Wanyalo Timo Ang’o Sama Otimnwa Gik ma Ok Kare?

1-2. Thoth ji timoga ang’o sama otimnegi gik ma ok kare, to en wach mane ma nyalo kawowa gi wuoro?

WADAK e piny mopong’ gi timbe ma ok kare. Ji mang’eny itimonegi gik ma ok kare mana nikech oganda ma giaye, gidhier, tije ma gitimo, kata nikech weche mamoko. Ji mang’eny bende chandore nikech joma nigi mwandu kata jotelo ohero timbe mag mibadhi kod ich-lach. Gik ma ok kare kaka mago hinyowa waduto, bed ni itimonwagi achiel kachiel kata itimo ne joma wang’eyo.

² Ok kawwa gi wuoro ni ji mang’eny bedoga gi mirima sama gineno ka pinyni opong’ gi gik ma ok kare. Waduto dwaher dak e piny mopong’ gi timbe makare kendo ma ng’ato ka ng’ato winjo ni odewe gadier. Mano e momiyo jomoko osetemo kedo ne ratiro mag dhano. Joma kamago ketoga sei e chike moko, ging’anyo, kendo giriwo lwedo josiasa ma nenore ka gima nyalo tieko timbe ma ok kare. Kata kamano, Jokristo madier “ok gin mag piny” kendo girito mondo Pinyruodh Nyasaye e ma otiek timbe ma ok kare duto. (Joh. 17:16) To e ma pod wawinjoga marach kendo wabedo gi mirima sama otim ne ng’ato gima ok kare. Wanyalo penjore niya: ‘Ang’o monego atim sama gima kamano otimore? Be nitie gima anyalo timo mondo atiek timbe ma ok kare e kindegi?’ Mondo wayud dwoko mag penjogo, wanonuru ane kaka Jehova kod Yesu nenoga timbe ma ok kare.

JEHOVA KOD YESU OSIN GI TIMBE MA OK KARE

3. Ang’o momiyo wawinjoga marach sama waneno timbe ma ok kare? (Isaya 5:7)

³ Muma nyisowa gimomiyo wawinjoga marach sama waneno timbe ma ok kare. Onyisowa ni Jehova nochueyowa e kite kendo “ohero tim makare kod bura makare.” (Zab. 33:5; Cha. 1:26) Otimoga gik makare kinde duto kendo ok odwar ni ng’ato ang’ata otim ne jowetene gik ma ok kare! (Rap. 32:​3, 4; Mik. 6:8; Zek. 7:9) Kuom ranyisi, e kinde janabi Isaya, Jehova nowinjo kaka Jo-Israel ne “ywak malit” nikech Jo-Israel wetegi ne timonegi gik ma ok kare. (Som Isaya 5:7.) Jehova nokumo joma ne ketho Chik nyadinwoya kendo ma ne sando jowetegi.—Isa. 5:​5, 13.

4. Yesu winjoga nade sama otim ne ng’ato gima ok kare? (Ne picha bende.)

⁴ Mana kaka Jehova, Yesu bende osin gi gik ma ok kare kendo ohero timbe makare. Kinde moro ka ne en e piny kae, ne oneno ng’at moro ma lwete oner. Yesu nokeche mochange, kata kamano, jotend din nobedo gi mirima nikech gima Yesu notimono. Ne gidich mana gi rido chike mag Sabato kar konyo ng’at ma ne chandoreno. Yesu ne oneno nade timgino? “Nowinjo malit ahinya nikech chunygi ne tek.”—Mar. 3:​1-6.

5. Ang’o momiyo ok onego wasik ka iwa owang’ sama otimnwa gima ok kare?

⁵ Jehova gi Yesu winjoga marach nikech gik ma ok kare ma timore, omiyo ok rach ka wan bende wawinjo kamano. (Efe. 4:26 kod weche mag timo nonro e Study Bible, e bwo kare mar “Be wrathful”) Kata kamano, onego wapar ni kata wabed gi ich-wang’, mano ok nyal tieko gik ma ok karego. Adiera en ni bedo gi ich-wang’ kuom kinde malach nyalo hinyowa wawegi. (Zab. 37:​1, 8; Jak. 1:20) Omiyo, wanyalo timo ang’o sama otimnwa gik ma ok kare? Ranyisi mar Yesu nyalo konyowa ahinya.

