Somo Weche Kare

NDIKO wacho ni Nyasaye dwaro ni ji duto ‘ong’e adiera chuth.’ (1 Tim. 2:4) Kaluwore gi ndikoni, sama wasomo Muma gi dwol, gombo ma wan-go mar nyiso jomoko weche makare onego ota kaka wasomo.

Ng’eyo somo Muma gi dwol koda somo bugewa malero tiend ndiko, en gima dwarore ahinya ne rowere koda ne jo madongo. Kaka Joneno mag Jehova, wan-gi ting’ mar puonjo jomoko e wi Jehova koda yorene. Thothne mano oriwo somo ne ng’ato achiel, kata somo ne grup matin. Bende wasomo e yo ma kamano kaka joot. E Skul mar Tij Nyasaye, nitie thuolo mang’eny mowinjore mondo owete koda nyimine, rowere koda joma hikgi ng’eny, oyud puonj makonyogi medo lony e ng’eyo somo gi dwol.

Somo Muma e nyim ji, obed ne ng’ato achiel achiel, kata ne kanyakla, en gima onego wakaw mapek. Muma ondiki kuom much Nyasaye. E wi mano, “Wach Nyasaye ongima, kendo otiyo, . . . kendo oketo bura ni paro kod dwaro manie chuny ng’ato.” (Hib. 4:12) Wach Nyasaye oting’o rieko mabeyo ahinya maok nyal yudore kamachielo. Wachno nyalo konyo ng’ato ong’e Nyasaye makende mar adier kendo obed gi winjruok maber kode, kendo nyalo konye nyagore maber gi chandruoge mag ngima. Wachno lero kaka ng’ato nyalo yudo ngima mochwere e piny manyien mar Nyasaye. Gombo marwa onego obed somo Muma e yo maber ahinya kaka nyalore.—Zab. 119:140; Yer. 26:2.

Kaka Wanyalo Somo Weche Kare. Nitie gik mang’eny monego onon mondo eka ng’ato osom maber, kata kamano okang’ mokwongo en puonjruok somo weche kare. Tiend mano en temo somo weche mana kaka ondikgi. Tem kik ikal weche moko, kik isom weche nus, kata somo weche moko e yo maok kare nikech gichalre.

Mondo isom weche kare, dwarore ni ing’e tiend gima iwuoyoe. Mano dwaro ni itim ikruok adimba. Bang’ kinde, kaka imedo bedo gi nyalo mar ng’iyo weche man nyime sama isomo kendo nono kaka parogo luwore, ibiro medo ng’eyo somo kare.

Alama matayo somo koda alama mogwel manyiso kaka onego oluong nyukta, konyo ahinya e somo dhok mondiki. Alama matayo somo nyalo nyisi kama onego iling’ie matin, iling’ kuom kinde maromo nade, koda kapo ni dwarore ni ilok dwondi. E dhok moko, ka ok iloko dwondi kaluwore gi kaka alama mag somo dwaro, penjo nyalo winjore ka gima ok en penjo, kata tiend wach moro nyalo lokore chuth. En adier ni thothne alama matayo somo itiyogo mana mondo oluw grama. E dhok mang’eny, ng’ato ok nyal somo weche kare maok oluwo adimba alama mogwel manyiso kaka onego oluong nyukta—gibed alama mondiki kata maok ondiki to ichiko gi weche molworogi. Alamagi chiko kaka iluongo nyuktago. Tem ahinya mondo ing’e kaka itiyo gi alama matayo somo koda alama mogwel manyiso kaka onego oluong nyukta e dhou. Mani en gima duong’ makonyo mondo tiend weche misomo owinjre maber. Ng’e ni gima duong’ midwaro chopo en chiwo paro to ok mana luongo weche.

Tiegruok dwarore mondo ibed molony e somo weche kare. Som mana paragraf achiel kae to inwoye nyading’eny nyaka chop kama isome maok iketho kamoro. Kae to dhi e paragraf maluwe. Mogik, tem somo weche mondiki e ite moko mogwaro mag buk maok ikalo, inwoyo, kata isomo wach moro amora e yo maok kare. Bang’ ka isekawo okengego, kwa ng’at machielo owinj kendo onon somo mari kae to onyisi kuonde miremie.

Kuonde moko e piny, nikech wenge jomoko chandogi, kata nikech ok giyud ler moromo, somo bedonegi matek. Kanyalore ne ng’ato, kawo okang’ mar loyo chandruogegi nyalo miyo somo mare obed maber.

Bang’ kinde, owete masomo maber inyalo gwel mondo osom e nyim ji e chokruoge mag Puonjruok mar Muma e Kanyakla koda e Puonjruok mar Ohinga mar Jarito. Kata kamano, mondo ichop migawono e yo maber, nitie gima dwarore ni itim moloyo mana luongo weche kare. Mondo ibed jalo masomo maber e nyim ji ei kanyakla, dwarore ni inyag kido mabeyo e somo mari iwuon. Mondo itim kamano, dwarore ni ing’e ni weche duto manie sentens nitie gi tijgi. Ok ibi winjo tiend gima iwacho e yo maber kapo ni iweyo maok isomo moko kuomgi. Kata kapo ni itimo somo mari iwuon, kisomo weche e yo maok kare, tiend gima sentens wacho biro lalni. Somo weche e yo maok kare nyalo bedoe nikech ng’ato ok oluwo alama mogwel manyiso kaka onego oluong nyukta, kata ok onono weche molworo kama osomono. Tem ahinya mondo ing’e tiend moro ka moro kuom weche kaluwore gi kaka oti kodgi. Non bende kaka alama mag somo chiko kaka tiend sentens onego owinjre. Ber ng’eyo ni kinde mang’eny weche moriw kanyachiel ema chiwo paro. Ket mano e pachi mondo sama isomo gi dwol, isom weche kiriwogi—kar somo mana wach achiel achiel. Ng’eyo maler tiend gima isomo en okang’ maduong’ madwarore mondo eka ichiw paro madier chuth sama isomo e nyim ji.

Jaduong’-kanyakla ma ne en Jakristo motegno ema Paulo nondikone niya: “Ketri ni somo ni ji.” (1 Tim. 4:13) Donge mano nyiso maonge kiawa ni ma en wach ma waduto wanyalo timoe dongruok?