“Keto Paro Kuom Roho Kelo Ngima kod Kuwe”

1, 2. Ang’o momiyo Jo-Rumi sula mar 8 en ndiko makende ahinya ne Jokristo mowal?

BE ISEGASOMO Jo-Rumi 8:15-17 e kinde rapar mar tho Yesu ma watimoga higa ka higa? Samoro. Ndikono lero kaka Jokristo ng’eyoga ni owalgi nikech roho maler riwore gi chunygi mondo ochiwnegi neno ni owalgi. Jo-Rumi 8:1 wuoyo e wi “joma ni e winjruok achiel gi Kristo Yesu.” Be mano koro nyiso ni Jo-Rumi sula mar 8 wuoyo e wi Jokristo mowal kende? Koso owuoyo bende e wi Jokristo ma nigi geno mar dak e piny?

² Jokristo mowal e ma iwuoyo kuomgi ahinya e sulano. Giyudo “roho” ka pod ‘girito kinde ma Nyasaye biro ketogie gibed yawuote. Obiro timo mano nikech rawar mar Kristo ma gonyogi a e ringregi.’ (Rumi 8:23) Adier, gin gi geno mar bedo yawuot Nyasaye e polo. Mano nyalore nikech ne obatisgi ma gibedo Jokristo kendo Nyasaye notiyo gi rawar mondo owenegi richogi, kae to okwanogi ni gin joma kare mondo gibed yawuote.​—Rumi 3:23-26; 4:25; 8:30.

3. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni Jo-Rumi sula mar 8 bende mulo Jokristo ma nigi geno mar dak e piny?

³ Kata kamano, Jo-Rumi sula mar 8 bende otudore gi joma nigi geno mar dak e piny nikech gin bende Nyasaye nenogi kaka joma kare. Waneno adiera mar wachno e weche ma Paulo nokwongo ndiko e barua ma nondiko ne Jo-Rumi. Paulo nowuoyo e wi Ibrahim e sula mar 4. Ibrahim nodak chon ahinya kata ka ne Jehova pok omiyo Jo-Israel chike kendo ka Yesu ne pok otho nikech richowa. Kata kamano, Jehova pod noneno ni Ibrahim ne nigi yie motegno mokwane kaka ng’at makare. (Som Jo-Rumi 4:20-22.) E kindegi bende, Jehova neno Jokristo momakore kode kendo ma nigi geno mar dak e piny nyaka chieng’ kaka joma kare. Gin bende puonj manie Jo-Rumi sula mar 8 nyalo konyogi ahinya.

4. Weche manie Jo-Rumi 8:21 miyo wapenjore penjo mane?

⁴ Ndiko mar Jo-Rumi 8:21 miyo wabedo gadier ni piny manyien nobedie. Ndikono singonwa ni ‘chuech bende ibiro gony oa e tuech mar tow, eka giyud thuolo ma nigi duong’ mar bedo nyithind Nyasaye.’ Gima koro wapenjore en kabe wabiro yudo pokno. Be in gadier ni ibiro yude? Jo-Rumi sula mar 8 chiwo puonj ma nyalo konyi mondo ibi yud pokno.

“KETO PARO KUOM RINGRUOK”

5. En wach mane mapek ma Paulo nowuoyoe e Jo-Rumi 8:4-13?

⁵ Som Jo-Rumi 8:4-13. Jo-Rumi sula mar 8 wuoyo e wi joma “ringruok chiko” kod joma “roho tayo.” Jomoko nyalo paro ni ndikono wuoyo e wi joma ong’eyo adiera kod joma ok ong’eyo adiera, joma gin Jokristo kod joma ok gin Jokristo. Kata kamano, Paulo nondiko barua ne Jokristo ‘duto ma ne ni Rumi, joma Nyasaye nohero kendo ma noseluongo mondo obed joma ler.’ (Rumi 1:7) Omiyo, Paulo ne wuoyo e wi pogruok ma ne nitie kind Jokristo ma ne ichiko gi ringruok kod Jokristo ma ne itayo gi roho. Jokristogo nopogore e yo mane?

