Bug Muma Namba 55​—2 Timotheo

Jandiko: Paulo

Ne Ondike: Rumi

Ne Otiek Ndike: Chiegni 65 E.N.

PAULO kendo nochako obedo e twech Rumi. Kata kamano, gik ma ne timore e twechne mar ariyoni ne richo ahinya moloyo e twechne mokwongo. Ne nyalo bedo kar higa mar 65 E Ndalowa. Mach maduong’ nowang’o Rumi e Julai 64 E Ndalowa, moketho gik moko ahinya e gwenge 10 kuom gwenge 14. Kaluwore gi jasomo moro miluongo ni Tacitus, Ruoth Nero ne ok nyal tieko “paro marach ma ne wachore, ni nitie ng’at ma nogolo chik mondo majno ochakore. Kuom mano, mondo omi otiek wachno, nosando oganda Jokristo ma ne ji mon-go nikech timbegi ma ji ok nohero. . . . Oganda mang’ongo ne ong’ad negi buch kum, to ok ahinya nikech timo tim wang’o gwengego, to mana nikech dhano ne mon kodgi. Ne ijarogi e yore mang’eny seche ma ne inegogi. Ka oumgi gi piende le, guogi ne kayogi ka kidhogi, kendo nigurogi e msalepe, kata wang’ogi mondo mach maliel ochiw ler gotieno, ka mudho osebiro. Nero nochiwo puothene mondo otimie timbego . . . Lit nodonjo ne ji, nikech ne nenre ni gima ne itimono ok ne en gima konyo oganda, to jogo ne inego mana nikech tim ng’at achiel ma ne ja mahundu.”a

² Nenore ni ne en kinde mag sand magerni ma Paulo kendo nochako obedoe e twech Rumi. Wang’ni to koro ne otweye gi nyororo. Ne ok en gi geno ni ne idhi gonye, to norito mana bura mogik kod nek mare. Welo ma ne lime ne nok. Kuom adier, mondo omi ng’ato oyangore ni en Jakristo ne en gima nyalo miyo omak ng’ato, mi sande nyaka thone. Omiyo Paulo ne nyalo ndiko gi chuny maler e wi jal ma nolime koa Efeso niya: “Ruoth oguedh jood Onesiforo nikech noduogo chunya ndalo mang’eny, kendo wiye ne ok okuot ni otueya, to ka nochopo Rumi nodwara ahinya, mi noyuda.” (2 Timo. 1:16, 17) Ka nondiko ka thone okayo machiegni, Paulo luongore ni “jaote mar Kristo Yesu kuom dwaro mar Nyasaye, kaka Nyasaye osingore miyo ji ngima man kuom Kristo Yesu.” (1:1) Paulo nong’eyo ni ngima kanyachiel gi Kristo ne orite. Ne oyudo oselendo e thoth mier madongo mag piny ma kindeno, koa Jerusalem nyaka Rumi, to nyalo bedo ni kata nyaka Spain. (Rumi 15:24, 28) Ne oseringo ng’weye kochung’ motegno nyaka e gikone.​—2 Timo. 4:6-8.

³ Nyalo bedo ni baruani ne ondiki chiegni higa mar 65 E Ndalowa, kinde matin kapok Paulo onegi. Nyalo bedo ni Timotheo pod ne ni Efeso nimar Paulo nonwang’o osejiwe mondo odong’ kuno. (1 Timo. 1:3) Koro, Paulo kwayo Timotheo diriyo mondo odhi ire mapiyo, kendo okwaye mondo gidhi ire gi Mariko, kendo ni mondo giting’ aroya kod kitepe ma Paulo noweyo Troa. (2 Timo. 4:9, 11, 13, 21) To nikech nondike e kinde makende kamano, baruani noting’o weche mag jip ahinya ne Timotheo, kendo osebedo kochiwo jip makonyo Jokristo madier chakre kindeno.

⁴ Bug Timotheo mar Ariyo en adier, kendo en achiel kuom buge maler kaluwore gi weche mosenyisi sama ne iwuoyo kuom Timotheo Mokwongo. Jondiko gi josomo machon noyie kendo tiyo kode, achiel kuomgi en Polycarp ma ne odak e kind higini mag 100-200.

