hera ma ne gikwongo herego! E higa mar 1987 ne wadhi North Carolina kama jolendo ne dwaroree, kendo kuno bende ne wabedo gi osiepe mabeyo miwuoro.a

E dwe mar Agost 2002, nogwela kaachiel gi jaoda Susan mondo wabed jood Bethel ma Patterson e piny Amerka. Natiyo e Migawo Mochung’ ne Tij Lendo, to Susan ne tiyo kama ilwoke lewni kendo igoye pas. Nohero tijno sipwap! Kae to, e dwe mar Agost 2005, nayudo migawo makende mar tiyo kaka achiel kuom owete manie Bura Matayo. Tijno nomiyo awinjo e chunya ni ok aromogo. Ting’ kod tije motudore gi migawono, kaachiel gi wuodhe mang’eny nomiyo jaoda oparore kabe wabiro nyalo. Susan ok oheroga wuodh ndege, to gimiwuoro en ni wasiko waidho ndege! Owacho ni paro moyudo koa kuom mond owete manie Bura Matayo michiwo e yor hera, osekonye mondo omed riwa lwedo kaka nyalore. Kuom adier osetimo kamano, kendo ahere malich nikech mano.

E ofisa an gi piche mang’eny ma ageno ahinya. Giparona kaka asedak e ngima maber miwuoro. Aseyudo gueth mathoth kuom temo kar nyalona mondo apar hera ma nakwongo herogo Jehova!