Rit Kuwe e Odi

1. Gin gik moko kaka mage manyalo ketho winjruok e kind joot?

JOGO manie udi ma nigi hera, winjruok koda kuwe gin joma mor. Wageno ni in bende joodu chalo kamano. En gima lit ni, thoth udi ok ni kamano, kendo gionge winjruok nikech weche moko. En ang’o mapogo udi? E sulani wabiro wuoyo kuom gik moko adek. E udi moko, joot duto ok ni e din achiel. E moko, nyithindo nyalo bedo gi jonyuol moko ma ok masie. To e mamoko, chandruok mag manyo pesa kata gombo mar medo mwandu nenre ni pogo joot. Kata kamano, gik maketho winjruok e ot achiel, ok ochuno ni biro timo kamano e ot machielo. Ang’o momiyo udi opogore kamano?

2. Jomoko manyo puonj matayo joot kanye, to puonj mabeyo moloyo yudore kanye?

² Achiel kuomgi en neno gik moko e yo mopogore. Kitemo winjo pach nyawadu gi chunyi duto, yot mondo ing’e maber kaka inyalo rito winjruok e ot. Gimachielo en kama ng’ato goloe puonj. Ji mathoth ohero luwo puonj mag jotich wetegi, joma ni e alworagi, gasede, kata yore mamoko mag dhano. Kata kamano, jomoko to osepuonjore gima Muma wacho kuom chalgi, mi bang’e gitiyo gi puonj manie iye. Nono Muma nyalo konyo joot nade mondo gibed gi kuwe?​—⁠2 Timotheo 3:​16, 17.

KA CHWORI NI E YIE MOPOGORE GI MARI

3. (a) Muma puonjo ang’o kuom wach kendo ng’at ma nigi yie mopogore? (b) Puonj moko manyalo konyo ng’at ma nigi jaot ma nigi yie mopogore gin kaka mage?

³ Muma kwerowa motegno kuom wach kendruok gi ng’at ma ok nigi yie achiel kaka marwa. (Rapar mar Chik 7:​3, 4; 1 Jo Korintho 7:39) Kata kamano, nyalo bedo ni ne ipuonjori adiera manie Muma bang’ kend, to chwori ne ok otimo kamano. Koro itim nang’o? En adier ni, singruok maru pod omakou. (1 Jo Korintho 7:10) Muma nyiso nyadinwoya ni kend en riwruok masiko kendo ojiwo joma okendore mondo olo gigo ma pogogi kar ringogi. (Jo Efeso 5:​28-31; Tito 2:​4, 5) To nade ka chwori kwedo ni kik iluw din ma Muma jiwo? Onyalo temo geng’i kik idhi e chokruoge mag kanyakla, kata onyalo wacho ni ok odwar ni chiege wuotho ka lendo ot ka ot. En ang’o mibiro timo?

4. Dhako ma chwore ok nigi yie machalo gi mare nyalo nyiso nade ni odewo chwore?

⁴ Penjri niya, ‘Ang’o momiyo chwora timo kamano? ’ (Ngeche 16:​20, 23) Ka kuom adier ok ong’eyo tiend gima itimo, onyalo bedo gi parruok gi kiawa kuomi. Kata nyalo bedo ni wedege ema chwalo mach nikech tinde ok iluw chike ma gigeno ahinya kaka anyuola. Dichwo moro nowacho ni, “Dong’ kenda e ot, nomiyo awinjo ka gima ojwang’a.” Jali ne neno ni chalo ka gima din ne maye chiege. Kata kamano, sunga ma ne en-go e chunye ne miyo ok oful kaka owinjo. Nyalo dwarore inyis chwori ni herani kuom Jehova ok onyiso ni koro ihere matin maloyo kaka chon, mondo kik obed gi kiawa. Ne ni ikawo kinde mar bedo kode.

5. Dhako ma chwore nigi yie mopogore gi mare nyalo timo ang’o mondo kik okal tong’?

⁵ Kata kamano, nitie gimoro machielo maduong’ moloyo ma nyaka ng’i maber kidwaro tiyo gi rieko e wachni. Wach Nyasaye jiwo mon niya: “Mon, winjuru chwou, kaka owinjore kuom Ruoth.” (Jo Kolosai 3:18) Kuom mano, Muma kwero bedo ng’ama nigi chuny mar timo gik moko e yore owuon ma ok odew jomoko. E wi mano, sama ndikoni wacho ni “kaka owinjore kuom Ruoth,” mano nyiso ni bolruok ne dichwo bende en gima dwaro ni dhako owinj gima Ruoth wacho. Nyaka ibed gi paro mowinjore ma ok kal tong’.

