Lungngaite Hnênah Thlamuanna Pe Rawh
‘LALPAN hriak mi thih . . . lungngai zawng zawng thlamuan tûrin.’—ISAIA 6:1, 2.
1, 2. Tute hnênah nge thlamuanna kan pêk ang a, engvâng nge?
THLAMUANNA zawng zawng Pathian, Jehova chuan mi dangte’n chhiatna an tawh huna ngaihsak tûrin min zirtîr a. “Rilru tête chu fuih” tûr leh lungngai zawng zawng thlamuan tûrin min zirtîr a ni. (1 Thessalonika 5:14) Pathian kan biakpuite’n chutiang ṭanpuina an mamawh hunah chuan, kan ṭanpui ṭhîn. Tin, kohhran pâwna mite chungah, tûn hmaa kan chunga hmangaihna lantîr ngai lote chungah takngial pawh hmangaihna kan lantîr bawk a ni.—Matthaia 5:43-48; Galatia 6:10.
2 Isua Krista chuan: “Thuhnuairawlhte hnêna chanchin ṭha hril tûra LALPAN hriak mi thih avângin Lalpa PATHIAN thlarau chu ka chungah a awm; ani chuan, thinlung lungchhiate tuam tûr te, . . . lungngai zawng zawng thlamuan tûr . . . tein mi tîr a ni,” tih hrilh lâwk thu hi chhiarin amahah a inhmehbel a. (Isaia 61:1-3; Luka 4:16-19) Tûn laia hriak thih Kristiante pawhin he hna hi anmahniah an inhmehbel a, “berâm dang” chuan chu hna chu lâwm takin an thawhpui a ni.—Johana 10:16.
3. Miin, “Engvângin nge Pathianin chhiatnate hi a thlen a phal?” an tihin, engtin nge kan ṭanpui ang?
3 Leilung chhiatna a lo thlen a, lungchhe taka an awm hian, mite chuan “Engvângin nge Pathianin hêng chhiatnate hi a thlen a phal?” tiin an zâwt ṭhîn. Bible chuan chu zawhna chu chiang takin a chhâng a ni. Mahse, Bible la zir ngai lote tân chuan a chhânna hriat thiam tak tak nân hun a duh rei mai thei. Jehova Thuhretute thu leh hla chhuahah hian ṭanpuina a hmuh theih a ni.a Nimahsela, a ṭan nân, Bible-a chuang Isaia 61:1, 2-a kan hmuh ang chite hian Pathianin mihringte’n thlamuanna an dawn a duhzia a sawi lan avângin, chu chu ṭhenkhat chuan an thlamuanpui a ni.
4. Engtin nge Poland rama Thuhretuin school naupang hmeichhe tleirâwl pakhat lungngai tak chu a ṭanpui theih a, chu thiltawn chuan engtin nge mi dangte ṭanpui tûrin nangmah a ṭanpui theih che?
4 Ṭhalaite leh kum upa lamte pawhin thlamuanna an mamawh a. Poland rama tleirâwl pakhat lungngai tak chuan a hmêlhriat pakhat hnênah thurâwn a dîl a. Chu a ṭhiannu, Jehova Thuhretute zînga mi chuan ṭha taka thil awm dân a han zawh chian chuan, chu nula tleirâwl chuan zawhna leh rinhlelh a ngah hle tih a hmu chhuak a: “Engvângin nge suahsualna a tam êm êm? Engvângin nge mite’n hrehawm an tawrh? Engvângin nge ka nau hi a zeng? Engvângin nge lung natna ka neih? Ka kohhran mite lahin Pathian duhzâwng a ni an ti mai si a. Chutiang a nih vaih chuan, Pathian ka ring tawh lo vang!” a ti. Thuhretu chu ngawi rengin Jehova hnênah a ṭawngṭaia, chu mi hnu chuan heti hian a hrilh ta a: “Hêng zawhnate min zawh avâng hian ka lâwm khawp mai. Ṭanpui che ka tum ang e,” tiin. Ani chuan naupang a nih lai aṭanga chutiang bawk rinhlelhna a lo neih dân leh Jehova Thuhretute’n an ṭanpui dân chu a hrilh ta a. Hetiang hian a hrilhfiah a ni: “Pathian hian mite hi hrehawm tuar tûrin a siam lo tih ka zir a. Mite chu a hmangaih a, an tân thil ṭha ber a duh a, nakin lawkah he leiah hian inthlâkthlengna lian tak a rawn thlentîr dâwn a. Natna te, kum upat avânga buaina te, leh thihnate chu a bo hlen vek ang a, thuâwih mihringte chu chatuanin an awm ang—he lei ngeiah hian,” tiin. Chu tleirâwl hnênah chuan Thu Puan 21:3, 4; Joba 33:25; Isaia 35:5-7 leh 65:21-25 a entîr a. Rei tak an sawi dun hnuah chu tleirâwl chuan: “Tûnah chuan kan nun chhan ka hre ta. Ka hmu leh thei che ang em?” tiin a chhâwk tih hriat takin a zâwt a. Tichuan, chawlhkâr khata vawihnih zêl Bible zirna a neihpui ta a ni.
