XI TʼATSʼE JNGO CHJOTA
Nda bichómani nga binyakoaa xíngiaa
Nga nó 1948, je mana, an kʼoa kao tichja xi Pat ʼmi
“ALIKUI kʼoatjín jmeni xi tsoya je religión anglicana, tsa meli jchai xi kixi xin tjasjai”. Kʼianga kʼoakitsole majchána je mana, kjitʼanangi tsakásjai je religión xi kixi. Tonga tsín kisasenle xi tʼatsʼe testigole Jeobá. Saʼnda kʼoakitsona nga koatejnaʼmale je testigole Jeobá tsa ya kuichosíkjanetʼa ndʼianajin ya Toronto (Canadá). Kʼianga nó 1950, je ndichja mana xi maʼndí, Biblia kiskotʼaya kao testigole Jeobá kʼoakoanni kiskotʼaya tsanda je mana. Yaa ndʼiale nyokjoanna kiskotʼaya kʼoa nga koanskanni kisʼenngindá.
Jé pana tsakasentítjonle je yo̱ngo̱ xi tíjna ya Canadá. Nga xki̱ taingo kʼianga tanjio yaa fikaonajin kao tsotiʼndí tichja jñani ʼmiyale je xtiʼndí, kʼoa nga las 11:00 yaa fikaonajin ya yo̱ngo̱, kʼoa nga jemaxon yaa mangínkoaijin mana ya Ndʼia jña chotʼayá. Koanjinnajin nga tsín mangóson jmeni xi tsoya je testigole Jeobá kʼoa kao jmeni xi tsoya je yo̱ngo̱.
Nga nó 1958, nga ñatjen tiyuijin kao familia Hutcheson nga kisʼejna kjoajtíntse xi “Voluntad Divina” tsakʼin
Je mana tsakjákaonajmíni Énle Niná je miyole xi Bob Hutcheson ʼmi kao Marion xi chjoónle mani, kʼoati kiskotʼaya Énle Niná tsanda je. Kʼianga nó 1958, je Bob kao Marion kao nga jan xtiʼndíle kikaona nga kisʼejna kjoajtíntse jñani nkjín naxinandá faʼaini je ndsʼee xi bichó. Je kjoajtíntse jebi “Voluntad Divina” tsakʼin, kʼoa jin nichxin kisʼejna ya Nueva York. Sʼani majinna jokji tse kjoama̱ tsakʼéngi nga ya kikaona. Nʼio ʼbechjía nga kʼoakisʼin nga̱ nʼio tsjoa kisʼe tokoan nga kia.
JE NDSʼEE TSAKINYAKAONA NGA NGISA NDA SIXÁLE JEOBÁ
Kʼianga sʼa koanjchínga nʼio tsjoake koan nga cho̱ kisikuinda, kui xi koanmena nga kui kiskotʼaya josʼin maxkile cho̱. Je mana jé tsakʼéyanajmíle je xi chjotajchínga sʼin tíjna, kʼoa ndsʼee jebi tsakjákaonajmína. Ngasin nganda kʼoakitsona nga to jenichxin fetʼa tiyoaa, kisijinna jósʼin koatejna ngixko̱n Jeobá tsa nkjínlani nó skotʼaya ya universidad (2 Tim. 3:1). Kisikjaʼaitsjenjinña jmeni xi kitsona kʼoa tsínni kiskotʼaya.
Tonga alikui ʼbe jméni xi sʼian kʼianga jekjoena secundaria. Jinjin nichxin fixinyasoan nga xoto kao nga taingo ninga tsín tsjoake̱ nga kʼoasʼian. Kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga tsín kʼoakoa̱nna nga precursor sʼin sixá. Nga tsín kotʼaya Énle Niná je pana kao tsinina kʼoakitsona nga ya sixá ya fábrica xi tíjna Toronto, kʼoa ya fábrica jebi ngʼa xá tjínle tsinina kʼoa yaani kisixá.
Nʼio nkjín hora kisixásoan kʼoa yaa tsakatejnajinle chjota xi tsín Énle Niná kotʼaya. Nga kʼoakisʼian tsín tinda kisisinña xále Niná. Nga kʼia, yaa tijnakoa je pajchána, xi kʼoati tsín kotʼaya Énle Niná. Kʼianga jekʼien, xin ʼnde tsakasje jñani tsakatejna.
