SULA MAR PUONJRUOK 25
WER 96 Bug Nyasaye En Mwandu
Puonj ma Wayudo Kuom Weche ma Jakobo Nokoro ka Nochiegni Tho—Kare mar 2
“Ne omiyo moro ka moro gueth mowinjore kode.”—CHA. 49:28.
GIMA SULANI WUOYE
Puonj ma wanyalo yudo kuom weche ma Jakobo nokoro e wi yawuote aboro ka nochiegni tho.
1. Gin weche mage ma Jakobo nokoro ma wadwaro nono e sulani?
YAWUOT Jakobo ochokore kolwore kendo gichiko itgi adimba sama wuon-gi ma koro oseti guedho moro ka moro kuomgi. Mana kaka ne waneno e sula mokalo, weche ma Jakobo nonyiso yawuote ang’wen mokwongo ma gin Reuben, Simeon, Lawi, kod Juda, nyalo bedo ni nomako dhoggi. Omiyo, giwuoro gima Jakobo dhi nyiso yawuote aboro modong’. We wane ane puonj ma wanyalo yudo kuom weche ma nonyiso Zebulun, Isakar, Dan, Gad, Asher, Naftali, Josef, kod Benjamin.a
ZEBULUN
2. Ang’o ma Jakobo nonyiso Zebulun, kendo ere kaka wechego nochopo kare? (Chakruok 49:13) (Ne sanduk bende.)
2 Som Chakruok 49:13. Jakobo nowacho ni nyikwa Zebulun ne dhi dak e dho nam, tiende ni ne gidhi dak yo nyandwat mar Piny ma Nosingi. Higni mokalo 200 bang’e, Jo-Zebulun noyudo pok kendo lowo ma nomigi ne nie kind Nam Galili kod Mediterania. Musa nokoro kama: “Un Jo-Zebulun, beduru mamor e wuodheu.” (Rap. 33:18) Samoro wechego ne nyiso ni Jo-Zebulun ne dhi winjo maber nikech ne dhi bedonegi mayot timo ohala nimar alworagi ne nie kind dho wedhe ariyo. Bed ni wechego ne nyiso mano kata ooyo, Jo-Zebulun ne dhi bedo mamor.
3. Ang’o ma nyalo konyowa bedo joma gik ma gin-go romogi?
3 Ang’o ma wapuonjore? Wanyalo bedo mamor bed ni wadak kanye kata wan e chal mane. Mondo wasik ka wamor, nyaka wabed joma gik ma gin-go romo. (Zab. 16:6; 24:5) Nitie sama nyalo bedo mayot keto pachwa kuom gik ma waongego, kar keto pachwa kuom gik ma wan-go. Omiyo, tem matek mondo ine gik mabeyo ma in-go kata mosetimoreni.—Gal. 6:4.
ISAKAR
4. Ang’o ma Jakobo nonyiso Isakar, kendo ere kaka wechego nochopo kare? (Chakruok 49:14, 15) (Ne sanduk bende.)
4 Som Chakruok 49:14, 15. Jakobo nopwoyo Isakar kuom bedo jakinda, kendo nopime gi punda ma ratego ma nyalo ting’o osike mapek. Nokoro bende ni Isakar ne dhi bedo gi piny maber. Wechego nochopo kare nikech nyikwa Isakar nomi lowo machiegni gi Aora Jordan. Alworano ne en kama ber ma ne nyago cham mang’eny. (Jos. 19:22) Jogo ne gin jopur ma jokinda, kendo ne gitimo kinda bende e konyo jomamoko. (1 Ru. 4:7, 17) Kuom ranyisi, Jo-Isakar noikore kedo ne Jo-Israel wetegi mana kaka ne gitimo e kinde Jang’ad bura ma niluongo ni Barak, kod Debora ma ne en janabi ma dhako.—Bura 5:15
5. Ang’o momiyo dwarore ni wabed jokinda?
5 Ang’o ma wapuonjore? Mana kaka Jehova nogeno kinda ma Jo-Isakar notimo e tije, e kaka ogeno kinda ma watimo e tije e kindegi. (Ekl. 2:24) Kuom ranyisi, par ane owete ma tiyo matek mondo girit kanyakla. (1 Tim. 3:1) Owetego ok ked e lweny masie, kata kamano, gichiworega gi chunygi duto mondo girit Jokristo wetegi kuom gik ma nyalo ketho winjruokgi gi Nyasaye. (1 Kor. 5:1, 5; Juda 17-23) Bende, gitimoga kinda sama giiko twege kendo gologi e yo ma jiwo kanyakla.—1 Tim. 5:17.
