KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 26
KJOAJNDA 123 Si̱tjosonlee jtínle Niná kʼoa kixi kjuintʼalee
Kuenta sʼiaan nga tsín toñá ʼyayejee
“Li tokʼoakji tse tjín kjoachjinele kao kjoaʼisentakonle Niná. Niʼyajin xi male machoyale jotjín kjoatéxomale Niná. Niʼyajin xi male be ndiaale” (ROM. 11:33).
XI TÍNCHJA̱NI
Kʼiatsa nangitokon maa tosi tonda je Jeobá si̱nʼiotʼaa kʼoa kui kuenta sʼiaan jmeni xi ʼyaa, ninga tsín majinná jme xi koa̱n nichxin xi nroaján.
1. Jósʼin kisindaná Niná kʼoa ánni.
JE Jeobá toxá kʼoasʼin kisindaniná nga maná nikjaʼaitsjeen kʼoa nga kʼoanʼia jmeni xi majinná kʼianga chotʼayá. Kuinga kʼoasʼin kisindaniná nga̱ kui xi mele nga jchaa jokjoantjínni xi tʼatsʼe kʼoa nga ñá xi kuixónñá tsa je si̱xálee kʼoa tsa mai (Prov. 2:1-5; Rom. 12:1).
2. 1) Jókji tjen bichó kjoafaʼaitsjenná xi chjota (Job 37:23, 24; kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa). 2) Jósʼin basenkaoná nga tsín toñá ʼyayejee.
2 Ningalani kʼoasʼin kisindaná Jeobá nga koa̱nná xi tʼatsʼe tonga tjín jmeni xi tsín ʼyaa (tʼexkiai Romanos 11:33, 34).a Si̱kjaʼaitsjenla jokoan je Job kʼianga tsakjákaonajmí Jeobá kʼoa nga tjín xi kiskonangile. Je Job alikui tsabe jokitso kʼoa kui xi tsakasenkao nga nangitokon koan kʼoa nga tjínnele kisindaya yaole (Job 42:3-6). Kʼoati maa tsanda ñá alikui toñá ʼyayejee, kuinga machjénni nga nangitokon koaan kʼoa je Jeobá si̱nʼiotʼaa nga̱ jé kuitsoyaná nga jchaa jmeni xi koa̱n sʼiaan (Prov. 2:6).
Tojo koan je Job kʼoati basenkaoná nga tsín toñá ʼyayejee xi tʼatsʼe Jeobá (Chótsenlai párrafo 2)
3. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.
3 I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan jmeni xi tsín ʼyaa kʼoa jchañá jósʼin bichómani nga tokui mangínñá jmeni xi tsín majinná. Jmeni xi chótʼayajiaan i̱bi koasenkaoná nga tosi tonda je Jeobá si̱nʼiotʼaa nga̱ bájinkonná jmeni xi machjén nga sʼe̱jinná (Job 37:16).
ALIKUI ʼYAA KʼIÁNI KJOETʼA JME XI CHON SONʼNDE
4. Tojo tso Marcos 13:32, jméni xi tsín ʼyaa.
4 (Tʼexkiai Marcos 13:32).b Alikui ʼyaa kʼiáni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde. Kʼianga jaʼai Jesús i̱ Sonʼnde alikui be jmé horani kʼoa jmé nichxinni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde.c Kʼoakitsole je chjotatjenngile nga toje Jeobá xi be kʼiáni nga kʼoakoa̱n (Hech. 1:6, 7). Je Jeobá jetíjnachoa̱le nichxin nga kjoetʼa jme xi chon sonʼnde, tonga ñá alikui ʼyaa kʼiáni nga kʼoakoa̱n.
5. Jósʼe sakʼoa tokoán nga tsín ʼyaa kʼiáni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde.
5 Nga kʼoakitso Jesús nga tsín ʼyaa kʼiáni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde, tsakui nichxin kjuinroajen tokoán kʼiatsa jekjoatse tichoyalee nga kʼoakoa̱n, kʼoa ngisajin tiñʼai koa̱nngániná tsa to skoe̱sinná je xíngiaa kʼoa tsa kʼoakuitsoná je chjota nga tsínni ndi̱to̱n tífetʼa jmeni xi chon sonʼnde (2 Ped. 3:3, 4). Tsakui nichxin i̱ kuixoán: “Kʼiatsa ʼbelaña kʼiákjoánni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde tsejtajin koa̱n kʼoa ska̱jinna ninga to skoe̱sinna je chjota”.