YESU NOTIMO ANG’O KA NONENO TIMBE MA OK KARE?

6. Gin gik mage ma ok kare ma ne onya ahinya e kinde ma Yesu ne nie piny? (Ne picha bende.)

⁶ Timbe ma ok kare ne ng’eny ahinya e kinde ma Yesu ne nie piny kae. Ne oneno kaka jotend din ne orido ne ji ngima. (Mat. 23:​2-4) Ne oneno bende kaka jotend Jo-Rumi ne sando ji. Jo-Yahudi mang’eny ne gombo wuok e bwo loch mar Rumi. Kuom ranyisi, grup moro ma nong’ere kaka Jo-Zelote ne kedo mondo Jo-Rumi kik loch e wigi. Kata kamano, Yesu ne ok ochako grup mar kedo ne ratiro mar ji kendo ne ok oriwo lwedo grup moro amora e weche ma kamago. Ka ne ofwenyo ni ji dwaro kete mondo obed ruoth, noa kanyo modhi kar kende.—Joh. 6:15.

7-8. Ang’o momiyo Yesu ne ok otemo tieko timbe ma ok kare ka ne en e piny? (Johana 18:36)

⁷ Ka ne Yesu nie piny, ne ok otemo riwo lwedo weche siasa mondo otiek timbe ma ok kare ma ne ng’eny e kindego. Nikech ang’o? Nikech ne ong’eyo ni dhano onge gi ratiro kata nyalo mar locho e wigi giwegi. (Zab. 146:3; Jer. 10:23) Dhano bende ok nyal tieko gik ma keloga chandruoge e pinyni. Satan Jachien e ma locho e wi pinyni, kendo en e ma omiyo ji mang’eny timo gik ma ok kare. (Joh. 8:44; Efe. 2:2) E wi mano, nikech dhano duto gin joma orem, kata mana joma gombo timo gik mabeyo seche moko nyaloga timo gik ma ok kare.—Ekl. 7:20.

⁸ Yesu nong’eyo ni Pinyruodh Nyasaye kende e ma nyalo tieko gik ma kelo ne dhano chandruok. Mano e momiyo notiyo gi tekone kod thuolone “koyalo kendo kolando wach maber mar Pinyruodh Nyasaye.” (Luka 8:1) Nonyiso “jo ma nigi kech kod riyo mar gik makare” ni mibadhi kod timbe ma ok kare ne dhi rumo. (Mat. 5:6 kod weche mag timo nonro e Study Bible; Luka 18:​7, 8) Kata kamano, loch mag dhano ok nyalo tieko gigo. Loch mar Nyasaye e ma nyalo tiekogi nikech “ok en mar pinyni.”—Som Johana 18:36.

LUW RANYISI MAR YESU SAMA INENO GIK MA OK KARE

9. Ang’o momiyo in gadier ni Pinyruodh Nyasaye kende e ma nyalo tieko timbe ma ok kare?

⁹ Timbe ma ok kare ng’eny ahinya e kindegi moloyo kinde ma ne Yesu nie piny kae. Satan gi joma ochiko osemiyo timbe ma ok kare omedore ahinya e ‘ndalo mag gikogi.’ (2 Tim. 3:​1-5, 13; Fwe. 12:12) Mana kaka Yesu, wang’eyo ni Pinyruodh Nyasaye kende e ma biro golo ne dhano gik ma kelo chandruok. To nikech wariwo lwedo Pinyruodhno, ok wadonjrega e ng’anyo mag pinyni, siasa, kata riwo lwedo sirkande mag pinyni. Ne ane ranyisi mar nyaminwa moro miluongo ni Stacy.a Ka ne pok opuonjore adiera, noriworega gi joma ng’anyo mondo giked ne timbe makare. Kata kamano, nochako bedo gi kiawa ka be notimo gima kare. Owacho niya: “E kinde ma ne adhi e ng’anyo, ne ajapenjora ka be mano ne dhi konyo e yo moro amora. Sani ariwo lwedo Pinyruodh Nyasaye nikech ang’eyo ni obiro tieko gik ma ok kare duto. An gadier ni Jehova biro tieko chandruoge duto, ma en gima an awuon ok anyal timo.”—Zab. 72:​1, 4.

