Puonj ma Wayudo Kuom Weche ma Jakobo Nokoro ka Nochiegni Tho—Kare Mokwongo

1-2. Jakobo notimo ang’o ka nochiegni tho, to nikech ang’o? (Ne picha bende.)

JAKOBO ne owuok Kanaan modhi e piny Misri gi joode duto ka ne oseti. Nodhi nyime tiyo ne Jehova kuom higni 17 ka en kuno. (Cha. 47:28) Ne omor ahinya neno wuode ma Josef nikech ne oparo ni nosetho. Bende, ne omor ahinya bedo kanyachiel gi nyithinde duto. Kata kamano, ka ne Jakobo ofwenyo ni koro ochiegni tho, noluongo yawuote duto mondo owuo kodgi.—Cha. 49:28.

² E kindego, ne en gima pile mondo wi ot oluong joode duto kanyachiel mondo onyisgi weche moko ka pok otho. (Isa. 38:1) E romono, ne onyalo wacho achiel kachiel ng’at ma ne dhi tayo joode bang’ kosetho.

3. Ang’o momiyo weche ma Jakobo nowacho e Chakruok 49:1, 2 gin weche makende?

³ Som Chakruok 49:1, 2. Romono ne ok en aena romo ma pile. Jakobo ne en janabi. Omiyo, e romono Jehova notiyo kode mondo okor weche moko ma ne dhi timore e ngima nyithinde e kinde ma biro.

4. Ang’o monego waket e paro sama wanono weche ma Jakobo nowacho ka nochiegni tho? (Ne bende sanduk ma wiye wacho ni “Jood Jakobo.”)

⁴ E sulani, wabiro nono weche ma Jakobo nonyiso yawuote ang’wen ma gin Reuben, Simeon, Lawi, kod Juda. Kae to e sula ma luwo, wabiro nono weche ma Jakobo nowacho ne yawuote aboro modong’. Mana kaka wabiro neno, Jakobo ne owuoyo kuom yawuote kod nyikwaye ma bang’e ne obedo oganda mar Israel. Nono sigand Jo-Israel biro konyowa neno kaka weche ma Jakobo nokoro nochopo. Bende, wabiro yudo puonj mabeyo ma biro konyowa bedo gi winjruok maber gi Jehova, ma en Wuonwa manie polo.

REUBEN

5. Reuben ne geno yudo gik mage kuom wuon-gi?

⁵ Jakobo ne okwongo wuoyo gi Reuben, konyise niya: “[In e] wuoda ma kayo.” (Cha. 49:3) Nikech Reuben ne en wuoyi makayo, ne ogeno yudo pok moloyo owetene mamoko. Bende, nogeno kawo kar wuon-gi kaka jal ma ne tayo joodgi kendo weyo migawono ne anyuolane.

6. Ang’o momiyo Reuben ne ok oyudo pok ma nonego omiye kaka wuoyi makayo? (Chakruok 49:3, 4)

⁶ Reuben ne ok oyudo pok ma nonego omiye kaka wuoyi makayo. (1 We. 5:1) Nikech ang’o? Higni moko mokalo, nonindo gi chi wuon-gi ma niluongo ni Bilha, ma ne en jatij Rahel ma nyako. Jakobo nohero Rahel ahinya kendo koro Rahel nosetho. (Cha. 35:19, 22) Reuben ne en wuod Lea ma ne en chi Jakobo machielo. Samoro gombo maricho mag nindruok e ma nomiyo Reuben oterore gi Bilha. Kata samoro nyalo bedo ni notimo kamano mondo Jakobo oher min-gi ma Lea moloyo kaka nohero Bilha. Kata bed ni notimo kamano nikech wach mane, Jehova kod wuon-gi ne ok mor kata matin gi timneno.—Som Chakruok 49:3, 4.

7. Ang’o ma notimore ne Reuben gi anyuolane? (Ne bende sanduk ma wiye wacho ni “Weche ma Jakobo Nokoro Kochiegni Tho.”)

⁷ Jakobo nonyiso Reuben niya: “Ok inibed gi duong’.” Wechego nochopo kare. Onge ng’ato ang’ata moa e anyuola mar Reuben ma nobedo ruoth, jadolo, kata janabi. Kata kamano, Jakobo pod nomiyo Reuben pok kendo anyuolane nobedo achiel kuom dhoudi mag Israel. (Jos. 12:6) Nitie kinde ma Reuben nosenyiso kido moko mabeyo, kendo onge gima nyiso ni nochako odonjo e timbe mag terruok kendo.—Cha. 37:20-22; 42:37.