Je Bob kao Marion xi kikaonána kjoajtíntse kʼianga nó 1958 jo ʼndíle sʼin tsabekonna. Kʼoakitsona nga koa̱n ya koatejnakaoña ndʼiale kʼoa jé tsakinyakaona nga ngisa nʼio kisʼejna kjoamakjainna. Kʼianga nó 1960 ñatjen tsangínsʼenngindáníjin kao tile xi John ʼmi. Nga precursor sʼin kisixá je John kʼoati ngisa tse kixinyasoan tsanda an. Kʼianga tsabe ndsʼee nga nda tisixá kui xá kitsjoana nga an tsakasentítjonle je Escuela del Ministerio Teocrático.a
NGA CHIXAN KʼOA NGA PRECURSOR KOAN
Nga nó 1966 kʼianga chixainjin
Kʼianga nó 1966, jé chixankoa Randi Berge, jngo precursora xi mele ya koaitsjoánganʼio jñani ngisa machjén xi tsoyason. Je superintendente xi tsʼe circuito tsakinyakaonajin, kʼoakitsonajin nga ya koanngínkʼainganʼiuijin je jtín xi tíjna ya Orillia (Ontario). Tsakʼexkóníjin tsojmi xi tjíonajin kʼoa tsangínníjin.
Nga nʼio tsjoake nga tsoyason je chjoónna, kʼoati ndi̱to̱n precursor sʼin kisixá tsanda an nga kichuijin ya Orillia. Kʼoasʼin tsakʼendajian nga kʼoenele yaona nga nda xínya Énle Niná. Nʼio tsjoa kisʼe tokoan nga kui Biblia kisichjén nga tsakasenkoa xi kjaʼaí nga tsabe jókjoantjínni Énle Niná. Nʼio tse kjoanda kisokonajin nga tsakinyakoaijin jngo chjota xi ya Orillia tsʼe kao chjoónle nga kisindaya yaole kʼoa nga choʼndale Jeobá koan.
NGA KJAʼAÍ ÉN KICHOTʼAYAIJIN KʼOA NGA KISIKʼANTJAIYA JOSʼIN SIKJAʼAITSJEN TSAKAI
Kʼianga ki ñandia ya Toronto, yaa tsaʼbexkoan je ndsʼee Arnold MacNamara. Ndsʼee jebi yaa Betel síxá kʼoa kʼoakitsona tsa menajin nga precursor especial sʼin si̱xáijin. Tokjoan i kixinle: “Ndajin, nga tonga tsínkjoanni ya Quebec koanngínjin”. Kui kʼoakixinña nga̱ tokui kiña nga je chjota xi Canadá tsʼe xi én inglés nchja̱ tsakʼasjengi je chjota xi Quebec tjío, xi én francés nchja̱. Nga kui nichxin, je chjotakjoasi kui tjíokjántʼa ya Quebec nga mele nga ndái koatio.
Je Arnold i kitsona: “Je sucursal tojé tjíosíkasén ya Quebec je xi precursor especial sʼin tjíosíxá”. Alijo tikixinña nga̱ ʼbeña nga je chjoónna koa̱nmele nga ya koai. Skaanni koanjinna nga nda kinʼiaijin nga ya tsangínjin.
Kʼianga jetʼa xi aon xomana nga kichotʼayaijin je én francés yaa kinikasénnajin ya Rimouski. Kʼoati ya kinikasén jngo ndsʼee kao chjoónle. Kʼoa ʼnde jebi 540 kilómetro kjin tíjnale ya Montreal. Ninga jekiskotʼaya én francés yaa tsaʼyale nga tojo kjeni mana nchja josʼin tsakʼexkia je én xi tsakjajinkoan je jtín. Kʼoakixian nga nkjín avestruz kjoaʼaí kʼianga sʼe̱jnanajin je kjoajtíntse, ʼndele nga nkjín xi Australia tsʼe kjoaʼaí xían tsakai.