6. Gin puonj mage monego oket e paro gi dhako mokend ma Jakristo?

⁶ Dhi e chokruoge mag kanyakla kendo lando ne jomoko yie manie Muma, gin gik madwarore ahinya e lamo madier ma Jakristo ok nyal jwang’o. (Jo Rumi 10:​9, 10, 14; Jo Hibrania 10:​24, 25) Omiyo inyalo timo ang’o kapo ni dhano wachoni mondo itim gima Nyasaye ok dwar? Joote Yesu Kristo ne owacho ratiro ni: “Onego wawinj Nyasaye moloyo winjo dhano.” (Tich Joote 5:29) Ne giketo ranyisi minyalo ti godo e yore mamoko mang’eny e ngima. Be hera ma in-go kuom Jehova biro miyo imiye chiwruok ma en kende ema owinjore oyud? Seche mitimo mano, be hera koda luor minyiso chwori biro miyo item timo kamano gi muolo e yo ma ok chwanye?​—⁠Mathayo 4:10; 1 Johana 5:⁠3.

7. Dhako mokendi ma Jakristo onego obed gi chuny mar timo ang’o?

⁷ Yesu ne onyiso ni timo kamano ne ok dhi bedo gima yot kinde duto. Nikech akwede ma ne dhi bedoe kuom wach lamo madier, ne ochiwo siem ni jood ng’ato owuon ne dhi pogore ka gima ligangla opogogi. (Mathayo 10:​34-36) Mae ne otimore ne dhako moro e piny Japan. Chwore ne okwede kuom higini 11. Ne otimone gik maricho ahinya, kendo lorone oko kinde ka kinde. Kata kamano, ne onano. Osiepe manie kanyakla mar Jokristo ne okonye. Ne osiko kolemo ma ok owe, kendo weche manie 1 Petro 2:20 ne ojiwe ahinya. Dhako ma Jakristoni ne ong’eyo ni ka ochung’ motegno, kinde ne biro ma chwore ne dhi riwore kode e tiyo ne Jehova. To adier chwore notimo kamano.

8, 9. Dhako onego otim ang’o mondo kik ochwany chwore e yore matindo tindo?

⁸ Nitie gik mang’eny minyalo timo mondo okonyo loko pach jaodi. Kuom ranyisi, ka chwori kwedo din mari, kik itim gik manyalo miye ong’ur kuom weche mamoko bende. Rit ler mar pacho. Rit ler koda chal mar dendi. Nyise hera e wecheni koda timbeni. Kar ng’iyo mana ketho mag chwori, riwe lwedo. Nyis ni ibolorine otayi nimar en e wi ot. Kik ichul kuor kapo ni ineno ni otimoni marach. (1 Petro 2:​21, 23) Ng’e ni dhano duto gin joricho, omiyo ka ywaruok moro oneno e kindu, bed ng’ama kwongo kwayo ng’wono kinyiso bolruok.​—⁠Jo Efeso 4:⁠26.

⁹ Kik iwe wach dhi e chokruoge obed gima miyo chiembe deko. Bende seche moko inyalo yiero tiyo tij Jokristo mar lendo, e sechego ma chwori ok ni pacho. Ok en gima ber ka dhako ma Jakristo siko ka lendo ne chwore sama chwore ok dwar. Kar mano, oluwo puonj ma jaote Petro nochiwo ni: “Un mon, winjuru chwou uwegi, mondo ka jo moko kuomgi ok oyie winjo Wach, to oresgi gi tim mag mondgi, ma ok wachnigi wach, ka girango ngimau maler kuluoro Nyasaye.” (1 Petro 3:​1, 2) Mon ma Jokristo temo matek mondo ginyis nyak mag roho mar Nyasaye e ngimagi.​—⁠Jo Galatia 5:​22, 23.

KA CHIEGI NI E YIE MOPOGORE GI MARI

10. Dichwo ma nigi yie onego otimne chiege nade kapo ni chiege nigi yie mopogore?

¹⁰ To nade ka dichwo ema en Jakristo madier to dhako ok en? Muma chiwo puonj kuom weche ma kamago. Owacho niya: “Ka owadwa moro obedo gi dhako ma ok oyie, kendo dhakono oyie dak kode, kik oweye.” (1 Jo Korintho 7:12) To bende ojiwo chwo kama: “Heruru mondu.”​—⁠Jo Kolosai 3:19.