10. Ka luwore gi Mathayo 5:​43-48, ang’o momiyo ok watemga loko chike kod sirkende mag dhano? (Ne picha bende.)

¹⁰ Grube mang’eny ma kedo ne timbe makare niga gi mirima kendo gikethoga chike, to mano ok winjre kata matin gi gik ma Yesu nopuonjo. (Efe. 4:31) Owadwa moro miluongo ni Jeffrey wacho kama: “Kinde mang’eny ng’anyo ma chakorega e yo mamuol lokorega mapiyo ka diemo wang’ mi kel chochni kod kuo.” Kata kamano, Yesu nochikowa ni waher ji duto moriwo nyaka joma kwedowa kata ma sandowa. (Som Mathayo 5:​43-48.) Kaka Jokristo, watimoga duto ma wanyalo mondo wadag ka luwore gi puonj mag Yesu.

11. Ang’o momiyo seche moko ok yotga luwo ranyisi mar Yesu?

¹¹ Kata obedo ni wang’eyo ni Pinyruodh Nyasaye kende e ma biro tieko timbe ma ok kare duto, nyalo bedonwa matek luwo ranyisi mar Yesu sama itimonwa gik ma ok kare. Ne ane gima notimore ne Nyaminwa Janiya, ma kinde moko ne ikwedo nikech oganda moaye. Owacho kama: “Iya nowang’ matek. Nawinjo malit kendo nagombo ni omi jogo kum mapiyo. Nachako riwo lwedo grube ma ne kedo ne joma isando kendo ibuono. Naparo ni mano e yo maber ma ne anyalo kelogo lokruok.” Kata kamano, bang’ kinde, Janiya nofwenyo ni nonego olok paro ma ne en-go. Owacho niya: “Nasechako weyo mondo jomamoko e ma ochik pacha, kendo mano nomiyo achako geno dhano kar geno Jehova. Omiyo, ne ang’ado tudruok moro amora ma ne an-go gi grubego.” Dwarore ni wabed motang’ mondo gik maricho ma itimonwa kik mi wadonj e weche siasa kata grube ma kedo ne ratiro mag dhano.—Joh. 15:19.

12. Ang’o momiyo dwarore ni watang’ ahinya gi weche ma wawinjo, wasomo, kata waneno?

¹² Ang’o ma nyalo konyowa mondo kik iwa wang’ mokalo tong’ sama otimnwa gik ma ok kare kata otim ne jomamoko? Achiel kuom gik ma nyalo konyowa en nono gik ma wawinjo, wasomo, kod ma wang’iyo. Kuonde moko ma ji tudoree gi jowetegi e intanet opong’ gi weche ma siayo ji mondo ging’any ne sirkande kata jotelo. Thothne, jo fwambo gi keyo ok landga weche madier, kar mano, gilandoga mana weche ma morogi. Ka wawinjo gimoro ma ok kare ma otimore, be keto pachwa ahinya e gino nyalo konyowa e yo moro amora? Ka watiyo gi thuolo mang’eny e luwo weche kaka mago, chunywa nyalo nyosore kata iwa nyalo wang’. (Nge. 24:10) To maduong’ie moloyo, wanyalo weyo geno Pinyruodh Nyasaye, ma en e sirkal kende ma biro tieko chandruoge duto mag dhano.