6, 7. (a) Muma wuoyo e wi “ringruok” e yore mage mopogore opogore? (b) “Ringruok” ma ne Paulo owuoye e Jo-Rumi 8:4-13 tiende ang’o?

⁶ Ne ane wach ma Paulo notiyogo ni “ringruok.” Paulo ne wuoyo e wi ang’o? Muma tiyo gi wachno e yore mopogore opogore. Seche moko Muma tiyo kode kowuoyo e wi del ma wan-go. (Rumi 2:28; 1 Kor. 15:39, 50) Wachno bende itiyogo sama iwuoyo kuom anyuola mar ng’ato. Kuom ranyisi, Yesu “nowuok e koth Daudi kuom ringruok,” to Paulo bende ne neno Jo-Yahudi kaka ‘wedene kuom ringruok.’​—Rumi 1:3; 9:3.

⁷ Kata kamano, gima Paulo nondiko e sula mar 7 konyowa fwenyo ni en “ringruok” mane ma Jo-Rumi 8:4-13 wuoye. Nowacho ni joma ‘nodak ka luwore gi ringruok’ gin joma “gombo mag richo” ne ‘tiyo e fuonnigi.’ (Rumi 7:5) Mano konyowa fwenyo joma Paulo nowacho ni ‘nodak ka luwore gi ringruok’ kendo ni ne “keto pachgi kuom weche mag ringruok.” Nowuoyo e wi joma ne ichiko gi gombo mag ringregi morem. Mago gin joma luwo kaka gombogi chikogi kendo gitimo kaka gidwaro, bed ni gin gombo mag terruok kata gombo mag gik mamoko maricho.

8. Ang’o momiyo en gima owinjore chiwo siem kata mana ne Jokristo mowal e wi ‘dak ka luwore gi ringruok’?

⁸ Samoro inyalo penjori gimomiyo Paulo ne jiwo ne Jokristo mowal rach ma bedoe ka ‘gidak ka luwore gi ringruok.’ To be gima kamano nyalo timore ne Jokristo ma kindegi ma Nyasaye oseyie mondo obed osiepene kendo ma okwano kaka joma kare? Gima lit en ni Jakristo moro amora nyalo chako weyo mondo gombo maricho mag ringruok ochike. Kuom ranyisi, Paulo nondiko ni moko kuom owete ma ne nitie Rumi ne gin wasumbni mag “igi giwegi,” ma nyalo bedo ni ne gin gombo mag nindruok kata gombo mag chiemo, metho, kod gik mamoko. Moko kuomgi ne ‘ywayo chuny joma ok otang’.’ (Rumi 16:17, 18; Fil. 3:18, 19; Juda 4, 8, 12) Par bende ni e kanyakla ma Korintho owadwa moro nosebedo ka “odak gi chi wuon mare” kuom kinde moko. (1 Kor. 5:1) Omiyo en gima owinjore ahinya ni Nyasaye notiyo gi jaote Paulo mondo ochiw siem ne Jokristo ni kik giket “paro kuom ringruok.”​—Rumi 8:5, 6.

9. Siem ma Paulo nochiwo e Jo-Rumi 8:6 ok otudore gi weche mage?

⁹ Siemno pod dwarore ahinya e kindegi. Jakristo mosetiyo ne Nyasaye kuom higni mang’eny nyalo chako keto pache kuom gik ringruok. Siemno ok wuo kuom Jakristo ma kinde ka kinde paro weche mag chiemo, tich, manyo mor, kata weche hera mag kisera. Mago gin gik ma dwarore e ngima dhano. Yesu ne chiemoga kendo nopidho jomoko bende. E wi mano, notimoga gik ma ne kelone mor. Paulo bende nondiko ni gombo mag nindruok en gima dwarore e kend.

10. Weche motigo e Jo-Rumi 8:5, 6 ni “keto paro kuom” gimoro, tiende en ang’o?

¹⁰ Kare Paulo ne temo wacho ang’o ka ne owuoyo e wi “keto paro kuom ringruok”? Wach ma Paulo notiyogo e dho Grik tiende en keto paro duto kuom gimoro ma ng’ato chano timo. Joma odak kaluwore gi ringruok oweyo gombogi maricho e ma mondo ochik ngimagi. Jasomo moro nolero ni joma iwuoyo kuomgi e Jo-Rumi 8:5 gin joma “oketo pachgi duto e gombo mag ringruok kendo gisiko ka giwuoyo mana e wi gombogo.”