11. Ere kaka dichwo nyalo nyiso lony kendo tiyo gi rieko kapo ni chiege nigi yie mopogore kod mare?

¹¹ Ka in dichwo ma chiege nigi yie mopogore gi mari, tem ahinya mondo inyis chiegi luor kendo winjo paro ma en-go. Nikech en ng’at maduong’, en gi ratiro mar lamo e din modwaro, kata ka ok iyie gi din mareno. Seche ma eka ikwongo nyise wach yie mari, kik ipar ni obiro weyo piyo piyo puonj mosebedo kogeno chakre chon, mondo eka okaw puonj manyien. Kar rikni kwedo puonj ma en koda joodgi gisebedo ka gigeno ahinya, tem tiyo gi Ndiko e konye mos mos. Nyalo bedo ni oparo ni ojwang’e kapo ni itiyo gi seche mang’eny e timo gige kanyakla. Onyalo kwedo kinda mitimo e tiyo ne Jehova, to kare gima nyalo bedo ni owacho e chunye en: “Adwaro bet kodi e dala ka! ” Ter gik moko mos mos. Kimedo pare kendo nyise hera, onyalo yie rwako lamo madier bang’ kinde.​—⁠Jo Kolosai 3:​12-14; 1 Petro 3:​8, 9.

TIEGO NYITHINDO

12. Kata kapo ni dichwo gi chiege ok ni e din achiel, Ndiko nyalo tayogi nade e wach tiego nyithindgi?

¹² E ot ma ji ok oriwore e lamo achiel, puonjo nyithindo wach Nyasaye seche moko bedo gima tek. Ere kaka Ndiko onego ota jonyuol kuom wachni? Muma nyiso ni wuoro ema nigi ting’ mokwongo mar puonjo nyithindo, to kata kamano miyo bende nigi migawo madwarore ahinya kuom wachni. (Ngeche 1:8; pim gi Chakruok 18:19; Rapar mar Chik 11:​18, 19.) Kata kapo ni wuoro ok oyie bedo e bwo wich mar Kristo, podi en e wi ode.

13, 14. Ka dichwo tamo chiege dhi gi nyithindo e chokruoge mag Jokristo kata tame puonjruok kodgi, miyono nyalo timo ang’o?

¹³ Wuone moko ma ok nigi yie kaka mag mondegi, ok tamore ka miyo puonjo nyithindo Wach Nyasaye. Moko to tamore. To nade ka chwori otamre ni kik idhi gi nyithindo e chokruoge mag kanyakla, kata ni kik ipuonjri kodgi Muma e pacho? Koro biro dwarore mondo imany yo mar kawo ting’ magi e yo mowinjore​—⁠tiendeni ni ting’ ma in-go e nyim Jehova Nyasaye, ne chwori kaka wi ot, koda ne nyithindi mihero. Magi duto inyalo timo nade?

¹⁴ Kuom adier, ibiro keto wachno e lamo. (Jo Filipi 4:​6, 7; 1 Johana 5:14) Kata kamano, gikone in ema nyaka iyier gima idwaro timo. Kitiyo gi rieko kendo keto maler ne chwori ni ok ikwed migawone mar wich, akwede ma en-go nyalo dok chien mos mos. Kata kapo ni chwori tami dhi gi nyithindo e chokruoge kata tami bedo gi chenro mar puonjogi Muma, podi inyalo puonjogi. E mbaka migoyo kodgi pile koda e ranyisi maber miketonegi, tem kar nyaloni mondo ijiw hera mar Jehova e chunygi, yie motegno e Wachne, jiwgi nyiso jonyuol luor, moriwo nyaka wuon-gi, dewo joma moko gi hera, kendo bedo joma nigi chuny mohero tich. Bang’ kinde, wuon nyithindo nyalo neno ber mawuokie, mi oher kinda mitimo.​—⁠Ngeche 23:24.