13. Ere kaka somo Muma pile nyalo konyowa bedo gi paro mowinjore e wi gik ma ok kare ma timore?

¹³ Somo Muma pile kendo paro matut nyalo konyowa ng’eyo gima onego watim sama waneno gik ma ok kare. Nyaminwa moro miluongo ni Alia ne ok mor ka ne oneno kaka nisando joma ne wuok e ogandagi. Iye ne wang’ga nikech ne ok kumga joma ne sandogigo. Owacho kama: “Nafwenyo ni nonego alok pacha kendo yie ni Jehova biro kawo okang’ mar rieyo wechego duto. E kindeno, nasomo Ayub 34:​22-29. Ndikono noparona ni Jehova neno gik moko duto. En kende e ma onyalo ng’ado bura kare kendo rieyo weche.” Pod dwarore ni wanan ka warito mondo Pinyruodh Nyasaye obi orie weche. Wanyalo timo kamano nade?

GIMA WANYALO TIMO E KINDEGI

14. En ang’o ma wanyalo timo e kindegi? (Jo-Kolosai 3:​10, 11)

¹⁴ Ok wanyal chiko gik ma jomamoko timo, kata kamano, wanyalo chiko gik ma wan wawegi watimo. Mana kaka ne waseneno, waluwo ranyisi mar Yesu kuom hero ji. Hera ma kamano nyalo konyowa nyiso jomamoko luor, moriwo nyaka joma sandowa. (Mat. 7:12; Rumi 12:17) Jehova morga sama watimo ne jomamoko gik mabeyo.—Som Jo-Kolosai 3:​10, 11.

15. Ere kaka tijwa mar lendo konyo ji?

¹⁵ Yo maberie moloyo ma wanyalo konyogo joma itimonegi gik ma ok kare en landonegi wach maber. Ang’o momiyo wawacho kamano? En nikech kata joma ohero timbe mag mahundu kendo ma kwiny nyalo lokore ma bed joma ohero kuwe bang’ ka ‘giseng’eyo Jehova’. (Isa. 11:​6, 7, 9) Ka ne pok dichwo moro miluongo ni Jemal opuonjore adiera, ne en e grup moro mar siasa ma ne kedo mondo olok sirkal ma ne locho e pinygi. Owacho kama: “Ok inyalo chuno ji mondo gitim lokruok. Onge ng’at ma nochuna timo lokruok, to adiera mag Muma e ma noloko ngimana.” Gik ma Jemal nopuonjore e ma nochwale mondo owe timbe gero. Kaka wamedo puonjo ji adiera manie Muma, e kaka kwan mar joma timo gik maricho medo dok chien.

16. En ang’o ma chwaliga lando wach maber mar Pinyruoth?

¹⁶ Mana kaka Yesu, wan gi siso mar nyiso ji ni Pinyruodh Nyasaye kende e ma biro tieko timbe ma ok kare e piny. Genono nyalo hoyo ji duto ma osetimnegi gik ma ok kare. (Jer. 29:11) Stacy, ma ne wasewuoye kuome motelo wacho niya: “Ng’eyo adiera osekonya nano sama itimona gik ma ok kare kata sama aneno ka isando jomamoko. Jehova tiyoga gi ote manie Muma e hoyo chuny ji.” Dwarore ni waikre maber sama wadhi lando ne jomamoko singo ma Muma chiwo e wi kinde ma biro. Ka in gadier gi ndiko ma wasenono e sulani, biro bedoni mayot nyiso joma itiyogo kata misomogo kaka Nyasaye biro golo timbe ma ok kare e kinde mokayo machiegni.b

17. Ere kaka Jehova konyowaga nano sama itimonwa gik ma ok kare?

¹⁷ Wang’eyo ni pod ibiro timnwa gik ma ok kare nikech Satan e “jaloch mar pinyni.” Kata kamano, Jehova singo ni obiro konyowa nyaka chop kinde ma ‘obiro witoe’ Satan oko. (Joh. 12:31) E Muma, Jehova nyisowa gimomiyo timbe ma ok kare opongo’o piny kod kaka owinjo sama oneno ka itimonwa gik ma ok kare. (Zab. 34:​17-19) Jehova tiyo gi Wuode e puonjowa gima onego watim sama otimnwa gik ma ok kare kod kaka Pinyruodhe biro tieko timbe ma ok kare. (2 Pet. 3:13) Wadhiuru nyime lando wach Pinyruoth gi kinda ka warito kinde ma piny biro pong’ gi “bura makare kod tim makare.”—Isa. 9:7.