Je xi “Casa Blanca” tsakʼinlaijin xi kisʼejna ya Rimouski
Ali tojejin xi ñatjen tsakiyuijin je ndsʼee xi ñatjen tsangínjin ya Rimouski, kʼoati ya tsakatio ngi ño tichjaa xi sʼa tjíotoje, kʼoa kʼoati ya tsakatio je ndsʼee Huberdeaus kao nga jao xtiyánchjínle. Jé ndsʼee jebi tsakajngi jngo ndʼia xi ñato cuarto tjínle kʼoa totsangínyanijin ngatsʼijin nga tsakʼechjíjin je renta. “Casa blanca” tsakʼinlaijin nga̱ ndʼia chxoa kji kʼoa chxoa kjoan xjáo xi nyangi jñani bitjasʼeen. Tejaola koannijin kʼoa tsa teño xi ya tsakiyuijin ndʼia jebi. Nga precursor especial sʼin tinixáijin kao chjoónna, tanjio mangínkʼinyasuinjin kʼoa saʼnda manjio faʼainijin. Nʼio tsjoa kisatio tokuinjin nga tjío je ndsʼee xi tsakinyakaonajin nga mangínkʼinyasuinjin ninga kʼianga cha̱nnyʼán.
Nʼio miyo koannajin xíngijin nga tojngo yaniʼya tsakiyuijin. Ñaki jofamilianajin sʼin tsaʼyatokuinjin xíngijin. Lʼí tsakʼetsaijin jñani tsakiyoʼngijin. Jngo nichxin kichjoejinjin nga kui tsakʼendaijin xi pierogis ʼmi. Jo quesadilla nikjoainjin, kui binyalaijin xi tsjoachaijin. Jndaa sakʼoaijin nga xoto manjio kʼoa chaníjin jotso canción xi síkjane je ndsʼee xi ya tíjna.
Ya Rimouski koankjínyaa chjota xi kinrʼoé Énle Niná. Kʼianga jeʼaon nó jaʼato nkjín koanni xi kisʼenngindá, kʼoa 35 koanni publicador, jebi nʼio tsjoa tsakáya tokuinjin.
Nga ya Quebec tsakʼainganʼiuijin ngisaa nda tsakʼinyasuinjin. Tsaʼyaníjin josʼin tsakasenkaonajin Jeobá kʼoa tsínkʼia koantsínnajin tsojmi xi koanchjénnajin. Kʼoati nʼio nda tsaʼyaxkuinjin je chjota xi én francés nchja̱. Nʼio kitsjentʼalaijin je én xi male kʼoa josʼin ngale. Kui xi tsakinyakaonajin nga ngisa tsjoacha koainjin chjota xi kjaʼaí én male (2 Cor. 6:13).
Nga koanskanni, je sucursal kʼoakitsonajin tsa koa̱n nga ya koanngínkʼainganʼiuijin ya Tracadie, ʼnde jebi yaa tíjna ya Nueva Brunswick. Tokʼoakoannajin nga kʼoatsakʼinnajin nga̱ tokʼiakjoán tsakʼechjíjin renta jñani kuiyonijin kʼoa basenya nichxin sixá jñani xinyale xti ya ndʼiaskuela. Kʼoa to chriankʼiakjoán publicador koan kʼa je xi tiʼmiyalaijin Biblia, kʼoa kʼiakjoán tísʼendaje̱ jngo Ndʼia jña chotʼayá. Kuinga ñʼai koanninajin nga kʼoatsakixuínjin tsa koanngínjin kʼoa tsa mai.
Nʼio tsakʼetsʼoalaijin Jeobá nga xoto kao nga taingo nga kʼoatsakʼinlaijin nga katabándiaanajin jókoa̱n sʼiainjin. Tsangíníjin ya Tracadie kʼoa tsaʼyaníjin nga tsín kʼoachon jochon ya Rimouski. Kʼoatsakixuínjin tsa je Jeobá xi mele nga ya si̱xáijin yaa kuiyuijin ʼnde jebi. Kichotʼayakaoníjin Jeobá kʼoa tsaʼyaníjin josʼin tsakándiaanajin (Mal. 3:10). Nga nʼio tíjna je kjoamakjainle chjoónna kʼoa nga tsjoa tjínntsjai kon, choa ñʼai koannajin nga tsakʼexkuíjin tsojminajin kʼoa tsangínníjin.
Tojé Robert Ross xi chjotajchínga sʼin tíjna ya Tracadie. Ndsʼee jebi kao Linda, xi chjoónle mani, precursor sʼin kichosíxá ya ʼnde jebi kʼoa tojo yaa tsakatio ninga jngo ʼndí kisʼele. Ndsʼee jebi tsakinyakaonajin ningalani nʼio tse xá tjínle nga tjíosíjchá ʼndíle. Ndʼéní, chókjoajinle jme kjoani xi tjíofaʼatojin, kʼoa kao kjoatsjoa tsoyason Énle Niná.
