KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 51
KJOAJNDA 132 Jetojngo yao mañá ndʼaibi
Jósʼiaan nga kuixaan tsa mená nga tsjoa katasʼe kon Jeobá
“Ñaki nda katabitjoson ngayeje kʼoa ñaki nda katasʼendajin” (1 COR. 14:40, TNM).
XI TÍNCHJA̱NI
Jósʼin je ndsʼee kao tichjaa xi kuixan nga tsjoa koaya kon je Jeobá.
1, 2. Jméni xi mele je Jeobá nga katama kʼianga tjín xi bixan.
TSA jetsakʼendajion nga kuixaon nʼiojin tsjoa tjío tokon kʼoa jejin kui tinikjaʼaitsjaon jósʼiaon nga kuixaon. Je Jeobá kui xi mele nga tsjoa sa̱tío tokon nichxin nga kuixaona kʼoa nga nda kuiyokao xíngio ngantsjai (Prov. 5:18; Cant. 3:11).
2 Je Jeobá kui xi mele nga je kataʼyaxkón kʼianga tjín xi bixan. I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan ánni nga nʼio chjínile nga jchaxkón je Jeobá kʼianga kuixaon kʼoa jósʼiaon nga jchaxkón. Ningalani je xi sʼa kuixan bakinle jmeni xi chótʼayajiaan, koasenkaoná ngatsʼiaa nga jchaa jósʼiaan nga je Jeobá jchaxkoán kʼiatsa kjuián jñani tjín xi kuixan kʼoa tsa kjoafaʼaitsjen sijéná je xi kuixan.
ÁNNI NGA JE JEOBÁ TJÍNNENILE JCHAXKOÁN
3. Jméni xi kuenta sʼin je ndsʼee kao tichjaa xi kuixan, kʼoa ánni.
3 Kʼianga kʼoéndajion jmeni xi sʼiaon nga kuixaon kuenta tʼiaon jmeni xi mele Jeobá tojo tso je Biblia, nga̱ tʼatsʼe Jeobá nroani nga bixan je chjota. Jé kisikixan je Adán kao Eva (Gén. 1:28; 2:24). Kuinga nʼio chjínile nga kui kuenta sʼin josʼin síkjaʼaitsjen Niná je xi kuixan.
4. Ijngosa koya kʼoasi ánni nga nʼio chjínile nga kuenta sʼin josʼin síkjaʼaitsjen Jeobá je xi kuixan.
4 Ijngosa koya anni nga nʼio chjínile nga kuenta sʼiaon josʼin síkjaʼaitsjen je Jeobá kʼianga kuixaon kuinga Nʼainá mani kʼoa nga miyoná mani (Heb. 12:9). Nga meno nda kuiyo ngixko̱n, tsínjin kui kʼoasʼiaon jmeni xi tsín nda kʼoe kon nichxin kʼianga kuixaon kʼoa tsa kjaʼaísa nichxin (Sal. 25:14). Bakinle nga jchaxkón je Jeobá nichxin nga kuixaon nga̱ tsee kjoanda tíbakóno kʼoa tosi tonda kʼoasʼin nichxin xi sʼa nroa (Sal. 116:12).
JÓSʼIN KOAKOLAO KJOAXKÓNTOKON JEOBÁ
5. Jósʼin kuichomani tsa kuenta sʼin jmeni xi tso Biblia je ndsʼee kao tichjaa xi kuixan.
5 Alikui ya Biblia faʼaitʼa ngayeje jotjínnele koa̱n kʼianga tjín xi bixan kʼoa tsa jmesa sʼuí sʼe̱jna nga koa̱nskanni. Kui xi kuitsoni josʼin tiyoaa nga jngó jngoá, josʼin ngale je chjota jñani tsaan kʼoa jméni xi mená koa̱n kʼianga kuixaan. Xi chjotale Cristo maa, nitjosonñá jotso je kjoatéxoma xi tjín ya jñani tsaan (Mat. 22:21). Tsakui kuenta sʼin jmeni xi tso Biblia je ndsʼee kao tichjaa xi kuixan, jé Jeobá skoe̱xkón kʼoa tsjoa kʼoe kon. Kataʼyala kʼa kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia.