15. Wuoro ma nigi yie mopogore gi mar chiege nikod ting’ mane mar puonjo nyithindo?

¹⁵ Ka in dichwo ma chiege ok nigi yie kaka mari, nyaka ikaw ting’ mar pidho nyithindo ‘kirieyogi kendo puonjogi kuom Ruoth.’ (Jo Efeso 6:⁠4) Sama itimo kamano, kuom adier onego inyis ng’wono, hera, kendo bedo ng’ama winjo paro ma chiege nigo.

KA DIN MARI OPOGORE GI MAR JONYUOLNI

16, 17. Gin weche mage manie Muma ma nyithindo nyaka par kapo ni giyiero donjo e din mopogore gi mar jonyuolgi?

¹⁶ Tinde ok tek neno kata mana nyithindo matindo ka donjo e din mopogore gi mar jonyuolgi. Be mano e kaka isetimo? Ka en kamano, Muma nigi puonj manyalo konyi.

¹⁷ Wach Nyasaye wacho niya: ‘Nyithindo, winjuru jonywolu, nikech mano ni kare. Mi wuoru gi meru duong’.’ (Jo Efeso 6:​1, 2) Timo kamano oriwo kata nyiso jonyuol luor mowinjore. To kata obedo ni winjo jonyuol en gima dwarore, ok onego otime e yo maketho chik Nyasaye madier. Sama nyathi bedo maduong’ ma koro otimo yiero mare owuon, obedo gi ting’ momedore kuom gik motimo. Mani en adier ok mana e bwo chik sirkal kende, to moloyo kodok korka chik Nyasaye. Muma wacho ni, “ng’ato ka ng’ato kuomwa nowach wach man kuome owuon ni Nyasaye.”​—⁠Jo Rumi 14:12.

18, 19. Ka nyithindo nie din mopogore gi mar jonyuolgi, ginyalo timo ang’o mondo gikony jonyuolgi ng’eyo chal mar yiegi?

¹⁸ Ka puonj miyiego miyo itimo lokruok e ngimani, tem mondo iwinj paro ma jonyuolni nyalo bedogo. Ginyalo bedo mamor kuom neno ka ibedo ng’ama nigi luor moloyo, imedo bedo ng’ama winjo wach, matimo gima gidwaro gi kinda, nikech isepuonjri kendo itiyo gi puonj manie Muma. Kata kamano, ka yie manyienno bende miyo ikwedo puonj koda timbe ma jonyuolni ogeno ahinya, ginyalo paro kata neno ni ikwedo kit ngima anyuolau ma ne gitemo ahinya keto e chunyi. Bende ginyalo bedo gi luoro ka gima itimo ok oher ei ogandau, kata ka gino miyo ok iluw gigo ma giparo ni nyalo konyi bedo gi mwandu. Sunga kata ng’ayi bende nyalo bedo ni ema chandogi. Ginyalo paro ni inyisogi ni in ema in kare, to gin ok gin kare.

¹⁹ Kuom mano, tem chano mapiyo kaka nyalore mondo jonyuolni orom gi moko kuom jodong-kanyakla kata Joneno moko motegno manie kanyaklau. Jiw jonyuolni mondo gichopi e Od Romo mondo giwinj gin giwegi gik mipuonjo kuno, kendo gine ni Joneno mag Jehova gin joma nade. Bang’ kinde, chuny ma jonyuolni nigodo nyalo lokore. Kata ka jonyuol gin joma kwedo ahinya, maketho buge mag Muma, kendo tamo nyithindo ni kik dhi e chokruoge mag Jokristo, pile thuolo nyalo yudore mar somo bugego kama chielo, wuoyo gi Jokristo weteni, lendo kendo konyo jomoko. Bende inyalo wuoyo gi Jehova e lamo. Chuno ni rowere moko nyaka rit mi gibed joma dongo manyalo dak kendgi eka gimed dongruok e Wach Nyasaye. Kata kamano, kata bed ni gik moko chalo nade e pacho, kik wiyi wil miyo “wuoru gi meru duong’.” Tim korka kori mondo imed kuwe obedi e pacho. (Jo Rumi 12:​17, 18) To moloyo duto, many kuwe obedi e kindi gi Nyasaye.