6. Jónʼia nga tsín ʼyaa kʼiáni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde.
6 Nga tsín ʼyaa kʼiáni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde tongisa nda nixálee Jeobá nga̱ kui kʼoanʼiañá nga tsjoachaa kʼoa kui xi mená nga je si̱xálee ngantsjai nichxin kʼoa tsín tokui mangínñá kʼiáni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde. ʼNdele nga tokui si̱kjaʼaitsjeen tosa kui kuenta sʼiaan jósʼin kuiyoaa nga jesindachon Niná je Sonʼnde. Kʼiatsa kʼoasʼiaan tosi tonda je Jeobá si̱nʼiotʼaa kʼoa kui kʼoasʼiaan jmeni xi sasénle (2 Ped. 3:11, 12).
7. Jméni xi ʼyaa.
7 Nʼio tjínle kjoandosin nga kuenta sʼiaan jmeni xi ʼyaa. Tobʼelañá, ʼyañá nga nó 1914 kitsʼiani nga nichxin fetʼa tiyoaa kʼoa ya Biblia kʼoatso jokoa̱nchon nga to jetífikjetʼa nichxin kʼoa kʼoasʼin ʼyañá nga jetíjnachrian nichxinle Jeobá (Sof. 1:14). Kʼoati ʼyaa nga kui xi mele Jeobá nga kʼuínyasoán (Mat. 24:14). Jejao siento kao ñachan naxinandá tísakóyason, kʼoa tsʼato 1,000 én tíʼmiyason je Énle Niná. Kʼianga kuitjosonná xá jebi alikuikjoan machjén nga jchaa kʼiáni kjoetʼa jme xi chon sonʼnde.
ALIKUI ʼYAA JÓSʼIN KOASENKAONÁ JEOBÁ NICHXIN XI NROAJÁN
8. Jmé xi nchja̱ni Biblia kʼianga “xále Niná” síkʼaxki̱ (Eclesiastés 11:5).
8 Je Biblia kʼoatso nga tsín ʼyayejee je “xále Niná” (tʼexkiai Eclesiastés 11:5).d Kʼianga xále Niná síkʼaxki̱ texto jebi kui nchja̱ni jmeni xi sʼín Jeobá nga bitjoson jme xi mele. Kuinga tsín ʼyañá ánni tsjoáʼndeni Jeobá nga tjín xi ma, kʼoati tsínkjoan ʼyaa josʼin koasenkaoná nichxin xi nroaján (Sal. 37:5). Tobʼelañá, xi chjota alikui majinná jósʼin majcháya tsʼoa na̱le jngo ʼndílee kʼoa saʼnda je chjota científico alikui majinle xi tʼatsʼe jebi. Tikʼoasʼinni, alikui majinná jmékjoánni xi sʼín Jeobá nga bitjoson jmeni xi tjínndajinle.
9. Jósʼe sakʼoa tokoán nga tsín ʼyaa josʼin koasenkaoná Jeobá nichxin xi nroaján.
9 Nga tsín ʼyaa jokjoansʼin koasenkaoná Jeobá nichxin xi nroaján tsakui nichxin to jao sʼe̱ tokoán jmeni xi sʼiaan. Tobʼelañá, tsa tsín kuitso tokoán nga si̱choayaa jmeni xi tjínná nga tsesa si̱xálee Niná kʼoa tsa tsín koa̱nmenáje̱ nga ya kjuinkʼainganʼioá jñani machjénsa xi tsoyason. Kʼoa tsa sakʼoa tsín kʼoasʼin bitjoson jmeni xi bʼendajiaan tsakui nichxin kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga tsínni tísasénle Jeobá josʼin tinixálee. Tsa ntsjaintsjai ʼmiyasoán tonga tsa tsín kajiaan je chjota xi mele skótʼaya Énle Niná, kʼoa tsa ya tibʼainganʼioá jñani tísʼenda ndʼia xi machjén nga ʼyaxkón Niná, tonga tsa tjín jmeni xi ñʼai kjima kʼoa tsín ndi̱to̱n kjimajngo je xá, yajin kjuinroani nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen tsa tsínni tíbasenkaoná Jeobá.