6. Tojo tso Romanos 13:1, 2, ánni machjénni nga sitjoson je ndsʼee kao tichjaa xi kuixan jotso je kjoatéxoma.
6 Titjoson jotso kjoatéxoma xi tjín ya jñani tsaon (Rom. 13:1, 2). Me to ngakjijnda naxinandá nga tjín je kjoatéxoma xi tjínnele sitjoson je xi bixan. Kuinga machjénni nga kjoásjaiyao jótso je kjoatéxoma xi tjín ya jñani tsaon. Kʼoa tsa tsín ʼyao tijélao nganʼio je xi chjotajchínga sʼin tjío.b
7. Jótjínnele koa̱n kʼianga tjín xi bixan.
7 Nda chósonnilao jmeni xi koa̱n kʼianga kuixaon (1 Cor. 10:31, 32). Kʼianga kʼoéndajion jmeni xi koa̱n nichxin nga kuixaon kui kuenta tʼiaon jmeni xi sasénle Niná (Gál. 5:19-26). Nga je jko̱ sʼin kʼoéjna je xi xʼin, jé kjinele nga tsín tokjaʼaíngá katama kʼoa nga nda katabitjo sʼuí. Jméni xi kuenta sʼin je xi tjíobixan nga kʼoakatama. Kʼianga ya Biblia bʼangini jmeni xi tso je xi tsjoá kjoanokjoaya kʼoa nga ngasin nganda tsjoále kjoafaʼaitsjen je xi tjíobixan, binyakao ngatsʼi je xi bichó nga̱ majinle nga tʼatsʼe Niná nroani je kjoabixan kʼoa nga kjoaxkóntokon tjenkao. Kuinga nʼio nkjín ndsʼee kao tichjaa xi ya bʼainilee kjoanokjoaya ya Ndʼia jña chotʼayá. Tsa ʼyani xi mele nga ya kʼoaile kjoanokjoaya, tjínnele jngo xo̱n skí nga sijékjoale je xi chjotajchínga sʼin tjío, tonga machjén nga nʼio tongini kʼoasʼin.
8. Jméni xi machjén nga sʼin je xi kuixan nga nda katabitjo je sʼuí xi kʼoejna (Romanos 13:13).
8 (Tʼexkiai Romanos 13:13).c Jméni xi sʼiaon nga tsín to kjaʼaíngá katama kʼiatsa meno nga sʼuí kʼoéjnao kʼianga kuixaon. Kʼianga én griego, je xi “kjoachi̱nga̱” sʼin faʼatoya ya Biblia énná, kui nchja̱ni jokoan ngasʼa kʼianga toxkia tsakʼi je chjota kʼoa nga jenʼio njion nga música jane (chótʼai nota de estudio xi tsʼe Romanos 13:13, jñani “fiestas descontroladas” tso). Tsakui kʼoao je xi xán tjínle, chósonnilao josʼiaon nga tsín ʼya xi sikʼatone choa̱le jokji skʼuí.d Tsa música kjoane, kuenta tʼiaon nga tsín nʼio katafane ánni nga koa̱n kjoakaonajmíni xínkjín je xi kuicho. Kʼoati kuenta tʼiaon jotso je música xi kjoane ánni nga tsín ʼya xi chʼao sʼe̱ni kon.
