KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 16
“Kjoaʼáyanile ndsʼai”
“Jesús kitsole [Marta]: Kjoaʼáyanile ndsʼai” (JUAN 11:23).
KJOAJNDA 151 Jé Jeobá kuinchja̱le
XI TÍNCHJA̱NIa
1. Jókitso jngo tiʼndí nga makjain kjoaixile nga kjoaʼáyanile xi jekʼien.
JNGO tiʼndí xi Matthew ʼmi nʼio táo chʼin xi tjínle kʼoa jekjoan nkjín kʼa tiya. Kʼianga ñato nóle tiʼndí jebi kui kiskotsenle kao je xijchále je programa xi xki̱ sá bitjo xi tsʼe JW Broadcasting®. Kʼianga jetífetʼa je Broadcasting jngo video jaʼa jñani matsen je ndsʼee nga tjíokjoéya xínkjín xi jekʼien.b Kʼianga jejetʼa video, je Matthew kikʼejnatʼachrianle xijchále, kiskoé ntsja kʼoa i kitsole: “Ji pa ji ma, kʼiatsa kuiyálaña kjoaʼáyanina, alijmejin xi nikjáo”. Si̱kjaʼaitsjenla jokji tsjoa kisatio kon xijchá jebi kʼianga tsabe jokji nʼio tíjna kjoamakjainle je tiʼndíle tʼatsʼe nga kjoaʼáyanile xi jekʼien.
2, 3. Ánni ndatjínni nga si̱kjaʼaitsjenjiaan je kjoachoya xi tjínná nga kjoaʼáyanile xi jekʼien.
2 Machjén nga kjitʼa si̱kjaʼaitsjenjiaan je kjoachoya xi tjínná nga kjoaʼáyanile xi jekʼien (Juan 5:28, 29). Nga̱ tsín ʼyaa jmeni xi koa̱nná nyaonjngiján, tsa táo chʼin ska̱tʼaná kʼoa tsa jngo xíngiaa toʼi̱koa̱n kuiyá (Ecl. 9:11; Sant. 4:13, 14). Je kjoachoya xi tjínná nga kjoaʼáyanile xi jekʼien, tsjoánganʼioná kʼianga kjoaba bitjatojiaan (1 Tes. 4:13). Je Biblia kʼoatso nga nʼio nda bexkonná Niná kʼoa tsjoakená (Luc. 12:7). Nga nʼio nda bexkonná Jeobá, kʼianga sikjaʼáyaná alikui ñʼai koa̱nle nga ñaki kʼoakjoan kʼoe ijngokʼa kjoafaʼaitsjenná kao jokjoaan. Kʼoa nga nʼio tsjoakená kui xi mele nga kuiyoaa ngantsjai nichxin, ninga kuiyálañá sikjaʼáyaniná.
3 I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan ánni nga koa̱nkjainniná nga kjoaʼáyanile xi jekʼien. Kʼoati koasenkaoná nga nʼio sʼe̱jna kjoamakjainná kʼianga kui chótʼayajiaan jotso texto xi yʼangini kjoaʼmiya jebi, nga tso: “Kjoaʼáyanile ndsʼai” (Juan 11:23). Kʼoati jchaa jméni xi sʼiaan nga ñaki kʼoéjngoaa tokoán nga kjoaʼáya kjoaixinile xi jekʼien.
ÁNNI MAKJAINNINÁ NGA KJOAʼÁYANILE XI JEKʼIEN
4. Ánni tsín jao tjínni tokoán nga kuitjoson jmeni xi ʼminá. Jngo choa̱ tikʼéjnai.
4 Nga koa̱nkjainná jmeni xi ʼminá tjínnele jchaa nga ñaki kʼoatjín kon kʼoa nga tjínle nganʼio nga kʼoasʼin je xi kʼoatítsoná. Si̱kjaʼaitsjenla choa̱ jebi: Kʼiatsa chixoya ndʼianá nga jngo ntjao̱nʼio jaʼa, kʼoa tsa jngo miyoná xi i̱ kuitsoná: “Koasenkaole nga kʼoéndayai ndʼiali”. ʼYañá nga ñaki kʼoatjín kon kʼoa nga mele koasenkaoná. Kʼoati ʼyaa nga nda male bʼénda ndʼia kʼoa nga tjínle ki̱cha̱ xi síchjén. Kuinga tjínjngoni tokoán nga koa̱nle koasenkaoná kʼoa nga sitjoson jmeni xi tso. Jósʼin nikjaʼaitsjeen nga kʼoatso Niná nga sikjaʼáyanile xi jekʼien. A me kjoaixile Niná nga sikjaʼáyanile xi jekʼien kʼoa a tjínle nganʼio nga kʼoasʼin.
