Kapo ni Ng’ato Tuwo e Ot

1, 2. Satan ne otiyo nade gi masiche koda tuwo e temo miyo Ayub okwed Nyasaye?

KUOM adier Ayub en jal ma nyaka kwan kaka achiel kuom jogo ma ne nigi ngima mamor mar joot. Muma luonge ni jal “maduong’ moloyo jo ma nodak kor wuok chieng’ duto.” Ne en gi nyithindo apar, yawuowi abiriyo gi nyiri adek. Bende ne en gi nyalo mar pidho joode maber. Maduong’ moloyo, ne otayo joode e yore modok korka lamo Nyasaye, kendo ne odewo chal mar winjruok manie e kind nyithinde gi Jehova. Magi duto ne okonyo e miyo tudruok maber koda mor obedie e kindgi kaka joot.​—⁠Ayub 1:​1-5.

² Jasigu maduong’ mar Jehova Nyasaye ma en Satan, ne oneno timbe mabeyo mag Ayub. Satan, ma en jal ma kinde duto manyo yore monyalo miyogo jotich Nyasaye odonji e richo, ne omonjo moketho ngima mamor mar jood Ayub. Bang’e Satan “nogoyo Ayub gi buche malit nyaka a e mor tiende nyaka chopi e pat wiye.” Kuom mano, Satan ne geno ni tiyo gi masiche koda tuwo ne dhi miyo Ayub okwed Nyasaye.​—⁠Ayub 2:​6, 7.

3. Tuwo ma Ayub ne nigo ne chalo nade?

³ Muma ok hul nying’ tuwo ma nogoyo Ayub. Kata kamano, onyisowa kit tuwone. Ringrene duto ne opong’ gi kute, kendo pien dende ne okethore ma ochako top. Muya ma ne wuok e dhoge ne ng’we marach ahinya, kendo dende ne dung’ tik. Ne owinjo rem matamore gi nono. (Ayub 7:5; 19:17; 30:​17, 30) Ka en e rem, Ayub ne obet e buch kendo ka oguonyore gi mbalathago. (Ayub 2:⁠8) Mano kaka Ayub ne lich!

4. En ang’o manyalo yudo joot duto kinde ka kinde?

⁴ In ditimo nang’o kapo ni ibedo gi tuwo marach kaka mano? Ndalogi, Satan ok go jotich Nyasaye gi tuwo e yo ma ne otimone Ayub. Kata kamano, nikech richo minyuolo godo dhano, parruok gi chandruoge mag ngima kaachiel gi kethruok mar alwora ma ji odakie, onge kiawa ni kinde ka kinde joot biro bedo matuwo. Kata ka wakawo okang’ madwarore mag geng’o tuoche, waduto pod wanyalo bedo matuwo, kata obedo ni joma nok kende ema biro chandore kaka Ayub. Ka tuwo omonjo joot, mano nyalo miyo ngimagi obed matek ahinya. Kuom mano, we wane kaka Muma konyowa nyagruok gi jasigu mosebedo ka chando ngima dhano nyaka chil kawuono.​—⁠Eklesiastes 9:11; 2 Timotheo 3:⁠16.

IN INENO WACHNI NADI?

5. Pile joot timo nade ka achiel kuomgi oyudo tuwo makawo kinde machuok?

⁵ Gima ketho ngima mapile, kata bed mana ni en ang’o, ok mi ngima obed mayot, to moloyo ka gino en tuwo ma yuayo ng’ato aming’a. Kata mana tuwo ma kawo kinde machuok dwaro mondo joot otim lokruok e chenro maggi mapile kendo gibed joma chiwore. Nyalo dwarore mondo joot mamokogo owe goyo koko, eka nyawadgi matuwono mondo oyue. Nyalo chuno ni giwe luwo yoregi mamoko mapile. Kata kamano, e udi mang’eny kata mana nyithindo matindo kecho nyathigi kata janyuolgi matuwo, kata obedo ni seche moko chuno ni nyaka par negi ni gibed joma dewo jatuwo. (Jo Kolosai 3:12) Pile ka en tuwo makawo kinde machuok, yot mondo joot otim gigo madwarore. Nimar ng’ato ka ng’ato kuom joot nyalo geno mondo otimne kamano kapo ni en bende obedo matuwo.​—⁠Mathayo 7:⁠12.