PEK MANTIE E BEDO JANYUOL MA OK MASIE

20. Nyithindo nyalo nyiso kido mage ka wuon-gi kata min-gi ok en jonyuol masie?

²⁰ E udi mang’eny gima kelo tich matek ahinya ok en wach din, to en wach bedo gi jonyuol ma ok masie. Thoth udi sani nigi nyithindo monyuol kowuok e kend machielo mopogore gi ma jonyuolgi nitiere sani. E ot machalo kamano, nyithindo nyalo chako bedo gi nyiego, akwede kata padruok gi janyuol moro moloyo machielo. To nikech mano, ginyalo kwedo kinda ma janyuol ma ok masie timo mondo omi obed wuoro kata miyo maber. En ang’o manyalo konyo joot ma nigi jonyuol ma ok masie mondo weche odhi negi maber?

21. Kata obedo ni chalgi opogore gi udi mamoko, ang’o momiyo jonyuol ma ok masie onego omany puonj mayudore ei Muma mondo okonygi?

²¹ Ng’e ni kata obedo ni chal mar odu opogore gi mamoko, puonj koda chike Muma makonyo udi moko bende nyalo konyou. Weyo luwo puonj koda chikego, nyalo nenre ka gima kweyo chandruok moro gie kindeno, to kata kamano en gima biro kelo chandruok mang’eny bang’e. (Zaburi 127:1; Ngeche 29:15) Bedi gi rieko kendo ng’e kaka gik moko obet, matiendeni bed gi rieko mabiro konyi tiyo gi puonj koda chike mag Nyasaye. Kendo ng’eyo kaka gik moko obet biro konyi fwenyo gimomiyo moko kuom joodi wacho kata timo gik moko e yo ma gitimogono. Dwarore bende bedo ng’ama kecho jomoko.​—⁠Ngeche 16:21; 24:3; 1 Petro 3:⁠8.

22. Ang’o momiyo nyalo bedo gima tek mondo nyithindo orwak janyuol ma ok masie?

²² Ka in janyuol ma ok masie, inyalo paro kinde ma ne in osiep joodno, kendo nyalo bedo ni nyithindo ne jorwaki. Kata kamano, bang’ bedo janyuolgi ma ok masie, nyalo bedo ni chunygi oselokore. To nikech giparo janyuolgi masie makoro ok odak kodgi, paro nyalo chando nyithindogo kabe onego giyie kodi koso, ginyalo paro seche moko ni idwaro kawo kar janyuolgi ma onge. Seche moko, ginyalo wachoni gi wang’ matek ni, ok in wuon-gi kata ni ok in min-gi. Weche ma kamago chwanyo ng’ato. Kata kamano, “kik iyi wang’ piyo.” (Eklesiastes 7:⁠9) Ng’eyo gimomiyo giwuoyo kamano, kendo kechogi gin gik madwarore mondo omi ikony paro manie chunygi.

23. Ere kaka inyalo rie kendo kumo nyithindo e ot ma nigi janyuol ma ok masie?

²³ Kido kaka mago dwarore ahinya seche ma ng’ato rieyo kendo puonjo nyithindo. Rieyo kendo puonjo nyithindo kichung’ motegno dwarore ahinya. (Ngeche 6:20; 13:⁠1) To nikech nyithindo duto ok chalre, yo mirieyogigo nyalo pogore. Jonyuol moko ma ok masie nwang’o ni ber mondo janyuol masie ema ochak rieyo kendo kumo nyithindo. Kata kamano, dwarore ni jonyuol duto owinjore e kum michiwo, ma ok ginyis ni ng’ato kuomgi dok ne nyathine masie. (Ngeche 24:23) Winjo jonyuol en gima dwarore, to kata kamano ng’e ni nyithindo onyuol gi richo. Iyi kik wang’ mokalo tong’. Rie kendo puonj nyithindo kinyisogi hera.​—⁠Jo Kolosai 3:⁠21.

24. Ang’o manyalo konyo e geng’o timbe maricho e kind joot ma nigi jonyuol ma ok masie?

²⁴ Goyo mbaka e kind joot nyalo konyo ahinya e geng’o chandruok. Mano nyalo konyo joot oket pachgi kuom gigo madwarore otim ahinya e ngima. (Pim gi Jo Filipi 1:​9-11.) Bende ginyalo konyore ng’ato gi ng’ato e neno kaka ginyalo konyo chopo dwaro mag joot. E wi mano, wuoyo ayanga e kind joot nyalo geng’o timbe maricho. Nyiri onego orang ahinya kaka girwakore e nyim wuoro kata owetegi ma ok masie, to yawuowi onego opuonji kaka onego giritre e nyim min-gi koda nyimegegi ma ok masie.​—⁠1 Jo Thessalonika 4:​3-8.