9. Tsa tjín xi kuinchja̱jin kʼianga kuixaon kʼoa tsa jmesani xi meno nga koa̱n, jméni xi kuenta sʼiaon.
9 Kʼianga tísʼejna sʼuí nga tjín xi bixan, tjínkʼa ʼnde jñani je nchja̱ je miyole kʼoa tsa xi xínkjín mani xi tjíobixan. Kʼoa tjín ʼnde jñani video sakó kʼoa tsakui fotole xi tjíobixan sakó kʼoa tsa jmesani xi ma. Ningalani ndatjín nga kʼoakoa̱n, tonga kʼoati machjén nga kuenta sʼiaon nga tsín ʼya xi chʼao kʼoe kon (Filip. 4:8). Tikjaʼaitsjaon a sa̱sénle je xi kuicho, a sa̱kó kjoaxkóntokon nga chjota tjíobixan, kʼoa xi ngisa chjíle a sa̱kóle kjoaxkóntokon je Jeobá. Ningalani tsín chʼaotjín tsa énská sikʼatojin choa je xi tínchja̱, alikui ndatjín tsa sikʼatone choa̱le jmeni xi kuitso (Efes. 5:3). Tsa je kuinchja̱jin je miyono kʼoa tsa jngo xíngio, je chjoéjion xi bele tokon nga kui kʼoakuitso jmeni xi meno kʼoa xi skoe̱xkónno.
10. Ánni nga tsín to yaole koaini je xi kuixan kʼiatsa sʼuí kʼoejna (1 Juan 2:15-17).
10 Ali toyaonojin mangínño (tʼexkiai 1 Juan 2:15-17).e Je Jeobá nʼio chjí be nga je ngisa ʼyaxkón kʼianga tjín xi bixan tikʼoajinni tsa toje ngisa nʼio kuitjongʼa je xi tjíobixan. Je xi tsín to yaole fini, alikui toxkia síkjeya tao̱n kʼoa alikui tokui bʼasjengʼani yaole jokji tjínle. Jósʼin kuichomani tsa tochoa tao̱n si̱kjeyao kʼianga kuixaon. Jngo ndsʼee xi Noruega tsʼe xi Mike ʼmi, itso: “Alikui tao̱n tsakjentʼainjin yaonajin kʼoa tojo precursor sʼin kinixáijin. Ningalani tsín síxkón koan kʼianga chixainjin nʼio tsjoa kisatio tokuijin”. Kʼoa jngo tichjaa xi Tabitha ʼmi, xi India tsʼe, itso: “Nga tsín nʼio síxkón koan nga chixainjin, alikui nʼio kinikjáojinjin kʼoa tochoaa jmeni xi tsakʼendajinjin”.
Tojñani tsaan, koaan nda kʼoéndajiaan nga naská katamaa kʼianga kuixaan ninga tsín síxkón sʼiaan (Chótsenlai párrafo 10, 11)
11. Nga tsín to yaole koaini je xi kuixan, jókjoan najño xi kʼoakjá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
11 Jejin tichosonnilao jokjoan najño xi chʼakjáo kʼianga kuixaon. Kʼoati koan nichxin kjoatse, nʼio kitsjoale kjoandosin jokjoan najño xi tsakʼakjá je chjota kʼianga chixan (Is. 61:10). Tsínjin kʼoakjoan najño xi chʼa̱kjáo nga toxkia nichxin, tonga kʼoati tjínnele nda koa̱ntsen (1 Tim. 2:9). Kʼianga kuixaon, ali tokuijin nʼio bʼailao kjoandosin jokjoan najño xi chʼa̱kjáo (1 Ped. 3:3, 4).
12. Jméni xi sʼin je xi kuixan nga tsínkui costumbre koaitjenngi xi tsín ya Biblia faʼaitʼa.
12 Alikuijin costumbre mangíntjenngio jmeni xi tsín ya Biblia faʼaitʼa (Apoc. 18:4). Kʼianga bixan chjota nichxin xi tiyoaa ndʼai, kui síkʼójin jmeni xi tso religión ndiso, je kjoabʼenda kʼoa josʼin makjainle je chjota. Tonga je Jeobá kʼoatsoná nga tsín koa̱n kui kʼoasʼiaan (2 Cor. 6:14-17). Tsa to jao tjínno tsa koa̱n kʼoasʼiaon kʼoa tsa mai josʼin beni je chjota ya jñani tsaon, tjasjaiyao jñáni kinroani nga kʼoama kʼoa tjasjaiyao jotso kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia ánni nga jchaño tsa koa̱n kʼoasʼiaon kʼoa tsa mai kʼianga kuixaon.