6. Gin paro mage ma seche moko joot bedogo kapo ni tuwo moro marach masiko oyudo achiel kuomgi?

⁶ To nade ka en tuwo marach ahinya mamiyo lokruok maduong’ bedoe, kendo kawo kinde malach? Kuom ranyisi, nade ka tuwo mar abach ogoyo achiel kuom joot kata tuwo ma miyo ng’ato ng’ol kata hurema? To nade ka achiel kuom joot oyudo tuwo wich ma njawo paro kata neko? Pile paro ma ji kwongo bedogo en kecho jal ma giherono nikech ochandre ahinya. Kata kamano, paro mamoko nyalo luwoe bang’ kecho jatuwono. Kaka joot medo nwang’o ni wach tuwo ng’at achiel medo kawo thuologi ahinya, ginyalo chako bedo gi mirima e chunygi. Ginyalo wuoro ni to: “Ang’o momiyo mae timorena? ”

7. Chi Ayub notimo nang’o kuom wach tuwo chwore, to nenre ni wiye nowil gi wach mane?

⁷ Nyaka bed ni paro ma kamago bende ne ochando chi Ayub. Ng’e ni ne oyudo oseneno lit nikech lalo nyithinde e tho. Kaka masichego ne medore, onge kiawa ni lit bende ne medore e chunye. Gikone, neno chwore ma ne en ng’at maratego ka koro nigi tuwo marach makelone lit, nenre ni masichego ne oumo pache makoro ne ok one wach moro maduong’ ma ne dhi nyime maloyo masichego ​—⁠tiendeni winjruok ma en kaachiel gi chwore ne gin-go gi Nyasaye. Muma wacho niya: ‘Eka chiege nokone ni, “podi ihero tim makare koso? Yany Nyasaye, itho! ” ’​—⁠Ayub 2:⁠9.

8. Sama achiel kuom joot obedo matuwo ahinya, en ndiko mane mabiro konyo joot mokogo obed gi paro makare?

⁸ Thoth ji bedo gi chuny mool, kata mirima ka ngimagi olokore ahinya nikech tuwo mar ng’at machielo. Kata kamano, Jakristo maparo e yo makare onego ong’e ni mano miye thuolo mar nyiso ni herane en madier. Hera madier “otimo kinda, kendo ong’won . . . [kendo] ok odwar mare kende . . . odhil e weche duto, oyie duto, ogeno duto, otimo kinda e weche duto.” (1 Jo Korintho 13:​4-7) Kuom mano, kar weyo paro ma ok kare ema mondo opong’ chunywa, dwarore ahinya mondo watem kar nyalowa mondo wageng’ parogo.​—⁠Ngeche 3:⁠21.

9. Gin weche mage manyalo tego joot e Wach Nyasaye kapo ni achiel kuomgi nigi tuwo malich kendo konyogi kik giparre ahinya?

⁹ En ang’o minyalo tim mondo joot omed yudo ritruok e winjruokgi gi Nyasaye, kendo konyogi kik gibed gi parruok kapo ni achiel kuomgi tuwo ahinya? Kuom adier, tuwo ka tuwo dwaro rit mopogore gi machielo, kendo ok nyal bedo gima owinjore nyiso ei bugni yore mag thieth kata mag rito jatuwo e pacho. Kata kamano, Jehova chungo “jogo duto monyosore” mondo gibed motegno e Wachne. (Zaburi 145:14) Ruoth Daudi nondiko ni: “Ojahawi jalo ma keto chunye koparo jo modhier: Jehova nogole e chandrwok e ndalo marach. Jehova nogeng’ne richo, mi norite mangima . . . Jehova notege e kitanda mar midekrene.” (Zaburi 41:​1-3) Jehova rito jotichne mondo gisik mangima kata motegno ei Wachne, kata kapo ni parruok ma gin-go kalo tekogi. (2 Jo Korintho 4:⁠7) Thoth ji ma joodgi bedo gi tuwo malich, bende osenwoyo weche ma jandik-zaburi nowacho niya: ‘Osesanda ahinya. A Jehova, miya abedi mangima kaka niwacho.’ ​—⁠Zaburi 119:107.

BEDO GI CHUNY MAKONYO

10, 11. (a) En ang’o madwarore mondo joot onyagore e yo maber gi tuwo modonjo e odgi? (b) Ere kaka dhako moro nonyagore gi tuwo mar chwore?