Pathian Min Pêk Thlamuanna Hmangin
5. Tawrhpuina thu kan sawi hian, engin nge thlamuanna tak tak pe ang?
5 Mi dangte thlamuan kan tum chuan, tawrhpuina ṭawngkam chu a duhawm hle a. Lungngaitu hnênah chuan a dinhmun kan tawrhpuizia kan aw chhuak leh ṭawngkam hman aṭanga hriattîr chu kan tum a ni a. Thinlunga veipui tak takna tel lo ṭawngkam mai chuan chu chu a tihpuitlin theih loh va. Bible chuan “Pathian Lehkha Thua chhelna leh thlamuanna hmua beiseina kan neih theihna tûrin,” tih min hrilh a ni. (Rom 15:4) He mi hi hre rengin, hun ṭha a awm hunah Pathian Ram chu eng nge a nih kan hrilhfiah thei a, tûna harsatna leh buainate a tihkian dân tûrte Bible aṭangin kan hmuhtîr thei bawk a ni. Chutah, chu chu innghahna tlâk beiseina a nih chhan kan hrilhfiah leh thei a. Hetiang kawng hian thlamuanna kan pe thei a ni.
6. Mite’n Pathian Lehkha Thu-a thlamuannate an hlâwkpui tak zet nân, eng thu nge hre thiam tûrin kan ṭanpui ang?
6 Thlamuanna kan pêkte hlâwkpui tak zet tûr chuan, miin Pathian dik a hriat a, eng ang Mi nge a nih a, a thutiamte innghahna tlâk a nihziate a hriat a ngai a. Jehova betu la ni lote thlamuan kan tum hian hêng a hnuaia târ lan: (1) Bible-a thlamuanna kan hmuh hi Pathian dik, Jehova hnên aṭanga lo kal a nih thu te; (2) Pathian Jehova chu Engkimtithei, lei leh vân Siamtu a ni a, ani chu hmangaihna Pathian a ni a, hmangaih-ngilneihna leh thutak ngah tak a nihzia te; (3) a thu aṭanga hriatna dik neihna hmanga Pathian kan hnaih chuan kan harsatna tawh apiang hmachhawn thei tûra chakna kan neih theih thu te; leh (4) Bible-ah chuan mi chi hrang hrangin fiahna an tawh chi hrang hrangte chanchin a chuan thu te hrilhfiah chu a ṭha a ni.
7. (a) Pathian thlamuanna min pêk chu “Krista zârah achuang aliam” tih uarna aṭangin eng nge tih theih a nih? (b) Nungchang ṭha lo taka nung ṭhîn tih inhre chhuaktu chu engtin nge i thlamuan theih ang?