13. Tsa mená chjénngilee Jeobá, jósʼin tjínnele jchatokoán je regalo xi kʼoainá.
13 A kʼoasʼin ngale je chjota ya jñani tsaon nga regalo tsjoále je xi bixan. Jmeni xi tsjoá kuijin xi kuitsoni josʼin tjío nga jngó jngó. Ya Biblia kʼoatsoná nga ndatjín nga bʼé jmeni xi tjínná kʼoa nga tsjoa satío tokoán nga kʼoanʼia (Prov. 11:25; Hech. 20:35). Tsa ñá xi tibixaan, alikui mená nga kʼoasʼin katasíkjaʼaitsjen je xi kuicho nga tjínnele jngo regalo tsjoáná. Kʼoa tsín ndatjín tsa tsín sa̱sénná jmeni xi kʼoainá. Jé Jeobá chjenngilee nga chjí ʼyaa jmeni xi bʼainá, nga̱ kui xi mená nga ni̱ma̱le katanroajinni tsa ʼyani xi regalo tsjoáná kʼoa tsín mená nga tosʼenele (2 Cor. 9:7).
JÓSʼIAAN TSA JMENI XI ÑʼAI KOA̱NNÁ
14. Jméni xi ñʼai ma kʼale je xi bixan.
14 Sakʼoa ñʼai maná nga kui kʼoanʼia jmeni xi sasénle Jeobá, nga̱ tjínkʼa ʼnde jñani kʼoasʼin ngale je chjota nga nʼio nkjín mani xi bichó nga tjín xi bixan. Je Charlie, xi Islas Salomón tsʼe, itso: “Nʼio ñʼai koannajin nga kichosonnilaijin ʼyáni xi kʼoakʼuínlaijin nga kuixainjin, nga̱ nʼio nkjín mani je miyonajin kʼoa ya jñani tsainjin kʼoasʼin ngale je chjota nga tjínnele kʼoakʼuínle ngatsʼi kʼianga tjín xi bixan”. Je Tabitha, xi saje kabʼaxki̱ ya párrafo 10, itso: “Ya jñani tsʼan kui koyale je chjota nga nʼio nkjín koa̱nni xi kicho kʼianga tjín xi bixan. Kuinga toʼya kisijyoni je xijchánajin kʼianga kʼoatsakʼinlaijin nga to 100 koa̱nni je chjota xi kuicho kʼianga kuixainjin”. Kʼoa je Sarah, xi ya India tsʼe, itso: “Tjínkʼa chjota xi kui ngisa tsjoále kjoandosin nga síxkón katama kʼianga tjín xi bixan. Kʼianga chixan je primona síxkón koan kʼoa kʼoati kui xi koanmele je chjota nga kʼoati sʼian tsanda an kʼianga kuixan”. Jméni xi kuinyakaono nga nda chósonnilao josʼiaon.
15. Ánni nga nʼio chjínile nga je Jeobá si̱jélao nganʼio kʼianga tosʼa tibʼendajion josʼiaon nga kuixaon.
15 Kjitʼa tʼetsʼoalao je Jeobá kʼianga tosʼa tibʼendajion josʼiaon nga kuixaon. Koaan tʼeyanajmílao je Jeobá jmeni xi meno sʼiaon kʼoa tsa jmeni xi kjimakjáojinno (Filip. 4:6, 7 kao nota de estudio jñani tso “en cualquier situación”). Kʼoati koa̱n kʼoatʼinlao nga katabasenkaono nga kui xi ndatjín kʼoasʼiaon, nga tsín nʼio si̱kjáojion kʼoa nga nʼiojin katamao (1 Ped. 5:7). Ngisasa koa̱nnʼiotʼao je Jeobá kʼianga jchao josʼin koasenkaono. Je Tabitha, itso: “Kui koankjáojinnajin tsa tsín koa̱ngósuinjin jmeni xi menajin sʼiainjin kʼoa tsa tsín sa̱sénle je xíngijin. Kuinga títjonkjoanla je Jeobá tsakʼetsʼoanilaijin nga kjesa jme xi bʼendajinjinjin kʼoa tsaʼyaníjin josʼin tsakasenkaonajin”.
16, 17. Ánni ndatjínni nga cho̱bayaño josʼiaon kʼianga kuixaon.