GIMOMIYO BUGNI KONYO

¹⁰ “Ndiko duto mowuok kuom much Nyasaye, konyo.” Konyo nade? Paulo nyisowa e barupe mar ariyo ne Timotheo ni gikonyo: “Kuom puonjo ji, kuom kwero gik maricho, kuom rieyo ji, kendo kuom tiego ji mondo gibed jo makare, mondo ng’at Nyasaye obed molony, kendo moikore chuth ni tich mabeyo duto.” (3:16, 17) Kuom mano, ber mar “puonjo ji” ijiwo ahinya ei baruani. Jogo duto mohero tim makare ndalogi biro dwaro winjo puonj mariek ma baruani chiwo kendo temo ahinya mondo gibed jopuonj mag Wachno, kendo gitim matek mondo gibed jotich Nyasaye moyiego, ‘ka gipuonjo kare wachno mar adiera.’ Mana kaka e dala mar Efeso e kinde mag Timotheo, e kindegi bende nitie jogo ma donjo e “mbekni mofuwo, ma onge rieko,” ma “puonjore pile, to ok ginyal ng’eyo adiera ngang’,” kendo gikwedo “puonj mangima” ka giluwo mana jopuonj ma sako itgi kaka giwegi gidwaro. (2:15, 23; 3:7; 4:3, 4) Mondo ng’ato otang’ gi timbe mochido mag pinyni, dwarore omak “puonj mangima” e yie kod hera. E wi mano, dwarore mapiyo ahinya mondo ji mathoth omed lony kuom “puonjo jomoko bende” obed ei kanyakla kata oko, mana kaka Timotheo, “ng’at Nyasaye.” Mano mor manadi ne jogo duto makawo ting’ni, ka ‘gilony e ‘puonjo jomoko gi muolo,’ kendo malando wach ‘ma ok giwe ka gitero mos chuth’!​—1:13; 2:2, 24, 25; 4:2.

¹¹ Mana kaka Paulo nowacho, Timotheo noseng’eyo ndiko maler nyaka oa “e nyathi” nikech puonj ma nomiye gi Lois kod Yunike. Wacho ni a “e nyathi” bende nyiso kinde maber mar chako puonjo nyithindo Muma e kindegi. To nade ka e higini ma bang’e mach ma ne liel chako dok chien? Puonj ma Paulo chiwo en mar chiero majno gi chuny mar bedo kod ‘teko gi hera kendo ritruok’ e paro, kendo nyiso yie ma onge wuondruok. Paulo nowacho ni “ndalo mag giko” ne dhi bedo matek kendo mopong’ gi chandruok nikech ketho chik, kaachiel gi puonj mag miriambo. Mano emomiyo dwarore ahinya mondo ji duto, to moloyo joma rowere, ‘oritre kinde duto, ka gichopo tije duto ma omigi.’​—3:15; 1:5-7; 3:1-5; 4:5.

¹² Mano pok ma owinjore okedne. (2:3-7) Kaluwore gi wachni, Paulo wuoyo kuom Koth Pinyruoth, kowacho niya: “Par Yesu Kristo ma nochier oa kuom jo motho, ma koth Daudi, kaka Wach Maber ma ayalo hulo.” Geno ma Paulo ne nigo ne en ni mondo osiki e winjruok gi Kodhino. Komedo, owuoyo kuom nekne ma nokayo machiegni kotiyo gi weche manyiso ni ne okedo maber niya: “Koroni okanna osimbo mimiyo jo makare, ma Ruoth, jang’ad bura makare, nomiya Chieng’no; kendo ok an kenda e ma nomiya, to nomi jogo duto bende mohero birone.” (2:8; 4:8) Mano mor manadi ne jogo duto manyalo goyo machemo kuom hikgi mang’eny mag chung’ motegno e tij Nyasaye, mi giwach kamano gin bende! Kata kamano, mae dwaro tiyo ne Nyasaye gie sani ka wanano gi hera e kinde ma Yesu Kristo nofwenyree, kendo nyiso geno kaka ma Paulo ne nigo ka nondiko kama: “Ruoth pod noresa kuom gik moko duto ma dwaro hinya, kendo nochopa maber e pinyruodhe me polo. Duong’ obedne nyaka chieng’. Amina.”​—4:18.

[Weche moler piny]