¹⁰ Ngero moro e Muma wacho ni: “Chuny dhano e momiye teko kotuwo; to chuny mool, ng’a manyale? ” (Ngeche 18:14) Masira nyalo jogo joot kaachiel gi “chuny dhano.” Kata kamano, “chuny mokuwe omiyo dend dhano bedo mangima.” (Ngeche 14:30) Mondo joot onyagore e yo maber gi tuwo marach modonjo e odgi, luwore ahinya gi kaka chunygi chalo.​—⁠Pim gi Ngeche 17:⁠22.

¹¹ Nochuno dhako moro ma Jakristo timo kinda e rito chwore ma ne ong’ol nikech tuwo mar abach (stroke) higini auchiel kende bang’ kend. Owacho kama:“Tuwono noketho yo ma chwora wuoyogo, mi nomiyo goyo mbaka kode obedo matek. Temo ng’eyo tiend weche ma ne a e dhoge ne en tich matek.” Par ane bende lit koda chuny mool ma nyaka bed ni chwore ne ni godo. En ang’o ma ne gitimo? Kata obedo ni ne gidak mabor gi kanyakla mar Jokristo, nyaminwano ne otemo ahinya bedo motegno e chuny, konono weche duto manyien michiwo gi riwruok mar oganda Jehova kaachiel gi chiemb chuny mayudore e Ohinga mar Jarito kod Amkeni! Ne onwang’o jing’o kuom timno, momiyo orito chwore nyaka nochopo kama chwore nothoe higini ang’wen bang’e.

12. Mana kaka Ayub ne otimo, jatuwo nyalo konyo nade seche moko?

¹² Ka kuom wach Ayub, en owuon ema nodong’ kojing’, kata obedo ni en ema notuwo. Nopenjo chiege, niya: “Wanayud gi maber kuom luet Nyasaye, to ok wanayud gi marach koso? ” (Ayub 2:10) Kare emomiyo japuonjre Jakobo bang’e ne okwano Ayub kaka achiel kuom jogo ma ne oketo ranyisi maber mar nano motegno! E Jakobo 5:11 wasomo kama: “Usewinjo kinda mar Ayub, kendo uneno gi ma Ruoth notimone achien, nikech Ruoth ng’wono gi lala, kendo kecho.” Kamano bende ndalogi, thoth jogo mabedo gi chuny motegno sama gituwo osekonyo jo modong’ mamokogo mondo one gik moko e yo makare.

13. En ang’o ma joot ma nigi jatuwo ok onego otim?

¹³ Thoth ji mosebedo gi jatuwo e ot yie pile ni, ka tuwo chakore ok bed mayot ahinya yie gi chalgino. Bende giwacho ni yo ma ng’ato nenogo chal mar gik moko en gima konyo ahinya. Timo lokruok kuom yoregi mapile mag ot nyalo bedo matek ka tuwo chakore. Kata kamano, ka ng’ato otimo kinda gadier, onyalo ng’iyo gi lokruokno. E timo kamano, dwarore ahinya ni kik wapor chalwa gi mar joma moko ma onge gi jatuwo, ka waparo ni giwinjo mayot e ngimagi! Kuom adier, onge ng’at mong’eyo gadier pek ma jomoko bedogo. Jokristo duto yudo hoch kuom weche ma Yesu nowacho ni: “Biuru ira, un duto mujony kendo mugangoru mapek, to anamiu yueyo.”​—⁠Mathayo 11:28.

KETO MOTELO GIGO MADWARORE AHINYA

14. Ere kaka inyalo ket gik madwarore ahinya obed motelo?

¹⁴ Seche ma ng’ato tuwo ahinya e ot, joot nyalo timo maber paro wechegi mokudhi gi much Nyasaye: “Ka onge jong’ad rieko ji ok yud gi ma gidwaro; to ka nitie jong’ad rieko mang’eny, giyudogi.” (Ngeche 15:22) Donge joot duto nyalo bedo kanyachiel mondo giwuo kuom wach tuwono? Kuom adier, biro dwarore timo kamano kukwayo e lamo kendo manyo kony ei Wach Nyasaye mondo otau. (Zaburi 25:⁠4) Gin ang’o munyalo wuoyoe? Nitie weche mag thieth, pesa, koda mamoko ma joot onego ong’adie paro. En ng’ano mabiro rito jatuwo? Ere kaka joot nyalo riwe lwedo? Ere kaka chenro moketgo biro mulo ng’ato ka ng’ato e ot? Ere kaka jal marito jatuwono ibiro konyi e yore mamoko madwarore koda e Wach Nyasaye?