TSJOA KISATIO TOKUINJIN NGA YA TSAKʼAINGANʼIUIJIN JÑANI NGISA MACHJÉN NGANʼIO
Nga cha̱nnyʼán nga tokʼia superintendente xi tsʼe circuito koaijin
Tosʼa jao nó tiyuijin ya Tracadie nga kʼoatsakʼinnajin nga superintendente xi tsʼe circuito sʼin si̱xáijin. Ñato nó nga ya kinixatʼaijin je jtín xi én inglés nchja̱. Xijekoan, yaa kinikasénnajin ya Quebec ya jtín xi én francés nchja̱. Je xi superintendente xi tsʼe distrito sʼin tíjna nga kʼia, jé ndsʼee Léonce Crépeault kʼoa kʼoakitsona nga nda kixian kʼianga kitsjoa kjoanokjoayana.b Tonga xijekoan i kitsona: “Jméni xi koa̱n sʼiain nga ngisa nda kuinyakao ndsʼee je kjoanokjoaya xi bʼai”. Nga kʼoakitsona ngisaa choa ñʼai josʼin tsakʼenda je kjoanokjoayana kʼoa ngisaa ngotjo koanjinnile je ndsʼee.
Nda faʼaitsjenna je kjoajtíntse xi kisʼejna kʼianga nó 1978 ya Montreal xi “Fe Victoriosa” tsakʼin. Yaa kitsjoanganʼioa ya Departamento de Alimentos kʼoa 80,000 chjota kichoyalaijin. Tonga nga kʼia, alikui tikʼoasʼin kisationdani je tsojmi joma tsakai, tsʼantjaiyaa jokjoan máquina xi koanchjén, jokjoan tsojmi xi kʼoaile ndsʼee kʼoa josʼin sʼe̱nda. Kanla mani je ki̱cha̱nyʼán xi tjío jñani kuinyaijin tsojmi tonga sakʼoa likui nda ma ki̱cha̱ jebi. Alikui tokjoan koan kitjasʼainjin jñani sʼe̱jna je kjoajtíntse nga kʼia, nga̱ jngo nichxin tongini chjota kichosíská. Kʼianga kitjasʼainjin jeme basen nitje̱n. Kʼoa tjínnele nga jetjítʼaʼínajin je horno ánni nga koa̱n sʼe̱ndani tsojmi xi koa̱nchjén nga tanjio. Ningalani nʼio kijtanajin tonga nʼio tse xi tsakakóyana nga nʼio síxá je ndsʼee kʼoa nga tsjoa tjío kon. Kʼoa nga jetjínle kjoafaʼaitsjen nʼio tsakasenkaona nga ñatjen kinixáijin, kʼoa tojo miyona ma kʼani ndʼaibi. Je kjoajtíntse xi kisʼejna ya Quebec nʼio tsjoa tsakʼé tokuinjin kʼoa alikui chajinnajin. Kʼoa yakjoán kisʼejna ya ʼnde jñani nʼio kitjenngikenajin chjota nga nó 1940 saʼnda nó 1950.
Kao Randi xi chjoónna mani nga tsakiyondalaijin je kjoajtíntse xi kisʼejna ya Montreal nga nó 1985
Kʼoati nʼio tse xi tsakakóyana josʼín je superintendente xi ngikʼa kʼianga kisʼejna kjoajtíntse ya Montreal. Ñandia nga je ndsʼee David Splane xi superintendente sʼin tsakʼejnale je kjoajtíntse kʼoa ndʼaibi yaa tíjnajinle je Cuerpo Gobernante. Nga koanskanni, kʼoati superintendente sʼin tsakatejnale je kjoajtíntse kʼoa nʼio tsakasenkaona je David.
Kanxjaʼaonjngo nó nga superintendente xi tsʼe circuito koainjin. Kʼianga nó 2011, kʼoatsakʼinna nga an xínya skuela xi satíole je xi chjotajchínga sʼin tjío. Xi jao nó, jankan kao xjaʼaonla nachan tjínni xi kisoyosuinjin nga xinxin ʼnde tsangínjin. Ningalani ñʼai koannajin tsjoa kisatio tokuinjin. Nga jefe xomana, je xi chjotajchínga sʼin tjío, nʼio tsjoa kisatio kon nga̱ be nga kui xi mele Cuerpo Gobernante nga nʼio katasatío kjoamakjainle.