10. Jósʼin basenkaoná nga tsín ʼyaa jme xi sʼin Jeobá nichxin xi nroaján.
10 Ninga tsín ʼyaa jmekjoanni xi sʼin Jeobá nichxin xi nroaján, basenkaoná nga nangitokon maa. Nga̱ ʼyañá nga kui kʼoasʼín ngantsjai jmeni xi ndatjín (Is. 55:8, 9). ʼYañá nga ndasʼin bichómani nga je Jeobá ninʼiotʼaa. Tobʼelañá, jé chʼasjengʼaa kʼianga satéjiaan chjota xi mele kotʼaya Énle Niná kʼoa nga jemajngo nga sʼenda ndʼia jñani ʼyaxkón Niná (Sal. 127:1; 1 Cor. 3:7). Ninga tsín kʼoasʼin kuitjosonná josʼin tjínndajinná nga je tinixálee nda sʼe tokoán nga̱ ʼyañá nga kuenta sʼínná (Is. 26:12). Kʼoa kʼoanʼia jokji tjen bicho nganʼioná nga nixálee, tonga tsa jmeni xi ñʼai maná kʼoaʼmilee Jeobá nga je katabasenkaoná ninga tsínkjoan kʼoasʼin koasenkaoná josʼin tsakasenkao choʼndale nichxin kjoatse. ʼYañá nga je koasenkaoná nga nda kuichomani jmeni xi sʼiaan (Hech. 16:6-10).
11. Jméni xi ʼyaa xi nʼio tjínle kjoandosin.
11 Nkjín koya xi ʼyaa xi tʼatsʼe Jeobá. Tobʼelañá, ʼyañá nga tsjoakená, nga kixi kʼoa nga nʼio chjine. Kʼoati ʼyaa nga chjí be jmeni xi tinʼia nga tinixálee kʼoa josʼin binyakoaa je ndsʼee. Kʼoa ʼyañá josʼin síchikontʼain Jeobá je xi kixi fitʼale (Heb. 11:6).
ALIKUI ʼYAA JMENI XI KOA̱N NYAONLI JNGILI
12. Jméni xi bakóyaná Santiago 4:13, 14.
12 (Tʼexkiai Santiago 4:13, 14).e Ngatsʼiñá nga faʼainená jmeni xi tsín ñá tjínjinná kʼoa jmeni xi tsín choyalee nga kʼoakoa̱n (Ecl. 9:11). Kuinga tsín ʼyañá jósʼin kuiyoaa nyaonli jngili, ninga tse jmeni xi bʼendajian alikui ʼyaa tsa ñaki kʼoakjoansʼin kuitjoson nga̱ tsín ʼyaa tsa tiyochoán kʼoa tsa mai nyaonli jngili.
13. Jósʼe̱ tokoán kʼiatsa tokui si̱kjáojiaan josʼin kuiyoaa nyaonli jngili.
13 Kʼiatsa tokui si̱kjáojiaan josʼin kuiyoaa nyaonli jngili alikuijin titsjoa sʼe̱ni tokoán. Tobʼelañá, ba sʼe tokoán kʼoa nikjáojinñá nga to i̱ ma bʼantjaiya josʼin tiyoaa kʼoa tsa jme kjoaxkón kjoaʼaínená. Kʼoa tsa tsín ndi̱to̱n bitjoson jmeni xi mená kʼoati tsín nda sʼe tokoán (Prov. 13:12).
14. Jméni xi nda bʼé tokoán (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
14 Kʼiatsa chókjoajinná je kjoa xi bitjatojiaan ndʼaibi tosi tonda chókjoajinná je kjoa xi kuitjátojiaan nichxin xi nroaján, kʼoa tosi tonda je Jeobá si̱xálee nga̱ kui kʼoanʼiañá nga tsjoachaa. Ya Biblia kʼoatso nga tsínkui chóyalee nga je Jeobá katasíkuindaná ngantsjai kʼianga kjoa bitjatojiaan kʼoa nga tsín je xotso jmeni xi maná. Je Jeobá be nga kui xi nda bʼé tokoán nga nitjosonlee kʼoa nga kuenta nʼia je kjoatéxomale kʼianga jme xi nʼia. Ali tsakuijin xi nda bʼé tokoán tsa jchaa kʼoa tsa mai jmeni xi koa̱n nichxin xi nroaján (Jer. 10:23). Kʼianga jmeni xi nʼia kuenta sʼiaan ngantsjai je Jeobá, kʼoati kuixoán jokitso je Santiago nga i̱ kitso: “Tsa je Nainá mele, tsa kuiyochoán, kʼoasʼiaan jebi axo kʼoasʼiaan xi kjaʼaí” (Sant. 4:15).