DAN
6. En migawo mane ma nomi dhood Dan? (Chakruok 49:17, 18) (Ne sanduk bende.)
6 Som Chakruok 49:17, 18. Jakobo nopimo Dan gi thuol ma kedo gi jowasike madongo moloye, tiende ni faras kod jaidh faras. Dhood Dan ne gin jochir kendo ne giikore kedo gi wasik Jo-Israel. Ka ne Jo-Israel dhi e Piny ma Nosingi, dhood Dan e ma ne ni chien, tiende ni “tung’ mogik ka gibedo kaka jorit ne oganda duto.” (Kwan 10:25) Mano ne en migawo maduong’ ahinya kata obedo ni dhoudi mamoko ne ok ofwenyo mano.
7. Onego wane nade migawo moro amora ma Jehova omiyowa?
7 Ang’o ma wapuonjore? Nitie sama inyalo timo migawo moro kae to ichako paro ni jomamoko ok ne kinda mitimo. Nyalo bedo ni kinde moro nikonyo e rito Od Romo mondo osik koler, nichiwori tiyo e migawo moro e chokruok mar alwora kata e chokruok maduong’, kata nichiwori timo migawo machielo. Ka en kamano, wapwoyi ahinya! Kinde duto onego ipar ni Jehova neno gik mitimone, kendo ogeno kindani ahinya. To moloyo duto, omorga ahinya sama itiyone nikech ihere gadier, to ok nikech diher ni jomamoko opaki.—Mat. 6:1-4.
GAD
8. Ang’o momiyo ne yot monjo dhood Gad ka ne gisedonjo e Piny ma Nosingi? (Chakruok 49:19) (Ne sanduk bende.)
8 Som Chakruok 49:19. Jakobo nokoro ni jomecho ne dhi monjo Gad. Higni mokalo 200 bang’e, Jo-Gad nodak e alwora man yo wuok chieng’ mar Aora Jordan, kendo ne gigo tong’ gi wasik Jo-Israel. Ne yot ahinya mondo jowasigu omonjgi. Kata kamano, Jo-Gad ne dwaro dak kanyo nikech ne nitie kuonde moloth ma jambgi ne nyalo kwayoe. (Kwan 32:1, 5) Nenore maler ni Jo-Gad ne gin jochir. E wi mano, ne gigeno ni Jehova dhi konyogi kedo gi jomecho ma ne nyalo monjogi. Kuom higni mang’eny, ne gioro jolwenjgi mondo odhi okony dhoudi mamoko mag Israel kawo alwora ma ne ni yo podho chieng’ mar Jordan. (Kwan 32:16-19) Ne gigeno ni Jehova ne dhi rito mondegi kod nyithindgi sama ne gidhi kedo. Jehova noguedhogi nikech chir ma ne ginyiso kod chiwruok margi.—Jos. 22:1-4.
9. Ere kaka geno Jehova biro konyowa sama watimo yiero?
9 Ang’o ma wapuonjore? Nyaka wadhi nyime geno Jehova mondo wasik ka wamakore kode sama waromo gi chandruoge. (Zab. 37:3) E kindewagi, ji mang’eny nyiso ni gigeno Jehova sama gichiwore konyo gero ute ma siro lamo madier, chiwruok dhi lendo kuonde ma jolendo dwaroree, kata konyo e migepe mamoko. Gichiworega kamano nikech gin gadier ni Jehova biro ritogi.—Zab. 23:1.