8. Gin puonj mage ma wanyalo yudo e ranyisi mar Reuben?

⁸ Ang’o ma wapuonjore? Dwarore ni watim kinda mondo wabed gi ritruok kendo kwedo gombo maricho mag nindruok. Sama waromo gi tem mar timo richo moro, onego wapar kaka richono biro chwanyo Jehova, joodwa, kaachiel gi jomamoko. Bende, onego wapar ni “gimoro amora ma ng’ato chuoyo, mano bende e ma noka.” (Gal. 6:7) To komachielo, gima notimore ne Reuben paronwa kaka Jehova en Nyasaye ma kecho ji. Kata obedo ni wanyalo yudo chandruoge moko nikech richo ma watimo, Jehova oikore weyonwa kendo guedhowa ka waloko chunywa gadier.

SIMEON KOD LAWI

9. Ang’o momiyo Jakobo ne ok mor gi Simeon kod Lawi? (Chakruok 49:5-7)

⁹ Som Chakruok 49:5-7. Bang’ mano, Jakobo wuoyo gi Simeon kod Lawi. Kata kamano, weche mowachonegi nyiso ni ok omor kodgi. Higni moko mokalo, Shekem ma ne en Ja-Kanaan nomako Dina nyar Jakobo monindo kode githuon. Wachno nowang’o i yawuot Jakobo duto, kata kamano, Simeon gi Lawi to ne ok ogeng’o mirimbgi. Ne giwuondo chwo ma ne odak Shekem ni giyie loso kodgi kuwe ka otergi nyangu, kendo chwogo noyie. Ka ne gin gi rem ahinya nikech notergi nyangu, Simeon kod Lawi ne “okawo liganglagi mi gidonjo e dalano apoya, kendo ne ginego chwo duto kuno.”—Cha. 34:25-29.

10. Ere kaka weche ma Jakobo nokoro e wi Simeon gi Lawi nochopo? (Ne sanduk ma wiye wacho ni, “Weche ma Jakobo Nokoro Kochiegni Tho.”)

¹⁰ Timbe gero mag yawuot Jakobo ariyogo nochando chunye ahinya. Nokoro ni ne idhi kegi e kind Jo-Israel duto. Wechego nochopo kare higni 200 bang’e ka oganda Jo-Israel nodonjo e Piny ma Nosingi. Dhood Simeon nomi lowo e alwora mar dhood Juda. (Jos. 19:1) Dhood Lawi nomi taonde 48 ma nokere e piny Israel duto.—Jos. 21:41.

11. Gin gik mage mabeyo ma Jo-Simeon kod Jo-Lawi notimo?

¹¹ Anyuola mar Simeon kod Lawi ne ok otimo richo kaka kweregi. Jo-Lawi nonyiso ni gihero lamo madier. Ka ne Musa odhi kawo chike Nyasaye e Got Sinai, Jo-Israel mang’eny nochako lamo nyaroya moro. Kata kamano, Jo-Lawi ne ok olamo nyaroyano, kar mano, ne gikonyo Musa tieko ji duto ma nolamo nyaroyano. (Wuok 32:26-29) Jehova noyiero chwo ma Jo-Lawi mondo gibed jodolo e Israel. (Wuok 40:12-15; Kwan 3:11, 12) Higni moko bang’e, joma ne wuok e anyuola mar Simeon noriwore gi Jo-Juda kendo ne gikedo matek gi Jo-Kanaan ma nodak e Piny ma Nosingi.—Bura 1:3, 17.

12. Gin puonj mage ma wanyalo yudo kuom gima Simeon gi Lawi notimo?

¹² Ang’o ma wapuonjore? Kik iwe mirima ochiki sama itimo gik moko. Ok rach winjo malit sama ochwanyi, kata kochwany watni kata osiepni moro. (Zab. 4:4) Kata kamano, onego wapar ni Jehova ok bi bedo mamor ka wawacho kata watimo gimoro ka iwa owang’. (Jas. 1:20) Sama ng’ato ochwanyowa, bed ni ng’atno tiyo ne Jehova kata ooyo, watemoga mondo watim gima moro Jehova. Mano konyowaga mondo kik watim kata wacho gima nyalo chwanyo jomamoko. (Rumi 12:17, 19; 1 Pet. 3:9) Kata ka jonyuolni timo gik ma ok mor Jehova, par ni ok ochuno ni iluw ranyisi margi. Kik ipar ni ok inyal moro Jehova. Kinde duto obiro guedho kindani sama itimo gima kare.

JUDA

13. Ang’o momiyo samoro chuny Juda ne chandore ka wuon-gi ne chiegni wuoyo kode?

¹³ Jakobo koro wuoyo gi wuode ma Juda. Bang’ ka Juda nosewinjo kaka Jakobo wuon-gi nowuoyo gi owetene madongo, nyalo bedo ni chunye ne chandore. Mano en nikech en bende nitie gik ma nosetimo maricho. Nenore ni noriwore gi owetene mamoko e yako taon mar Shekem. (Cha. 34:27) En kaachiel gi owetene ne giuso Josef kaka misumba kendo ne giwuondo wuon-gi ni le moro nochame. (Cha. 37:31-33) Bang’e, noterore gi chi wuode ma niluongo ni Tamar koparo ni ne en dhako ma jachode.—Cha. 38:15-18.

