XI NGISA TÍNCHJA̱NI REBISTA JEBI: A TOYAA TJE̱N FETʼA NGA JEBIYAA

Alikui toya tje̱n fetʼa nga jebiyaa

Je naxinandáʼndí xi Betania tsakʼin janla kilómetro kjin tíjnale Jerusalén (Juan 11:18). Nʼio ba tjín jmeni xi koan ya ʼnde jebi kʼianga jao jansa xomana chale nga ni̱kʼien je Jesús. Je Lázaro, xi nʼio miyole koanni Jesús, toʼikoan jngo chʼin kiskatʼale kʼoa kʼieen.

Kʼianga jekisʼejinle je Jesús, kʼoakitsole je chjotale nga kijnafe je Lázaro kʼoa nga je koaisíkjaʼále (Juan 11:11). Tonga kʼianga tsabe Jesús nga tsín koanjinle je chjotale jmeni xi títsole, kʼiaa i̱ kitsole: “Lázaro tíkijnakʼenní” (Juan 11:14).

Kʼianga jeño nichxin tjínle nga kisʼeñe je Lázaro, je Jesús kicho ya Betania kʼoa tsakásjai je Marta, xi ndichja koanni je ʼndíkʼien, kʼoa kisinʼio kon. Kʼoa je Marta i kitsole: “Señor, tsa i̱lasa tijnai tsakai, je ndsʼe likui[jin] kʼen” (Juan 11:17, 21). Je Jesús i kitsole: “An nía xi sikjaʼáya, kʼoa an nía xi kjoabijnachon. Je xi makjainle tʼatsʼan, nda tsa kʼen, kʼoéjnakonní” (Juan 11:25).

Kʼoa nga ñaki kʼoatjín jmeni xi títso, je Jesús ki ya jña kisʼeñe Lázaro kʼoa nʼio kinchja̱, kitso: “Lázaro, nroai nditsinbi” (Juan 11:43). Ñaki tokoanxkónle je chjota xi ya tjío kʼianga kitjoni ya tsjó je Lázaro.

Tonga je Jesús tokʼoa jejao chjota kisikjaʼáyale nga kʼia. Jolani, je tsotiʼndíle Jairo. Kʼoa nga kui nichxin kʼoati kitso je Jesús nga tokijnafe je tsotiʼndí (Lucas 8:52).

Nga jao kʼa, je Jesús kʼoakitso nga tokjiofe je xi kʼoasʼin kʼien. Ánni nga kui kisingósonkaosíni. Kuinga tsín jme xi ʼyaa kʼianga soyofe kʼoa nʼio nda mangóson joma kʼianga mʼee, nga̱ tsín tiʼaonjon aontʼa maniná kʼoa tsín tikjoañʼai chja̱ʼañá (Eclesiastés 9:5; chótsenlai je rekuadro xi tso: “Je kjoabiya yaa mangóson jngo nijñá xi nʼio tjain”). Je chjotale Jesús xi títjon tsakatio ñaki nda koanjinle josʼin tjío je kʼien. Jngo Encyclopedia xi itso: “[Xi kao chjotale Jesús] to nijñá sʼin tsabekon je kjoabiya, kʼoa je tsjó, jngo ʼnde jñani ma nikjáya [...] xi kao chjota xi ñaki kixi nga kabiya” (Encyclopedia of Religion and Ethics).a

Ñaki sʼejngo tokoán kʼianga tsín kjoañʼai tjíofaʼá je kʼien, kʼianga to jngoyale kjiofe ya tsjó. Kʼianga jeʼyaa joma kʼianga jebiyaa alikui tinokjonnilee je kjoabiya.

“TSA JNGO CHJOTAXʼIN [...] KUIYÁ, A KOAAN KʼOÉJNAKON IJNGOKʼANI”

Ninga nʼio nda nikjáyaná nga sojnafé kʼianga manjio, a tíjna jngo chjota xi tondiaa mele koájnafe. Maijin. A tjínle kjoachoya je chjota xi jekʼien, xi ya kjiofeya tsjó, nga koatiokon ijngokʼani tojo koan je Lázaro kao tsotiʼndíle Jairo.

Je choʼndale Niná xi Job tsakʼin i kitso kʼianga jetsen koanle nga kuiyá: “Tsa jngo chjotaxʼin [...] kuiyá, a koaan kʼoéjnakon ijngokʼani” (Job 14:14).

Kʼianga tsakʼétsʼoale je Niná xi nʼio tse nganʼio tjínle, tije Job kʼoakitsoni jmeni xi kiskonangi, kitso: “Ji kuinókjoanai, kʼoa an kjuinrʼoele, koa̱nmeli jchai jme xi kisinda ndsai” (Job 14:15, Nueva Versión Internacional). Je Job alikui jao kisʼele kʼianga ñaki mele je Jeobá nga sikjaʼáya ijngokʼanile kʼianga kuichoka nichxin. Ñaki kuitjoson jmeni xi kitso je Job.