7 Ṭhenkhat chuan Bible hmêlhriat tawh lungngaite chu 2 Korinth 1:3-7 chhiarsakin thlarau lam thlamuanna an pe a. Chutianga an tih hunah chuan, “kan thlamuanna hi Krista zârah achuang aliam a ni” tih ṭawngkam chu an lam uar a ni. He Bible châng hian mi chu Bible hi a ngaihtuah ngun zâwk phu tak thlamuanna petu a nihzia hre thiam tûrin a ṭanpui mai thei a ni. Tin, tûn la laah ni chiah lo mah se, sawikhâwmna a awmtîr thei bawk. Miin a buaina chu tûn hmaa a thil lo tihsual vâng nia a ngaih chuan, amah sawisêl mai lovin, 1 Johana 2:1, 2 leh Sâm 103:11-14-a chhinchhiah thu hi a thlamuan thlâkzia kan hrilh thei a ni. Hetiang kawng hian mi dangte chu Pathian thlamuanna min pêk hmangin kan thlamuan ve thei a ni.
Tharum Thawhna leh Ei Leh Bâr Harsatnain A Tlâkbuakte Thlamuan Hunah
8, 9. Engtin nge tharum thawhna tuarte hnênah thlamuanna pêk theih a nih?
8 Mi maktaduai tam takte nun chu tharum thawhna—tualchhûng emaw, indona emawa tharum thawhna—hian a tlâkbuak a. Chûng mite chu engtin nge kan thlamuan ang?
9 Kristian dikte chu ṭawngkam emaw, thiltih emawa khawvêl intihbuainaah ṭan lam nei lo tûrin an fîmkhur a. (Johana 17:16) Mahse, tûn laia harsatna dinhmun hi chatuanin a awm reng dâwn lo tih hriattîr nân Bible chu inâwm takin an hmang a ni. Pathianin tharum thawhna a thlîr dân hrilhfiah nân Sâm 11:5 an chhiar mai thei a, mahnia thungrûl lo va, Pathian ring zâwk tûra Pathian min fuihna lantîr nân Sâm 37:1-4 an chhiar mai thei bawk a. Sâm 72:12-14 chuan Solomona Ropui Zâwk, Isua Krista, tûna vâna Lala ṭang tawh chuan tharum thawhna tuar mi felte a ngaihtuah dân a târ lang bawk.
10. Indo rengna hmuna chêng i nih chuan, engtin nge Bible châng târ lante khian a thlamuan theih che?
10 Mi ṭhenkhat chuan thuneihna inchuh pâwlte inelna kârah buaina tam tak an tâwk reng a. Indona leh a hnua nghawng a neihte chu an nuna tel ve angah an ngai mai a ni. An beisei neih chhun chu ram danga an pêm theih chuan an dinhmun a ṭha zâwk mahna tih chu a ni a. Mahse, tum hlawhtling tak tak chu an tam lo hle a; a tichhin tam takte pawhin an nun an chân phah a ni. Ram danga pêm theite lahin harsatna chi khat chu harsatna danga thlâk kual mai mai niin an inhre bawk. Chutiang mite chu ram danga pêm aia rin tlâk zâwk thil engemawa an beiseina nghat tûra ṭanpui nân, Sâm 146:3-6 chu kan hmang thei a ni. Tin, Matthaia 24:3, 7, 14 emaw, 2 Timothea 3:1-5 emawa hrilh lâwk thute chuan dinhmun hre thiam lehzual tûrin leh an dinhmun tawh mêkte awmzia, he khawvêl hlui tâwpna hunah kan awm tih hre thiam tûrin a ṭanpui thei bawk. Sâm 46:1-3, 8, 9 leh Isaia 2:2-4 te pawhin nakin hunah remna kan beisei thei tak zet tih hre tûrin a ṭanpui mai thei bawk a ni.
11. West Africa rama nu pakhat chu eng thuin nge thlamuan a, engvâng nge?
11 West Africa rama indona a chhuah laiin, hmeichhe pakhat chu silaimu sûr kârah a in chhuahsanin a tlânchhia a. Hlauhna, lungngaihna leh lunghnualna hlîrin a nun chu a khat a ni. A hnua an chhûngkuaa ram danga an chên laiin, a pasal chuan an inneihna lehkha chu hâlral a, a nupui raipuar lai leh an fapa kum 10 mi chu thawn bovin, puithiamah ṭan chu a titlu ta a. Philippi 4:6, 7 leh Sâm 55:22 thu leh Vênnainsâng leh Awake! magazine aṭanga thuziakte chhiarpui a nih chuan, a tâwpah thlamuanna leh nun awmzia a chhar chhuak ve ta a ni.