ASHER
10. Ang’o ma Jo-Asher ne ok otimo? (Chakruok 49:20) (Ne sanduk bende.)
10 Som Chakruok 49:20. Jakobo nokoro ni dhood Asher ne dhi bedo jomwandu, kendo mano e gima notimore. Moko kuom kuonde ma nomi Asher ne nyago chiemo mang’eny kopim gi kuonde ma nomi dhoudi mamoko. (Rap. 33:24) Alworano nogoyo tong’ gi Nam Mediterania kendo noriwo Sidon ma ne en dho wath momewo ahinya e alwora mar Foinike. Kata kamano, Asher ne ok oriembo Jo-Kanaan ma nodak kuno. (Bura 1:31, 32) Nenore ni timbe maricho mag Jo-Kanaan kaachiel gi mwandu mang’eny ma Jo-Asher ne nigo nomiyo kindagi ne lamo maler odok chien. Jo-Asher ne ok ochiwore e kinde ma Barak ne manyo joma ne nyalo dhi kedo gi Jo-Kanaan. Mano nomiyo ok gineno kaka Jehova nokonyo Jo-Israel locho e yor hono e “pige Megido.” (Bura 5:19-21) Nyaka bed ni wigi nokuot ahinya ka ne giwinjo ka Barak gi Debora wero wend loch ma ne nigi wechegi: “Jo-Asher to ne budho abudha e dho nam.”—Bura 5:17.
11. Ang’o momiyo onego wabed gi paro mowinjore e wi mwandu?
11 Ang’o ma wapuonjore? Dwaher miyo Jehova gima berie moloyo. Mondo watim kamano, nyaka wakwed paro ma piny nigo e wi mwandu kod pesa. (Nge. 18:11) Watemoga bedo gi paro mowinjore e wi pesa. (Ekl. 7:12; Hib. 13:5) Ok wawe mondo gik ma ok ochuno e ngima omonwa tiyo ne Jehova. Kar mano, wamiyoga Jehova thuolowa kod tekowa e kindegi nikech wang’eyo ni oikonwa ngima maber e kinde mabiro.—Zab. 4:8.
NAFTALI
12. Nyalo bedo ni weche ma Jakobo nonyiso Naftali nochopo nade? (Chakruok 49:21) (Ne sanduk bende.)
12 Som Chakruok 49:21. Nyalo bedo ni “weche mamit” ma Jakobo nowuoye ne nyiso yo ma Yesu ne dhi wuoyogo ka en e piny kae. Yesu nong’ere kaka japuonj molony, kendo Kapernaum ma ne nie alwora mar dhood Naftali e ma ne en dalagi. (Mat. 4:13; 9:1; Joh. 7:46) Isaya nowuoyo e wi Yesu ka nokoro ni Jo-Zebulun kod Jo-Naftali ne dhi neno “ler maduong’.” (Isa. 9:1, 2) Yesu nonyiso ni en “ler madier ma chiwo ler ne ji mopogore opogore” kokalo kuom puonjne.—Joh. 1:9.
13. Ere kaka wanyalo wacho weche ma moro Jehova?
13 Ang’o ma wapuonjore? Jehova dewo weche ma wawacho kod kaka wawachogi. Ere kaka wanyalo wacho “weche mamit” mamoro Jehova? En kuom wacho adier. (Zab. 15:1, 2) Wanyalo jiwo jomamoko gi wechewa ka wahero pwoyogi sama gitimo gimoro maber, to ok jarogi kata ng’ur. (Efe. 4:29) Bende, wanyalo bedo gi chenro mar chako mbaka gi ji mondo wayud thuolo mar lendonegi.
JOSEF
14. Ler ane kaka weche ma nokor e wi Josef nochopo kare. (Chakruok 49:22, 26) (Ne sanduk bende.)
14 Som Chakruok 49:22, 26. Jakobo nohero Josef ahinya kendo Jehova ‘noyiere e kind owetene.’ Jakobo noluonge ni “bad yath ma twi e yath ma nyago olemo.” Jakobo owuon e ma ne en yadhno, to Josef ne en bad yath. Josef ne en wuod Rahel makayo kendo Jakobo nohero Rahel ahinya. Jakobo nowacho ni Josef e ma ne dhi yudo pok nyadiriyo ma wuode ma Reuben nonego oyud. Reuben ne en wuod Jakobo makayo ma nonyuolo gi Lea. (Cha. 48:5, 6; 1 We. 5:1, 2) Wechego nochopo kare ka ne yawuot Josef ariyo ma Efraim kod Manase obedo dhoudi ariyo mag Israel, kendo ng’ato ka ng’ato kuomgi nomi lowo.—Cha. 49:25; Jos. 14:4.
