Ang’o Monego Atim Sama Aketho Chik Moro ma Jonyuolna Oketona?

Chiegni ni ot ka ot nigi chikene. Chike moko nyalo bedo mag seche ma ji onego oduog e ot, tiyo gi masinde, kod chike ma tayogi e weche mamoko.

To nade sama iketho achiel kuom chikego? Adiera en ni ok inyal loko gima isetimo, kata kamano, nitie gik minyalo timo mondo kik weche omed kethore. Sulani biro nyisi moko kuom gigo.

• Gik ma ok onego itim

• Gik monego itim

• Gik ma mbeseni wacho

Gik ma ok onego itim

• Ka po ni jonyuolni ok ofwenyo ni iketho achiel kuom chike ma giketo, inyalo donjo e obadho mar temo pando wachno.

• Ka po ni gifwenyo ni iketho chikgi, samoro inyalo temo badhori kata keto ketho kuom ng’at machielo.

Yore ariyogo duto ok beyo. Nikech ang’o? En nikech temo pando gima isetimo kata badhruok nyiso ni pok itegno. Timbe ma kamago biro miyo jonyuolni omed neni mana ka nyathi matin.

“Miriambo ok konyga kata matin. Bang’ kinde, adiera biro nyenyore, kendo kum mibiro yudo nobed malit moloyo kum ma di ne omiyi ka po ni di ne iwacho kethono chon.”​—Diana.

Gik monego itim

• Yie ni iseketho. Muma wacho kama: “Ng’at ma pando richone ok nodhi maber.” (Ngeche 28:13) Jonyuolni ong’eyo maber ni ne onyuoli e richo, kata kamano, pod gidwaro ni ibed jaratiro.

  “Jonyuolni nyalo ng’wononi ka po ni iwacho adier. Sama itimo gik moko e yo ma onge wuondruok, gibiro medo geni, kendo in bende ibiro medo bedo ng’at ma jaratiro.”​—Olivia.

• Kwa mondo ong’wonni. Muma wacho kama: “Rwakuru bolruok kaka nanga.” (1 Petro 5:5) Ng’at ma obolore e ma nyalo kwayo mondo owene kethone, kendo ng’at ma kamano e ma ok bi manyo yore mag badhruok sama oketho.

  “Joma ohero badhore ok winjga malit e chunygi sama gitimo gimoro marach. Chopoga kama koro ok lichnegi sama giketho chik.”​—Heather.

• Rwak kum momiyi. Muma wacho kama: “Winjuru puonj.” (Ngeche 8:33) Kik ing’ur, kar mano, rwak kum ma jonyuolni omiyi kendo iluw chike manyien ma ginyalo medo.

  “Kaka imedo ng’ur e wi kum momiyi, e kaka weche biro mana medo kethore. Tem iluw chike moketni kar keto pachi kuom kum ma samoro omiyi.”​—Jason.

• Tem mondo gichak geni kendo. Muma wacho kama: ‘Goluru kit dhano machon oa kuomu, ma en kido ma luwore gi timbe ma nuluwo chon.’ (Jo-Efeso 4:22) Tem itim gik mabeyo mondo jonyuolni ochak ogeni kendo.

  “Ka po ni kinde duto ing’ado paro e yo mariek kendo itemo matek mondo kik inwo kethono kendo, mosmos jonyuolni biro chako geni kendo.”​—Karen.

TIM KAMA: Tim gik moko e okang’ momedore, ok mana monyisi ni itim kende. Kuom ranyisi, chieng’ machielo ma idhi kamoro, sama in e yo iduogo, go ne jonyuolni simu mondo inyisgi ni in e yo. Ber timo kamano kata ka po ni ing’eyo ni ok idhi duogo molewo. Mano biro nyiso jonyuolni ni adier itimo kinda mondo gichak geni kendo.