12. (a) Ei leh bâr lama harsatna namên lo tawngte tân eng inchhâwkna nge Bible-in a pêk? (b) Engtin nge Asia khawmuala Thuhretu pakhatin amah dâwrtu mi pakhat a ṭanpui theih?
12 Ei leh bâr lama harsatna chuan mi maktaduai tam takte nun chu a tichhia a. A châng chuan, ei leh bâr harsatna hi indona leh a hnua a nghawngte avânga lo thleng a ni ṭhîn. Hun dangah chuan, sawrkâr ruahmanna ṭha lo takte leh thuneitute duhâmna leh rinawm lohnate ṭangkawp chuan mipuite chu an sum leh pai khâwlkhâwm sate hmangral a, an in leh lote thehthang lo thei lovin a siam a ni. Mi dangte erawh chuan he khawvêl thil engmah an nei lo. Chûng mite chuan Pathianin amah ringtute tâna inchhâwk zângkhaina a tiam thu leh mite’n mahni kut hnathawh ngei an eina tûr hmun, khawvêl thar a tiam thu hriat chu thlamuanthlâk an ti ngei ang. (Sâm 146:6, 7; Isaia 65:17, 21-23; 2 Petera 3:13) Asia ram pakhata Thuhretu dâwrkai pakhat chuan a dâwrtu nu pakhatin an rama ei leh bâr chungchâng a lungkham thu a hriat chuan, chuta thilthleng chu khawvêl puma thilthlengte zînga pakhat a nih thu a hrilhfiah a. Matthaia 24:3-14 leh Sâm 37:9-11 sawikhâwmna chuan Bible zirpuina a thlen a ni.
13. (a) Mite chu thutiam rin tlâk lo avânga rilru nguia an awm hunah, engtin nge anmahni ṭanpui nân Bible kan hman theih ang? (b) Miin dinhmun ṭha lote hi Pathian a awm lohzia fiahna anga a ngaih chuan, engtin nge hrilhfiah i tum theih?
13 Mite’n kum tam tak chhûng hrehawm an tawrhin emaw, thutiam rin tlâk lo tam tak avâng emawa an lunghnual chuan, anni chu Aigupta rama Israelte, “an rilru nguina avânga” ngaithla duh lote ang an ni thei a ni. (Exodus 6:9) Chutiang hunah chuan, tûn laia buainate hlawhtling taka hmachhawn thei tûr leh ṭûl lo taka mi tam takte nun tichhetu thilte pumpelh thei tûra Bible-in min ṭanpui theih dân kawngte sawi lan chu a ṭangkai mai thei a ni. (1 Timothea 4:8) Ṭhenkhat chuan an dinhmun chhe tak mai chu Pathian a awm lohzia emaw, Pathianin anmahni a ngaihsak lohzia emaw fiahnaah an ngai a ni. Chutih hunah chuan, Pathianin ṭanpuina a pe a; mahse, mi tam takin an pawm lo a nih zâwkzia hriattîr thei tûr Pathian Lehkha Thu inâwm tak i ngaihtuahpui thei ang.—Isaia 48:17, 18.
Thlipui leh Lîrnghîng Tawngte Thlamuan Hunah
14, 15. Chhiatna thleng pakhatin mi tam takte thlabâr taka a dahin, engtin nge Jehova Thuhretute chuan mite an ngaihsakzia an lantîr?
14 Thlipui emaw, lîrnghîng emaw, kâng mei emaw, a nih loh leh puak thei thil engemaw avângtein chhiatna a lo thleng mai thei a. Lungngaihna chu a darh zau hle thei a ni. Chûng hnuaia dam khawchhuakte thlamuan tûrin eng nge kan tih theih?
15 Mite chuan tuemawin anmahni a ngaihsak tih an hriat a ngai a. Ram pakhatin mi sual beihna a tawh hnuah, mi tam tak chu an thlabâr êm êm a ni. Mi tam tak chuan an chhûngkaw zînga mite, an chhûngkaw châwmtu berte, an ṭhiante, an hnate, a nih loh leh him nia inhriatna an neih zawng zawngte chu an hloh a ni. Jehova Thuhretute chuan an vêngchhûnga chutiang mite chu tlawhin, an thil chân nasa takte avânga an tawrhpui thu hrilhin, Bible aṭanga thlamuanna thu an fah a. Mi tam tak chu chutianga ngaihtuahna kan lantîr avâng chuan an lâwm êm êm a ni.