25. Gin kido mage manyalo konyo e rito kuwe e ot ma nigi janyuol ma ok masie?

²⁵ Mondo omi ibed janyuol maber ma ok masie, dwarore bedo ng’ama hore mos. Loso osiep manyien en gima kawo kinde. Mondo nyithindo ma ok inyuolo oheri kendo omiyi luor nyalo bedo tich matek ahinya. To en gima nyalore. Bedo gi rieko koda chuny mar ng’eyo kaka gik moko obet, kaachiel gi bedo gi gombo mar moro Jehova, ema biro kelo kuwe e ot ma nigi janyuol ma ok masie. (Ngeche 16:20) Kido kaka mago nyalo konyou nyagruok e yore mamoko bende.

BE MANYO MWANDU KELO POGRUOK E ODU?

26. Chandruoge koda paro kuom wach manyo mwandu nyalo pogo nade joot?

²⁶ Chandruok koda paro ma joot nigo kuom wach mwandu nyalo kelo pogruok e kind joot e yore mang’eny. Gima lit en ni, joot moko pogore nikech ywaruok e wach pesa koda gombo mar bedo gi mwandu ​—⁠kata mana medo mwandu matin kende. Pogruok nyalo bedoe ka dichwo gi dhako tiyo tij andika giduto, kendo ka gin gi chuny mar ni “magi pesana, to mago pesani.” Kata ka ywaruok ok bedie, sama giduto gitiyo tij andika, ginyalo yudo ni chenro magin-go weyonegi thuolo matin kende mar bedo kanyachiel. Tim masani onya ahinya e piny en ni, wuone dak mabor gi joodgi kuom kinde mogwaro​—⁠dweche kata mana higini​—⁠mondo omi giyud pesa mang’eny moloyo madigiyudo ka gin pacho. Mani nyalo rwakogi e chandruoge malich ahinya.

27. Moko kuom puonj manyalo konyo joot e wach chandruoge pesa gin kaka mage?

²⁷ Onge chike minyalo ket kuom wach kedo gi chandruogegi, nikech ute opogore kendo gik mayudogi opogore. Kata kamano, puonj ma Muma chiwo nyalo konyo. Kuom ranyisi, Ngeche 13:10 nyiso ni inyalo geng’ ywaruok manono ka ji ‘puonjore pogo weche.’ Mani ok en mana wacho pachi iwuon, to bende en manyo puonj koda ng’eyo paro ma jal machielo nigodo kuom wach miwuoyoe. E wi mano, loso bajet kata chenro maber mar tiyo gi pesa nyalo konyo riwo kinda ma joot nigo. Seche moko dwarore​​—⁠kata kuom kinde machuok​​—⁠mondo dichwo gi dhako oti tij andika mondo gikaw ting’ mar pesa makoro omedore, to moloyo ka gin gi nyithindo kata jomoko ma girito. Ka mano e kaka gik moko chalo, dichwo nyalo miyo chiege obed gi geno ni podi ohere kendo ni ok ojwang’e. Dichwo kaachiel gi nyithindo nyalo nyiso hera ka gikonyo e tije moko ma min ot ema jatimoga kende.​—⁠Jo Filipi 2:​1-4.

28. Gin puonj mage miparonwa ma ka joot otiyogo to biro konyogi bedo gi winjruok?

²⁸ Kata kamano, ket e paro ni kata obedo ni pesa en gima dwarore e pinyni, ok okel mor. Onge kiawa ni, ok ochiw ngima. (Eklesiastes 7:​12) Kuom adier, keto paro ahinya kuom mwandu nyalo ketho winjruok e kind ng’ato gi Nyasaye kendo nyalo rwako ng’ato e timbe maricho. (1 Timotheo 6:​9-12) To mano kaka en gima ber ahinya manyo Pinyruodh Nyasaye gi wachne makare obed mokwongo, ka wan gadier mar yudo gwethge nikech kinda mwatimo e manyo gigo mochuno ahinya e ngima! (Mathayo 6:​25-33; Jo Hibrania 13:⁠5) Ka iketo weche mag Pinyruoth obed motelo, kendo ka imanyo bedo gi kuwe e kindi gi Nyasaye, inyalo yudo ni joodi biro bedo gi winjruok maber e yore madwarore ahinya, kata obedo ni nitie gik moko mapogou.