11. Gin ang’o monego wapar seche ma wanono gik ma waneno ni gin gik mochuno e ngimawa?

¹¹ Ne owinjore Jo-Rumi onon ahinya gik ma ne giketo e pachgi. Be dibed ni ne giketo pachgi ahinya kuom “weche mag ringruok”? Wan bende onego wanonre e yo machalo kamano. En ang’o ma wakawo kaka gima duong’ e ngimawa? Gin ang’o ma waheroga wuoye? En ang’o miketoga mokwongo e ngimani odiechieng’ kodiechieng’? Jomoko nyalo fwenyo ni giketo pachgi ahinya e madho kong’o molos e yore mopogore opogore, duso udi ma gidakie, nyiewo lewni manie fason, kano mwandu ma biro konyogi kinde mabiro, chano kaka gibiro dhi bayo kuonde mopogore opogore, kod gik mamoko ma kamago. Mago ok gin gik maricho, gin gik mapile e ngima. Kuom ranyisi, Yesu noloso divai, to Paulo bende nonyiso Timotheo ni omadhga “divai matin.” (1 Tim. 5:23; Joh. 2:3-11) Kata kamano, be Yesu kod Paulo ne ‘siko ka wuoyo’ e wi divai? Be mano e gima ne gihero e ngimagi? Ooyo. To nade wan? En ang’o ma wakawo kaka gima duong’ e ngimawa?

12, 13. Ang’o momiyo onego watang’ gi gik ma waketo e pachwa?

¹² Nonruok en gima dwarore. Nikech ang’o? Paulo nondiko kama: “Keto paro kuom ringruok kelo tho.” (Rumi 8:6) Mano en gima lit nikech wabiro ketho winjruokwa gi Nyasaye gie kindegi kendo ok wabi yudo ngima mochwere. Kata kamano, Paulo ne ok owacho ni ng’ato kochako ‘keto pache kuom gik ringruok’ to ni koro tho e ma ochome ma kata otim ang’o. Ng’ato nyalo timo lokruok. Kuom ranyisi, e kanyakla ma ne ni Korintho, ne nitie jaterruok moro ma ne oterore nikech ne oluwo gombo mag “ringruok” kendo mano nomiyo ogole e kanyakla. Kata kamano, ne olokore. Ne oweyo luwo gombo mag ringruok ma ochako wuotho e yo makare.​—2 Kor. 2:6-8.

¹³ Ka ne en gima nyalore mondo ng’ano otim lokruok, mano nyiso ni kindegi bende nyalore mondo Jakristo otim lokruok to ahinya ahinya kapo ni pok oluwo gombo mag ringruok ma chop kama obedo kaka Ja-Korinthono. Siem ma Paulo nochiwo e wi hinyruok ma yudo joma ‘keto pachgi kuom gik ringruok’ onego ojiw Jokristo otim lokruok ma dwarore.

“KETO PARO KUOM ROHO”

14, 15. (a) Kar “keto paro kuom ringruok,” onego waket pachwa kuom ang’o? (b) “Keto paro kuom roho” ok onyiso ang’o?

¹⁴ Ka ne Paulo osechiwo siem e wi “keto paro kuom ringruok,” nowacho weche ma jiwo Jokristo niya: “Keto paro kuom roho kelo ngima kod kuwe.” Yudo ngima kod kuwe en pok maber ndi! Ere kaka wanyalo yudo pok ma kamano?

¹⁵ “Keto paro kuom roho” ok onyiso ni koro ng’ato ok bi dak e ngima mapile. Ok ochuno ni kinde duto owuo mana e wi Muma, kata kaka ohero Nyasaye kod geno ma en-go e wi kinde ma biro. Wiwa ok onego wil ni Paulo kod Jokristo mamoko nodak e ngima mapile. Ne gichiemo kendo gimetho. Thothgi ne okendo ma gibedo gi joudi kendo ne gitiyo mondo giyud kaka gikonyore e ngimagi.​—Mar. 6:3; 1 The. 2:9.