Basenkaoná nga ni̱tjosoán jmeni xi tsoná Jeobá (Chótsenlai párrafo 14, 15)g
15. Jméni xi ʼyaa tʼatsʼe nichxin xi nroaján.
15 Ninga tsín ʼyaa jmeni xi koa̱n nyaonli jngili tonga ʼyañá nga kʼoatso Jeobá nga koa̱n kuiyoaa ngantsjai nichxin tsa ya ngʼajmi kʼoa tsa i̱ Sonʼnde. Kʼoati ʼyaa nga je Jeobá sítjoson ngantsjai jmeni xi tso kʼoa alikui bʼéndiso (Tito 1:2). Je Jeobá itso: “Anña xi kʼoaxian saʼnda nga fitsʼiani josʼin kuichotsjoá jmeni xi koa̱n, anña xi nʼio tongini kʼoakixian jmeni xi kjesa kʼoamajin” (Is. 46:10). Jmeni xi tongini kitso Jeobá tíbitjosonní kʼoa tosi tonda kuitjoson. Kʼoa kʼoati ʼyaa nga tsín jme xi kʼoechjoale Jeobá nga tsjoake koa̱nná (Rom. 8:35-39). Jé koasenkaoná nga chókjoajinná je kjoa xi kuitjátojiaan nichxin xi sʼa nroa kʼoa kʼoati tsjoáná nganʼio kao kjoachjine nga jchaa jmeni xi sʼiaan (Jer. 17:7, 8).
ALIKUI MAJINNÁ JOKJI NDA BEXKONNÁ JE JEOBÁ NGA JNGÓ JNGOÁ
16. Tojo tso Salmo 139:1-6, jméni xi be Jeobá xi tʼatsaan kʼoa jósʼe tokoán nga ʼyaa jebi.
16 (Tʼexkiai Salmo 139:1-6).f Je Jeobá be ngayeje xi tʼatsaan, be jmeni xi bixoán, josʼin nikjaʼaitsjeen kʼoa josʼe tokoán. Je rey David kʼoakitso nga tíjnanda ngantsjai je Jeobá nga basenkaoná. Tokʼoamaná nga ʼyaa nga kuenta sʼínná je Jeobá. Je David i kitso: “Tokʼoamana jokji kjoankjíntokon tjínli kʼoa tsínkʼia machoyana” (Sal. 139:6, nota).
17. Ánni ñʼai maniná nga makjainná nga nda bexkonná je Jeobá.
17 Nga kjaʼaí kjaʼaísʼin koanjchíngaa, nga kjaʼaí kjaʼaísʼin ngale chjota jñani tsaan kʼoa tsa kjaʼaísʼin koankjainná nga kjesa ʼyajián je Énle Niná, yaa nroani nga ñʼai maná nga makjainná tsa tsjoake kjoaixiná je Jeobá kʼoa tsa mandosinle xi tʼatsaan. Kʼoa tsa tojo tsín ndatjín tokoán t’ats’e jée xi tsakijnyaa ngasʼa kʼoa tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsínti mandosinnile Jeobá xi tʼatsaan, kuenta sʼiaan nga kʼoati kisʼe sakʼoa kon je David (Sal. 38:18, 21). Kʼoa tsa jngo chjota xi mele nga nda kʼoéjna ngixko̱n Jeobá tonga ñʼai kjimale nga tísítjoson je kjoatéxomale, tsakui nichxin i̱ kuitso: “Tsa majin kjoaixile Niná jotjín tokoan ánni nga tsín sasénnile josʼian kʼoa ánni kʼoatsonina nga tjínnele sikʼantjaiya yaona”.
18. Jósʼin basenkaoná nga nda bexkonná je Jeobá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
18 Nga nda bexkonná je Jeobá be jñani nda nʼia kʼoa jñani chʼao nʼia kʼoa majinle ánni nga kʼoanʼiañá (Rom. 7:15). Kʼoati be nga koa̱nná si̱ndayaa yaoná kʼoa basenkaoná nga kui xi ndatjín kʼoanʼia. Tosi tonda je Jeobá nixálee kʼoa tsjoa sʼe tokoán nga̱ ʼyañá nga kuenta sʼínná kʼoa be nga koa̱nná si̱ndayaa yaoná.
Ningalani nkjín koya jmeni xi tsín ʼyaa ndʼaibi, tonga nga kʼoatsoná Jeobá nga nda sikatíoná nichxin xi nroaján chókjoajinná je kjoa xi bitjatojiaan (Chótsenlai párrafo 18, 19)h
19. Jméni xi ʼyaa xi tʼatsʼe Jeobá.
19 Ya Biblia kʼoatso nga “kjoatjaocha” je Niná (1 Juan 4:8). Nga tsjoakená Jeobá kʼoatsoná jmeni xi sʼiaan, nga̱ kui xi mele nga ndasʼin kuiyoaa. Kʼoati ʼyaa nga kui xi mele nga kuiyoaa ngantsjai nichxin nga̱ kisikasén je ʼNdíle nga tsakʼéchjíntjainá. Nga jekoanchjíntjé nda biyoaa ngixko̱n Jeobá ningalani chjotajée maa (Rom. 7:24, 25). Kʼoati ʼyaa nga “ngisa ngʼa tíjna Niná kaoni tsa ni̱ma̱ná. Je ñaki be ngayije kjoa” (1 Juan 3:19, 20). Nga nda bexkonná je Jeobá be nga kuitjosonná josʼin mele.