15. Jehova chiwo kony mane ne joot ma nigi ng’at matuwo ahinya?

¹⁵ Kwayo Jehova kony kisaye gi chunyi duto, paro matut kuom wachne, kendo bedo gi chir e luwo gima Muma wacho, en gima pile kelo gweth matamore gi nono. Tuwo momako ng’ato e ot ok bi bedo gima inyalo tieki kata kweyo e yo mayot. To tenruok kuom Jehova en gima kinde duto kelo kony moloyo e bwo chal moro amora. (Zaburi 55:22) Jandik-zaburi nowacho kama: “Nikecha, A Jehova, mi nisira. Kuom weche mang’eny maparo e iya hochni omiyo chunya mor.”​—⁠Zaburi 94:​18, 19; ne bende Zaburi 63:​6-8.

KONYO NYITHINDO

16, 17. Gin weche mage minyalo nyisi nyithindo matindo kuom wach tuwo nyawadgi?

¹⁶ Tuwo marach e ngima mar joot nyalo kelo chandruoge mang’eny ne nyithindo. Dwarore ahinya ni jonyuol okony nyithindo mondo ging’e chandruok makoro nitie, koda gima ginyalo timo mondo gikony. Ka ng’ama tuwo en nyathi, nyaka kony nyithindo wetege ong’e ni rit miritogo nyathino e okang’ momedore ok onyiso ni koro ok oher nyithindo mamokogo. Kar weyo mondo nyiego kata mirima obedie, jonyuol nyalo konyo nyithindo mamokogo omed herore ng’ato gi ng’ato, kendo ginyis kech gi hera madier kuom wach tuwo modonjo e odgi.

¹⁷ Pile nyithindo matindo winjo wach e yo mayot ka jonyuol ketonegi weche e yo mayot moloyo tiyo gi weche jothieth mathoth ma korgi tek. Kuom mano, inyalo konygi ng’eyo wach tuwo ma chando achiel kuomgi e yo machuok. Sama nyithindo mokogo neno kaka tuwo tamo ng’ato timo gik mang’eny ma gin giwegi gikawo katugo, gibiro bedo moikore nyiso ‘hera mar owete kendo bedo gi chuny mang’won’ e okang’ moloyo.​​—⁠1 Petro 3:⁠8.

18. Ere kaka inyalo kony nyithindo madongo mondo ong’e chandruoge matuwo kelo, to timo kamano nyalo konyogi e yo mane?

¹⁸ Nyithindo mosebedo madongo onego okony mondo ging’e ni tuwono osekelo kinde matek ahinya madwaro chiwruok kuom ji duto e ot. To nikech pes thieth dwarore, ok bi bedo mayot mondo ong’iew ne nyithindo mamokogo gigo ma gidwaro. Be nyithindo biro winjo marach nikech timo kamano, mi gine ni ituonogi gik moko? Koso gibiro winjo tiend gima dhi nyime mi giikore mar chiwore timo gik madwarore? Mano luwore ahinya gi kaka uwuoyo kuom wachno koda chuny ma joot nigo. Kuom adier, e udi mang’eny tuwo mar ng’ato achiel osekonyo e tiego nyithindo luwo puonj ma Paulo ne ochiwo kama: “Kik piem bedie kata sungruok, to kubet mamuol, ng’ato ka ng’ato okwanre ni jo moko oloye gi ber. Ng’ato ka ng’ato kuomu kik one mana gige owuon to one mag jo moko bende.”​—⁠Jo Filipi 2:​3, 4.

WACH YUDO THIETH

19, 20. (a) Jogo ma gin wiye joot nigi ting’ mane seche ma ng’ato tuwo e ot? (b) Kata obedo ni Muma ok en bug thieth, okonyo nade e chiwo puonj ka ng’ato tuwo?

¹⁹ Jokristo ma nigi paro mowinjore ok tamore manyo thieth, mak mana ka en yor thieth ma chik Nyasaye ok oyiego. Ka achiel kuom joodgi obedo matuwo, gibedo gi chuny mar konyo jal matuwono. Kata kamano, nitie paro mopogore opogore kuom yore mag thieth ma nyaka non maber. E wi mano, e higini mosekalo machiegni, tuoche moko manyien osebedo kabiro, kendo thothgi ok nigi yo achiel kende mar thiedhogi. Kata mana fwenyo tuwo ma ng’ato nigo ok osebedo mayot seche moko. Kuom mano, en ang’o ma Jakristo onego otim?