16 Kʼoatʼinlao xíngio josʼin nikjaʼaitsjaon kʼoa tako kjoaxkóntokon (Prov. 15:22). Nkjín koya jmeni xi tjínnele cho̱bayaño nga jao. Jolani kʼiáni kuixaon, jótjín tao̱n meno si̱kjeyao kʼoa ʼyáni xi kʼoakʼuínlao. Nga kjesa jme xi bʼendajinjion, títjonkjoanla nda tikjaʼaitsjenjion jméni xi koa̱n sʼiaon, kuenta tʼiaon kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia kʼoa jotso je ndsʼee xi jetjínle kjoafaʼaitsjen. Ngasin nganda cho̱bayaño kʼoa tijinlao yaono jotjío kon xíngio. Kʼoati ndatjín nga kuenta sʼiaon jokuitsono je xijcháno nga̱ kʼoati nʼio tjínle kjoandosin xi kao je kʼianga bixan xtile. Kʼoa tsa tsínkui kʼoasʼiaon jmeni xi kuitsono, ngasin nganda tʼeyanajmílao ánni nga tsín kʼoasʼianño (Col. 4:6). Kʼoatʼinlao nga kui xi meno nga tsjoa sa̱tío tokon nichxin nga kuixaon kʼoa nga je Jeobá jchaxkón.
17 Tsa tsín testigole Jeobá ma xijcháno, tsakui nichxin ñʼai koa̱nno nga kʼoakʼuínlao jméni xi meno sʼiaon kʼianga kuixaon, tonga ngisaa nda kuinyañono tsa ngasin nganda kʼoakʼuínlao. Jngo ndsʼee xi India tsʼe, xi Santhosh ʼmi, itso: “Kui xi koanmele xíngijin nga kʼoasʼiainjin josʼín je xi religión hindú tjíojin. Tsee kichomani nga koanjinle josʼin nikjaʼaitsjainjin. Tjín jmeni xi kʼoakinʼiaijin jokitsonajin xi ʼyaijin nga tsín chʼao kʼoe kon je Jeobá, jolani nga kinikʼantjaiyaijin jmeni xi kuichinijin kʼoa alikui kichá kʼoa tsín ʼya xi kise nga̱ tsín kʼoasʼin beni je xíngijin”.
18. Jméni xi sʼin je xi kuixan nga kʼoakjoán koa̱n josʼin jetsakʼéndajin (1 Corintios 14:40; kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
18 Ndakjoan tʼendajion jmeni xi sʼiaon. Alikuijin nʼio si̱kjáojion nichxin nga kuixaon kʼiatsa tongini nda kʼoéndajion josʼiaon (tʼexkiai 1 Corintios 14:40).f Je Wayne, xi Taiwán tsʼe, itso: “Kʼianga tojngo jaosa nichxin cha nga kuixainjin, kinikatíojtínnijin je xi tsakinyakaonajin kʼoa kichotʼayaníjin josʼiainjin, ánni nga nda kuitjoni josʼin jetjínndajinnajin”. Kʼoakjoansʼin tangíntjenngio josʼin jetjínndajinno. Tsa kʼoasʼiaon, kʼoasʼin koakoño nga chjí ʼyatokon je xi kuichokonno.
Nda kuichomani tsa nda kʼoéndajion josʼiaon kʼianga kuixaon (Chótsenlai párrafo 18)