5, 6. Ánni tjínjngoni tokoán nga mele Jeobá sikjaʼáyanile xi jekʼien.
5 Je Jeobá mele nga sikjaʼáyanile je xíngiaa xi jekʼien. Jé xi kʼoasʼin koanmele nga kui kinchja̱ni xi tʼatsʼe kjoafaʼáya je chjota xi kiski Biblia (Is. 26:19; Os. 13:14; Apoc. 20:11-13). Je Jeobá sítjoson ngantsjai jmeni xi tso (Jos. 23:14). Jósʼin ʼyañá nga nʼio mele Jeobá nga sikjaʼáyanile xi jekʼien.
6 Je Job ñaki tsakʼéjngo kon nga sikjaʼáyanile Jeobá kʼiatsa kuiyálani (Job 14:14, 15, nota). Nʼio mele nga sikjaʼáyanile ngatsʼi choʼndale kʼoa kui xi mele nga nda koatio kʼoa nga tsín tijme chʼin sʼe̱nile. Kʼoati mele Jeobá nga sikjaʼáyanile je chjota xi tsín tsabexkon (Hech. 24:15). Kui xi mele nga miyole koa̱n chjota jebi kʼoa nga koa̱n koatio ngantsjai nichxin (Juan 3:16). Je Jeobá nʼio mele nga sikjaʼáyanile xi jekʼien.
7, 8. Ánni tjínjngoni tokoán nga koa̱nle Jeobá sikjaʼáyanile xi jekʼien.
7 Je Jeobá koaanle sikjaʼáyanile xi jekʼien nga̱ nʼio tse nganʼio tjínle (Apoc. 1:8). Koaanle kjoaʼaxin je kjoabiya (1 Cor. 15:26). Nda sʼe tokoán nga ʼyaa jebi. Kataʼyala tʼatsʼe tichjaa Emma Arnold. Tsee kjoa jaʼatojin kao xínkjín kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi majaoni. Nkjín xínkjín kinikʼien ya ʼnde jñani tse kjoañʼai kinikjaʼá, kʼoa nga kitsjoanganʼiole je tsotiʼndíle i kitsole: “Tsa tsínk’ia jchangi kjoabiya, ngisajin tse nganʼio tjínle tikʼoajinni Niná”. Tonga tojé Jeobá xi ngisasa tse nganʼio tjínle. Nga je kitsjoaná kjoabijnachon koaanle tsjoá ijngokʼanile kjoabijnachon xi jekʼien.
8 Ijngo koya anni nga ʼyañá nga koa̱nle Jeobá sikjaʼáyanile xi jekʼien kuinga tjínjinkon ngatsʼi xi jekʼien. Je Biblia kʼoatso nga nchja̱jaʼaínle nga jngó jngó niño (Is. 40:26). Faʼaitsjenle jotjín mani ngatsʼi xi jekʼien (Job 14:13; Luc. 20:37, 38). Faʼaitsjenle ngayeje xi tʼatsʼe nga jngó jngó chjota. Jolani ʼyani xi xínkjín, jmeni xi kisʼin kʼoa josʼin kisijchá yaole.
9. Ánni makjainnili nga kjoaʼáyanile xi jekʼien.
9 Makjainná nga sikjaʼáyanile Jeobá xi jekʼien nga̱ mele kʼoasʼin kʼoa tjínle nganʼio. Kʼoati ʼyaa nga sa jekisikjaʼáya kʼale chjota. Nichxin kjoatse kitsjoa kʼale chjota nganʼio nga koan kisikjaʼáyale xi jekʼien, jolani Jesús. Kataʼyala jotso ya Juan capítulo 11 tʼatsʼe nga kisikjaʼáyale jngo chjota je Jesús.