Kʼianga kisikjaʼáyale chjota je Jesús kui bakóyaná nga je Niná kitsjoale nganʼio nga koan kisikinjele je kjoabiya. Kʼoa ya Biblia kʼoatso kʼianga je Jesús kjiantsja je “yobi̱ xi tsʼe kjoabiya” (Apocalipsis 1:18). Tojo kisʼin kʼianga kisikjaʼáyale Lázaro, je Jesús kʼoati koa̱n sikjaʼáyale chjota nichxin xi nroaján.

Ya Biblia nʼio nkjín kʼa kʼoatso nga sʼe̱ je kjoafaʼáya. Tobʼelañá, jngo ánkje xi i̱ kitsole je Daniel: “Si̱kjáyaní, tonga kuisenkixiní nga kuichokjetʼa je nichxin nga kʼoaili kjoatjaoli” (Daniel 12:13). Je Jesús i kitsole je chjota saduceo, je chjotatítjonle relijión xi tsín koankjainle tʼatsʼe kjoafaʼáya: “Maskáyano, nga tsín ʼyao jo tso xo̱n Escrituras ninganʼiole Ninájin” (Mateo 22:23, 29). Kʼoa je pastro Pablo i kitso: “Kʼoasʼin tikoyale xi tʼatsʼe Niná nga kjoaʼáyale xi kʼen, nda tsa kao chjota xi tjínle kjoakixi, kao chjotatsʼen” (Hechos 24:15).

KʼIÁNI KJOAʼÁYALE JE KʼIEN

Kʼiáni kjoaʼáyale je chjota xi tjínle kjoakixi kao chjotatsʼen. Kʼianí nga “kuichokjetʼa je nichxin” tojo kitsole ánkje je Daniel. Kʼoa je Marta kʼoatisʼin koankjainle nga kjoaʼáyale je Lázaro “kʼia nga kuichokjetʼa nichxin” (Juan 11:24).

Je én xi “kuichokjetʼa nichxin” tsole Biblia kʼoati kʼia tínchja̱ni nga koatexoma je Jesús. Je Pablo i kitso: “[Jé Cristo] koatexoma saʼnda nga koationgi ndso̱ko̱ ngatsʼi kontrale. Kʼoa je kontrale xi fetʼani xi kuixo̱ya, kui kjoabiya” (1 Corintios 15:25, 26). Kuinga tosi tonda si̱jénilee Niná nga katafaʼai Chjotaxále kʼoa nga kʼoati katama i̱ Sonʼnde josʼin nga mele je Niná.b

Tojosʼin koankjainle je Job, je Niná ñaki mele sikjaʼáyale je kʼien. Kʼianga kuicho nichxin jebi, alikui tisʼe̱ni je kjoabiya kʼoa nijngojinla xi tiʼi̱ kuitsoni: “A toya tje̱n fetʼa nga jebiyaa”.

[Nota xi faʼaitʼa]

[Rekuadrole pájina 5]

Je kjoabiya yaa mangóson jngo nijñá xi nʼio tjain

“Tiʼisenlai je xkoan, nga tsín ya koajnafe ya kjoabiya.” (Salmo 13:3.)

“Lázaro je miyoná tíkijnafení, tonga kjuí sikjaʼánile. Kʼia kitso chjotale: Señor, tsa kijnafe, koa̱nndaní. [Kui xokitsole] Jesús tʼatsʼe kjoabiyale Lázaro.” (Juan 11:11-13.)

“David [...] kisitjoson josʼin mele Niná, David kisʼefe.” (Hechos 13:36.)

“Likui menajin nga tsín sʼe̱jinno xi tʼatsʼe xi kjiofe, jméni nga tsín tsa koa̱nbasínino, joni tsa xikʼa xi tsín tsa jme [xi] koyale.” (1 Tesalonicenses 4:13.)

[Rekuadrole pájina 6]

Je kʼien kjoaʼáyanile

“Je kʼienli koatiokonni [...,] kuisótjenni. ¡Tikjaʼálao yaono kʼoa ñaki kao kjoatsjoa tinókjoao!” (Isaías 26:19.)

“Nʼio nkjín xi kjiofe ya jinnangi xi kjoaʼánile.” (Daniel 12:2.)

“Kjoaʼaí ora kʼia nga je ngatsʼi xi tjío ya nyʼoákʼen kjuinrʼoéle jta̱le. Kʼoa kuitjoni ngatsʼi.” (Juan 5:28, 29.)

[Sén xi faʼaitʼa ya pájina 5]

“Lázaro, nroai nditsinbi”