19. Jméni xi sʼin xi kuixan nga kʼoakjoánsʼin kuitjo sʼuí josʼin jetjínndajinle.
19 Tongini tikjaʼaitsjaon jósʼiaon tsa totsejinni kui kʼoakoa̱n jmeni xi tsín toxá sakʼendajinño (Prov. 22:3). Tsa kʼoasʼin ngale chjota ya jñani tsaon nga bichó ninga tsín toxá kʼoaʼminile, tikjaʼaitsjaon jósʼiaon tsa kʼoalani koa̱n. Kʼiatsa kuicho je xíngio xi tsín testigole Jeobá ma, kʼoatʼinlao joma kʼianga bixan je testigole Jeobá kʼoa ánni nga tsínkjoan kʼoatinʼiañá josʼín je chjota xi ya tsʼe ya jñani tsaan. Takolao jotso xi faʼaitʼa ya jw.org ya jñani tso: “¿Cómo son las bodas de los testigos de Jehová?”. Nga kʼoasʼin katabitjo sʼuí josʼin jetjínndajinno, koaan je kʼoatʼinlao jngo ndsʼee xi jetjínle kjoafaʼaitsjen nga je katabándiaa (Juan 2:8). Tsa ndakjoan kʼoéyanajmílao josʼin meno nga kuitjo sʼuí, skoee josʼin kʼianga kʼoakjoán koa̱n josʼin meno kʼoa nga je Jeobá kataʼyaxkón.
20. Jméni xi tjínnele kuenta sʼin je xi kuixan.
20 Ningalani tse xá tjenkao kʼianga kʼoéndajion josʼiaon nga kuixaon, kʼoati kuenta tʼiaon nga tojngokʼa kʼoama kʼoa nga jekoa̱nni jeñatjen si̱xálao nga jao je Jeobá. Je Jeobá tinʼiotʼao kʼoa kʼoasʼin tʼendajion josʼin sasénle. Tsa kʼoasʼiaon josʼin mele Jeobá, kʼianga jekoai nichxin nga kjoaʼaítsjenno jokoan nga chixaon, i kuixón: “Nʼio tsjoa kisatio tokuijin jokoan nga chixainjin” (Sal. 37:3, 4).
KJOAJNDA 107 Koakoá kjoatsjoacha josʼín Niná
a JÓSʼIN TSOYANILE: Kʼianga bixan chjota tjín ʼnde jñani én tsjoále xínkjín je xʼin kao je chjoón, kʼoatso nga tondiaa koatiokao xínkjín. Tjín je xi sʼuí batío nga jemani. Kʼoa ya ʼnde jñani tsín kʼoasʼin beni je chjota nga én tsjoále xínkjín je xi bixan kʼoa jñani tsín sʼuí satío nga jemani, tojo machjén nga kui koaitjenngi jotso je kjoatéxoma xi tsjoá je Biblia je ndsʼee kao tichjaa xi kuixan.
b Tsa mesali jchai jotso Biblia tʼatsʼe nga tjínnele si̱tjosoán jotso kjoatéxoma xi tjín ya jñani tsaan tʼatsʼe nga bixan chjota, chótʼai xi faʼaitʼa La Atalaya xi tsʼe 15 de octubre de 2006, jñani tso: “Bodas honorables a la vista de Dios y los hombres”.
c Romanos 13:13: “Nda koannginkoaa yaoná josʼin xi kjoakixi josʼin bʼemaa nga nichxin. Alikui kjoachi̱nga̱ kao kjoachʼi̱ kuitsomajiaan. Alikui yánchjín kjoájtaa kao xi toxkia nʼia kao yaoná. Alikui kuixkánkoaa xíngiaa. Alikui koa̱nxintakon jchaa xíngiaa”.
d Chótsenlai ya jw.org je video xi ʼmi: A koaan sʼe̱ xi xán tjínle.
e 1 Juan 2:15-17: “Ali jejin nimetakon sonʼnde, ni ngayije jñale xi chon sonʼnde. Tsa jngo xi símekon sonʼnde, tsínle kjoatjaochajin xi tʼatsʼe Niná. 16 Je ngayije xi tjín sonʼnde, je kjoachi̱nga̱ xi tjínle yaoná, kao kjoachi̱nga̱ xi tjínle xkoaan, kao kjoangʼatakon xi tsʼe je kjoabijnachonnábi, ali tsʼe Nʼainá, tsʼe sonʼndebi. 17 Je sonʼndebi faʼatoní, kao ngayije kjoachi̱nga̱le. Tonga je xi sítjoson jo tso Niná ñaki kʼoasʼin bʼejna ngantsjai”.
f 1 Corintios 14:40 (TNM): “Tonga ñaki nda katabitjoson ngayeje kʼoa ñaki nda katasʼendajin”.