Xijekoan, kui xá tsakʼaina nga an xínya Skuela xi síchjine je xi bakóyason tʼatsʼe Chjotaxále Niná. Je ndsʼee xi bichó skuela sakʼoa chóbejinle nga be jmeni xi sʼin. Tobʼelañá nga ñato hora tjínnele skótʼaya. Nga jan hora tjínnele kʼoenda tareale, kʼoati batíonda nga faʼacho̱ya tsa ño kʼoa tsa aon kʼa ya skuela nga jngo xomana. An kʼoa kao xi ijngo ndsʼee xi ñatjen tsakʼinyaijin kʼoaʼmilaijin nga tokʼia kʼoakoa̱nle tsa je Jeobá koasenkao. Nga je Jeobá kisinʼiotʼa ndsʼee jebi tokʼoakoanle nga̱ ngisaa nda kiskotʼaya.
NDA BICHÓMANI NGA BINYAKOAA XÍNGIAA
Nga koanndosinle je mana josʼin tsakasenkao je chjota xi kitsoyale Biblia ngisaa nʼio kisatio kjoamakjainle, kʼoa kʼoati koanndosinle xi tʼatsʼe Niná je pana. Nga jejan nichxin jaʼato nga kʼien je mana, tokʼoakoannajin nga ki kjoajtín je pana. Xi 26 nó jaʼato ki ntsjaintsjai kjoajtín. Alikuikʼia kisʼenngindá tonga je xi chjotajchínga sʼin tjío kʼoakitsona nga je títjon bichó kʼianga sʼejna kjoajtín.
Je mana nʼio tsakinyakaonajin, an kao nga jan tichja. Nʼio nda tjíosíxále Jeobá je tichja kao xʼinle. Jao xi ya Betel tjíosíxá, jngo xi ya Portugal tíjna kʼoa xi ijngo yaa Haití tíjna.
Ndʼaibi, precursor especial sʼin tinixáijin kao chjoónna ya Hamilton (Ontario). Nga superintendente xi tsʼe circuito koainjin mangínkaoníjin je ndsʼee kʼianga fisíxatʼa ijngokʼa chjota kʼoa nga tsoyale Biblia. Tonga ndʼaibi jinsoa ʼmiyalaijin Biblia chjota kʼoa tsjoa satío tokuinjin nga nʼio satío kjoamakjainle. Kʼoati ngisa nda ʼyaxkuinjin je ndsʼee xi tjío ya jinjtín. Nʼio tsjoánganʼionajin nga ʼyaijin josʼin tjíobinyakao Jeobá kʼianga nda tjío kʼoa ninga kʼia nga kjoa tjíofaʼatojin.
Kʼianga nikjaʼaitsjainjin je ndsʼee xi tsakinyakaonajin bʼailaijin kjoanda Jeobá, kʼoati tinʼiaijin tsanda jinjin. Tibinyakaoníjin je ndsʼee, tininʼioníjin kon nga nda katasíxále Niná (2 Cor. 7:6, 7). Jngo familia tsaʼyaxkuinjin, xi precursor sʼin tjíosíxá je xi na̱ ma, je tile kao tsotile, kʼoa kʼoakixinle je nʼaile tsa mele nga kʼoatisʼin sixá, tonga kʼoakitsona nga je títsjoánganʼiole nga precursor sʼin tjíosíxá je familiale. I kixinle: “A tsí ngisa nda koa̱nle sikuinda Jeobá tikʼoajinni josʼin tinikuindai ji”. Kʼoakixinle nga kʼoati sʼin katasíxá josʼin tjíosíxá familiale. Kʼoa to jaon sá jaʼato, kʼoati precursor koan tsanda je.
An kao chjoónna tosi tonda kui chja̱kaonajmínijin je xi sʼa xti xi tʼatsʼe Jeobá. Menajin nga kʼoatisʼin katasíxále Jeobá jotinʼiaijin (Sal. 71:17, 18).
a Ndʼaibi jé xi superintendente sʼin bʼejnale je kjoajtín Tʼatsʼe chjotale Cristo kao xále Niná.
b Tʼexkiai jme xi tsakʼéyanajmí je ndsʼee Léonce Crépeault xi faʼaitʼa je Xo̱n xi Bájinkonná xi tsʼe sá febrero nó 2020, página 26 saʼnda 30.