16. Kata obedo ni Paulo ne timo gik mamoko e ngimane, en ang’o ma ne oketo e pache ahinya?

¹⁶ Kata kamano, Jokristo machon-go ne ok oweyo weche mag ngima mapile e ma obed gima duong’ ngimagi. Bang’ ka Muma osewacho ni Paulo ne loso hembe, owacho ni gima duong’ ma Paulo noketo e pache ne en tij lendo kod puonjo. (Som Tich Joote 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) To mago e tije ma nonyiso owete kod nyimine ma Rumi ni okawo mapek. Gima Paulo nokawo kaka gima duong’ e ngimane ne en timo gik motudore gi tiyo ne Jehova. Jokristo ma ne ni Rumi nonego oluw ranyisine, to wan bende onego watim kamano.​—Rumi 15:15, 16.

17. Ka ‘waketo pachwa kuom roho,’ ngimawa biro chalo nade?

¹⁷ En ber mane ma wabiro yudo ka waketo pachwa e tiyo ne Jehova? Jo-Rumi 8:6 dwoko maler niya: “Keto paro kuom roho kelo ngima kod kuwe.” Mano tiende ni onego wawe roho maler e ma ochik pachwa kendo onego watim gik moko kaluwore gi dwach Nyasaye. Wan gadier ni ka waweyo roho maler e ma mondo ochikwa e ngimawa, wabiro bedo gi ngima maber e kindegi kendo wabiro bedo mamor. Pok ma jaber ma wabiro yudo en ngima mochwere e polo kata e piny.

18. “Keto paro kuom roho” kelo kuwe e yo mane?

¹⁸ Wapar ane matin e wi gima Muma wacho ni “keto paro kuom roho kelo . . . kuwe.” Ji mang’eny gombo ahinya bedo gi chuny mokuwe. Seche ma gichandore ahinya mondo giyud kuweno, wan to wan gi kuwe ma gidwarono. Kuwe ma kamano bende konyowa bedo gi kuwe e kindwa gi joodwa kod joma wan-go e kanyakla. Ber mondo wapar ni wan kaachiel gi owete gi nyiminewa wan dhano morem. To nikech mano, wanyalo bedo gi chwanyruok moko matindo tindo kinde ka kinde. Kapo ni mano otimore ber luwo puonj ma Yesu nochiwo niya: ‘Los kuwe gi owadu.’ (Mat. 5:24) Luwo puonjno bedo mayot sama waketo e paro ni owadwa kata nyaminwa ma wachwanyoregono bende tiyo ne “Nyasaye ma chiwo kuwe.”​—Rumi 15:33; 16:20.

19. En kuwe mane makende ma wanyalo bedogo ka ‘waketo pachwa kuom roho’?

¹⁹ Nitie kuwe machielo makende ahinya ma bende wanyalo bedogo. Ka ‘waketo pachwa kuom roho,’ wabedo gi kuwe e kindwa gi Nyasaye. Isaya nondiko weche moko ma nochopo e ndalone, to gichopo e okang’ malach e kindewagi. Nondiko niya: “Joma parogi osiko kuomi, A [Jehova], irito gi kue. Gin gi kue nikech gigeno kuomi.”​—Isa. 26:3, The Bible in Luo, 1976; som Jo-Rumi 5:1.

20. Ang’o momiyo imor gi puonj ma yudore e Jo-Rumi sula mar 8?

²⁰ Bed ni wan Jokristo mowal kata wan gi geno mar dak e paradiso e piny nyaka chieng’, wamor gi puonj ma wayudo e Jo-Rumi sula mar 8. Wamor gi kaka ojiwwa ni ok onego wawe “ringruok” e ma obed gima duong’ ma chikowa e ngima. Kar mano waneno ber mar dak kaluwore gi weche ma ojiwwago niya: “Keto paro kuom roho kelo ngima kod kuwe.” Timo kamano biro miyo wayud pok mosiko, nimar Paulo nondiko niya: “Misach richo en tho, to mich ma Nyasaye chiwo en ngima ma nyaka chieng’ kokalo kuom Kristo Yesu Ruodhwa.”​—Rumi 6:23.