KʼIANGA KʼIEN JNGO MIYOLE JESÚS
10. Jméni xi ma kʼianga ya xingoatʼa xo̱ngá Jordán títsoyason Jesús, xi jao nichxin kjin tíjnanile Betania, kʼoa jméni xi sʼín (Juan 11:1-3).
10 (Tʼexkiai Juan 11:1-3).c Miyole koanni Jesús je María, Marta kao Lázaro xi Betania tsʼe (Luc. 10:38-42). Kʼianga tífetʼa nó 32, je Lázaro tjochʼinle kʼoa je ndichja nʼio síkjáojin. Síkasénʼénle je Jesús xi ya xingoatʼa xo̱ngá Jordán tíjna, xi jaola nichxin kuichoni (Juan 10:40). Kʼianga bichóʼénle Jesús tojeni kʼien je Lázaro. Ningalani sʼejinle Jesús nga tokʼia kʼien miyole ngi jao nichxin ya bʼejna. Kʼoa nga bichó Jesús ya Betania jeño nichxin kijnakʼien Lázaro. Je xi mele Jesús kuinga Niná kʼoasjengʼa kʼoa nga koasenkao je miyole (Juan 11:4, 6, 11, 17).
11. Jméni xi bakóyaná jokisʼin Jesús kʼianga kʼien Lázaro.
11 Jméni xi bakóyaná jokoan nga kʼia. Je María kao Marta kisikasénʼénle Jesús nga tímʼe je miyole, tonga alikui kʼoakitsole nga ya katafi (Juan 11:3). Kʼianga kʼien Lázaro koanjin kisikjaʼáyale Jesús ningalani tsín ya tíjna, tosaa ki ya Betania nga kichokonle je María kao Marta nga̱ miyole mani. Tsa jngo miyoli xi kʼoasʼin koasenkaoli ninga tsín toxá ji kʼoatiʼminilai, ʼyaní nga koasenkaoli kʼianga kjoa kuitjátojin (Prov. 17:17). Kʼoasʼin kuinyakoaa xíngiaa tsa chjénngilee Jesús. Kataʼyalasa jmésa xi koan.
12. Jméni xi kitsole Jesús je Marta, kʼoa ánni nga tsín jao kisʼeni kon nga kʼoakoa̱n jmeni xi kitso Jesús (Juan 11:23-26).
12 (Tʼexkiai Juan 11:23-26).d Kʼianga sʼejinle Marta nga jekichochrian Jesús ya Betania, tokjoan finrʼoe. Itsole: “Señor, tsa i̱lasa tijnai tsakai, je ndsʼe likui kʼen” (Juan 11:21). Koanjin kisindaya je Lázaro, tonga je Jesús be jmeni xi sʼin. I kitsole Marta: “Kjoaʼáyanile ndsʼai”. Kʼoa nga ngisa sʼe̱jngo kon je Marta nga kʼoakoa̱n jmeni xi tsole. Itsosa je Jesús: “An nía xi sikjaʼáya, kʼoa an nía xi kjoabijnachon”. Je Niná kitsjoale nganʼio je Jesús nga koa̱nle sikjaʼáyanile xi jekʼien. Jesa kisikjaʼáyale jngo tsotiʼndí kao jngo ti, tiʼakʼiaa kisikjaʼáyanile nichxin nga kʼien (Luc. 7:11-15; 8:49-55). Tonga a koaanle Jesús sikjaʼáyanile jngo chjota xi jeño nichxin kijnakʼien kʼoa xi jetífiʼndo yaole.
“LÁZARO, NROAI NDITSINBI”
Je Jesús kʼoati kiskiʼndá nga tsabe nga tjíokjiʼndá je miyole (Chótsenlai párrafo 13, 14)
13. Tojo tso Juan 11:32-35, jókisʼin je Jesús kʼianga tsabe nga tjíokjiʼndá je María kao chjota xi ya tjío (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
13 (Tʼexkiai Juan 11:32-35).e Si̱kjaʼaitsjenla jokoan nga kʼia. Je María, xi kʼoati ndichja ma Lázaro kʼoati kitsole Jesús jokitso je Marta. I kitsole: “Señor, tsa i̱lasa tijnai tsakai, je ndsʼe likui kʼen”. Nʼio ba tjín kon je María kao ngatsʼi xi ya tjío. Kʼianga tsabe Jesús nga ba tjío kon kʼoa nga tjíokjiʼndá kʼoati koanbale tsanda je. Nga koanmake miyole kʼoati kinroajen ndáxko̱n. Koanjinle josatío tokoán nga jngo xíngiaa nichaa kʼoa kui xi koanmele nga tsín tiba sa̱tíoni kon miyole.