16. El Salvador-a bial pakhata chhiatna a thlen khân, engvângin nge tualchhûng Thuhretute thlawhhma rawngbâwlna chu a hlawhtlin êm êm?
16 Kum 2001 khân El Salvador ramah lîr nasa takin a nghîng a, chutah lei nasa takin a min zui bawk a, mi tam takin nun an chân a ni. Thuhretu pakhat fapa kum 25 mi leh a nupui hual unaunute pahnih pawhin an nun an chân a. Chu tlangvâlpa nu leh a nupui hual chu thlawhhma rawngbâwlnaah an buai nghâl vat a. Mi tam tak chuan chuta thite chu Pathian lâk bo emaw, Pathian duhzâwng emaw tih an lo hrilh hlawm a. Thuhretute chuan Thufingte 10:22 chu la chhuakin, Pathian chuan min tihlungngaih a duh loh thu an hriattîr a ni. Tin, thihna pawh Pathian duhzâwng vânga lo awm ni lovin, mi pakhat sualna avânga lo awm a nih zâwkzia târ lan nân Rom 5:12 an chhiarsak a. Sâm 34:18, Sâm 37:29, Isaia 25:8, leh Thu Puan 21:3, 4-a thlamuanna thute pawh an kawhhmuh bawk a ni. Chûng hmeichhe pahnihte chuan chhiatnaah an chhûngkaw zînga mi an hloh ve ve avângin, mite chuan an ngaithla duh hle a, mi tam takin Bible an zir ṭan phah a ni.
17. Chhiatna a lo thlen hunah, eng ang chi ṭanpuina nge kan pêk ang?
17 Chhiatna a lo thlenin, tisa lama ṭanpui nghâl mamawh tuemaw i tawng mai thei a. Chûngah chuan doctor koh te, dawndawi ina hruai te, a nih loh leh chaw leh chênna in a neih nâna tih theih apiang tihsak te a tel mai thei. Kum 1998-a Italy rama chhiatna a thlen ṭumin, chanchinbu mi pakhat chuan Jehova Thuhretute chuan “a ṭangkai zâwngin hna an thawk a, na tuarte chu an sakhaw biak lam ngaihtuah lovin an ṭanpui vek” tih a hmu a. Hmun ṭhenkhatah chuan, ni hnuhnûnga thil lo thleng tûr hrilh lâwkte chuan tawrhna nasa tak a thlen a. Chûng hmunahte chuan Jehova Thuhretute chuan Bible hrilh lâwknate chu kawhhmuhin, Pathian Ramin mihringte tâna muanna dik tak a rawn thlen tûr thu Bible thutiamte aṭangin mite chu an thlamuan a ni.—Thufingte 1:33; Mika 4:4.
Chhûngkaw Zînga Mi An Thihin
18-20. Chhûngkuaa thihna a lo awmin, anmahni thlamuan nân eng nge i sawi emaw, i tih emaw theih?
18 Nî tinin mi tam takte chu an hmangaihte thihnaa an chân avângin an lungngai a. Kristian rawngbâwlnaa i telin emaw, nî tina i thiltihnaah emaw chutianga lusûnte chu i tawng mai thei a ni. Chûng mite thlamuan tûr eng thu nge i sawi theih a, eng nge i tih theih?