15. Ang’o ma Josef notimo ka notimne gi gik ma ok kare?
15 Jakobo bende nowuoyo kuom joba asere ma nobayo Josef gi ‘asere kendo ma nosiko komakone sadha.’ (Cha. 49:23) Mago ne gin owetene ma ne nigi nyiego kode chon, kendo ma nomiyo okalo e chandruoge mang’eny. Kata kamano, Josef ne ok osin gi owetene kata gi Jehova. Mana kaka Jakobo nowacho: “Ne ok otur atung’ [mar Josef] kendo lwetene nobedo gi teko.” (Cha. 49:24) Josef nogeno kuom Jehova e kinde matekgo, kendo noweyo ne owetene mokechogi bende. (Cha. 47:11, 12) Josef noyie mondo tembe ma nokaloe opwodhe. (Zab. 105:17-19) Mano e momiyo Jehova notiyo kode e chopo migepe madongo.
16. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Josef sama waromo gi tembe?
16 Ang’o ma wapuonjore? Kik wayie mondo tembe omi wabed mabor gi Jehova kata gi Jokristo wetewa. Par ni Jehova nyalo tiegowa kokalo kuom tembe ma waromogo. (Hib. 12:7, weche moler piny.) Tiegruok ma kamano nyalo konyowa kecho jomamoko, kendo weyonegi kethogi. (Hib. 12:11) Jehova biro guedhowa ka wanano mana kaka noguedho Josef.
BENJAMIN
17. Ere kaka Benjamin noyudo gueth ma nokor? (Chakruok 49:27) (Ne sanduk bende.)
17 Som Chakruok 49:27. Jakobo nokoro ni jolweny mag Jo-Benjamin ne dhi chalo gi ondiek sama gikedo gi wasigu. (Bura 20:15, 16; 1 We. 12:2) Ruoth mokwongo mar Israel ne en Saulo ma ne en Ja-Benjamin. Omiyo, ne chalo ka gima Benjamin nochiemo “gokinyi.” Saulo nokedo matek gi Jo-Filistia, kendo noloyogi ding’eny. (1 Sa. 9:15-17, 21) ‘Godhiambo,’ Jo-Benjamin nopogo gik ma ne gisepeyo ka moko kuomgi nobedo gi telo higni mang’eny bang’e, kaka Esta ma ne en chi ruoth kod Mordekai. Jotich Jehova ariyogo nokonyo Jo-Israel ka ne Jo-Persia dwaro tiekogi.—Esta 2:5-7; 8:3; 10:3.
18. Ere kaka wanyalo makore gi Jehova mana kaka Jo-Benjamin notimo?
18 Ang’o ma wapuonjore? Onge kiawa ni Jo-Benjamin ne mor ka ne jal ma wuok e dhoodgi obedo ruoth. Higni moko bang’e ka Jehova noketo Daudi ma ne wuok e dhood Juda mondo obed ruoth, ne giriwo lokruogno lwedo. (2 Sa. 3:17-19) Bang’e, ka dhoudi mamoko noweyo riwo lwedo dhood Juda kaachiel gi Daudi ma ne en ruoth ma Jehova noketo, Jo-Benjamin nodhi nyime riwo Daudi lwedo. (1 Ru. 11:31, 32; 12:19, 21) Mad waduto wadhi nyime riwo lwedo joma Jehova oketo mondo otawa e kindegi.—1 The. 5:12.
19. Ere kaka weche ma Jakobo nokoro ka nochiegni tho nyalo konyowa?
19 Weche ma Jakobo nokoro ka nochiegni tho konyowa ahinya. Neno kaka wechego nochopo konyowa bedo gadier ni weche ma Jehova okoro biro chopo kare. Bende, neno kaka yawuot Jakobo noguedhi konyowa ng’eyo kaka wanyalo moro Jehova.
WER 128 Nano Nyaka Giko
a Jakobo noguedho yawuote ang’wen mokwongo ka luwore gi nyuolgi. Kata kamano, ne ok oguedho yawuote modong’ ka luwore gi kaka ne onyuolgi.