14. Jméni xi bakóyaná xi tʼatsʼe Jeobá jokisʼin je Jesús kʼianga tsabe je María nga tíkjiʼndá.
14 Nga kʼoati kiskiʼndá je Jesús kʼianga tsabe nga tíkjiʼndá je María kui bakóyaná nga mamake Jeobá je chjota, nga̱ je Jesús ñaki kʼoasʼin tsakakó jokjoan je Nʼaile kʼoa josʼin síkjaʼaitsjen tojosʼin tsaʼyaa ya kjoaʼmiya xi jaʼato (Juan 12:45). Nga kʼoati kiskiʼndá je Jesús kʼianga tsabe nga tjíokjiʼndá je miyole kʼoatisʼin aon male je Jeobá kʼianga be nga kjoañʼai tiyojiaan (Sal. 56:8). Kʼianga ʼyaa jebi ngisaa machriantʼalee je Jeobá.
Je Jesús tsakakó nga koa̱nle sikjaʼáyanile xi jekʼien (Chótsenlai párrafo 15, 16)
15. Tojo tso Juan 11:41-44, jméni xi kisʼin Jesús kʼianga kicho jñani kisʼeñe Lázaro (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
15 (Tʼexkiai Juan 11:41-44).f Kʼianga bichó Jesús jñani kisʼeñe Lázaro kʼoatso nga katatjoxin je la̱jao̱ xi ya sénjchxo. Tonga je Marta kʼoatso nga jechʼao nje̱. Je Jesús itsole: “A tsí tsa kʼoakixinle, tsa koa̱nkjainli, jchaní kjoajeyale Niná” (Juan 11:39, 40). Xijekoan, Jesús kiskotsenngʼá kʼoa tsakʼétsʼoaa. Kʼoatso nga je Niná kʼoasjengʼa jmeni xi sʼin. Nʼio kinchja̱ nga i̱ kitso: “Lázaro, nroai nditsinbi”. Kʼoa je Lázaro bitjoo. Ñaki tokʼoakoanle je xi tsabe nga kisikjaʼáyale Jesús je Lázaro (chótʼai je nota xi tsʼe estudio xi tsʼe Juan 11:17).
16. Jósʼin basenkaoná jmeni xi tso capítulo 11 xi tsʼe Juan nga ngisa sʼejngo tokoán nga kjoaʼáyanile je kʼien.
16 Jmeni xi tso ya capítulo 11 xi tsʼe Juan ngisaa bʼéjngo tokoán nga kjoaʼáyanile xi jekʼien. Kuenta sʼiaan nga i̱ kitsole Jesús je Marta: “Kjoaʼáyanile ndsʼai” (Juan 11:23). Joni je Jeobá, je Jesús kʼoati mele kʼoa koaanle sikjaʼáyanile xi jekʼien. Nga kiskiʼndá Jesús nga kʼien je miyole kui bakóyaná nga mele kjoaʼaxin je kjoabiya kao kjoaba. Nga kisikjaʼáyale Lázaro kʼoasʼin tsakakóni Jesús nga koa̱nle sikjaʼáyanile xi jekʼien. Kʼoati kuenta sʼiaan nga i̱ kitsole Jesús je Marta: “A tsí tsa kʼoakixinle, tsa koa̱nkjainli, jchaní kjoajeyale Niná” (Juan 11:40). Tsín jao tjín tokoán nga sitjoson Niná nga kʼoatso nga sikjaʼáyanile xi jekʼien. Jméni xi sʼiaan nga ngisa sʼe̱jngo tokoán nga kʼoakoa̱n kjoaixi.