19 Ani chu rilru buai khawpin a awm em? Lusûn chhûngtein in chu a khat tlat em? Chutiang a nih chuan sawi duh i ngah mai thei; mahse, fîmkhur a ngai a ni. (Thuhriltu 3:1, 7) Chutih hunah chuan tawrhpuina thu hrilh a, Bible ṭanchhan thu leh hla chhuah inâwm tak (brochure emaw, magazine emaw, a nih loh leh tract emaw) hnutchhiah a, ṭanpuina pêk belh theih a nih leh nih loh hriat nâna a hnu ni engemaw zât leka va tlawhleh chu a ṭha ber mai thei a ni. Hun ṭha i neih hunah, Bible aṭanga mi fuih thei tak thute hrilh rawh. Chu chuan an tawrh a tiziaawm thei a ni. (Thufingte 16:24; 25:11) Isua angin mitthi i kaitho ve thei lo va. Mahse, mitthi dinhmun chungchâng ngaih dân dik lote hnial hun ni lo mah se, an dinhmun chungchâng Bible sawite chu i hrilh thei a ni. (Sâm 146:4; Thuhriltu 9:5, 10) Thawhlehna chungchânga Bible thutiamtte chu i chhiarpui thei a. (Johana 5:28, 29; Tirhkohte 24:15) Thawhlehna chungchânga Bible thusawite hmangin thawhlehna awmzia hi i sawipui thei bawk ang. (Luka 8:49-56; Johana 11:39-44) Tin, chutiang beiseina min petu hmangaihna Pathian miziate chu sawipui bawk ang che. (Joba 14:14, 15; Johana 3:16) Hêng zirtîrnate i hlâwkpui dân leh i rin tâwk chhante hrilhfiah bawk rawh.
20 Kingdom Hall-a inkhâwm tûra sâwmna chuan lusûntu chu an ṭhenawmte hmangaih tak zettu leh intihchak tawn dân hretute nêna inhmêlhriat tûrin a ṭanpui mai thei bawk. Chu ngei mai chu Sweden rama nu pakhat pawhin a dam chhûnga a lo zawm ṭhin chu a ni.—Johana 13:35; 1 Thessalonika 5:11.
21, 22. (a) Thlamuanna pe tûrin eng nge phût kan nih? (b) Engtin nge Pathian Lehkha Thu hre bel tawhte i thlamuan theih ang?
21 Kristian kohhrana mi an ni emaw, ni lo emaw tuemawin lu a sûn hian sawi tûr ber pawh hre lova awm châng i nei em? Bible-a “thlamuanna” tia lehlin he Grik thu mal awmzia chu a nihna takah chuan “mahni lama ko” tihna a ni a. Thlamuantu dik tih chuan lusûnte tâna mahni inpêk tih a kâwk a ni.—Thufingte 17:17.
22 A nih leh i mi thlamuan duh chuan thihna te, tlanna te, leh thawhlehna te chungchâng Bible sawite a hriat tawh chuan engtin nge ni ang? Rinna inang ṭhiante lo awm vena ringawt pawh chu thlamuanpui awm tak a ni thei a. Sawi tûr a neih chuan, ṭha takin lo ngaihthlâksak ang che. Thu engemaw i sawi chiam a ngaih ring hauh suh. Pathian Lehkha Thu chhiar a nih chuan, chûngte chu in pahniha thinlung tichaktu Pathian ṭawngkam angah ngai la. Chûng a thutiamte rinna inpahniha in neih chu sawi chhuak rawh. Pathian khawngaihna lantîrin leh Pathian Thua chuang thutak hlu takte sawipuina hmangin, lusûnte chu “khawngaihna zawng zawng Pathian,” Jehova hnên aṭanga thlamuanna leh chakna nei tûrin i ṭanpui thei a ni.—2 Korinth 1:3. (w03 5/1)
[Footnote]
a Chatuan Nunnaa Hruaitu Hriatna tih lehkhabu bung 8 leh Pathian Hian Min Ngaihsak Tak Tak Em? tih brochure en rawh.
Eng Nge I Sawi Duh?
• Mi tam takin chhiatna a lo thlenin tunge an mawhchhiat a, engtin nge anni chu kan ṭanpui theih?
• Mi dangte’n Bible-a chuang thlamuannate an hlâwkpui tak zet theih nân eng nge kan tih theih?
• Eng thilte’n nge in vêngah mi tam takte tilungngai a, engtin nge anni chu i thlamuan theih?
[Milem Hawhtîrtu]
Râl tlânho awmna: UN PHOTO 186811/J. Isaac
[Phêk 21-naa milemte]
Mangan laia thlamuanna dik tak hriattîrna