20. Jósʼin basenkaoná nga tsínkui nikjáojiaan jmeni xi tsín ʼyaa ndʼaibi.
20 Tojosʼin kaʼyaa i̱ kjoaʼmiya jebi, je Jeobá tsoyaná jmeni xi machjén nga jchaa. Kuinga tsín koa̱n nga tokui si̱kjáojinñá kʼiatsa tjín jmeni xi tsín ʼyaa, tosa kui kuenta sʼiaan jmeni xi ngisa nʼio tjínle kjoandosin. Kʼianga kʼoanʼia, kʼoasʼin bakoñá nga nangitokon maa kʼoa jé Jeobá ninʼiotʼaa nga̱ ngisa nda be jmeni xi sʼín (Job 36:4). Ningalani tjín jmeni xi tsín majinná ndʼaibi ʼyañá nga tosi tonda kuitsoyaná je Jeobá, kʼoa kʼianga jekuiyoaa ngantsjai nichxin tosi tonda jchaa xi tʼatsʼe Jeobá (Ecl. 3:11).
KJOAJNDA 104 Je nganʼiotsjele Niná jngoní kjoatjao
a Romanos 11:33, 34: “Li tokʼoakji tse tjín kjoachjinele kao kjoaʼisentakonle Niná. Niʼyajin xi male machoyale jotjín kjoatéxomale Niná. Niʼyajin xi male be ndiaale. 34 ʼYá xi koanchoyale kjoafaʼaitsjenle Nainá. Axo ʼyá xi kitsoyale”.
b Marcos 13:32: “Tonga xi kjuichoka je nichxinbe, kʼoa je orabe nga kʼoakoa̱n, liʼya xi be, nijejin ánkje xi tsʼe ngʼajmi, nijejin ʼndíle Niná, tojngo je Nʼainá xi be”.
c Nga je Jesús koasentítjon nga sʼe̱jna armagedón jejin be ndʼaibi jme nichxinni nga kʼoakoa̱n (Apoc. 6:2; 19:11-16).
d Eclesiastés 11:5: “Josʼin nga tsín ʼyai josʼin síxájin je nganʼio ya nindale je ʼndílee xi tjíaʼma, kʼoatisʼin tsín ʼyai je xále Niná xi kixi, xi kʼoasʼín ngayeje”.
e Santiago 4:13, 14: “Koeni ndʼai jon xi bixón: Ndʼaibi kao nyaonli kjuian naxinandátse ján, jngo nó ya kuiyoaa, kʼoa kuindá tsojmi, kuinje̱sonná. 14 Alikui ʼyao jme xi koa̱n nyaonli jngili. Jménibe kjoabijnachonno. Ñaki kjoakixiní nga jon joni tsa yojbi xi bʼatsen jngo tjo, sasa chani”.
f Salmo 139:1-6: “Ji Jeobá, ji tichotʼajin ni̱ma̱na, kʼoa ʼyanái. 2 ʼYaní kʼianga batejna kʼoa nga bisotje̱n. Kʼoa kjin ʼyani jotjín je kjoafaʼaitsjenna. 3 Chotsennái kʼianga bʼamje̱ kʼoa kʼianga bajna̱; nda ʼyai ngayeje je ndiaana. 4 Kʼoa saʼnda kje tíjnaʼajin én ya ndsoʼba, kʼoa ji Jeobá, jeʼyai jmeni xi xían. 5 Ji titomjendainái nga tinikuindanái kʼoa ji bandiaanái. 6 Tokʼoamana jokji kjoankjíntokon tjínli kʼoa tsínkʼia machoyana”.
g XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jngo ndsʼee kao tiʼndíle tongini tjíobatíonda je mochila xi kʼoa̱ tsa totseni tjín xi koa̱n.
h XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jngo ndsʼee xi kjoa tífaʼatojin kui síkjaʼaitsjenjin josʼin kʼoéjna kʼianga jeʼndenaxó koa̱n Sonʼnde.