KʼOÉJNGOAA TOKOÁN NGA KJOAʼÁYA KJOAIXINILE XI JEKʼIEN
17. Jméni xi sʼiaan kʼianga kʼoéxkiaa tʼatsʼe kjoafaʼáya xi síkʼaxki̱ Biblia.
17 Si̱kjaʼaitsjenjiaan tʼatsʼe xi jaʼáyanile nichxin kjoatse. Jin chjota síkʼaxki̱ Biblia xi jaʼáyanile.g Koaan chótʼayajiaan nga jngó jngó koya kjoafaʼáya xi nchja̱ni Biblia. Si̱kjaʼaitsjeen nga kʼoakoan kjoaixi, nga jaʼáyanile xi xʼin, xi yánchjín kao ʼndíxti. Si̱kjaʼaitsjenjiaan jósʼin basenkaoná. Nga chótʼayajiaan nga jngó jngó koya jebi kuenta sʼiaan nga mele Niná kʼoa nga koa̱nle sikjaʼáyanile xi jekʼien. Kʼoa xi ngisa chjíle si̱kjaʼaitsjenjiaan nga jaʼáyanile Jesús. Siento koan chjota xi tsabe nga jaʼáyanile Jesús kʼoa ngisaa nʼio sʼejna kjoamakjainná nga kui nikjaʼaitsjenjiaan (1 Cor. 15:3-6, 20-22).
18. Jméni xi sʼiaan nga tjío je kjoajnda xi tʼatsʼe kjoafaʼáya nchja̱ni (kʼoati chótsenlai nota).
18 Kuinóʼyalee je kjoajnda xi tʼatsʼe kjoafaʼáya nchja̱ni (Efes. 5:19).h Nga kui noʼyalee ngisaa sʼejngo tokoán nga kjoaʼáyanile xíngiaa xi jekʼien. Nʼio koasenkaoná nga kuinóʼyalee. Kʼoati koa̱n kui kuijndá kʼianga chótʼayajtían ngatsʼiaa nga jngo yaniʼya mañá, kʼoa kui cho̱bayañá jmeni xi tso. Kʼoéjinkoaan jotso kʼoa si̱kjaʼaitsjenjiaan. Kʼianga kjoa kuitjátojiaan xi xkón sikʼéjnaná kʼoa tsa jngo xíngiaa si̱chaa, jé nganʼiotsjele Niná koasenkaoná nga kjoaʼaítsjenná jotso kjoajnda jebi. Koasenkaoná kʼoa tsjoánganʼioná.
19. Jméni xi koa̱n si̱kjaʼaitsjenjiaan nga kjoaʼáyanile xi jekʼien (chótsenlai je recuadro “Jmé xi chjónangilai”).
19 Si̱kjaʼaitsjenjiaan. Kui kjoanda tsjoáná Jeobá nga ma nikjaʼaitsjenjiaan jokoa̱nchon ya sonʼnde chjotse. Jngo tichjaa xi i̱ tso: “Nga ntsjaintsjai sikjaʼaitsjenjian jokoa̱nchon ya sonʼndenaxó saʼnda njeena je naxó xi ya kjintje”. Si̱kjaʼaitsjenjiaan jósa̱tío tokoán kʼianga jchaa je choʼndale Niná xi kjoatse tsakatio. ʼYáni xi meli jchaxkuin kʼoa jmé xi kʼuínlai. Si̱kjaʼaitsjenjiaan jósa̱tío tokoán nga jcha ijngokʼá je xíngiaa xi jekʼien. Tikjaʼaitsjenjin jméni xi meli kʼuínlai nga tosʼa ska̱jin. Kuindoa̱kjájin kʼoa nʼiojin tsjoa sʼe̱ tokuin nga jchai.
20. Jméni xi machjén nga tosi tonda kʼoasʼiaan.
20 Bʼailee kjoanda Jeobá nga kʼoatso nga sikjaʼáyanile xi jekʼien. Alikui jao tjín tokoán nga kʼoasʼin nga̱ mele kʼoa koaanle sikjaʼáyanile. Joxi ini tsoná nga jngó jngoá: “Kjoaʼáyanile je xíngi”. Tosi tonda si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi koasenkaoná nga ngisa sʼe̱jngo tokoán nga kjoaʼáyanile xi jekʼien. Tsa kʼoasʼiaan, ngisaa koa̱nchriantʼalee je Jeobá nga̱ jé tsjoáná kjoachoya jebi.