14. Gin gik mage mabeyo ma Juda nosetimo? (Chakruok 49:8, 9)

¹⁴ Roho notayo Jakobo moguedho Juda kendo pwoye. (Som Chakruok 49:8,9.) Juda nosenyiso ni nodewo wuon-gi ma koro noseti. Bende, nokecho owadgi matin ma niluongo ni Benjamin.—Cha. 44:18, 30-34.

15. Gin yore mage ma noguedhgo Juda?

¹⁵ Jakobo nokoro ni Juda e ma ne dhi telo ne owetene. Kata kamano, higni mang’eny nokalo ka pok wechego ochopo. Higni ma dirom 200 bang’e, ka ne Jo-Israel osewuok Misri, kendo koro ne gichomo Piny ma Nosingi, dhood Juda e ma notelo ne dhoudi mamoko. (Kwan 10:14) Higni moko bang’e, Jehova nochiko Jo-Juda mondo gin e ma gikwong giked gi Jo-Kanaan ma nodak e Piny ma Nosingi. (Bura 1:1, 2) Bende, Ruoth Daudi e ma nobedo ruoth mokwongo kuom ruodhi duto ma nowuok e anyuola mar Juda. Kata kamano, nitie yore mamoko ma weche ma nokor e wi Juda nochopogo.

16. Ere kaka weche ma nokor e Chakruok 49:10 nochopo? (Ne bende sanduk ma wiye wacho ni, “Weche ma Jakobo Nokoro Kochiegni Tho.”)

¹⁶ Jakobo nowacho ni Ruoth ma ne dhi locho e wi ji duto ne dhi wuok e dhood Juda, kendo nodhi locho nyaka chieng’. (Som Chakruok 49:10, kod weche moler piny.) Ruodhno en Yesu Kristo, kendo en e ma Jakobo noluonge ni Shilo. Malaika moro nowacho kama e wi Yesu: “Jehova Nyasaye biro miye kom-loch mar Daudi wuon mare.” (Luka 1:32, 33) Yesu bende iluongo ni “Sibuor moa e dhood Juda.”—Fwe. 5:5.

17. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Jehova e yo ma wanenogo jomamoko?

¹⁷ Ang’o ma wapuonjore? Jehova noguedho Juda kata obedo ni notimo richo moko madongo. Nyalo bedo ni owete Juda ne wuoro gimomiyo Jehova noguedhe. Bed ni en kamano kata ooyo, Jehova noneno kido mabeyo ma Juda ne nigo, kendo mano nomiyo oguedhe. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Jehova? Sama Jakristo wadwa moro oyudo migawo moro makende, mokwongo okwongo, wanyalo keto pachwa e wi nyawoge. Kata kamano, onego wapar ni Jehova mor ahinya gi kido mabeyo ma Jakristono nigo. Jehova oketoga pache kuom gik mabeyo ma jotichne timo. Watemuru matek mondo waluw ranyisine.

18. Ang’o momiyo dwarore ni wahore?

¹⁸ Gimachielo ma wanyalo puonjore e ranyisi mar Juda en gimomiyo onego wabed gi kido mar horuok. Kinde duto Jehova chopoga singoge, kata kamano, nitie sama nyalo chunowa rito mondo singoge ochopi, kata onyalo chopogi e yo ma ok wapar. Jo-Juda ne ok ochako locho e wi jowetegi mapiyo bang’ ka nosekor wechego. Kata kamano, ne giriwo lwedo ji duto ma Jehova noyiero kaka Musa ma ne Ja-Lawi, Joshua Ja-Efraim, kod Ruoth Saulo ma ne Ja-Benjamin. Wang’aduru e chunywa ni wabiro riwo lwedo ji duto ma Jehova oyiero mondo otawa.—Hib. 6:12.

19. Weche ma Jakobo nokoro ka nochiegni tho puonjowa ang’o e wi Jehova?

¹⁹ Ang’o ma wasepuonjore e weche ma Jakobo nokoro ka nochiegni tho? Nenore maler ni ‘yo ma dhano nenogo gik moko opogore gi kaka Nyasaye nenogi.’ (1 Sa. 16:7) Jehova horega kendo oweyo ne ji richogi. Kata obedo ni ok omorga ka watimo gik maricho, ok ogen ni wabiro timo gik moko e yo makare chuth. Onyalo kata guedho joma notimo richo moko madongo chon ka jogo oloko chunygi gadier mi gichako timo gik makare. E sula ma luwo, wabiro nono weche ma Jakobo nonyiso yawuote aboro modong’.