Penjo Moa Kuom Josombwa

Be Ezekiel 18:20, mawacho ni, “buch wuon wuowi ok noriw wuode bende,” kwedo Wuok 20:5, mawacho ni Jehova biro ‘chulo kuor ketho mar kwere kuom nyikwagi’?

Onge kwedruok moro amora. Wach achiel jiwo ting’ ma ng’ato ka ng’ato owuon nigo, to wach machielo yie kod adiera mar ni ka ng’ato otimo ketho moro, kethono nyalo mulo kata mana nyikwaye.

Weche manie Ezekiel sula mar 18 jiwo ting’ ma ng’ato owuon nigo. Kwan matindo 4 wacho kama: “Ng’a maketho enotho.” To nade ng’at ma “obet makare, moluwo chik, motimo gik mowinjore”? “Adier nobedi mangima.” (Eze. 18:5, 9) Kuom mano, ka ng’ato osedongo moromo kama onego oting’ ting’ne owuon, ng’ato ka ng’ato iketone bura “kaka timne obet.”—Eze. 18:30.

Wachni nyalo nenore kuom gima ne otimore ne Ja-Lawi moro miluongo ni Kora. Kane Jo-Israel nie wuodhgi e thim, Kora ne ok mor gi migawo makende ma Jehova ne omiye. Ka oramo mar kawo tije mag dolo, Kora koda jomamoko ne ong’anjo ne Musa kod Harun, jotich Jehova. Nikech ne ohedhore mar kawo tij dolo—migawo ma ne ok owinjore kodgi—Jehova ne onego Kora koda joma ne ong’anjo kode. (Kwan 16:8-11, 31-33) Kata kamano, yawuot Kora ne ok oriwore e ng’ajono. Nyasaye ne ok okwanogi e richo wuon-gi. Makruok margi gi Jehova ne oreso ngimagi.—Kwan 26:10, 11.

To nade siem michiwo e Wuok 20:5, ma en achiel kuom Chike Apar? Kendo, we wanon ane weche manie sula motelo. Jehova ne oloso singruok mar Chik gi oganda mar Israel. Bang’ winjo weche manie singruokno, Jo-Israel ne owacho ayanga kama: “Duto ma Jehova osewacho wanatim.” (Wuok 19:5-8) Ogandano duto ne odonjo e winjruok makende gi Jehova. Omiyo, weche manie Wuok 20:5, ne gin weche ma kuom adier ne iwacho ne ogandano duto.

Kane Jo-Israel osiko kochung’ motegno e wang’ Jehova, ogandano ne yudo ber koda gweth mang’eny. (Lawi 26:3-8) To weche ne doko mopogore kane ok gichung’ motegno. Kane oganda Israel okwedo Jehova mi gichako lamo nyiseche mag miriambo, ne oweyo gwedhogi kata ritogi; omiyo ogandano ne oneno masira. (Bura 2:11-18) En adier ni, nitie jomoko ma ne ochung’ motegno e wang’ Nyasaye kendo mako chikene kata obedo ni ogandano ne odonjo e lamo nyiseche manono. (1 Ruo. 19:14, 18) Nyalo bedo ni joma ne ochung’ motegno ne oneno chandruok moko nikech richo mar ogandano, kata kamano Jehova ne onyisogi ng’wono.

Kane oganda Israel ochako ketho kayiem nono chike kod puonj mag Jehova mi gimiyo ogendini ochayo nyinge, Jehova ne ong’ado mar kumogi kuom weyo mondo gidhi e tuech e piny Babulon. En adier ni kumno nomako ng’ato ka ng’ato, kendo nomako joge kaka oganda. (Yer. 52:3-11, 27) Kuom adier, Muma nyiso ni ketho ma Israel notimo kaka oganda ne duong’ ahinya, ma ne omiyo ketho mar kwere nomulo tienge adek, ang’wen, kata mokalo kanyo, mana kaka Wuok 20:5 wacho.

Wach Nyasaye bende nyiso weche ma ne otimore ne joot moko nikech ketho mar jonyuolgi. Eli Jadolo Maduong’ ne owang’o i Jehova kuom weyo yawuote ma ne gin “joma nono” matimo timbe modwanyore, odhi nyime bedo jodolo. (1 Sam. 2:12-16, 22-25, New World Translation of the Holy Scriptures) Nikech Eli nomiyo yawuote duong’ moloyo Jehova, Nyasaye nong’ado ni dhood Eli ne idhi gol kuom bedo jodolo madongo, kendo mano ne ochakore gi nyakware miluongo ni, Abiathar. (1 Sam. 2:29-36; 1 Ruo. 2:27) Ranyisi mar Gehazi bende konyowa winjo tiend puonj manie Wuok 20:5. Ne otiyo gi migawone kaka jatij Elisha e yo marach mondo oyud mwandu kuom chang ma ne otimne Naaman Ja-Suria. Kokalo kuom Elisha, Jehova ne okume kowacho niya: “Dhoho mar Naaman nomaki, kod kothi bende nyaka chieng’.” (2 Ruo. 5:20-27) Omiyo, kumno ne omako Gehazi kod kothe.

Kaka Jachwech kendo Jachiw-Ngima, Jehova nigi ratiro mar ng’ado kum mowinjore kendo makare. Ranyisigo nyiso ni richo mag kwere nyalo mako kata nyikwagi bende. Kata kamano, Jehova winjo ‘yuak mar jochan,’ kendo jogo ma dhi ire gi kinda onyalo yiego, kendo ginyalo kata mana yudo yueyo e okang’ moromo.—Ayub 34:28.

[Picha manie ite mar 29]

Kora koda joma ne ong’anjo kode ne okum nikech timgi