KJOAJNDA 147 Kjoabijnachon ngantsjai tsjoáná Niná
a Kʼiatsa jngo xíngi jekinichai nʼiojin tsjoánganʼioli nga kjoaʼáyanile xi jekʼien. Tonga jókoa̱n kʼuínlai chjota ánni nga makjainnili nga kjoaʼáyanile xi jekʼien. Kʼoa jméni xi koa̱n sʼiain nga tsín jao sʼe̱ tokuin nga kʼoakoa̱n kjoaixi. Je kjoaʼmiya jebi koasenkaoná nga nʼio sʼe̱jna kjoamakjainná nga kjoaʼáya kjoaixinile xi jekʼien.
b Video jebi i ʼmi: Jetíjnachrian, kʼiaa kitjo nga sá noviembre nó 2016.
c Juan 11:1-3: “Kʼia jngo xi tímʼe xi Lázaro ʼmi, ya Betania tsʼe, ya naxinandále María kao Marta ndichja. 2 (Je María je xi kisikajon je Señor kao jngo xkixíné. Ntsja̱le kisixíni ndso̱ko̱. Je ndsʼe̱ xi Lázaro ʼmi, xi tímʼe.) 3 Ndichja Lázaro kisikasénkjoale Jesús, kʼuikitsole: Señor, koeni je xi tjaochai tímʼení”.
d Juan 11:23-26: “Jesús kitsole: Kjoaʼáyanile ndsʼai. 24 Marta kʼuikitsole: ʼbenía nga kjoaʼáyanile kʼia nga kuichokjetʼa nichxin. 25 Jesús kitsole: An nía xi sikjaʼáya, kʼoa an nía xi kjoabijnachon. Je xi makjainle tʼatsʼan, nda tsa kʼen, kʼoéjnakonní. 26 Kʼoa toʼyanibe xi tíjnakon, xi makjainle tʼatsʼan, likui ndiaa kuiyá. A makjainli jebi”.
e Juan 11:32-35: “María jicho ya jña nga tíjna Jesús, tsabe tsakasenxkónyʼintʼale, kʼuikitsole: Señor, tsa i̱lasa tijnai tsakai, je ndsʼe likui kʼen. 33 Kʼia nga Jesús tsabe nga tíkjiʼndá María kʼoati tjíokjiʼndá je chjota judíos xi tjenkao, kʼia aon koanle Jesús, koanfáole. 34 Kʼuikitso: Jñá tsakʼeñao. Kitsole: Señor, nroai chótsain. 35 Kiskiʼndá Jesús”.
f Juan 11:41-44: “Kʼia tsakjaʼáxin la̱jao̱ jña nga kisʼeñai kʼen. Jesús kiskotsenngʼá kitso: Nʼaina, tsjoale kjoanda nga kʼoasʼin kanoʼyanái. 42 An tsaʼbenía nga noʼyanái ngantsjai. Tokui nga nkjín chjota tjíondai, kʼoakaxinnia, jméni nga kʼoasʼin katamakjainsínile nga ji kinikasénnái. 43 Kʼia nga jekʼoakitso ngayije énbi, nʼio kinchja̱: Lázaro, nroai nditsinbi. 44 Je xi kijnakʼen jitjo. Ntsja kao ndso̱ko̱ tjínʼioni najño. Je nkjaín jngo najño tíjtéjin. Jesús kitsole chjota: Chjójndánio, katafi”.
g Chótʼai je recuadro jñani “Jin kjoafaʼáya xi síkʼaxki̱ Biblia” tso, xi faʼaitʼa Xo̱n xi Bájinkonná xi tsʼe 1 sá agosto nó 2015, página 4.
h Chótʼai je kjoajnda xi faʼaitʼa ya libro Kao kjoatsjoa kuijndálee je Jeobá: A fiya jkui nga tijnai ya sonʼnde chjotse (kjoajnda 139), Kui tikjaʼaitsjain ngantsjai (kjoajnda 144) kao Jé Jeobá kuinchja̱le (kjoajnda 151). Kʼoati chótʼai ya jw.org je kjoajnda Jetíjnachrian, Nga jenda kuiyoaa kao Ya verás.