²⁰ Kata obedo ni achiel kuom jondik Muma ne en laktar, kendo ni jaote Paulo nomiyo osiepne Timotheo puonj kuom wach thieth, Muma oting’o weche majiwo timbe makare kod winjruok gi Nyasaye, to ok en bug thieth. (Jo Kolosai 4:14; 1 Timotheo 5:23) Omiyo, kodok korka weche thieth, jogo ma gin wiye joot ma Jokristo nyaka ng’ad paro mowinjore gin giwegi. Ginyalo ng’ado ni dwarore ginon weche moko ir lakteche mokalo achiel. (Pim gi Ngeche 18:17.) Kuom adier, gibiro dwaro thieth maber moloyo manitie ne ng’atgi matuwo, kendo thothgi timo kamano kuom lakteche mag osiptal. Moko to neno ni ber tiyo gi yore mamoko mag thieth. Maendi bende en yiero ma ng’ato timo owuon. Kata kamano, seche ma ikedo gi tuoche, Jokristo weyo mondo Wach Nyasaye ema obednegi ‘taya mar tiendgi, gi ler mar yoregi.’ (Zaburi 119:105) Gidhi nyime luwo puonj manie ei Muma. (Isaiah 55:​8, 9) Kuom mano, gitang’ gi yore mag thieth mitiyoe gi juok, kendo ok giyie gi thieth ma puonj koda chike Muma kwedo.​—⁠Zaburi 36:9; Tich Joote 15:​28, 29; Fweny 21:⁠8.

21, 22. Miyo moro mawuok e gwenge mag Asia notiyo nade gi puonj manie Muma, to gima nong’ado timono nokonyo nade achien?

²¹ Ne ane gima  notimore ne  dhako moro mawuok e gwenge mag Asia. Mapiyo nono bang’ chako ng’eyo Muma nikech puonjruok gi Joneno mag Jehova, ne onyuolo nyathi ma nyako ma pekne chiegni kilo achiel gi nus kapok ndalo nyuolne oromo. Chuny dhakono ne ool ahinya kane laktar onyise ni nyathino ne ok dhi dongo maber kendo ni ok nowuothi ngang’. Ne onyise ni oter nyathino odag kuonde moyang mag rito nyithindo. Chwore ne ok ong’eyo gima dotim. Miyono ne nyalo manyo kony kune?

²² Owacho niya: “Aparo somo kamoro ei Muma mawacho ni ‘nyithindo gin gikeni ma Jehova ochiwo; kendo gi ma ich onywolo en mich mare.’” (Zaburi 127:⁠3) Ne ong’ado ni obiro tero “gikeni” pacho mondo orite. Gik moko ne tek kar chakruok, to kata kamano kokalo kuom kony mag osiepe ma Jokristo manie kanyaklagi mar Joneno mag Jehova, miyono koro ne nyalo rito nyathine ma ne dwaro rit makende. Higini apar gariyo bang’e, nyathino ne dhi e chokruoge mitimo e Od Romo kendo ne omor bedo gi nyithindo wetege kuno. Miyono wacho ni: “Amor ahinya nimar puonj manie Muma ne omiyo atimo gima kare. Muma nokonya bedo gi chuny ma onge bura e nyim Jehova Nyasaye mondo kik aywag ang’e ndalo duto mag ngimana.”

23. En hoch mane ma Muma chiwo ne joma tuwore koda jogo ma ritogi?

²³ Tuwo ok bi bedo kodwa nyaka chieng’. Janabi Isaiah nowuoyo kuom kinde mabiro ma “japiny ok nowachi, Atuwo.” (Isaiah 33:24) Singono nochopi e piny manyien makayo machiegni. Kata kamano, nyaka chop kindeno, podi nyaka wanyagore gi tuoche koda tho. Gima morowa en ni, Wach Nyasaye konyowa kendo tayowa. Puonj ma Muma chiwo matayo timbewa siko, kendo giloyo mabor ahinya pach dhano ma jaricho masiko lokore aloka. Kuom mano, ng’at mariek yie kod jandik-zaburi ma nondiko ni: “Chik mar Jehova ni kare, ma duogo chuny: weche ma Jehova nyiso, chung’ matek, ma chiwo rieko ni jo ma riekogi tin . . . Buche ma Jehova ng’ado gin adier, kendo gitir chutho . . . Nitie pok maduong’ kuom ritogi.”​—⁠Zaburi 19:​7, 9, 11.